Πληρότητα ή μη δικαιολογητικού συμμετοχής περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της εταιρείας «VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ Α.Ε.Ε.Τ.», που κατατέθηκε σε ανοικτό διαγωνισμό με αντικείμενο την παροχή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών και υπηρεσιών ασύρματης πρόσβασης.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Δεν υπάρχει πληρότητα του δικαιολογητικού συμμετοχής περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της εταιρείας «VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ Α.Ε.Ε.Τ.», που κατατέθηκε στον εν λόγω διαγωνισμό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στους νόμους περί ονομαστικοποίησης μετοχών και τους όρους της Προκήρυξης, επειδή η παραπάνω εταιρεία δεν προσεκόμισε αναλυτική κατάσταση με τα στοιχεία των μετόχων της εταιρείας και τον αριθμό των μετοχών κάθε μετόχου που περιλαμβάνονται στο «Ευρύ Κοινό» με ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο 0,13%.

Προμήθεια συστήματος ρομποτικής χειρουργικής...ζητείται η ανάκληση της 310/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει  ότι κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, μη νομίμως και δη κατά παράβαση των οριζόμενων στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005 το αιτούν δεν συμπεριέλαβε στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, όλα τα αναγκαία στοιχεία για την εφαρμογή του προμνησθέντος άρθρου, το οποίο ως προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή ανώνυμης εταιρείας σε δημόσιο διαγωνισμό άνω του εν λόγω ορίου, θέτει την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μέχρι φυσικού προσώπου. Επίσης το αιτούν μη νομίμως και δη κατά παράβαση των ίδιων διατάξεων δεν περιέλαβε ούτε στο ΕΕΕΣ του διαγωνισμού σχετικό πεδίο, ώστε να προκύπτει ειδικώς εάν συντρέχει στην περίπτωσή της συμμετέχουσας ο συγκεκριμένος εθνικός λόγος αποκλεισμού της λόγω μη ονομαστικοποίησης των  μετοχών της ως ανώνυμης εταιρείας. Επιπλέον, όπως επίσης ορθώς κρίθηκε, το αιτούν δεν μερίμνησε, προς άρση των ως άνω παραλείψεών του, να ζητήσει από την ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 1 του π.δ/τος 82/1996 σε συνδυασμό με την παρ. 3 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005, απορριπτομένων ως αβασίμων  των περί του αντιθέτου προβαλλομένων ισχυρισμών και ιδίως εκείνου, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι τα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης προσκομίσθηκαν από την παρεμβαίνουσα κατά το στάδιο των δικαιολογητικών συμμετοχής και δεν απαιτείτο να προσκομισθούν εκ νέου στο στάδιο της κατακύρωσης. Συνεπώς, η συμμετοχή της παρεμβαίνουσας εταιρείας στο διαγωνισμό δεν ήταν νόμιμη και, ως εκ τούτου, η προσφορά της έπρεπε να είχε απορριφθεί κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ως απαράδεκτη. Όμως, δεδομένου ότι, όπως αποδείχθηκε από τα σχετικώς προσκομιζόμενα νόμιμα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία η παρεμβαίνουσα εταιρεία πληρούσε καθ΄ όλη τη διάρκεια εξέλιξης της διαγωνιστικής διαδικασίας τις τιθέμενες στο άρθρο 8 του ν. 3310/2005 προϋποθέσεις περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της, τόσο κατά χρόνο υποβολής της προσφοράς, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, επιπλέον δε τα υποβληθέντα από αυτήν δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης πληρούν τις προϋποθέσεις, που τίθενται ήδη με την προστεθείσα παρ. 12 του άρθρου 80 του ν. 4412/2016, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ο κριθείς από το Κλιμάκιο διακωλυτικός της υπογραφής του οικείου σχεδίου σύμβασης λόγος (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 3200/2012, 2772/2011, VI Τμ. 823/2019, 1115/2016) και ότι θα πρέπει  να επιτραπεί η υπογραφή αυτής, λαμβανομένου  υπ’ όψη και το  ότι η παρεμβαίνουσα - ανάδοχος ήταν η μοναδική προσφέρουσα στο διαγωνισμό, με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων προσκόμιση των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών της.Ανακαλεί την 310/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Μελέτες.Από κοινού συμμετοχή σε διαγωνισμό. «Επειδή, η διακήρυξη του επιδίκου διαγωνισμού ορίζει, στο άρθρο 23.1.2003, ότι ο φάκελλος των δικαιολογητικών συμμετοχής πρέπει, εκτός άλλων, να περιέχει και «Πρακτικό απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρίας, σε περίπτωση Α.Ε., ή απόφαση των διαχειριστών σε περίπτωση Ε.Π.Ε. ή Ο.Ε. ή Ε.Ε. με την οποία : α) Εγκρίνεται η συμμετοχή τους στο διαγωνισμό αυτοτελώς ή σε κοινοπραξία ή σύμπραξη, β) Ορίζεται ο νόμιμος εκπρόσωπος με εξουσία να υπογράφει δεσμευτικά για τον συμμετέχοντα όλα τα έγγραφα του διαγωνισμού και την προσφορά», περαιτέρω δε προβλέπει ότι «Οι άνω (α' & β') απαιτήσεις δεν τίθενται, αν η εξουσία του υπογράφοντος προς εκπροσώπηση βασίζεται στο καταστατικό ή άλλη πράξη που έχει δεσμευτεί κατά τις κείμενες διατάξεις (ΦΕΚ κλπ.) και έχει υποβληθεί με το φάκελο συμμετοχής. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν οι περί αντιπροσώπευσης και πληρεξουσιότητας διατάξεις των άρθρων 211 επ. του αστικού κώδικα». Εν προκειμένω, το καταστατικό της συμμετεχούσης στην δεύτερη σύμπραξη εταιρείας … (Φ.Ε.Κ. 4216/25.6.1997 τ. Α.Ε. και Ε.Π.Ε.) παρέχει στους δύο διαχειριστές και νομίμους εκπροσώπους της την εξουσία να ενεργούν από κοινού ή μόνοι τους και χωριστά ο καθένας σε κάθε περίπτωση και προβλέπει ότι η υπογραφή εκάστου διαχειριστού θα δεσμεύει και θα υποχρεώνει την εταιρεία. Εξ άλλου, η εκ των ανωτέρω διαχειριστών .. υπέγραψε, μαζί με εκπροσώπους των λοιπών συμπραττόντων, το από 22.9.2005 ιδιωτικό συμφωνητικό για την από κοινού συμμετοχή στον διαγωνισμό και τον ορισμό του … ως κοινού εκπροσώπου της συμπράξεως αυτής. Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν ήταν απαραίτητη, κατά την προπαρατεθείσα ρήτρα της διακηρύξεως, η προσκομιδή από την ως άνω εταιρεία αποφάσεως των διαχειριστών της περί εγκρίσεως της συμμετοχής της στον διαγωνισμό. Η μη προσκομιδή, επομένως, τέτοιας αποφάσεως (ανεξαρτήτως αν η εν λόγω εταιρεία εμφανίζεται στον πίνακα υποβληθέντων δικαιολογητικών να την έχει προσκομίσει) δεν καθιστά απαράδεκτη την συμμετοχή της δεύτερης συμπράξεως στον διαγωνισμό. Δεν παρίσταται, συνεπώς, βάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος της κρινομένης αιτήσεως.»

