Η διαταγή πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δεν παράγει δεσμευτική δύναμη δεδικασμένου, απλώς δύναται - υπό προϋποθέσεις - να αποκτήσει ισχύ δεδικασμένου που δεν καλύπτει τη δικαστική διάγνωση του ουσιαστικού δικαιώματος

Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον ασκούμενο από αυτόν προληπτικό έλεγχο των δαπανών υποχρεούται σε θεώρηση χρηματικού εντάλματος πληρωμής που εκδίδεται από τη Διοίκηση σε συμμόρφωση : α) προσωρινής διαταγής που εκδόθηκε κατά το άρθρο 691 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ. από το δικαστήριο στο πλαίσιο της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων και β) σε απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του αρμοδίου πολιτικού δικαστηρίου (αρθρ. 682 επόμ. Κ.Πολ.Δ.).

Διαταγής πληρωμής. Κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων,  το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προληπτικού ελέγχου των δαπανών υποχρεούται να συμμορφώνεται με διαταγές πληρωμής που έχουν αποκτήσει δύναμη δεδικασμένου, ενώ η εξέταση του ζητήματος της δικαιοδοσίας του πολιτικού ή διοικητικού δικαστηρίου που τις εξέδωσε ανήκει αποκλειστικά στα δικαστήρια του οικείου κλάδου (Ολ. ΕΣ αποφ. 1023/2017, πρακτ. 3ηςΓεν. Συν/σης, 26.1.2011, Θ. Α ́ και Β ́, VIIΤμ. πράξεις 99, 77/2011, ΚΠΕΔ στο VIIΤμ. πράξεις 108/2016, 188/2013) Με τα δεδομένα αυτά, η 88/2018 διαταγή πληρωμής του Ειρηνοδικείου  έχει αποκτήσει δύναμη δεδικασμένου και δεσμεύει κατά την άσκηση του προληπτικού ελέγχου των δαπανών το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Διαταγή πληρωμής(..}σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 30 του ν.2789/2000, εξαιρούνται από τη ρύθμιση του εν λόγω άρθρου και συναφώς και από την προβλεπόμενη από αυτό απαγόρευση της έναρξης ή συνέχισης των πράξεων της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης, εκτός των άλλων, και απαιτήσεις που καίτοι θα περιλαμβανόταν κατ' αρχή στη ρύθμιση του άρθρου 30 παρ.1 του Ν.2789/2000 κρίθηκαν οποτεδήποτε τελεσίδικα έως τη δημοσίευση του εν λόγω νόμου, έως δηλαδή την 11-2-2000, εκτός εάν η υπόθεση κατά την ημερομηνία ψήφισης αυτού εκκρεμεί στον ' Αρειο Πάγο. Στην εξαίρεση αυτή εμπίπτει όχι μόνο η έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης για την απαίτηση, αλλά και η επιδίκαση της απαίτησης με διαταγή πληρωμής, εφόσον αυτή απέκτησε ισχύ δεδικασμένου αφού, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 631, 632 παρ.1, 633 παρ.2, 904 παρ.2, 933 παρ.3 και 330 του ΚΠολΔ, η κατά τα άρθρα 623 επ. του ΚΠολΔ εκδιδόμενη διαταγή πληρωμής, μολονότι δε φέρει χαρακτήρα δικαστικής απόφασης, αλλ' αποτελεί απλώς τίτλο εκτελεστό, αποκτά εντούτοις ισχύ δεδικασμένου και ισοδυναμεί συνεπώς με τελεσίδικη επιδίκαση της απαίτησης, μετά την τελεσίδικη απόρριψη της ανακοπής που ασκήθηκε κατ' αυτής ή μετά την άπρακτη πάροδο των προθεσμιών, προς άσκηση ανακοπής των άρθρων 632 παρ.1 και 633 παρ.2 του ΚΠολΔ, οπότε δεν μπορεί να προσβληθεί πλέον, παρά μόνο με αναψηλάφιση ... Επομένως, δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής της ρυθμιστικής εξαίρεσης της παρ.8 του άρθρου 30 του Ν.2789/2000 στις περιπτώσεις εκείνες οφειλών προς Τράπεζες, από πιστωτικές συμβάσεις, που κατά τα προαναφερόμενα δεν υπαγόταν καθόλου στις ρυθμίσεις του άρθρου 30 παρ.1 του Ν.2789/2000 και 47 παρ.1 του Ν.2873/2000 μέχρι την 9-5-2001, που άρχισε να ισχύει ο Νόμος 2912/2001, δηλαδή εκτός άλλων ειδικότερα και για οφειλές από συμβάσεις δανείων που έληξαν με καταγγελία μέχρι την 15-4-1998 και η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης για την ικανοποίησή τους είχε ολοκληρωθεί μέχρι την 9-5-2001...

