Προμήθεια υγρών καυσίμων (...)Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 υπολειπόμενων ποσοτήτων υγρών καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης), η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, με επαύξηση της συνολικής συμβατικής δαπάνης σύμβασης διάρκειας τριών ετών, ενώ ακόμα τα κονδύλια της αρχικής σύμβασης δεν έχουν αναλωθεί. Και τούτο λόγω, αφενός, του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024, και αφετέρου του γεγονότος ότι δεν προκύπτει η εξάντληση του συνολικού συμβατικού τιμήματος, ύψους 1.474.295,52 ευρώ (351.944,02 ευρώ έχουν ήδη δαπανηθεί για καύσιμα έως 30.6.2022 + 357.345,23 ευρώ που ζητούνται για τις υπολειπόμενες ποσότητες καυσίμων για την περίοδο Αυγούστου – Δεκεμβρίου 2022), ούτε τίθεται ζήτημα πρόωρης εξάντλησης ήδη συμβασιοποιημένων ποσοτήτων, αφού άλλωστε ο Δήμος δεν ζήτησε το σύνολο των υπολειπομένων ποσοτήτων της σύμβασης, ώστε να διαπιστωθεί εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1391/2022). Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλ. 154, 197/2022). Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, ιδίως μάλιστα όταν το συμβατικό αντάλλαγμα δεν έχει αναλωθεί πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, καθόσον οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για τις υπολειπόμενες ποσότητες έτους 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2024, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της παρόδου της τριετίας, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ζητείται η ανάκληση της 27/2021 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου του Τομέα Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των δύο υποβληθέντων σχεδίων τροποποιητικών συμβάσεων για την «Προμήθεια αντιδραστηρίων αιματολογικών τεστ με παραχώρηση συνοδού εξοπλισμού».(....)Επίσης, το επικαλούμενο γεγονός της καθυστερημένης ενημέρωσης της Επιτροπής του Διαγωνισμού για την επικείμενη λειτουργία του Κέντρου Ημερήσιας Νοσηλείας "…" δεν αποτελεί απρόβλεπτο γεγονός για το …, άλλα γεγονός γνωστό και αναμενόμενο για τα αρμόδια όργανα αυτού αναγόμενο στη σφαίρα ευθύνης τους και θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά τον προγραμματισμό της προμήθειας, δεδομένου ότι κατά τα κοινώς γνωστά ο χρόνος ολοκλήρωσης και λειτουργίας ενός έργου, έστω και κατ’ εκτίμηση, δύναται ευχερώς να προβλεφθεί. Τέλος δε, και ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι μη νομίμως επί της συνολικής αξίας των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων τροποιητικών συμβάσεων, όπως αυτή διαμορφώθηκε με την προσαύξηση των ποσοτήτων των αντιδραστηρίων, υπολογίζεται και η αξία του δικαιώματος της εξάμηνης προαίρεσης, καθόσον τούτο αφενός δεν προβλέπεται από την απόφαση του Δ.Σ. του … περί έγκρισης των υπό κρίση τροποποιήσεων, όπως τούτο ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη, αφετέρου δικαίωμα προαίρεσης νοείται μόνο επί της αξίας της αρχικής σύμβασης και όχι επί της αξίας της αρχικής σύμβασης, όπως αυτή προσαυξάνεται και διαμορφώνεται μεταγενέστερα κατόπιν νόμιμης τροποποίησής της. Ανεξαρτήτως δε των ανωτέρω, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της 40ης/29.12.2021 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του …(ΑΔΑ: 609Γ469ΗΔΧ-5ΣΗ), το προβλεπόμενο στη διακήρυξη του διαγωνισμού (32/2019) δικαίωμα προαίρεσης για πρόσθετη προμήθεια αντιδραστηρίων αιματολογικών τέστ με συνοδό  εξοπλισμό για επιπλέον έξι (6) μήνες έχει ήδη ενεργοποιηθεί. Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Για την ανάκληση της 1/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου του Τομέα Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή έξι (6) σχεδίων  τροποποιητικών  συμβάσεων μεταξύ του ως άνω Νοσοκομείου και των αναδόχων ήδη εκτελούμενων συμβάσεων 1) … A.E.,  2) … MONOΠΡ. Α.Ε., 3) … A.E., 4) … ΜΕΠΕ, 5) … AE και 6) … Α.Ε., για την «Προμήθεια χημικών αντιδραστηρίων προπαρασκευαστικών χρήσεων με παραχώρηση συνοδού εξοπλισμού».(....) Περαιτέρω, αορίστως και αναποδείκτως προβάλλεται από το προσφεύγον ότι η ελεγχόμενη συμπληρωματική προμήθεια αντιδραστηρίων  κατέστη αναγκαία συνεπεία της ραγδαίας αύξησης ανάλωσης των ποσοτήτων τους λόγω της πανδημίας COVID-19, αφενός διότι δεν συνδέεται όλη η ποσότητα των επιπλέον αντιδραστηρίων με την πανδημία COVID-19, η δε επικαλούμενη επαύξηση αντιδραστηρίων για τον λόγο αυτό είναι  υπερβολικά γενική για να διαπιστωθεί ως μετρήσιμη απόρροια απρόβλεπτου γεγονότος. Τέλος, η επικαλούμενη καθυστερημένη ενημέρωση της Ε. Δ. για την επικείμενη λειτουργία του Κέντρου Ημερήσιας Νοσηλείας "…" δεν δύναται να θεωρηθεί ως  απρόβλεπτο γεγονός, καθώς ο χρόνος ολοκλήρωσης και λειτουργίας ενός έργου δύναται ευχερώς να προβλεφθεί, έστω κατά προσέγγιση.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.

Προμήθεια «Αντιδραστηρίων (τεστ) (.....)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η αξία της ανωτέρω από 23.5.2022 εγκριθείσας τροποποίησης της 58018/16.10.2020 αρχικής ελεγχθείσας από το Κλιμάκιο σύμβασης ανέρχεται σε 156.672,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και, επομένως, υπολείπεται (μειωτικά) τόσο του 10% της αξίας της αρχικής αυτής σύμβασης, όπως το συνολικό ποσό (τιμή) της έχει διαμορφωθεί μετά και την ενεργοποίηση του ανωτέρω δικαιώματος προαίρεσης (5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), όσο και του κατώτατου ορίου των 214.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών των μη κεντρικών κυβερνητικών αρχών, όπως η ανωτέρω ΥΠΕ (ν.π.δ.δ.). Εξάλλου, με την εν λόγω τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της ανωτέρω αρχικής σύμβασης, καθώς η διά της ανωτέρω τροποποίησης σκοπούμενη μεταβολή της αφορά αποκλειστικώς στη μείωση της τιμής μονάδας των υπολοίπων προς προμήθεια στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης αντιδραστηρίων (τεστ), και, κατ’ επέκτασιν, στη μείωση της συνολικής τιμής των αντιδραστηρίων αυτών. Επομένως, η ανωτέρω υποβληθείσα για έλεγχο τροποποίηση σύμβασης ερείδεται στις διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και, συνεπώς, σε συνδυασμό με το άρθρο 324 παρ. 5 του ν. 4700/2020 αλλά και σύμφωνα με όσα έγιναν σχετικώς δεκτά στη σκέψη 3, δεν εμπίπτει στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και απαραδέκτως έχει υποβληθεί στο Κλιμάκιο για τη διενέργεια τέτοιου ελέγχου.

