Διαγωνισμός κρατικής προμήθειας – Επιτρεπτό ή μη υποβολής περισσότερων της μίας κύριων προσφορών – Παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων – Αθέμιτος ανταγωνισμός.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Δεν είναι νόμιμη η συμμετοχή σε διενεργούμενο διαγωνισμό κρατικής προμήθειας υποψήφιου προμηθευτή με περισσότερες της μίας προσφορές. β) Σε περίπτωση συμμετοχής σε δημόσιο διαγωνισμό προμήθειας υποψήφιου προμηθευτή με περισσότερες της μίας προσφορές, παραβιάζονται οι αρχές της αντικειμενικότητας και της ισότητας, καθόσον ο συμμετέχων υποψήφιος προμηθευτής τίθεται σε πλεονεκτική έναντι των λοιπών υποψηφίων προμηθευτών θέση, με αποτέλεσμα να νοθεύεται ο ανταγωνισμός.

Περίληψη Οι διατάξεις του άρθρου 6, παράγραφος 1, στοιχεία β'και δ', της οδηγίας 77/62, περί συντονισμού των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών, οι οποίες επιτρέπουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες που σκοπούν να διασφαλίζουν την αποτελεσματική άσκηση δικαιωμάτων που αναγνωρίζει η Συνθήκη στον τομέα αυτό, πρέπει να ερμηνεύονται στενά, όποιος δε τις επικαλείται φέρει το βάρος αποδείξεως του ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση. Οι διατάξεις αυτές ουδόλως μπορούν να δικαιολογήσουν τη γενική και άνευ διακρίσεων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για όλες τις προμήθειες όλων των φαρμακευτικών προϊόντων και ιδιοσκευασμάτων που προορίζονται για τον εφοδιασμό των ιδρυμάτων κοινωνικής ασφαλίσεως. Πράγματι, για να συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 6, παράγραφος 1, στοιχείο β', δεν αρκεί να προστατεύονται τα φαρμακευτικά προϊόντα και ιδιοσκευάσματα από δικαιώματα αποκλειστικότητας, πρέπει ακόμη η κατασκευή ή η διανομή να είναι δυνατή μόνον από ορισμένον προμηθευτή, προϋπόθεση η οποία πληρούται μόνον για προϊόντα και ιδιοσκευάσματα τα οποία δεν υπόκεινται σε ανταγωνισμό στην αγορά. 'Αλλωστε, προκειμένου περί παρεκκλίσεως η οποία αφορά την ύπαρξη επείγουσας ανάγκης προβλεπομένης από το άρθρο 6, παράγραφος 1, στοιχείο δ', καίτοι δεν αποκλείεται, λαμβανομένης υπόψη της ελευθερίας εκδόσεως ιατρικών συνταγών, να παρουσιαστεί επείγουσα ανάγκη ορισμένου φαρμακευτικού ιδιοσκευάσματος στο φαρμακείο ενός νοσοκομείου, τούτο δεν δικαιολογεί τη συστηματική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για όλες τις προμήθειες φαρμακευτικών προϊόντων και ιδιοσκευασμάτων στα νοσοκομεία και, εν πάση περιπτώσει, ακόμη και όταν στη συγκεκριμένη περίπτωση πληρούται η προϋπόθεση της υπάρξεως επείγουσας ανάγκης, δεν μπορεί να γίνει επίκληση της εξαιρέσεως που προβλέπει η διάταξη αυτή παρά μόνον εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς όλες οι προϋποθέσεις που θέτει.

Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.5 του άρθρου 21 του π.δ.28/1980 «Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Ο.Τ.Α.» (ΦΕΚ Α΄80), οι διατάξεις του οποίου, σύμφωνα με το άρθρο 70 παρ.1 αυτού, εφαρμόζονται γενικώς και κατ΄ αναλογία και επί εργασιών αποκομιδής και διάθεσης απορριμμάτων που ανατίθενται από τους Δήμους, επιτρέπεται επανάληψη δημοπρασίας μόνο μετά την ακύρωση ή μη έγκριση αυτής ενώ η δημοπρασία μπορεί να επαναληφθεί άπαξ εάν κριθεί ασύμφορο το αποτέλεσμά της από το δημοτικό συμβούλιο. Επομένως, ο Δήμος έχει την ευχέρεια να ματαιώσει και να επαναλάβει διαγωνισμό εάν κρίνει αιτιολογημένα μη ικανοποιητικό το αποτέλεσμα αυτού. Η ευχέρεια αυτή διατηρείται και στην περίπτωση συμμετοχής ενός μόνον υποψηφίου, δεδομένου ότι ο Δήμος δεν υποχρεούται να αναθέσει στο μοναδικό διαγωνιζόμενο του οποίου η προσφορά κρίθηκε παραδεκτή, ενώ προς αιτιολόγηση της όποιας (κατακυρωτικής ή απορριπτικής) κρίσης του δεν αρκεί η επίκληση του γεγονότος της υποβολής μίας μόνον παραδεκτής προσφοράς, χωρίς την παράθεση λοιπών στοιχείων, καθόσον αυτό θα ισοδυναμούσε με ανέλεγκτη άσκηση διακριτικής ευχέρειας και θα οδηγούσε σε αδυναμία άσκησης δικαστικού ελέγχου επί της εν λόγω, κατά διακριτική ευχέρεια εκδοθείσας, διοικητικής πράξης. Απαιτείται επομένως η ύπαρξη σχετικής αιτιολογίας από την οποία να προκύπτει ότι η μοναδική υποβληθείσα παραδεκτή προσφορά είναι πράγματι ικανοποιητική για το Δήμο, η οποία (αιτιολογία) δύναται να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου.

