Μελέτες.Διαγωνισμός για την ανάθεση υπηρεσίας και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά πράξης με την έγινε δεκτή στο διαγωνισμό η προσφορά της παρεμβαίνουσας συμπράξεως μελετητών. Πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως έγινε δεκτή η παρεμβαίνουσα στο διαγωνισμό διότι το αφορών στην εκπόνηση της μελέτης τμήμα των εργασιών θα εξεπονείτο από ανώνυμη εταιρεία-μέλος της παρεμβαίνουσας συμπράξεως, μη εγγεγραμμένη στα μητρώα μελετητών, όπως απαιτείτο από τη διακήρυξη, ενώ στη σύμπραξη δεν συμμετείχε αυτοτελώς μελετητής ή πρόσωπο το οποίο να πληροί τις προϋποθέσεις των διατάξεων της διακηρύξεως. Επειδή, πιθανολογουμένων ως βασίμων των ανωτέρω λόγων, δέον να ανασταλή η εκτέλεσις της 10912/29-12-05 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως της Περιφερείας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, δια της οποίας έγινε τελικώς δεκτή στον διαγωνισμό η συμμετοχή της συμπράξεως … ΑΕ, ως και της όλης προόδου της διαδικασίας του διαγωνισμού, παρελκούσης, ως αλυσιτελούς, της ερεύνης των λοιπών προβαλλομένων λόγων δια των οποίων αμφισβητείται περαιτέρω η αποδοχή της συμμετοχής της παρεμβαινούσης εις τον διαγωνισμόν, δεδομένου ότι ελλειπούσης μιας των νομίμων προϋποθέσεων συμμετοχή της συμπράξεως εις τον διαγωνισμόν, ήτο εν πάση περιπτώσει αυτή αποκλειστέα.

Απαράδεκτη συμμετοχή μελετητικών γραφείων υπό τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας σε διαγωνισμό ,χωρίς προσκομιδή των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών τους.

Διαγωνισμός μελετών και ειδικότερα αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά του αποκλεισμού της προσφοράς της αιτούσας. «Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλλου προκύπτει ότι με την από 23.1.2006 αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος της αιτούσης συμπράξεως ορίσθηκε ως «κοινός εκπρόσωπος της σύμπραξης» ο … αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός, και ως «συντονιστής της μελέτης» ο …, αρχιτέκτων μηχανικός. Εν όψει των προεκτεθέντων, ο …, ως κοινός εκπρόσωπος της αιτούσης συμπράξεως ήταν, ευθέως εκ του νόμου, και συντονιστής των μελών της, νομίμως δε, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Διακηρύξεως, ορίσθηκε διαφορετικό πρόσωπο, ο …, ως συντονιστής της μελέτης (και όχι ως συντονιστής της σύμπραξης). Πιθανολογείται, συνεπώς, σοβαρά η βασιμότητα του προβαλλομένου λόγου, κατά τον οποίο, μη νομίμως, με την 205/29.5.2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....αποκλείσθηκε η αιτούσα σύμπραξη από τον διαγωνισμό με την αιτιολογία ότι δεν συμπίπτουν τα πρόσωπα του κοινού εκπροσώπου της σύμπραξης και του συντονιστή αυτής. Πρέπει, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και να απορριφθεί η παρέμβαση.»