Καταβολή οφειλόμενου ποσού και δικαστικών εξόδων σε δικηγόρο Δήμου, σε εκτέλεση διαταγής πληρωμής Ειρηνοδικείου και του σχετικού κατασχετηρίου. Μη νόμιμη δαπάνη, καθόσον οι διαταγές πληρωμής που εκδίδονται σύμφωνα με τα άρθρ. 623 και επ. Κ.Πολ.Δ. δεν παράγουν δεδικασμένο, αφού δεν εκδίδονται ύστερα από διαγνωστική δίκη. Οι διαταγές πληρωμής, ως εκτελεστοί τίτλοι (άρθρ. 904 παρ. 2 περ. ζ΄του Κ.Πολ.Δ.)δεν εμπίπτουν στην έννοια των δικαστικών αποφάσεων του άρθρ. 1 ν. 3068/2003, κατά ρητή επιταγή του άρθρ. 20 ν. 3301/2004 και επομένως δεν υποχρεώνουν τους Ο.Τ.Α. σε συμμόρφωση ούτε νόμιμα εκτελούνται κατ΄αυτών με τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης.

Από τις ανωτέρω διατάξεις και ενόψει των προπαρατιθέμενων άρθρων 2 παρ.3 και 14 παρ.1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, τα οποία δεν ιδρύουν μόνο διεθνή ευθύνη των συμβαλλομένων κρατών, αλλά έχουν άμεση εφαρμογή και υπερνομοθετική ισχύ θεμελιώνοντας δικαιώματα υπέρ των προσώπων που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής τους, επιπροσθέτως δε εγγυώνται την ελεύθερη πρόσβαση στο δικαστήριο, καθώς και την πραγματική ικανοποίηση του δικαιώματος που επιδικάστηκε από αυτό, δηλαδή το δικαίωμα αναγκαστικής εκτέλεσης, χωρίς την οποία η προσφυγή στο δικαστήριο θα απέβαλλε την ουσιαστική αξία και χρησιμότητά της, συνάγεται ότι η νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 1 του ν. 3068/2002, όπως το τρίτο εδάφιο αυτού προστέθηκε με το άρθρο 20 του ν. 3301/2004, σύμφωνα με την οποία δεν εκτελούνται οι αναφερόμενοι σ΄ αυτή εκτελεστοί τίτλοι, μεταξύ των οποίων και η διαταγή πληρωμής, αποβαίνει ανίσχυρη ως αντικειμένη προς τις αρχές της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, που οι ως άνω εκτεθείσες διατάξεις κατοχυρώνουν (Πρακτικά Ολομ. Ελ. Συν. της 9ης Γεν. Συν./19.5.2010, Α.Π. 2347/2009, βλ. και Ολομ. Α.Π. 21/2001). Επομένως, υπάρχει υποχρέωση της Διοίκησης να συμμορφώνεται και στις διαταγές πληρωμής, οι οποίες ναι μεν εκδίδονται από δικαστή, χωρίς προηγουμένως να ακουστεί και να αναπτύξει τις απόψεις του ο καθού, μετά από εξέταση της συνδρομής των κατά νόμο προϋποθέσεων για την έκδοσή τους και όχι από συγκροτημένο δικαστήριο, πλην όμως εξομοιώνονται λειτουργικώς με τις δικαστικές αποφάσεις, διότι αφενός επιλύουν διαφορές, αφετέρου ανταποκρίνονται στα βασικά λειτουργικά γνωρίσματα της προβλεπόμενης από το άρθρο 20 του Συντάγματος δικαστικής προστασίας, δεδομένου ότι παρέχεται η δυνατότητα στον καθού να ασκήσει ανακοπή και να προβάλει τους ισχυρισμούς του, τόσο ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων έκδοσης της διαταγής πληρωμής όσο και ως προς την απαίτηση. Ενόψει τούτων, όταν για την αξίωση του φερόμενου ως δικαιούχου δαπάνης το δικαίωμα αυτού για την πραγμάτωση της δαπάνης στηρίζεται σε διαταγή πληρωμής δικαστηρίου που εκδόθηκε στο πλαίσιο των διατάξεων 623 επ. του Κ.Πολ.Δικ., το Ελεγκτικό Συνέδριο υποχρεούται σε θεώρηση του οικείου χρηματικού εντάλματος, διότι δεν αποτελεί παρεμπιπτόντως αναφυόμενο ζήτημα κατά τον ασκούμενο έλεγχο του Συνεδρίου ο έλεγχος της ορθότητας ή μη της διαταγής πληρωμής, δηλαδή η νομιμότητα και βασιμότητα των λόγων και των όρων που την δικαιολογούν, η οποία αποτελεί γι’ αυτό νόμιμο δικαιολογητικό με το οποίο αποδεικνύεται η οικεία απαίτηση (πρβλ. Πρακτικά Ολομ. Ελ. Συν. της 9ης Γεν. Συν./19.5.2010).