Προκήρυξη διαγωνισμού δημόσιου μειοδοτικού. Παροχή «υπηρεσίας πιστοποίησης του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας κατά το πρότυπο ISO 90001:2000». Νομιμότητα αποδοχής μηδενικής προσφοράς συμμετέχουσας.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Απ’ τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 2α, 12 παρ. 5 εδ. 3, 16 παρ. 6 του Π.Δ. 118/2007, προκύπτει ότι πρέπει να αποκλειστεί μηδενική προσφορά εταιρείας συμμετεχούσης σε διαγωνισμό για την παροχή υπηρεσίας πιστοποίησης του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, γιατί δεν νοείται ύπαρξη συναγωνισμού μεταξύ των διαγωνιζομένων, όταν η προσφορά του ενός είναι μηδενική. Αν μετά τον αποκλεισμό αυτού που πρόσφερε μηδενική προσφορά απομείνει μόνο ένας διαγωνιζόμενος, εφαρμογή έχει το άρθρο 21 περ. η του Π.Δ. 118/2007.

Προμήθεια καυσίμων για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Η προμήθεια καυσίμων των Ενόπλων Δυνάμεων δεν υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αν συντρέχουν αιτιολογημένα οι προϋποθέσεις εξαιρέσεώς της, β) η προμήθεια καυσίμων των Ενόπλων Δυνάμεων υπάγεται στις διατάξεις του Ν 2286/1995 και γ) υπάρχει παραβίαση των κανόνων του ανταγωνισμού στην περίπτωση που στην διακήρυξη του διαγωνισμού τεθεί ως απαράβατος όρος η παράδοση ποσότητας καυσίμων σε αγωγό των Ενόπλων Δυνάμεων, όρος που εκτιμάται ότι δύναται να τον εκπληρώσει μόνον συγκεκριμένος προμηθευτής.

Δημόσιοι υπάλληλοι. Προαγωγές.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Α) Στη διάταξη του άρθρου 81 παρ.1 του ισχύοντος Υπαλληλικού Κώδικα, ο νόμος, κατά την ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του, δίδει έμφαση και προέχουσα σημασία στο ουσιαστικό κριτήριο, ήτοι στην απόκτηση εμπειρίας και στη δοκιμασία του υπαλλήλου στην άσκηση των καθηκόντων του προϊσταμένου τμήματος. Αναγκαίες προϋποθέσεις, για την άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου τμήματος είναι 1) προεχόντως, η ύπαρξη διοικητικού εγγράφου, που να υποδεικνύει στον υπάλληλο τον τρόπο άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου, (αναπλήρωση, ανάθεση, τοποθέτηση, επιλογή κλπ), έστω και αν έχει εμφιλοχωρήσει παρατυπία, δηλαδή έχει παρακαμφθεί η υπό του νόμου προβλεπόμενη διαδικασία, (π.χ. δεν υπήρξε κρίση κατ επιλογή του υπαλλήλου από το αρμόδιο υπηρεσιακό συμβούλιο κλπ) και 2) να αποδεικνύεται η πραγματική άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου τμήματος, που είναι ζήτημα πραγματικό, αναμφίβολα από έγγραφα που έχουν συνταχθεί από την αρμόδια Υπηρεσία, (π.χ. υπηρεσιακό φάκελλο, υπηρεσιακές εκθέσεις, έγγραφα και αλληλογραφία όπου υπογράφει ο υπάλληλος αντί του προϊσταμένου, αρχεία κλπ). Β) Η αναφορά του νόμου σε δύο τουλάχιστον τριετίες, ως κατώτατο χρονικό όριο, για την άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου τμήματος, γίνεται προφανώς επειδή τούτο είναι το συνήθως συμβαίνον στην πρακτική, χωρίς να θέλει ασφαλώς να αποκλείσει και τις περιπτώσεις που ο υπάλληλος για διαφόρους λόγους, (υγείας, εκπαιδευτικής ή άλλης άδειας, παραίτησης κλπ), δεν άσκησε τα καθήκοντα για δύο ακέραιες τριετίες, αλλά διακεκομμένα (π.χ. τρεις διετίες). Αρκεί, ο συνολικός χρόνος να είναι τουλάχιστον μία εξαετία και να υποδεικνύεται από διοικητικό έγγραφο ο τρόπος άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου τμήματος, έστω και αν έχει παρακαμφθεί η υπό του νόμου προβλεπόμενη διαδικασία. (πλειοψ.)