ΕΡΓΟ:...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η έννοια του εκπροσώπου της ένωσης οικονομικών φορέων που υποβάλλει την προσφορά, - ο οποίος δύναται να είναι οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο που έχει νομίμως εξουσιοδοτηθεί προς τούτο από τα μέλη της ένωσης -, είναι όλως διάφορη και διακριτή από την έννοια του εκπροσώπου/συντονιστή της ένωσης, ο οποίος είναι μέλος της ένωσης και, επομένως, δεν επιτρέπεται ούτε η δήλωση περισσότερων φορέων ως επικεφαλής, ούτε η απόδοση της ιδιότητας αυτής σε φυσικό πρόσωπο που δεν συμμετέχει αυτοτελώς στην ένωση, όπως οι εκπρόσωποι των συμμετεχουσών επιχειρήσεων. Μειοψήφησαν η Πρόεδρος Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και ο Σύμβουλος Στυλιανός Λεντιδάκης, οι οποίοι υποστήριξαν την ακόλουθη άποψη: Η έννοια του «εκπροσώπου» της ένωσης συνδέεται κατά κανόνα με τον ορισμό φυσικού προσώπου στο οποίο ανατίθεται, για τις ανάγκες της συμμετοχής στο διαγωνισμό, εξουσία αντιπροσώπευσης της ένωσης οικονομικών φορέων, δηλαδή, εξουσία να δηλώνει τη βούληση της ένωσης, να ενεργεί στο όνομά της και να τη δεσμεύει. Στο μέτρο δε που δεν απαγορεύεται ρητώς, οι συμμετέχοντες δύνανται να ορίσουν περισσότερους εκπροσώπους, ενεργούντες χωριστά ή από κοινού, για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό. Επιπλέον, στον νόμο προβλέπεται ρητώς ότι η προσφορά της ένωσης δεν είναι υποχρεωτικό να υπογράφεται από κοινό εκπρόσωπο όλων των μελών της, αλλά δύναται να υπογράφεται ξεχωριστά από τους εκπροσώπους των οικονομικών φορέων που μετέχουν σε αυτή, ομοίως δε και το Ε.Ε.Ε.Σ. υποβάλλεται και υπογράφεται, κατά νόμο, χωριστά από τους μετέχοντες στην ένωση φορείς. Ενόψει των ρυθμίσεων αυτών, ο ορισμός από τις ενώσεις «εκπροσώπου/συντονιστή», του οποίου η έννοια και τα καθήκοντα άλλωστε δεν προσδιορίζονται στον νόμο, δεν φαίνεται να έχει συγκεκριμένη λειτουργική χρησιμότητα και, επομένως, δεν δύναται να είναι υποχρεωτικός. Σε κάθε περίπτωση, η διαζευκτική παράθεση των δύο όρων (εκπροσώπου/συντονιστή) καταδεικνύει ότι δεν είναι αναγκαίος ο ταυτόχρονος ορισμός και «εκπροσώπου» και «συντονιστή», αλλά ότι οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για να προσδιορίσουν το πρόσωπο που δύνανται να εξουσιοδοτήσουν οι φορείς για την κοινή εκπροσώπησή τους. Εξάλλου, η έννοια του «επικεφαλής εταίρου» που ορίζεται στο Ε.Ε.Ε.Σ. αναφέρεται στον «ρόλο του οικονομικού φορέα στον όμιλο» και, κατά τούτο, συνδέεται με την απαίτηση του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016 να προσδιορίζεται από τη διαγωνιζόμενη ένωση οικονομικών φορέων η έκταση και το είδος της συμμετοχής του κάθε μέλους και όχι με την εκπροσώπηση αυτών. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την ορολογική ασάφεια των κρίσιμων διατάξεων, αφετέρου την έλλειψη συγκεκριμένης διάταξης από την οποία να προκύπτει σαφώς υποχρέωση των υποψηφίων ενώσεων οικονομικών φορέων να ορίσουν, για την παραδεκτή συμμετοχή τους στον διαγωνισμό, «εκπρόσωπο/συντονιστή», η διάταξη του άρθρου 96 παρ. 7 του ν. 4412/2016: «Στην προσφορά απαραιτήτως πρέπει να προσδιορίζεται (…) ο εκπρόσωπος/συντονιστής αυτής» έχει την έννοια της υποχρέωσης δήλωσης, διά του Ε.Ε.Ε.Σ., των προσώπων που εκπροσωπούν τους φορείς της ένωσης στον διαγωνισμό ή, εφόσον συντρέχει περίπτωση, του κοινού εκπροσώπου που έχει εξουσιοδοτηθεί από αυτούς. Πλην, η γνώμη αυτή δεν ίσχυσε. Αναπέμπει την υπόθεση στο VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ατομικό πτυχίο μελετητή, που ανήκε σε μελετητικό Γραφείο μέλος της αιτούσης συμπράξεως, που δεν ίσχυε κατά τον χρόνο λήξεως υποβολής των προσφορών για την συμμετοχή στον επίδικο διαγωνισμό, ούτε, εξ άλλου, προκύπτει ότι είχε ζητηθεί η ανανέωσή του κατά τον χρόνο αυτό, (ούτε η αιτούσα ισχυρίζεται κάτι τέτοιο) η προσφορά της αιτούσης συμπράξεως δεν ήταν παραδεκτή. Κρίνοντας ως ανωτέρω η Διοίκηση δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι παραβίασε τις παραταθείσες σε προηγούμενη σκέψη διατάξεις που διέπουν τον επίδικο διαγωνισμό και είναι απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση

Μελέτες.Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα. «Η Επιτροπή έχει την ευχέρεια, κατά την κρίση της και τηρώντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης, να καλέσει με κάθε πρόσφορο μέσο του διαγωνιζόμενους να «αποσαφηνίσουν» ή να «συμπληρώσουν» τα υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου «Δικαιολογητικών Συμμετοχής» μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία. Ως «αποσαφήνιση» νοείται η χορήγηση διευκρινίσεων για το περιεχόμενο εγγράφων που ήδη υποβλήθηκαν. Ως «συμπλήρωση» υποβληθέντων στοιχείων νοείται και η προσκόμιση νέων στοιχείων, εφόσον αποδεικνύουν σε συνδυασμό με ήδη υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου «Δικαιολογητικών Συμμετοχής» τη συνδρομή κάποιας από τις προϋποθέσεις της παρούσας»…Προκειμένου μελετητής ή σύμπραξη μελετητών να μετάσχει εγκύρως στο διαγωνισμό και να μην αποκλεισθεί από αυτόν πρέπει να αποδείξει ότι διαθέτει το προσόν της ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, δηλαδή της κατ’ αρχήν ικανότητας για την εκπόνηση της υπό ανάθεση μελέτης, ειδικότερα δε και της κατ’ αρχήν ικανότητας για την εκπόνηση οριστικής μελέτης φράγματος ύψους τουλάχιστον 30 μέτρων. Προς το σκοπό αυτό πρέπει να περιλάβει στο φάκελλο των δικαιολογητικών συμμετοχής, που υποβάλει με την αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος, αφενός μεν κατάλογο των κυριότερων παρόμοιων με την υπό ανάθεση μελετών, που έχει εκπονήσει την τελευταία δεκαετία, μεταξύ των οποίων πρέπει να περιλαμβάνεται οπωσδήποτε οριστική μελέτη φράγματος ύψους τουλάχιστον 30 μέτρων, και αφετέρου πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις (αναλόγως αν ο εργοδότης είναι δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας), σε πρωτότυπο ή νομίμως επικυρωμένο αντίγραφο, περί της έντεχνης, επιτυχούς και αποτελεσματικής εκπονήσεως των εν λόγω μελετών, και όχι απλώς περί αναλήψεως της εκπονήσεώς τους. Συνεπώς, αν ο διαγωνιζόμενος δεν περιλάβει στο φάκελλο των δικαιολογητικών συμμετοχής στοιχεία ότι έχει εκπονήσει κατά την τελευταία δεκαετία οριστική μελέτη φράγματος ύψους τουλάχιστον 30 μέτρων, δεν μπορεί να μετάσχει εγκύρως στο διαγωνισμό και αποκλείεται, δεν ασκεί δε επιρροή από της εξεταζομένης απόψεως το γεγονός ότι ενδεχομένως έχει εκπονήσει άλλες μελέτες παρόμοιας φύσεως με την υπό ανάθεση. Ενόψει δε του ότι η διακήρυξη απαιτεί να περιλαμβάνονται στο φάκελλο των δικαιολογητικών συμμετοχής, που υποβάλλεται με την αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος, τα πιστοποιητικά ή οι βεβαιώσεις περί της επιτυχούς εκπονήσεως των παρομοίων μελετών, από τα οποία προκύπτει το προσόν της ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, η συνδρομή του οποίου απαιτείται για την έγκυρη συμμετοχή στον διαγωνισμό, τα δικαιολογητικά αυτά δεν επιτρέπεται να προσκομισθούν για πρώτη φορά εκ των υστέρων είτε με πρωτοβουλία του διαγωνιζομένου είτε κατόπιν σχετικής προσκλήσεως της Επιτροπής Διαγωνισμού, δεδομένου ότι η εκ των υστέρων προσκόμιση αυτών δεν συνιστά περίπτωση επιτρεπτής κατά το άρθρο 4 παρ. 4.6 της διακηρύξεως συμπληρώσεως, δηλαδή προσκομίσεως νέων στοιχείων, τα οποία, σε συνδυασμό με ήδη υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου των δικαιολογητικών συμμετοχής, αποδεικνύουν τη συνδρομή κάποιας από τις προϋποθέσεις για την συμμετοχή στον διαγωνισμό.»