Προμήθεια υγρών καυσίμων:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών του Δήμου σε καύσιμα κίνησης για τα έτη 2021, 2022, 2023 και 2024. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο οι προς προμήθεια ποσότητες και η κατανομή αυτών κατ’ έτος όσο και η καθοριζόμενη στη διακήρυξη και στην αρχική σύμβαση τιμή μονάδος έχουν ενδεικτικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, ως όριο ισχύος της σύμβασης έχει ορισθεί η ανάλωση του προϋπολογισμού, η δε διάρκεια των 36 μηνών έχει τεθεί ως απώτατο όριο σε περίπτωση μη πρότερης απορρόφησης των συνολικών ενδεικτικών ποσοτήτων. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των συμβατικά καθορισθεισών ποσοτήτων καυσίμων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω του ενδεικτικού χαρακτήρα που έχει η κατανομή των ποσοτήτων και η προϋπολογισθείσα δαπάνη μεταξύ των ετών 2022, 2023 και 2024. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 5 της παρούσας, για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν κατά το επόμενο έτος. Σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της σύμβασης προ της παρέλευσης των 36 μηνών από τη σύναψή της λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού, έχει την ευθύνη για την έγκαιρη προκήρυξη νέου διαγωνισμό προς κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας, το σχέδιο της 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την κρινόμενη τροποποίηση επέρχεται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την προμήθεια επιπλέον ποσοτήτων για δύο (2) από τα προμηθευθέντα με την αρχική σύμβαση είδη λιπαντικών και την προμήθεια δύο νέων, μη προβλεπόμενων στην αρχική σύμβαση ειδών λιπαντικών, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 43,68%(..)Επομένως, δεν συνιστά α) ήσσονος αξίας τροποποίηση ούτε β) μη ουσιώδη τροποποίηση, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.(..). Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, δεν είναι νόμιμη η σύναψη της ελεγχόμενης 1ης τροποποίησης της με αριθ. πρωτ. 33213/26.10.2017 σύμβασης "Προμήθεια λιπαντικών για τις ανάγκες του Δήμου ...", αφού δεν τεκμηριώνεται ότι συντρέχει κάποια από τις προβλεπόμενες στο άρθρο 132 παρ. 1 του ν.4412/2016 περιπτώσεις τροποποίησης, για τις οποίες δεν απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Επομένως, διαπιστώθηκε ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ...ζητείται η ανάκληση της 289/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση στον μεν όρο 1.3 της διακήρυξης ορίζεται σαφώς ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό του 1.005.550 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο οποίο περιλαμβάνεται δικαίωμα προαίρεσης, ύψους 402.058,87 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), στο δε Παράρτημα Ι αυτής στο οποίο παραπέμπει ο προαναφερόμενος όρος 1.3 ορίζεται ότι η συνολική εκτιμώμενη ποσότητα καυσίμων, που αποτελεί αντικείμενο της προς σύναψη σύμβασης, ανέρχεται σε 987.500 λίτρα. Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων στοιχείων της διακήρυξης δύναται με ευχέρεια να συναχθεί ότι η ως άνω συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης (ύψους 1.005.550 ευρώ) αντιστοιχεί στην ως άνω αναφερόμενη ομοίως συνολική εκτιμώμενη ποσότητα των 987.500 λίτρων καυσίμων. Εξάλλου, και εάν ήθελε υποτεθεί το αντίθετο, ήτοι ότι η προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αφορούσε στην αξία της κύριας σύμβασης μόνο (ήτοι στο ποσό των 603.894,35 ευρώ), χωρίς το δικαίωμα προαίρεσης, τότε η εκτιμώμενη μέση αξία των ως άνω καυσίμων ανά λίτρο θα υπολειπόταν κατά πολύ της αξίας του 1 ευρώ/λίτρο (603.894,35: 987.500,00 = 0,61 ευρώ/ λίτρο), τιμή η οποία θα απέκλινε σημαντικά από τις, κατά την περίοδο του διαγωνισμού, τρέχουσες τιμές (οπότε και η μέση τιμή λιανικής πώλησης ενδεικτικώς του πετρελαίου κίνησης ανερχόταν στο ποσό του 1,394 ευρώ, όπως προκύπτει από το υπ΄αριθμ. πρωτ. 130209/5.12.2018 καθημερινό δελτίο επισκόπησης τιμών υγρών καυσίμων του Τμήματος Παρατηρητηρίων Τιμών της Διεύθυνσης Ελέγχων και Παρατηρητηρίων του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης). Ως εκ τούτου, οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι με στοιχειώδη γνώση των τιμών της αγοράς μπορούσαν ευχερώς να αντιληφθούν ότι η συνολική προκηρυσσόμενη ποσότητα καυσίμων αντιστοιχεί και στην αξία του δικαιώματος προαίρεσης. Συνεπώς η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού είναι σαφής, τόσο ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της προκηρυσσόμενης σύμβασης προμήθειας, όσο και ως προς το προβλεπόμενο σε αυτήν δικαίωμα προαίρεσης. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 289/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «….», με αντικείμενο την προμήθεια καυσίμων για τις ανάγκες του ως άνω Νοσοκομείου και των φορέων ευθύνης του, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.005.550 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, ποσού 402.058,87 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., με την επισήμανση της προμνησθείσας προσθήκης ως προς τις μέγιστες, ανά είδος καυσίμου, ποσότητες, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη.

Προμήθεια πετρελαίου κίνησης:Από τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα προκύπτει ότι σκοπός της αρχικής σύμβασης ήταν η κάλυψη των αναγκών της Κοινωφελούς Επιχείρησης Αθλητισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου ..... σε πετρέλαιο κίνησης για την θέρμανση των κολυμβητικών δεξαμενών για τέσσερα έτη. Εν τούτοις, λαμβανομένου υπ’όψιν του γεγονότος ότι παγίως σε παρόμοιες συμβάσεις οι προμήθειες διενεργούνται με βάση τις ισχύουσες κατά το χρόνο παράδοσης των καυσίμων τιμές, τόσο στη Διακήρυξη όσο και στην αρχική σύμβαση η προς προμήθεια ποσότητα και η σχετική δαπάνη έχουν τεθεί συνολικά για τέσσερα έτη, χωρίς επιμερισμό ανά έτος, ενώ ως όριο διάρκειας της σύμβασης έχει τεθεί, κατά το άρθρο 2 αυτής, η   14η. 12.2025. Εξάλλου, ούτε από την οικεία μελέτη (19/2021) προκύπτει ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα πετρελαίου κίνησης (180.000 λίτρα) αφορά αποκλειστικά στο έτος 2022. Τούτων δοθέντων, δεν νοείται εν προκειμένω για τη διασφάλιση της προμήθειας των κατά την αναθέτουσα Αρχή απαιτούμενων για το έτος 2022 ποσοτήτων πετρελαίου κίνησης, η σύναψη τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση της συμβατικής δαπάνης, λόγω της ανυπαρξίας κατανομής ποσοτήτων μεταξύ των ετών 2022-2025. Η κρίση αυτή ισχύει ανεξαρτήτως της συνδρομής της προβλεπόμενης στο άρθρο 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 απρόβλεπτης περίστασης, η οποία συνίσταται στην αύξηση των τιμών των καυσίμων που κατά τα κοινώς γνωστά έχει παρατηρηθεί κατά το τρέχον έτος και