Αποδοχή εκπροθέσμως υποβληθέντος δικαιολογητικού κατακύρωσης – Προϋποθέσεις. Κάμψη της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας δημόσιου διαγωνισμού εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς: i) λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας ή και όταν το απαιτεί η προστασία ουσιωδών συμφερόντων της χώρας, ii) δεν υφίσταται, κατ’ ουσίαν, δημόσιος ανταγωνισμός ιδίως λόγω της ιδιαιτερότητας των προβλεπομένων για την παροχή των υπηρεσιών απαιτήσεων ασφαλείας, iii) συμμετέχει εξαρχής στη διαγωνιστική διαδικασία ένας και μοναδικός προσφέρων και εν τέλει υποψήφιος ανάδοχος, παρά την τήρηση εκ μέρους της διοίκησης των μειζόνων κανόνων δημοσιότητας για διαγωνισμούς ανοικτής διαδικασίας, iv) αποκαθίσταται, πριν την έκδοση της γνωμοδότησης της αρμόδιας για το διαγωνισμό επιτροπής, η βεβαιότητα της αναθέτουσας αρχής, ως προς τις εγγυήσεις, καθόσον αφορά σε στοιχείο της προσωπικής κατάστασης του υποψήφιου αναδόχου που δεν αφορά πιστοποιητικό ή βεβαίωση δημόσιας αρχής, v) η έλλειψη προσκομιδής ενός και μόνο δικαιολογητικού στο προ της κατακύρωσης στάδιο μπορεί να αποδοθεί σε διατύπωση όρου της Προκήρυξης, που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον ενδιαφερόμενο, ως προς το περιεχόμενο της σχετικής υποχρέωσής του. (πλειοψ.)

Απόσχιση-εισφορά κλάδου ανωνύμου εταιρείας – αποφάσεις γενικών συνελεύσεων εμπλεκομένων ανωνύμων εταιρειών – αυξημένη ή απλή απαρτία και πλειοψηφία των άρθρων 29 και 31 του ΚΝ 2190/1920.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
α) Η απόφαση για την απόσχιση του αποθηκευτικού κλάδου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και την εισφορά του στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Α.Ε.» θα πρέπει να ληφθεί από την γενική συνέλευση της Τράπεζας αυτής, με την απλή όμως απαρτία και πλειοψηφία των άρθρων 29 παρ.1 και 31 παρ.1 του ΚΝ 2190/1920. β) Στις περιπτώσεις αποσχίσεως κλάδου ανωνύμου εταιρείας και εισφοράς του σε άλλη λειτουργούσα ανώνυμη εταιρεία απαιτούνται σχετικές αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων και των δύο εμπλεκομένων εταιρειών, οι αποφάσεις δε αυτές λαμβάνονται με την αυξημένη μεν απαρτία και πλειοψηφία των άρθρων 29 παρ.3 και 31 παρ.2 του ΚΝ 2190/1920, εφόσον, κατά το συνήθως συμβαίνον, με τις ανωτέρω αποσχίσεις επέρχονται μεταβολές του αντικειμένου των επιχειρήσεων, με την απλή δε απαρτία και πλειοψηφία των άρθρων 29 παρ.1 και 31 παρ.1 του ΚΝ 2190/1920, στις άλλες περιπτώσεις.

Προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας.  (..) ζητείται η ανάκληση της 16/2014 Πράξεως του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως μεταξύ της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.......», με αντικείμενο την προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας με συνοδό εξοπλισμό (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η προσφορά της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία ......., η οποία υπεβλήθη σε δύο αντίγραφα, ήταν νομίμως συντεταγμένη, το δε οριζόμενο ως «πρωτότυπο» περιείχε τα στοιχεία αυτής μόνον στην εμπρόσθια όψη (σελίδα) του φύλλου, κάτω από το λογότυπό της, και μόνον αυτή έφερε αρίθμηση και μονογραφή, η δε δεύτερη σελίδα του ίδιου φύλλου παρέμεινε κενή κάθ’ ολοκληρίαν, χωρίς αρίθμηση ή υπογραφή και χωρίς να διακόπτεται κατ’ αυτόν τον τρόπο (με την αρίθμηση μόνον της εμπρόσθιας σελίδας) η συνεχής αρίθμηση των φύλλων της προσφοράς. Ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι ο τοιούτος τρόπος αρίθμησης δεν προβλεπόταν στη διακήρυξη ή στις παρασχεθείσες διευκρινίσεις (όπου αναφέρονταν η αρίθμηση και η μονογραφή κάθε σελίδας της προσφοράς), υπό τις συνθήκες υπό τις οποίες διεξήχθη ο συγκεκριμένος διαγωνισμός (κατά την αποσφράγιση παρίσταντο εκπρόσωποι αμφότερων των συμμετεχουσών εταιρειών, οι οποίες δεν υπέβαλαν αντιρρήσεις, η Γραμματέας της Επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού προέβη δημόσια στη διάτρηση των κατατεθεισών προσφορών, τα στοιχεία της προσφοράς είχαν υποβληθεί και σε ψηφιακή μορφή χωρίς να υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους), δεν δημιουργείται καμία αμφιβολία ως προς το περιεχόμενο της προσφοράς ούτε πλήττεται η αξιοπιστία του διαγωνισμού με την προσβολή ή αλλοίωση των όρων του ανταγωνισμού ή της διαφάνειας. ..Ανακαλεί την 16/2014 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεως μεταξύ της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας και της ανώνυμης εταιρείας .....

Από τις προμνησθείσες διατάξεις συνάγεται ότι η ανάθεση προμηθειών για την κάλυψη αναγκών των Νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τα οποία αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, διενεργείται, κατά κανόνα, κατόπιν τακτικού διαγωνισμού (ανοικτού ή κλειστού), δοθέντος ότι, με την κατά νόμο απαιτούμενη ευρύτερη δημοσιότητα και την τήρηση των πλέον σύνθετων διαδικασιών, επιτυγχάνεται η επιλογή της πράγματι συμφέρουσας για τους ενδιαφερόμενους φορείς προσφοράς και, συνεπώς, διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Στην περίπτωση δε που η αξία των προμηθειών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 45.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, κατά την οποία, ναι μεν δεν επιβάλλεται η τήρηση διατυπώσεων ευρείας δημοσιότητας (δημοσίευση προκήρυξης), όμως απαιτείται τουλάχιστον η τήρηση μιας στοιχειώδους διαδικασίας, με την υποβολή έγγραφων προσφορών και την κατόπιν αξιολόγησή τους από αρμοδίως ορισθείσα προς τούτο επιτροπή (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 7/2010, 118/2009). Περαιτέρω, η τήρηση της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) επιτρέπεται σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η περίπτωση που, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή προστασίας δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, στην αγορά υπάρχει ένας μόνον προμηθευτής των υπό ανάθεση προϊόντων, με συνέπεια να καθίσταται ατελέσφορη η, διά της προκήρυξης διαγωνισμού, αναζήτηση άλλων προσφορών. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει ειδικώς να αιτιολογείται στις σχετικές αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, η μοναδικότητα του αναδόχου, υπό την έννοια ότι η παροχή τους είναι δυνατή μόνο από τον οικείο ανάδοχο και δεν υφίστανται ανταγωνιστικοί προμηθευτές (βλ. σχετ. Πράξεις ΙV Τμ. Ε.Σ 50/2010, 86/2009, 47/2008, 26/2002). Επίσης, προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης επιτρέπεται και σε περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή σε καταστάσεις συναρτώμενες με έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά τον προγραμματισμό των σχετικών προμηθειών εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων και τα οποία δεν πρέπει επ’ ουδενί να απορρέουν από δική τους ευθύνη. Τέλος, η ως άνω εξαιρετική διαδικασία μπορεί να τηρηθεί και όταν η αξία των προς προμήθεια ειδών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 15.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.), απαγορευομένου, όμως, του επιμερισμού της συνολικής ποσότητας των ζητούμενων όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες, και, εν συνεχεία, της χωριστής απευθείας ανάθεσης των αντίστοιχων προϊόντων, στο μέτρο που, με τον τρόπο αυτό, της κατάτμησης, δηλαδή, της δαπάνης, επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση των διατυπώσεων του τακτικού ή του πρόχειρου, αναλόγως της περίπτωσης, διαγωνισμού (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 50, 24, 23, 21/2010, 218, 215/2009, 47, 42/2008, 165/2007, 139/2006 κ.ά.).