Συμπλήρωση δικαιολογητικών.Yποχρέωση ονομαστικοποίησης καθώς και της περαιτέρω ονομαστικοποίησης των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών ελληνικών Ανώνυμων Εταιρειών για την παραδεκτή συμμετοχή τους στις διαγωνιστικές διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων, κατόπιν των οποίων η Ολομέλεια με τα Πρακτικά της 9ης και 10ης Γενικών Συνεδρίασεών της, της 23.5 και 6.6.2007, αντίστοιχα, και τη διαλαμβανόμενη σ’ αυτά αιτιολογία, έκρινε ότι για τις συμμετέχουσες, αυτοτελώς ή σε κοινοπραξία ή ένωση προσώπων, σε διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης εκτέλεσης έργου, προμήθειας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών ανώνυμες εταιρείες, ανεξαρτήτως του εάν είναι εισηγμένες σε Χρηματιστήρια κρατών – μελών της Ε.Ε. ή του Ο.Ο.Σ.Α., απαιτείται για την παραδεκτή συμμετοχή τους σε διαγωνισμό εκτέλεσης έργου, προμήθειας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών η υποβολή των δικαιολογητικών του άρθρου 1 του π.δ.82/1996

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προσφέρουσα εταιρεία «....» δεν προσκόμισε πλήρη δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, σύμφωνα με τα άρθρα 8 παρ. 1 του ν. 3310/2005 και 1 παρ. 2 και 3 του π.δ. 82/1996, καθώς δεν υπέβαλε δικαιολογητικά για την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μόνης μέτοχου της, ήτοι της ανώνυμης εταιρείας «....». Ειδικότερα, δεν υπέβαλε πιστοποιητικό ότι η τελευταία ανώνυμη εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές ούτε βεβαίωση ότι οι μέτοχοι της τελευταίας είναι φυσικά πρόσωπα, προσωπικές εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή οποιαδήποτε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα, πλην ανωνύμων εταιρειών. Το γεγονός δε ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 2.2.3.5 και 2.2.9.2 περ. Β.1.ε) δεν απαιτούσε ρητά την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης για τους μετόχους των προσφερόντων δεν ασκεί επιρροή, αφού η ανωτέρω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό που απορρέει ευθέως από το νόμο (βλ. σκέψη 4 ανωτέρω). Ενόψει αυτών, μη νομίμως κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στην προσφέρουσα εταιρεία, παρότι συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της, η πλημμέλεια δε αυτή, που σχετίζεται με την αρχή της διαφάνειας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, παρίσταται ουσιώδης (βλ. τη νομολογία που αναφέρεται στη σκέψη 4 ανωτέρω). 

Μελέτες. Συμμετοχή ιδιωτικής εταιρείας ανεξαρτήτως σκοπού και νομικής μορφής στο εταιρικό κεφάλαιο Γραφείου Μελετών (υπό τη νομική μορφή ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ ή ΑΕ), εγγεγραμμένου στο Μητρώο Γραφείων Μελετών.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Μπορούν να συμμετέχουν στο εταιρικό κεφάλαιο των Γραφείων Μελετών που λειτουργούν υπό τη νομική μορφή ΑΕ ή ΕΠΕ πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, που δεν έχουν την ιδιότητα του μελετητή, ενώ στις περιπτώσεις των Γραφείων Μελετών που λειτουργούν υπό οποιαδήποτε άλλη μορφή εταιρείας κάθε εταίρος πρέπει απαραίτητα να είναι πτυχιούχος μελετητής.

Μελέτες και επιλογή αναδόχου. Υπόδειγμα της εγγυητικής επιστολής, το οποίο είναι δεσμευτικό για τους διαγωνιζομένους και την αρχή που διενεργεί το διαγωνισμό. Για την αναγραφή του ονόματος του συμμετέχοντος γίνεται παραπομπή στην αίτηση συμμετοχής. Δεν απαιτείται η αναγραφή, στον τίτλο της σύμπραξης μελετητικών γραφείων, του πατρωνύμου των φυσικών προσώπων - μελών της. Μη νόμιμη η αιτιολογία αποκλεισμού της αιτούσας. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.

