ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ- Ασφαλτοστρώσεις δρόμων:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, όπως οι προϋποθέσεις αυτές παρατίθενται αναλυτικώς στην σκέψη V της παρούσας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1οΑ.Π.Ε. της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής συμβάσεως, η αναθέτουσα αρχή περιορίζεται στην συμπερασματική διαπίστωση ότι εν προκειμένω συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνάψεως συμπληρωματικής συμβάσεως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ποιες είναι οι εργασίες που θα εκτελεσθούν στο πλαίσιο της εν λόγω συμβάσεως, εάν οι εργασίες αυτές περιλαμβάνονται κατ’ είδος στην αρχική σύμβαση, εάν παρουσιάζουν συνάφεια με το αντικείμενο αυτής, καθώς επίσης και για ποιους λόγους κατέστησαν αναγκαίες για την εκτέλεση του αντικειμένου της αρχικής συμβάσεως. Συναφώς προς τα ανωτέρω, ουδεμία αναφορά γίνεται, με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, στις απρόβλεπτες περιστάσεις που καθιστούν απολύτως αναγκαία την εκτέλεση των εργασιών της επίμαχης συμπληρωματικής συμβάσεως, ούτε επίσης προκύπτει ότι η μη πρόβλεψη των εργασιών αυτών κατά τη σύναψη της αρχικής συμβάσεως δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, ούτε σε σφάλματα και αστοχίες της μελέτης του έργου. Περαιτέρω, ουδόλως αποδεικνύεται η συνδρομή και των λοιπών προϋποθέσεων για τη σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως, ήτοι ότι οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της..(..)το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Ασφαλτοστρώσεις δρόμων Δήμου ...».

Ανάθεση συμπληρωματικών μελετών.Ακόμη όμως και εάν θεωρηθεί ότι το έγγραφο αυτό του Υπουργείου Πολιτισμού ήταν η αιτία που δημιούργησε την ανάγκη εκπόνησης συμπληρωματικών μελετών, και ασχέτως του χαρακτήρα αυτών ως πράγματι συμπληρωματικών, όπως επικαλούνται οι αιτούντες, σε καμία περίπτωση η ανάγκη αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί περίσταση μη δυνάμενη να προβλεφθεί κατά τη σύναψη της σύμβασης, διότι αποτελεί γεγονός που προηγήθηκε αυτής (το εν λόγω έγγραφο φέρει ημερομηνία 20-2-2005 και η αρχική σύμβαση υπεγράφη στις 27-7-2005) και επομένως η εκπόνηση συμπληρωματικής γεωτεχνικής μελέτης στατικότητας και ερευνητικών εργασιών αντοχής των φερόντων στοιχείων θα μπορούσε να έχει ληφθεί υπόψη κατά τη σύναψη της αρχική σύμβασης και αναλόγως να ενσωματωθεί στην αρχική προσέγγιση της μελέτης και την υποβολή των εναλλακτικών προτάσεων προκειμένου να διασαφηνισθεί το φυσικό αντικείμενο του έργου.Μη ανάκληση της αριθμ.141/2008 πράξης του Ζ Κλιμακίου

Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι οι αναθέτουσες αρχές μπορούν, κατ’ εξαίρεση, να συνάπτουν συμβάσεις εκπονήσεως μελετών ή παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκηρύξεως στις περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις του άρθρου 10, οι οποίες, ως εισάγουσες εξαίρεση από τον κανόνα του ανοικτού διαγωνισμού, ερμηνεύονται στενά (βλ. ενδεικτικά απόφαση ΔΕΚ στην υπόθεση C-385/2002, Επιτροπή κατά Ιταλικής Δημοκρατίας). Μεταξύ των περιπτώσεων που απαριθμούνται στο ως άνω άρθρο συγκαταλέγεται και η κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως με τον ανάδοχο της αρχικής τοιαύτης υπό την προϋπόθεση ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) οι συμπληρωματικές μελέτες ή υπηρεσίες παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με τις αρχικές, αλλά δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την εκτέλεση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων και γ) είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή είτε, παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της, δ) η συνολική δαπάνη των συμπληρωματικών συμβάσεων να μην υπερβαίνει αθροιστικά το πενήντα τοις εκατό (50%) του ύψους της αρχικής συμβατικής αμοιβής και ε) να έχει προηγηθεί γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου. Ως απρόβλεπτες δε περιστάσεις θεωρούνται πραγματικά γεγονότα τα οποία δεν ανάγονται στο χρόνο καταρτίσεως της αρχικής σύμβασης και τα οποία, παρότι ο αρχικός σχεδιασμός με βάση τον οποίο προσδιορίσθηκε το αντικείμενο των μελετών ή των υπηρεσιών, υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου. Εξάλλου, ως εκ της φύσεως της σχετικής απόφασης για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, επιβάλλεται να προκύπτει κάθε φορά πλήρης και σαφής αιτιολογία περί της συνδρομής των προϋποθέσεων για την εφαρμογή της (βλ. σχετ. πράξεις VI ΤμΕλΣυν. 95, 99/2004, 27/2005, IV ΤμΕλΣυν. 33/2000, 112/2002, 189/2003, 102/2002). Περαιτέρω, για την εκτέλεση της συμπληρωματικής σύμβασης συντάσσεται και εγκρίνεται Συγκριτικός Πίνακας, ο οποίος επιδίδεται στον ανάδοχο της αρχικής συμβάσεως. Η επίδοση αυτή επέχει θέση προσκλήσεως προς υπογραφή του συμβατικού κειμένου (βλ. σχετ. VI Τμ. Ελ.Συν. 113/2008).

Ακύρωση της σύμβασης εκπόνησης μελέτης, λόγω απόκλισης του αντικειμένου της μελέτης που αναφέρεται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Απολύτως άκυρο είναι το μέρος της συμβάσεως με το οποίο ανατέθηκε επιπλέον μελετητικό αντικείμενο εκείνου που είχε δημοσιοποιηθεί με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και είχε εγκριθεί με πράξη του αρμοδίου οργάνου. (ομοφ.) Τυχόν αξιώσεις εκκαθαρίζονται με βάση τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Θεωρητικό θεμέλιο, στην προεκτεθείσα άποψη περί απολύτου ακυρότητος της διοικητικής συμβάσεως, αποτελεί η παραδοχή ότι οι διοικητικές συμβάσεις δεν παράγουν τεκμήριο νομιμότητος και συνεπώς το ζήτημα περί του εγκύρου αυτών και επέκεινα της ελλείψεως συμβατικής δεσμεύσεως των συμβληθέντων μερών, μπορεί να ανακύπτει οποτεδήποτε μετά την κατάρτιση και κατά το στάδιο εκτελέσεως της συμβάσεως, ακόμη και στο τελικό στάδιο ολοκληρώσεως της (Βλ. Δαλτόγλου ο.πρ.παρ.781).

Μελέτες.Υπέρβαση τάξης πτυχίου και ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών μη νόμιμη. Και τούτο, διότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει γιατί οι εργασίες των συμπληρωματικών μελετών κατέστησαν αναγκαίες κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης και είτε δεν μπορούσαν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για το Δήμο, είτε παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, ήταν απόλυτα αναγκαίες για την ολοκλήρωσή της, ώστε να υπάρχει παρέκκλιση από τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της συμπληρωματικής μελέτης.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Συμπληρωματικές συμβάσεις:Μη νόμιμη η εξόφληση του 1 ου λογαριασμού της 1 ης συμπληρωματικής σύμβασης της μελέτης «Αποχέτευση και Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων ....», καθόσον η συμπληρωματική σύμβαση, αντικείμενο της οποίας ήταν η εκπόνηση εδαφολογικής μελέτης, είναι μη νόμιμη, διότι συνήφθη πέντε έτη μετά την παράδοση και έγκριση της αρχικής μελέτης, αφού, προϋπόθεση για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης είναι η κατάρτιση αυτής πριν την εκπνοή της προθεσμίας περαίωσης της αρχικής (άρθρα 11, 17, 20 και 22 του ν. 716/1977, ΦΕΚ Α' 295/1977 και άρθρα 10, 29 και 45 του ν. 3316/2005, ΦΕΚ Α' 42/2005).

