ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ (...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση συντελείται ανεπίτρεπτη επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες είτε διαφέρουν ουσιωδώς από τις αρχικά προσδιορισθείσες (τοποθέτηση φωτιστικών σωμάτων και υποσυστημάτων που αποκλίνουν από τα προβλεπόμενα στην αρχική μελέτη), είτε αφορούν σε εργασίες αποκατάστασης-συντήρησης και επισκευών που υπερβαίνουν τη συμβατική δαπάνη του έργου, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 49,91%.Κατ’ ακολουθία δεν συντρέχει εν προκειμένω η σωρευτικά απαιτούμενη, με το άρθρο 156 παρ. 2 του ν. 4412/2016, προϋπόθεση της τεκμηρίωσης της απόλυτης ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την από 9.8.2022 (ΑΒΔ 6147/11.8.2022) προσφυγή ανάκλησης του Ελληνικού Δημοσίου, καιΔεν ανακαλεί την 4/2.8.2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Πολιτισμού και Αθλητισμού.


ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/2037/2022 


 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανάπλαση Λεωφόρου Φυλής στο Δήμο Φυλής», με συνολική συμβατική δαπάνη 471.528,21 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ(...)Ακολούθως, ο ισχυρισμός ότι για λόγους τεχνικούς και οικονομικούς η επίμαχη δαπάνη για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ συνέχεται αναγκαστικά με τις εργασίες της αρχικής σύμβασης αλλά και με τις εργασίες τις συμπληρωματικής είναι απορριπτέος ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον και δεκτού γενομένου αυτού δεν αγόμεθα στην παραδοχή ότι η δαπάνη αυτή πρέπει να συνυπολογιστεί στις απολογιστικές δαπάνες της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον κατά τα ως άνω δεκτά γενόμενα αφενός μεν δε συντρέχει το στοιχείο του απρόβλεπτου, αφετέρου δε  πρόκειται για δαπάνη για την καταβολή της οποίας υπόχρεη είναι η προσφεύγουσα όπως άλλωστε και η ίδια συνομολογεί στο υπόμνημά της. Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι ο μη συνυπολογισμός της επίμαχης δαπάνης στις απολογιστικές δαπάνες της συμπληρωματικής σύμβασης επηρεάζει την κατασκευή του έργου με συνέπεια να το καθιστά μη άρτιο και μη λειτουργικό είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον η προσφεύγουσα έχει αναλάβει τον επιχειρηματικό κίνδυνο καταβολής αυτής. Ως εκ τούτου δεν απαιτείται νέα δημοπράτηση του έργου, η οποία ενδεχομένως κατά τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας θα κοστίσει περισσότερο.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της 1276/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας και Ανάκτησης Αποβλήτων (...)Με την ένδικη προσφυγή, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου [βλ. άρθρα 308 παρ. 3, 335 παρ. 2 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020 «Ενιαίο κείμενο Δικονομίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον προσυμβατικό έλεγχο (…)», Α΄ 127], ζητείται η αναθεώρηση της 1385/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκαν οι προσφυγές ανάκλησης που άσκησαν ο ήδη προσφεύγων και η ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία κατά της 374/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...)		Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Δικαστήριο συνεκτιμώντας ότι α) οι επικαλούμενες για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης διατάξεις του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016 είναι στενά ερμηνευτέες, διότι εισάγουν παρέκκλιση από τις αρχές του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων που υποβάλλουν προσφορά και της διαφάνειας των διαδικασιών που διέπουν και το στάδιο εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων, β) οι επίμαχες εργασίες δεν συνέχονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και δεν επιδρούν στην τεχνική του αρτιότητα, γ) δεν τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα εκτέλεσης αυτών, δ) η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν είναι εντοπισμένη, αλλά αφορά εν συνόλω στο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, ε) οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες ακολουθούν το όχι υψηλό ποσοστό μέσης έκπτωσης που η παρεμβαίνουσα ανάδοχος προσέφερε επί της αρχικής σύμβασης, στ) η ελεγχόμενη τροποποίηση επιφέρει επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά 13,63% με συνολική αξία 5.654.269,47 ευρώ (πλέον αναθεώρησης και ΦΠΑ), άγεται στην κρίση ότι οι διαπιστωθείσες πλημμέλειες είναι ουσιώδεις, απορριπτομένου του σχετικού ισχυρισμού της παρεμβαίνουσας ότι μη νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη ότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια είναι ουσιώδης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Το Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιλαμβανόμενο προσφυγής ανάκλησης κατά της 656/2022 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών), με την οποία κρίθηκε ότι η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «...» κωλύεται για το λόγο ότι οι περιστάσεις που αναφέρονται στη συνοδεύουσα τον 1ο Α.Π.Ε. αιτιολογική έκθεση δεν ανάγονται σε γεγονότα απρόβλεπτα, διαπίστωσε ότι το Κλιμάκιο  εφάρμοσε το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπως ίσχυε κατά τον χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης ήτοι πριν από την τροποποίησή του από 1.9.2021 με το άρθρο 75 του ν. 4782/2021 και όχι όπως  ίσχυε κατά τον χρόνο που εγκρίθηκε η σύναψη της συμπληρωματικής (...), δεχόμενο έτσι σιωπηρά ότι το νομικό πλαίσιο που διέπει τις συμπληρωματικές συμβάσεις καθορίζεται από τον χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης.(...)Με βάση τα ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η τροποποιητική σύμβαση αρχικής όμοιας, καίτοι συνδέεται με αυτή, παρουσιάζει αυτοτέλεια ως προς τις προϋποθέσεις σύναψής της, οι οποίες δεν καθορίζονται από τους όρους της αρχικής σύμβασης αλλά από τις ισχύουσες κάθε φορά νομοθετικές διατάξεις, χωρίς τούτο να μεταβάλλει αναδρομικά το νομικό πλαίσιο που διέπει την εκτέλεσή της, καθόσον δεν ανάγεται στους όρους εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης. Κατά τούτο, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά το χρονικό σημείο, κατά το οποίο ο αναθέτων φορέας επιλέγει με γνώμονα τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, το είδος της διαδικασίας που θα εφαρμόσει για την ολοκλήρωση της εκτέλεσης της σύμβασης που βρίσκεται σε εξέλιξη και συγκεκριμένα εάν υποχρεούται να προβεί στην προκήρυξη διεξαγωγής νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης ολοκλήρωσης του έργου ή μη.Κατόπιν τούτων στο υποβληθέν προδικαστικό ερώτημα του Εβδόμου Τμήματος προσήκει η απάντηση ότι στις τροποποιητικές συμβάσεις έργων, εκάστοτε εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που ο αναθέτων φορέας αποφασίζει να τροποποιήσει την εκτελούμενη σύμβαση με τη σύναψη της τροποποιητικής.Αναπέμπει, κατά τα λοιπά, την υπόθεση στο Έβδομο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

2ης «συμπληρωματική» σύμβαση  εργασιών Συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία και διάθεση ακαθάρτων.(...)Από την επιβαλλόμενη στενή γραμματική ερμηνεία των εξαιρετικού χαρακτήρα διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016 αλλά και από τη συστηματική και τελολογική προσέγγισή τους, συνάγεται ότι μία σύμβαση έργου μπορεί να τροποποιείται, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης, μεταξύ άλλων, και στην περίπτωση ανάθεσης στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών, οι οποίες όμως προέκυψαν κατά την εκτέλεσή της, συνδέονται αρρήκτως και παρίστανται αναγκαίες για την άρτια, από τεχνικής ή λειτουργικής απόψεως, ολοκλήρωση του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα οικεία συμβατικά τεύχη. Επομένως, δεν καλύπτεται από το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με ανάθεση στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών που, χωρίς να αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την έντεχνη ολοκλήρωση του εκτελούμενου έργου, επεκτείνουν το τεχνικό αντικείμενό της, καθώς αφορούν σε τεχνικό αντικείμενο νέο μη αδιαχώριστα συνδεδεμένο με το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, ή κατατείνουν στην ποιοτική αναβάθμιση του αρχικού έργου, με υλικά ή μεθόδους μη προδιαγεγραμμένες στα οικεία συμβατικά τεύχη. (....)Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων και καθόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος αναθεώρησης, οι υπό κρίση προσφυγές πρέπει να απορριφθούν και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις ανωτέρω προσφυγές αναθεώρησης  της 2059/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 22/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(....)Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Έργα αντιπλημμυρικής προστασίας του Δήμου …» μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … … και της αναδόχου εταιρείας «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 61.000,68 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, συντρέχουν οι τιθέμενες με τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, ως ισχύουν, προϋποθέσεις σύναψης τροποποιητικής σύμβασης για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, σύμφωνα με όσα εκτίθενται ανωτέρω (βλ. σκ. 8), δεδομένου ότι (α) οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες για την κατασκευή της παρακαμπτήριας οδού δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση, πλην όμως είναι απαραίτητες για την εκτέλεση του αντικειμένου αυτής, αφού η διευθέτηση της κυκλοφορίας των οχημάτων στην περιοχή του έργου μέσω της παρακαμπτήριας οδού αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των εργασιών του βασικού αντιπλημμυρικού έργου, οι εργασίες δε αυτές κατέστησαν αναγκαίες μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης, όταν πλέον εγκρίθηκαν από τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης οι απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, με τις οποίες οριστικοποιήθηκε ο τρόπος κατασκευής της παρακαμπτήριας οδού(....)Ανακαλεί την 22/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Επεμβάσεις Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας στο Οδικό Δίκτυο.(...) Το Δικαστήριο κρίνει ότι πέραν της αναγκαιότητας εκτέλεσης όλων των επίμαχων εργασιών που αποτελούν το αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης για την έντεχνη ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου του έργου, συντρέχουν σωρευτικά και οι λοιπές τιθέμενες στις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1β και 156 παρ. 1β του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου με τίτλο «Επεμβάσεις Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας στο Οδικό Δίκτυο των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Κρήτης - Βραχυπρόθεσμες Επεμβάσεις»..Η ανωτέρω Απόφαση αναθεωρεί την Απόφαση 1443/2023 του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και κατά το μέρος αυτής, κατά το οποίο δεν είχε ανακαλέσει την Πράξη 493/2023 του Ε' Κλιμακίου.Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί εν μέρει την Πράξη 493/2023 του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,και κατά το μη ανακληθέν μέρος αυτής.

Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την ελεγχόμενη Σ.Σ., όπως βασίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, συντελείται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες είτε πρόκειται να εκτελεστούν σε επιπλέον οδούς από τις αρχικά προσδιορισθείσες, είτε αφορούν σε αποκατάσταση βλαβών που υπερβαίνουν τη συμβατική δαπάνη του έργου, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 49,17%. Υπό τις συνθήκες αυτές, ανεξάρτητα αν θα επηρέαζε το αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάθεσης της αρχικής σύμβασης προσελκύοντας το ενδιαφέρον και άλλων οικονομικών φορέων, σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο πρόσθετων εργασιών, οι οποίες, είτε σε ποσότητα είτε σε είδος, δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί και οι οποίες επιφέρουν επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά ποσοστό 49,17%, συνιστά τροποποίηση που επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης (βλ. ΔΕΕ, προηγουμένως ΔΕΚ, απόφ., της 29.4.2010 C-160/08 σκ. 99, της 19.6.2008 C-454/06 σκ. 36), και, ως εκ τούτου, ουσιώδη τροποποίηση, για την οποία απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Περαιτέρω, η προσφεύγουσα Α.Α., με την με την 1605/7.12.2020 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η ως άνω τροποποίηση, δεν τεκμηριώνει ότι συντρέχει περίπτωση επιτρεπτής, κατ’ άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, ανάθεσης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επέλευση απρόβλεπτων περιστάσεων μετά την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, ενώ δεν στοιχειοθετούν, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. η αόριστη επίκληση ατυχημάτων και έντονων καιρικών φαινομένων, χωρίς αυτά να προσδιορίζονται χρονικά και τοπικά και να προκύπτουν από σχετικά δελτία συμβάντων ή καταγραφής ζημιών και χωρίς να συσχετίζονται με συγκεκριμένες επιπτώσεις-βλάβες που εξαιτίας αυτών επήλθε επαύξηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης. Συναφώς, πέραν της αοριστίας του ισχυρισμού περί ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας έντονων καιρικών φαινομένων, ο ισχυρισμός αυτός, κατά το μέρος που γίνεται επίκληση ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας της κακοκαιρίας που έλαβε χώρα από 15 έως 17.2.2021, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, δεδομένου ότι αφορά σε γεγονότα μεταγενέστερα της έγκρισης, με τη 1605/7.12.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., του 3ου Α.Π.Ε. και της ελεγχόμενης Σ.Σ.. Επίσης, οι επικαλούμενες συμπληρωματικές εργασίες για την τοποθέτηση των 25 ηλεκτρικών φορτιστών, πέραν του ότι δεν προκύπτει ότι παρουσιάζουν την απαιτούμενη αναγκαία συνάφεια με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, δεν συμπεριλαμβάνονται στο αντικείμενό της, όπως αυτό καθορίζεται στον εγκριθέντα 3ο Α.Π.Ε. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει εν προκειμένω η σωρευτικά απαιτούμενη, με το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, προϋπόθεση της ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Τα αυτά κρίνοντας και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ορθώς εφάρμοσε τις ως άνω διατάξεις, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.