Προμήθεια υγρών καυσίμων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (υπό στοιχ. ΙΙ) της παρούσας, το Τμήμα κρίνει καταρχάς ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, η συμμετοχή της παρεμβαίνουσας εταιρείας στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και η κατακύρωση σε αυτήν της 1ης ομάδας των δημοπρατούμενων ειδών (υγρά καύσιμα), προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, δεν ήταν νόμιμη λόγω μη ονομαστικοποίησης των μετοχών της και μη προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, και, ως εκ τούτου, η προσφορά της έπρεπε να είχε απορριφθεί, κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ως απαράδεκτη. Επιπλέον, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι ο επίδικος διαγωνισμός συνιστά κατ΄ουσίαν σώρευση περισσότερων αυτοτελών διαγωνιστικών διαδικασιών, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν δημοπρατηθεί αυτοτελώς, αβασίμως προβάλλεται με την αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού, ως προς την κρίσιμη 1η ομάδα των υγρών καυσίμων, δεν υπερβαίνει κατ’ είδος καυσίμου ανά νομικό πρόσωπο το ποσό του 1.000.000,00 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η ονομαστικοποίηση των μετοχών των προσφερουσών ανωνύμων εταιρειών, δοθέντος ότι στη διακήρυξη δεν προβλεπόταν δυνατότητα υποβολής προσφοράς για μέρος μόνο των ζητούμενων ειδών της ομάδας αυτής λ.χ. ανά νομικό πρόσωπο, ώστε να είναι ληπτέα ως βάση η αντίστοιχη προϋπολογιζόμενη δαπάνη. Συνεπώς, ορθώς ελήφθη υπ’ όψιν, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των ειδών της ομάδας αυτής, προκειμένου να κριθεί εάν απαιτείτο η ονομαστικοποίηση των μετοχών της παρεμβαίνουσας και η υποβολή των οικείων δικαιολογητικών κατακύρωσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι όπως προβάλλεται οι μετοχές της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας έχουν ήδη μετατραπεί σε ονομαστικές και επομένως συντελέσθηκαν – έστω εκ των υστέρων – οι τασσόμενες στο νόμο και τη διακήρυξη προϋποθέσεις συμμετοχής αυτής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, προσκομίζονται δε προς απόδειξη αυτού τα σχετικά νόμιμα δικαιολογητικά (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1115/2016), το Τμήμα κρίνει ότι ο σχετικός, νομίμως κατ’ αρχήν διαπιστωθείς με την προσβαλλόμενη Πράξη, διακωλυτικός της υπογραφής των οικείων σχεδίων συμβάσεων λόγος δεν συντρέχει πλέον (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.-Επτ. Σύνθ. 3200/2012, 2772/2011) και ότι θα πρέπει κατ΄ εξαίρεση να επιτραπεί η υπογραφή αυτών, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η παρεμβαίνουσα - ανάδοχος ήταν η μοναδική προσφέρουσα ως προς την κρίσιμη 1η ομάδα των δημοπρατούμενων ειδών (υγρά καύσιμα), με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων ονομαστικοποίηση των μετοχών της και προσκόμιση των οικείων δικαιολογητικών.

Ανακαλεί την 95/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το σκεπτικό.