ΜΕΛΕΤΕΣ:χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … Νομού Θεσσαλονίκης, με το οποίο εντέλλεται η καταβολή ποσού 58.886,61  ευρώ, στο φερόμενο ως δικαιούχο τοπογράφο – μηχανικό …, για την εξόφληση του 8ου λογαριασμού της μελέτης «πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης του δημοτικού διαμερίσματος Εξοχής του Δήμου … Νομού Θεσσαλονίκης».(....)Ειδικότερα, δεν αιτιολογείται ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής μελέτης, που αφορούν σύμφωνα με τα ανωτέρω στην εγγραφή των ιδιοκτησιών στο Κτηματολογικό Γραφείο … ήταν αναγκαίες για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης, ότι είτε δεν μπορούσαν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για το Δήμο …, είτε παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, ήταν απόλυτα αναγκαίες για την ολοκλήρωσή της και τέλος ότι οφείλονταν σε περιστάσεις που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης, ώστε να υπάρχει παρέκκλιση από τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση της συμπληρωματικής μελέτης. Αντίθετα, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 1337/1983, όπως ισχύουν, η πράξη εφαρμογής κυρώνεται με απόφαση του νομάρχη και μεταγγράφεται στο οικείο υποθηκοφυλακείο, μετά δε την κύρωσή της καθίσταται οριστική, περαιτέρω δε η καταχώριση των οικείων ιδιοκτησίων με την εγγραφή τους στο κτηματολόγιο αποτελεί αυτοτελή και ανεξάρτητη διαδικασία, για την οποία εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες στις οικείες διατάξεις διαδικασίες ... και για την οποία δεν πληρούνται ως άνω προϋποθέσεις, προκειμένου προεχόντως να θεωρηθεί αναγκαία για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης της μελέτης πράξης εφαρμογής και να μη μπορεί να διαχωριστεί από αυτή τεχνικά ή οικονομικά,περαιτέρω δε να κριθεί ότι συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, υπό την έννοια που προεκτέθηκε, εξαιτίας των οποίων κατέστη αναγκαία η εκτέλεση της.(....)Εξάλλου, ο Δήμος … με το προαναφερόμενο έγγραφο επαναφοράς του επίμαχου εντάλματος αποδέχεται την ανεπίτρεπτη σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο των ιδιοτήτων του επιβλέποντος μηχανικού και του εγκρίνοντος Προϊσταμένου της Δ.Υ, χωρίς να γίνεται επίκληση κάποιου κατ’ εξαίρεση συντρέχοντος λόγου προς τούτο, σύμφωνα με τις προεκτιθέμενες διατάξεις, καθιστώντας έτσι μη νόμιμη - κατά τον κρίσιμο χρόνο της σύνταξης του 4ου συγκριτικού πίνακα εργασιών- την έγκριση του, αποτέλεσμα της οποίας (έγκρισης) ήταν η διαδικασία διενέργειας της ελεγχόμενης δαπάνης και η έκδοση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, η δε μεταγενέστερη (19-12-2006) έγκριση από τον … αφενός δεν μπορεί να αναπληρώσει την ως άνω έλλειψη, αφ’ ετέρου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν ετίθετο ζήτημα μη επάρκειας του προσωπικού της Διευθύνουσας Υπηρεσίας.Αποφαίνεται ότι το 1073 Α, οικονομικού έτους 2006, χρηματικό ένταλμα του Δήμου … Θεσσαλονίκης δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μελέτες.Απευθείας ανάθεση.Η ανάθεση της επίμαχης «συμπληρωματικής οριστικής μελέτης» του ως άνω έργου δεν συνιστά προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της ανάθεσης συμπληρωματικής μελέτης, κατά την έννοια του άρθρου 29 του ν. 3316/2005, διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τάσσονται από τη διάταξη αυτή (όπως ύπαρξη αρχικής σύμβασης μελέτης σε φάση εκτέλεσης και ανάθεση, στον αρχικό ανάδοχο, συμπληρωματικών εργασιών, αναγκαίων για την ολοκλήρωση του αρχικού συμβατικού αντικειμένου), αλλά συνιστά αυτοτελή απευθείας ανάθεση στους φερόμενους ως δικαιούχους, μη έχοντες σχέση με την αρχική μελέτη, που είχε μάλιστα ολοκληρωθεί ήδη από το έτος 2004 και για αντικείμενο πρόσθετο και διαφορετικό σε σύγκριση με το αρχικώς προβλεφθέν.