Με την προσφυγή της η αιτούσα σύμπραξη ισχυρίσθηκε ότι έπρεπε να μειωθεί η βαθμολογία της παρεμβαίνουσας στο επίμαχο υποκριτήριο λόγω της συμμετοχής στην σύμπραξη μελετητικού γραφείου του εξωτερικού (πρόκειται για την …..….…, με έδρα την Βιέννη), από την οποία συνάγεται, κατά τους ισχυρισμούς της αιτούσης, μειωμένος βαθμός επάρκειας και αποτελεσματικότητας της παρεμβαίνουσας συμπράξεως για την εκπόνηση της μελέτης. Τυχόν μείωση της βαθμολογίας της τεχνικής προσφοράς της παρεμβαίνουσας συμπράξεως για μόνο τον λόγο της συμμετοχής στο διαγωνιζόμενο σχήμα οικονομικού φορέα με έδρα άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα ήταν, όμως, αντίθετη στην αρχή της ελεύθερης παροχής των υπηρεσιών, η οποία, κατά τα αναφερθέντα στην προηγούμενη σκέψη, διέπει τους διαγωνισμούς για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων κοινοτικού ενδιαφέροντος, όπως ο επίδικος. Συνεπώς, οι εν λόγω ισχυρισμοί της αιτούσης, ως νόμω αβάσιμοι, δεν ήταν ουσιώδεις και, ως εκ τούτου, νομίμως απερρίφθησαν, έστω και χωρίς ειδικότερη αιτιολογία, από την Αναθέτουσα Αρχή, είναι δε απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση.

Διαγωνισμός για την ανάθεση μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της πράξης βαθμολόγησης των προσφορών. Η ως άνω, όμως, διαφορά ως προς την αξιολόγηση των υποβληθεισών από τις δύο συμπράξεις Εκθέσεων Μεθοδολογίας, διαφορά περί της οποίας η αιτούσα σύμπραξη δεν προβάλλει καμία συγκεκριμένη αιτίαση, μπορεί, κατ’ αρχήν, να παράσχει αιτιολογικό έρεισμα στη βαθμολόγηση, ως προς το 1ο κριτήριο, της συμπράξεως «………....» με 90 βαθμούς και της αιτούσης συμπράξεως με 86 βαθμούς. Κατά συνέπεια, τα προβαλλόμενα από την αιτούσα σύμπραξη περί πλημμελούς αιτιολογήσεως της ως άνω βαθμολογήσεως, λόγω παρεμφερούς λεκτικής αιτιολογήσεως της βαθμολογήσεως και μη ειδικής απαντήσεως στα προβληθέντα ενώπιον της Διοικήσεως περί υπεροχής της Τεχνικής Εκθέσεως της αιτούσης συμπράξεως και περί ελλείψεων της Τεχνικής Εκθέσεως της συμπράξεως «...», δεν μπορούν να πιθανολογηθούν σοβαρώς ως βάσιμα.

Διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου, προς ανάθεση συμβάσεως παροχής υπηρεσιών. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της διακήρυξης. Προθεσμία ενστάσεως του άρθρου 13 παρ. 5 του ν. 3316/2005. Εάν η ταχθείσα με την διακήρυξη προθεσμία προς κατάθεση προσφοράς έχει λήξει προτού εκδικασθεί η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων και ο αιτών δεν έχει λάβει μέρος στον διαγωνισμό, έστω με επιφύλαξη, το έννομο συμφέρον του προς άσκηση αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων κατά της διακηρύξεως διατηρείται μόνον εφόσον προβάλλει ότι η διακήρυξη περιλαμβάνει όρο, ο οποίος αποκλείει παρανόμως την συμμετοχή του στον διαγωνισμό. Μη νομίμως δεν περιελήφθησαν στη διακήρυξη του διαγωνισμού, μεταξύ των δικαιουμένων συμμετοχής σ` αυτόν και οι κάτοχοι πτυχίου κατηγορίας μελετών 20, δηλαδή γεωλογικών, υδρογεωλογικών και γεωφυσικών μελετών και ερευνών. Δέχεται την αίτηση.

Μελέτες.Αποκλεισμός υποψηφίων.Η Επιτροπή του Διαγωνισμού καθ΄ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας και της αρχής της αναλογικότητας που διέπει το κοινοτικό δίκαιο δεν προσκάλεσε τις ως άνω συμπράξεις γραφείων σύμφωνα με το άρθρο 4.6. της διακήρυξης προκειμένου να συμπληρώσουν τις ανωτέρω ελλείψεις. Και τούτο γιατί, η μεν σύμπραξη γραφείων .......... έχοντας ήδη καταθέσει στο πρωτόκολλο της αναθέτουσας αρχής αίτηση- επιστολή υποβολής προσφοράς στο διαγωνισμό μαζί με το φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής της, καθώς επίσης και την υπ΄αριθμ. 210/702277-8/25.10.2006 εγγυητική επιστολή συμμετοχής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος για ποσό 309.743 ευρώ υπέρ της εν λόγω σύμπραξης (βλ. σελ. 4 του Πρακτικού Ι της Επιτροπής Διαγωνισμού), κατέστησε νομικά δεσμευτική τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό, έτσι ώστε τυχόν μη προσέλευση αυτής στην υπογραφή της σύμβασης σε περίπτωση που αναδεικνυόταν ανάδοχος του έργου, θα επέφερε εις βάρος της δυσμενείς συνέπειες (κατάπτωση εγγυητικής επιστολής συμμετοχής κ.λ.π.) με αποτέλεσμα η εκ μέρους της παράλειψη τοποθέτησης της αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος-προσφοράς εντός του υποφακέλου των δικαιολογητικών συμμετοχής να μη συνιστά κατά την κρίση του Κλιμακίου ουσιώδη πλημμέλεια επιφέρουσα τον αποκλεισμό του ως άνω διαγωνιζόμενου εξ αυτού και μόνο του λόγου, η δε σύμπραξη ……...... είχε ομοίως υποβάλλει κατά την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού τις προβλεπόμενες από τη διακήρυξη υπεύθυνες δηλώσεις, η δε θεώρηση του γνησίου της υπογραφής αυτών θα μπορούσε να ζητηθεί από την Επιτροπή του Διαγωνισμού στο πλαίσιο συμπλήρωσης νομίμως καταρχήν υποβληθέντων εγγράφων κατά το άρθρο 4.6 της διακήρυξης ενόψει και της ανάγκης εξασφάλισης ευρύτερης συμμετοχής υποψηφίων στο διαγωνισμό (πρβλ. και 225/2007 πράξη VI Τμ. Ε.Σ.). Συνακόλουθα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω συμπράξεις γραφείων μη νομίμως αποκλείστηκαν από το διαγωνισμό για τους παραπάνω λόγους.Ανακλήθηκε με την 10/2008 του 6ου Τμήματος