Δημόσιος διαγωνισμός για ανάθεση υπηρεσιών.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Το ακριβές απόσπασμα του βιβλίου μετόχων συμμετέχουσας στο διαγωνισμό ελληνικής ανώνυμης εταιρείας, από το οποίο προκύπτουν όλα τα απαιτούμενα κατά το νόμο και την προκήρυξη στοιχεία και, σε συνδυασμό με το προσκομισθέν πιστοποιητικό της αρμόδιας αρχής που κατά τον Κ.Ν. 2190/1920 εποπτεύει την εταιρεία περί του ότι οι μετοχές της με βάση το ισχύον καταστατικό είναι ονομαστικές, αποδεικνύεται η ονομαστικοποίηση των μετοχών της μέχρι φυσικού προσώπου, πληροί τις απαιτήσεις του νόμου περί υποβολής αναλυτικής κατάστασης μετόχων και, εφόσον υποβάλλεται με τον σφραγισμένο φάκελο της προσφοράς, πρέπει να γίνει δεκτό. β) Η βεβαίωση της αρμόδιας δικαστικής αρχής ότι δεν εκδίδεται το απαιτούμενο κατά το νόμο και την προκήρυξη πιστοποιητικό περί του ότι ο συμμετέχων δεν τελεί υπό διαδικασία έκδοσης απόφασης αναγκαστικής διαχείρισης, εάν δεν συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση του ίδιου περί του ότι δεν τελεί υπό τη διαδικασία αυτή, δεν αντικαθιστά το πιστοποιητικό αυτό και επομένως συντρέχει λόγος αποκλεισμού από την περαιτέρω αξιολόγηση των προσφορών που παρουσιάζουν την έλλειψη αυτή. Η Επιτροπή Διαγωνισμού δεν επιτρέπεται να δεχθεί μετά το πέρας της προθεσμίας υποβολής των προσφορών και την αποσφράγιση αυτών την ως άνω δήλωση, δοθέντος ότι πρόκειται περί δικαιολογητικού το οποίο κατά την προκήρυξη έπρεπε, επί ποινή αποκλεισμού, να βρίσκεται μέσα στο φάκελο της προσφοράς. γ) Ομοίως, στην περίπτωση κατά την οποία συμμετέχουσα ελληνική ανώνυμη εταιρεία παρέλειψε να υποβάλλει αναλυτική κατάσταση μετόχων, την οποία είχε υποχρέωση να προσκομίσει με το φάκελο της προσφοράς επί ποινή αποκλεισμού, ισχυριζόμενη ότι από το καταστατικό της προκύπτει πως κάτοχος των μετοχών της είναι ένα μόνο φυσικό πρόσωπο, η Επιτροπή Διαγωνισμού, η οποία, μάλιστα, δεν διαπίστωσε το βάσιμο του ισχυρισμού αυτού, έχει δεσμία αρμοδιότητα να αποκλείσει την προσφορά αυτή. Αντιθέτως, στην περίπτωση κατά την οποία από τα αποδεικτικά ονομαστικοποίησης των μετοχών ανώνυμης εταιρείας που έχουν υποβληθεί προκύπτει ότι ένας από τους μετόχους της είναι ανώνυμη εταιρεία, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει συμπληρωματικά στοιχεία για να διαπιστώσει τη βασιμότητα του ισχυρισμού ότι πρόκειται περί αλλοδαπής ανώνυμης εταιρείας, η οποία δεν έχει υποχρέωση ονομαστικοποίησης των μετοχών της. Εάν, όμως, από τα συμπληρωματικά αυτά στοιχεία προκύψει πως η εταιρεία αυτή είναι ελληνική, η Επιτροπή δεν επιτρέπεται να δεχτεί τα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, δοθέντος ότι αυτά έπρεπε να είχαν υποβληθεί με το φάκελο της προσφοράς, η οποία πρέπει για το λόγο αυτό να αποκλεισθεί από την περαιτέρω αξιολόγηση.

Διαγωνισμός για την ανάθεση εκπονήσεως της μελέτης διευθέτησης της κοίτης ποταμού. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της διακήρυξης, η οποία απέκλειε λόγω προϋπολογισμού την συμμετοχή μελετητικών γραφείων με πτυχίο Δ΄ τάξεως. Το αιτούν δεν προέβαλε συγκεκριμένα σφάλματα της διακηρύξεως και των συνοδευόντων αυτήν τευχών ως προς τον τρόπο υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής της τοπογραφικής μελέτης, αλλά προέβη εξ υπαρχής στον υπολογισμό της αμοιβής αυτής, εκκινώντας από διαφορετικά δεδομένα ως προς την έκταση του φυσικού αντικειμένου του έργου. Απορρίπτει την αίτηση. Ομοια η 176/2008 ΣτΕ (Ασφ).