εκφεύγει της σφαίρας ελέγχου της αναθέτουσας Αρχής, καθώς για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης τίθεται σωρευτικά ως προϋπόθεση η τροποποίηση να μην αποσκοπεί στην αποφυγή εφαρμογής των διατάξεων του νόμου για τις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοια αποφυγή εφαρμογής των περί ανάθεσης διατάξεων του ν. 4412/2016 συνιστά και η επιλογή σύναψης τροποποιητικής σύμβασης με επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου, όταν τα κονδύλια της σύμβασης δεν έχουν εισέτι αναλωθεί. Άλλωστε, η ορθολογική διαχείριση του προϋπολογισμού και η τήρηση του πνεύματος των διατάξεων του ν. 4412/2016 υπέρ της ανάπτυξης ανταγωνισμού στη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων, υπηρετούνται με την κατά το δυνατόν πιο σύντομη λήξη των υφιστάμενων συμβάσεων, οι οποίες έχουν στηριχθεί σε δεδομένα τιμών μη ανταποκρινόμενα στην υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς καυσίμων. Γενικότερα δε, σε περιπτώσεις συμβάσεων που καλύπτουν πάγιες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες δεν νοείται η σύναψη τροποποιητικών συμβάσεων με επέκταση του οικονομικού αντικειμένου, καθώς ακόμα και αν το συμβατικό αντάλλαγμα αναλώνεται πριν το χρονικό σημείο που είχε αρχικά τεθεί ως σημείο λήξης της διάρκειας της σύμβασης, οι αναθέτουσες Αρχές δύνανται με ορθό προγραμματισμό να εκκινούν έγκαιρα νέες διαδικασίες αναθέσεων, ώστε να μην τίθεται ζήτημα παράκαμψης των σχετικών διατάξεων του ν. 4412/2016. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα Αρχή δύναται να καλύψει τις ανάγκες της για το έτος 2022 με απορρόφηση, μέσω του τρέχοντος προϋπολογισμού, των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί να διατεθούν συνολικά για τα έτη 2022-2025, σε περίπτωση δε που οι τιμές των καυσίμων διατηρηθούν για μακρύ χρόνο σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται τη λήξη της σχετικής σύμβασης προ της 14ης.12.2025, δύναται να προκηρύξει έγκαιρα νέο διαγωνισμό για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών της. Πέραν των ανωτέρω, η αναγκαιότητα της επίμαχης τροποποίησης δεν αιτιολογείται επαρκώς, δεδομένου ότι, αν συνεκτιμηθεί η συμβατική (άρθρο 9) πρόβλεψη περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου κατά 20%, η οποία ακριβώς τέθηκε προς κάλυψη της διαφαινόμενης αυξητικής τάσης των τιμών των καυσίμων, κατά την ανωτέρω εισήγηση της Επιτροπής παρακολούθησης και παραλαβής προμηθειών, η αναθέτουσα Αρχή δύναται διά της ενεργοποίησής της και με βάση την τρέχουσα τιμή καυσίμων να προμηθευτεί ακόμα 64.382 λίτρα πετρελαίου κίνησης, ήτοι συνολικά (109.962 + 64.382) 174.344 λίτρα του οικείου καυσίμου, ποσότητα, η οποία εν πολλοίς προσεγγίζει τη συνολική και σχετικώς προϋπολογισθείσα για 4 έτη ποσότητα των 180.000 λίτρων. Κατά τούτο, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι η προϋπολογισθείσα ποσότητα των 180.000 λίτρων προκύπτει από την οικεία μελέτη να αφορά σε χρονική διάρκεια τεσσάρων ετών, η αναθέτουσα Αρχή δεν τεκμηριώνει με επάρκεια γιατί τα υπολειπόμενα (180.000-174.344) 5.656 λίτρα πετρελαίου κίνησης καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του κολυμβητηρίου ακόμη και γι’αυτό το έτος 2022, πόσον μάλλον για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την προκήρυξη νέας αντίστοιχης διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά τα προεκτεθέντα.