Κατά τον ενεργούμενο από τον Ελεγκτικό Συνέδριο έλεγχο των δαπανών, ως δικαιολογητικό της δαπάνης προσκομίζεται ο εκτελεστός τίτλος της διαταγής πληρωμής, το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει τη δυνατότητα σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 3 του π.δ./τος 774/1980 να προέρχεται σε παρεμπίπτοντα έλεγχο ζητημάτων που άπτονται της νομιμότητας και κανονικότητας της δαπάνης και υπάγονται στη δικαιοδοσία και καθ’ ύλην αρμοδιότητα άλλων δικαστηρίων. Κατά τον έλεγχο αυτό παρακολουθεί και το θέμα της υποχρέωσης για συμμόρφωση ή μη του ελεγχόμενου φορέα προς εκδοθείσα διαταγή πληρωμής. Κατά συνέπεια, εάν ο εκδοθείς τίτλος πληρωμής της δαπάνης δεν συνοδεύεται από άλλα, πλην της διαταγής πληρωμής, δικαιολογητικά στα οποία να ερείδεται η καταβολή αυτού, η οποία, όπως προεκτέθηκε δεν δύναται να στηρίξει αυτοτελώς την νομιμότητα της δαπάνης αφού δεν ενέχει αυθεντική διάγνωση των αξιώσεων που περιέχει, δεν δημιουργείται υποχρέωση συμμόρφωσης των ΟΤΑ προς αυτή, ούτε εκτελείται κατ’ αυτών, το δε Ελεγκτικό Συνέδριο δεν δεσμεύεται να καταλήξει σε κρίση ότι η προαναφερόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη (βλ. Πρακτικά της 4ης Γεν. Συν. της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 27.2.2008, της 7ης Γεν. Συν. της Ολομ. του Ε.Σ. της 19-3-2003,Θέμα Α΄, Πράξεις VII Τμήματος 14/2005, 27/2006, 237/2007, IV.Τμήμ.17/2001, 30, 31/2004, Ι Τμήμ. 51, 71/2005 και Πρακτικά Ι τμήματος Συν.14η/5.6.2007 Θέμα Β΄).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας κρίνεται ότι, παρά το γεγονός ότι η εκτελεστότητα της 511/2013 διαταγής πληρωμής δεν έχει ανασταλεί, δεν συντρέχει εισέτι υποχρέωση συμμόρφωσης του Δήμου ... προς έκδοση τίτλου πληρωμής για την καταβολή του ποσού των 5.005,17 ευρώ, αφού εκκρεμούσης της εφέσεως κατά της 101/2014 απόφασης του Ειρηνοδικείου … η ως άνω διαταγή πληρωμής δεν έχει καταστεί τελεσίδικη. Συνεπώς, η 101/2014 διαταγή πληρωμής του Ειρηνοδικείου … δεν συνιστά νόμιμη αιτία έκδοσης του 46, οικονομικού έτους 2015, χρηματικού εντάλματος πληρωμής του Δήμου ... και για το λόγο αυτό το ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αγορά ακινήτου σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης.Η διαταγή πληρωμής κατά ρητή διαταγή του ν.3068/02 στερείται εκτελεστότητας και δεν παράγει δεδικασμένο.Νόμιμη η δαπάνη εφόσον τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία(συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης,πιστοποιητικό μεταγραφής) Περ/γία:Συστατικός τύπος σύμβασης(Α.Κ.αρθ.169 και 1033)

Αίτηση για άρση αποφατικής σύγκρουσης δικαιοδοσίας, ασκούμενη στο ΑΕΔ - φύση διαταγής πληρωμής  αναστολή προθεσμιών στις δικαστικές διακοπές.(...) Στην προκειμένη περίπτωση, όπως εκτίθεται στην πρώτη σκέψη, η διαφορά προκλήθηκε από την άσκηση ανακοπής και στη συνέχεια εφέσεως ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου κατά διαταγής πληρωμής που εκδόθηκε από πολιτικό δικαστή, κατά τη διαδικασία των άρθρων 624 έως 634 του Κώδικα Πολιτ. Δικονομίας. Δεδομένου ότι η έκδοση διαταγής πληρωμής εντάσσεται στην άσκηση δικαστικής και όχι διοικητικής αρμοδιότητας, ο έλεγχος της ορθότητας της αποφάσεως του δικαστικού λειτουργού της πολιτικής δικαιοδοσίας, που δέχθηκε την αίτηση εκδόσεως διαταγής πληρωμής για απαίτηση από σύμβαση δημοτικού έργου, ανήκει, κατά τα προεκτεθέντα, αποκλειστικά στα πολιτικά δικαστήρια. Συνεπώς, ορθώς, αν και με διάφορη αιτιολογία, απορρίφθηκε από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών η ανακοπή του Δήμου  κατά της  διαταγής πληρωμής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, ενώ, αντιθέτως, εσφαλμένως το πολιτικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε έφεση του Δήμου  κατά της αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου που είχε απορρίψει για έλλειψη δικαιοδοσίας ανακοπή του Δήμου κατά της ανωτέρω διαταγής πληρωμής υπό τα συντρέχοντα πραγματικά και νομικά δεδομένα της υποθέσεως,..Δια ταύτα Αίρει υπέρ της δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων την αποφατική σύγκρουση, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.Εξαφανίζει την 8462/22-10-2002 απόφαση του Εφετείου Αθηνών και παραπέμπει την υπόθεση στο δικαστήριο προς κρίση.