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Αίτηση ανάκλησης της 230/2012 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Η αλλαγή του κτιριολογικού προγράμματος, η οποία δεν οφείλεται σε εξωτερικούς απρόβλεπτους παράγοντες, οι οποίοι επιβάλλουν την τοιαύτη μεταβολή, αλλά στη βούληση των οργάνων Διοίκησης του Ιδρύματος αναφορικά με τη χρήση του κτιρίου, δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός, δυνάμενο να δικαιολογήσει την κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως, ενώ περαιτέρω, ως ήδη εξετέθη, συντρεχουσών των απρόβλεπτων περιστάσεων, είναι δυνατή η κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως εφόσον ο ανάδοχος δεν έχει εκπληρώσει την παροχή του και η σύμβαση εξακολουθεί να είναι ως προς τις απορρέουσες από αυτή υποχρεώσεις, ενεργός. (…)Β) Η δυνατότητα διαχωρισμού των σχετικών μελετών από τις αρχικές τοιαύτες σημαίνει ότι αυτές μπορούν να δημοπρατηθούν ανεξαρτήτως και αυτοτελώς ως προς τις αρχικές μελέτες χωρίς τούτο να επηρεάζει την λειτουργικότητά τους. Η πρόβλεψη, με την 212/30η/15.9.2011 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ότι οι μελέτες που απαιτούνται για την αλλαγή του κτιριολογικού προγράμματος και τη μετατροπή του κτιρίου σε «κτίριο Διοίκησης» μπορεί να εκπονηθούν από τη Διεύθυνση Τεχνικής και Στέγασης του Ιδρύματος, αποδεικνύει ότι αυτές θα μπορούσαν να εκτελεσθούν από κάποιον άλλο πλην της αρχικής αναδόχου συμπράξεως, ανεξαρτήτως αν αυτός θα ήταν η ως άνω Διεύθυνση ή άλλος τρίτος ιδιώτης. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί περί υποστελέχωσης της υπηρεσίας λόγω συνταξιοδοτήσεων και περί αδυναμίας του εναπομείναντος προσωπικού να εκπονήσει το σύνολο των μελετών μέχρι τη λήξη της οικοδομικής αδείας, ενόψει, μεταξύ άλλων, και της απασχολήσεως αυτού με πληθώρα αντικειμένων, και αληθείς υποτιθέμενοι, δεν ασκούν επιρροή εν προκειμένω, καθόσον δεν παρέχουν ερείσματα για την αυτοτέλεια ή τη συμπληρωματικότητα των μελετών, αλλά μόνο για την εκτέλεσή τους ή μη από την αρμόδια υπηρεσία του Ιδρύματος. Γ) Περαιτέρω, σχετικά με την εκπόνηση μελέτης κατ’ εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ, πέραν των όσων εξετέθησαν ανωτέρω, επισημαίνεται ότι η μεταφορά των δεδομένων που προκύπτουν από άλλες μελέτες (θέρμανσης, κλιματισμού, θερμομόνωσης κ.λπ.) και η χρήση αυτών κατά την σύνταξη της μελέτης ΚΕΝΑΚ δεν αποδεικνύεται ότι γίνεται μόνον από το πρόγραμμα που έχει εκπονήσει ο αρχικός μελετητής, εν πάση δε περιπτώσει και εάν ακόμη αυτό ήταν αληθές, τούτο δεν αιτιολογεί το ότι δεν μπορούν να διαχωριστούν από αυτές της αρχικής, αλλά ενδεχομένως δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση των οικείων μελετών βάσει των διατάξεων του άρθρου 10 παρ.2 περ.β) του Ν. 3316/2005, δηλαδή σε περίπτωση που υφίστανται αποκλειστικά δικαιώματα η σύμβαση μπορεί να ανατεθεί σε συγκεκριμένο υποψήφιο και όχι μέσω καταρτίσεως συμπληρωματικής συμβάσεως και Δ) Λόγοι δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της συμπληρωματικής συμβάσεως δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί εν προκειμένω καθόσον α) ο αρχικός σχεδιασμός του κτιρίου ως κτίριο Διοικήσεως και οι διαδοχικές αλλαγές της χρήσεως αυτού το έτος 2005 σε Περιφερειακό Υποκατάστημα – Υγειονομική Μονάδα Αθηνών του Ιδρύματος και το έτος 2011 σε κτίριο Διοικήσεως, οφείλονται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής («αλλαγή σχεδιασμού και πολιτικής από την νέα Διοίκηση ενός Ν.