Προμήθεια αντιδραστηρίων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και ιδίως στη σκέψη 3.6., η ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης στην ΕΕΕΕ της ελεγχόμενης προμήθειας αντιδραστηρίων για τη διάγνωση ασθενών νοσούντων από κορωνοϊό SARS-CoV-2, διότι δεν συντρέχει απρόβλεπτη και κατεπείγουσα περίσταση που καθιστά δικαιολογημένη τη μη τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης (ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό των άρθρων 27 και 28, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016) της προμήθειας των ανωτέρω ποσοτήτων των αντιδραστηρίων αυτών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες προμήθειας των ανωτέρω αντιδραστηρίων είναι υπαρκτές κατά τον χρόνο έναρξης της ανωτέρω διαδικασίας ανάθεσης αλλά, αντιθέτως, από την αόριστη επίκληση της «διασφάλισης και προάσπισης της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συμφέροντος» καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ανάγκες μελλοντικές και αβέβαιες. Επομένως, σε καμμία περίπτωση η τυχόν μελλοντική προμήθεια των επιμάχων ποσοτήτων των ανωτέρω αντιδραστηρίων δεν δύναται να θεωρηθεί ότι συνάπτεται άμεσα με την κάλυψη αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ανωτέρω πανδημίας ή ότι συνδέεται με την απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας αυτής, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3.1. έως 3.7.. Άλλωστε, ο ίδιος ο νομοθέτης εκτιμά ότι η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα διαρκέσει πέραν της 31ης.12.2022, καθώς μέχρι τότε έχει παρατείνει τις ανωτέρω διατάξεις της από 30.3.2020 ΠΝΠ που προβλέπουν αυτή την εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ως εκ τούτου, είναι αμφίβολο αν η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα αυτή ανάγκη θα υφίσταται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι πρόκειται για συμβατικές ποσότητες που επαρκούν για τέσσερις μήνες, πολλώ δε μάλλον για χρονικό διάστημα λιγότερο του μηνός από την υπογραφή της σύμβασης, ήτοι μέχρι 31.12.2022.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τροποποίηση της σύμβασης «Διαχείριση Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων» Νοσοκομείου.(...)Τούτο διότι δεν προκύπτει η ανάγκη επαύξησης των ποσοτήτων των ιατρικών αυτών αποβλήτων, δοθέντος ότι οι ετήσιες ποσότητες που προβλέφθηκαν για τις ως άνω κατηγορίες στην αρχική σύμβαση (11.068, 7.112 και 3.812 kg, αντίστοιχα) δεν εξαντλήθηκαν κατά το πρώτο έτος εκτέλεσης της σύμβασης αυτής, αφού όπως προκύπτει από τα προσκομισθέντα τιμολόγια της αναδόχου εταιρείας, οι ποσότητες που παραδόθηκαν προς μεταφορά από την έναρξη ισχύος της σύμβασης έως και 3.5.2022, ήτοι μόλις 5 ημέρες πριν από τη λήξη του πρώτου έτους εκτέλεσής της, ανήλθαν σε 9.543, 6.717 και 994 kg, αντίστοιχα, και ως εκ τούτου υπολείπονται των συμβατικών ποσοτήτων. Συνεπώς, δεν πληρούται η προϋπόθεση της αδυναμίας εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης όπως αυτή είχε αρχικά σχεδιαστεί σχετικά με τη διαχείριση των ως άνω κατηγοριών ιατρικών αποβλήτων (ΜΕΑ, ΜΕΑ* και ΑΕΑ)(...)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την τροποποίηση της ... σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου …. … και της εταιρείας … ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ με αντικείμενο τη «Διαχείριση Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων» κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των ποσοτήτων των Επικίνδυνων Αποβλήτων Αμιγώς Μεταδοτικών (ΕΑΑΜ), συνολικής αξίας 396.577,20 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), υπό τον αναφερόμενο στο σκεπτικό όρο. Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την τροποποίηση της ως άνω σύμβασης κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των ποσοτήτων των Μικτών Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΜΕΑ και ΜΕΑ* Κέντρου Αίματος – Μοριακός Έλεγχος Αναλυτής Roche) και Άλλων Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΑΕΑ), αξίας  36.524,40, 23.469,60 και 12.579,60 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), αντίστοιχα.