3η τροποποιητική σύμβασης του έργου με τίτλο κατασκευή μονάδας επεξεργασίας και ανάκτησης αποβλήτων.(...)Το Δικαστήριο, με βάση τα ανωτέρω δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι αφενός οι προς εκτέλεση εργασίες κατασκευής του κυττάρου ΧΥΤΑ Ε΄ της συμπληρωματικής σύμβασης ναι μεν θα εκτελεστούν στον ίδιο χώρο (..), πλην όμως σε σημείο διαφορετικό από τον ΧΥΤΥ Δ΄ της αρχικής σύμβασης, αφετέρου κατατείνουν σε όλως διάφορο λειτουργικό αποτέλεσμα, ήτοι στην υγειονομική ταφή ακατέργαστων αποβλήτων, κάνει δεκτό ότι οι εργασίες αυτές δεν έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα. Τούτο δε, υπό την έννοια ότι δεν συνδέονται αρρήκτως με αυτές της αρχικής σύμβασης διασφαλίζοντας την άρτια ολοκλήρωση και τελειοποίηση του τεχνικού αντικειμένου της, το οποίο εάν εκτελεσθεί όπως έχει αρχικά σχεδιαστεί θα εξυπηρετεί πλήρως τον σκοπό του, ήτοι την υγειονομική ταφή στον ΧΥΤΥ Δ΄ του υπολείμματος των αποβλήτων που θα τυγχάνουν επεξεργασίας στην υπό κατασκευή Μ.Ε.Α. Ηρακλείου, με την οποία και βρίσκεται σε άμεση διαλειτουργικότητα. Αντιθέτως, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη πράξη, οι προτεινόμενες με την ελεγχόμενη τροποποιητική σύμβαση εργασίες συνιστούν ένα λειτουργικά αυτοτελές έργο, ήτοι μια νέα μη προβλεπόμενη υποδομή (ΧΥΤΑ Ε΄), το τεχνικό αντικείμενο της οποίας προστίθεται σε εκείνο της κύριας σύμβασης, το οποίο και επεκτείνει. Ενόψει αυτών, η ελεγχόμενη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης με την ανάθεση των ως άνω συμπληρωματικών εργασιών στην προσφεύγουσα αρχική ανάδοχο, χωρίς νέα διαγωνιστική διαδικασία, δεν καλύπτεται από το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, κατά τα ορθώς κριθέντα και από το Κλιμάκιο. 	Κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επικαλούμενες για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης διατάξεις του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄του ν. 4412/2016 είναι στενά ερμηνευτέες, διότι εισάγουν παρέκκλιση από τις αρχές του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων που υποβάλλουν προσφορά και της διαφάνειας των διαδικασίων που διέπουν και το στάδιο εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων και εκτιμώντας, περαιτέρω, τις περιστάσεις του πραγματικού της εξεταζόμενης υπόθεσης και ιδίως ότι α) η διαπιστωθείσα πλημμέλεια αφορά στο σύνολο του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, β) οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες ακολουθούν το όχι υψηλό ποσοστό μέσης έκπτωσης (0,14%) που ο προσφεύγων ανάδοχος προσέφερε επί της αντίστοιχης προϋπολογιζόμενης δαπάνης της αρχικής σύμβασης, γ) η προτεινόμενη τροποποίηση επιφέρει επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά 13,63%, η δε αξία της συναλλαγής, η οποία αποκλείστηκε από το άνοιγμα στον ανταγωνισμό ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 5.654.269,47 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.), άγεται στην κρίση ότι η διαπιστωθείσα νομική πλημμέλεια είναι ουσιώδης, πλήττουσα την αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης.	Για τους λόγους αυτούςΣυνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης α) του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης» (Ε.Σ.Δ.Α.Κ.) και β) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» κατά της 374/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1733/2024

Ζητείται η ανάκληση της 656/2022 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Κατασκευή- Αναβάθμιση οδικής σύνδεσης.(...)Η  διαπίστωση της προσβαλλόμενης πράξης περί  μη συνδρομής απροβλέπτων περιστάσεων στην υπό κρίση υπόθεση εκφέρθηκε καθ’ ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 156 παρ. 1 περιπτ. β΄ του ν. 4412/2016, όπως αυτό ίσχυε πριν  την τροποποίησή του με το ν. 4782/2021, το οποίο η προσφεύγουσα επικαλείται ως νομική και πραγματική βάση για την κατάρτιση της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης  με την ένδικη προσφυγή της. Ωστόσο, δοθέντος ότι η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης με τη σύναψη της επιχειρούμενης όμοιας αφορά σε συμπληρωματικές εργασίες και εγκρίθηκε με την 250585/2022 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών την 5.8.2022 και λαμβανομένων υπόψη όσων κρίθηκαν με την 1854/2022 απόφαση της Μείζονας Ολομέλειας , η  ένδικη συμπληρωματική σύμβαση διέπεται από τις ρυθμίσεις της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 156 του ν. 4412/2016, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει κατά το χρόνο έγκρισης της σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Συνακόλουθα, η συνδρομή των απρόβλεπτων περιστάσεων δεν συνιστά εκ του νόμου προϋπόθεση για τη νομιμότητα της έγκρισης της σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Επομένως, η έρευνα της συνδρομής της προϋπόθεσης των απροβλέπτων περιστάσεων, σύμφωνα με  το λόγο της προσφυγής ανάκλησης, παρέλκει.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων Κατασκευής & Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών «ΕΥΔΕ/ΚΣΣΥ» του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «…ΑΤΕ».Ανακαλεί την 656/2022 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.