Π.Δ.Δ.», όπως αναφέρεται στη σελ.2 του υπομνήματος) και δεν δικαιολογούνται από οιαδήποτε απρόβλεπτη περίσταση, β) οι διαδοχικές αλλαγές της χρήσεως του κτιρίου έχουν αυξήσει το κόστος αυτού σχεδόν στο διπλάσιο, καθώς ο προϋπολογισμός της αρχικής συμβάσεως ανερχόταν στο ποσό των 925.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και ήδη, με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εγγίζει το ποσό του 1.769.605,11 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., γ) η αναθέτουσα αρχή δεν επικαλείται τη συνδρομή οιασδήποτε μορφής νομικής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων της προκειμένου να καταστήσει ανεκτή την τοιαύτη υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης, αλλά και το γεγονός ότι η ολοκλήρωση του συνόλου των μελετών, η έκδοση της οικοδομικής αδείας και των σχετικών τευχών δημοπρατήσεων, οι οποίες έλαβαν χώρα για τη χρήση του κτιρίου ως Περιφερειακού Υποκαταστήματος του Ιδρύματος, τελικά θα παραμείνουν αχρησιμοποίητες κατά παράβαση κάθε έννοιας χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία επιβάλλει τον εξορθολογισμό της χρήσης του δημοσίου χρήματος και επομένως την εκταμίευση αυτού μόνον για την αντιμετώπιση των πράγματι επιβεβλημένων αναγκών που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, δ) το υψηλό κόστος των μισθωμάτων που καταβάλλει η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τη μίσθωση των χώρων λειτουργίας της (περίπου 109.729,36 ευρώ μηνιαίως) και αληθές υποτιθέμενο, δεν άγει στην παραδοχή της αιτήσεως ανακλήσεως, πρωτίστως διότι, για τη μεταστέγαση των οικείων υπηρεσιών, απαιτείται κατ΄ αρχάς, η εκτέλεση των σχετικών εργασιών (δηλαδή του έργου), το οποίο απαιτεί επιπλέον χρήματα και χρόνο, ε) η ένταξη του έργου σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτήσεως προϋποθέτει τη νομιμότητα ως προς την επιλογή της χρήσεως του κτιρίου και στ) η αναβάθμιση της περιοχής λόγω της αναπλάσεως του κτιρίου, δεν ανάγεται στους σκοπούς του ασφαλιστικού οργανισμού ώστε να προτάσσεται παραδεκτώς ως λόγος ανακλήσεως της προσβαλλομένης πράξεως ή να δύναται βασίμως να στοιχειοθετήσει την ανάκληση αυτής (..) Απορρίπτει την από 31.5.2012 αίτηση ανακλήσεως του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «΄Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών».​

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά οι ελεγχόμενες υπηρεσίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση α) παρουσιάζουν, κατά την κρίση του Κλιμακίου, αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, αφού αφορούν σε περιοχή όμορη με αυτήν της αρχικής σύμβασης και μάλιστα εντός της εδαφικής περιφέρειας του ίδιου δήμου, β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, αφού η νέα διοικητική διαίρεση της χώρας αντικειμενικώς δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά την δημοπράτηση και ανάθεση της αρχικής μελέτης, την δε τυχόν ολιγωρία των αρχών του τέως δήμου.. να μεριμνήσουν για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής ευθύνης του δήμου αυτού δεν μπορεί να την χρεωθεί ο δήμος …, γ) αν και μπορούν, κατά την εκτίμηση του Κλιμακίου, να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, είναι απολύτως αναγκαίες για την ολοκλήρωσή της, αφού, χωρίς να μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο της αρχικής μελέτης, αλληλεπιδρούν στον πολεοδομικό σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των χρήσεων γης και στις ήδη ενταχθείσες στην αρχική σύμβαση δημοτικές ενότητες. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.