ΕΣ/ΤΜ.6/258/2011
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΔΑΝΕΙΑ:Aίτηση η ανάκληση της 271/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..0Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, η ανυπαρξία ατομικής διαπραγμάτευσης δεν εξαιρεί έναν όρο από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας του περιεχομένου του και των δεσμεύσεων που αυτός επάγεται. Κατά το δικαστικό δε έλεγχο δανειακής σύμβασης μεγάλης οικονομικής αξίας, που διενεργείται από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος 1975/1986/2001 αρμοδιότητάς του, ο δικαστικός σχηματισμός ελέγχει και την κατά το περιεχόμενο νόμιμη ως μη καταχρηστική δέσμευση που παράγεται για τον Δήμο – καταναλωτή από τους όρους της σύμβασης και δύναται να αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης όταν διαπιστώνει ότι υφίστανται τέτοιοι (μη νόμιμοι ως καταχρηστικοί) όροι. Τούτο διότι, ο δικαστικός προσυμβατικός έλεγχος πρωτίστως σκοπεί στην προστασία του δημόσιου πλούτου, η οποία επιτυγχάνεται μόνο όταν η δημόσια διοικητική δράση ασκείται κατά τρόπο νόμιμο. Στο πλαίσιο δε αυτό της νομιμότητας εντάσσονται και οι γενικοί όροι (άρθρο 2 παρ. 1 ν. 2251/1994). Συνεπώς, όρος δανειακής σύμβασης, ακόμη και αν δεν αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης, εφόσον ελεγχόμενος από το Κλιμάκιο κριθεί καταχρηστικός, είναι μη νόμιμος, όπως κάθε αντίστοιχης αιτιολογίας μη νόμιμος ειδικός όρος συναλλαγής. Είναι συνεπώς νόμω αβάσιμος ο σχετικός πρώτος λόγος ανάκλησης και συνακόλουθα κατά τούτο απορριπτέος. Επίσης, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος ανάκλησης, καθόσον ο σχετικός όρος περί υπολογισμού των τόκων με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) είναι μη νόμιμος, διότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά κατά τεχνητό τρόπο το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο οφείλει να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας έτσι μία πρόσθετη κατά έτος επιβάρυνση σε σχέση με το αναμενόμενο από τον αντισυμβαλλόμενό της ποσοστό του επιτοκίου, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί με την επίκληση κάποιου σύνθετου χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας ή από κάποιους εύλογους για το δανειολήπτη λόγους ή από κάποιο δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Τράπεζας. Περαιτέρω, αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών Δήμος ότι η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον όρο 5.4.β) της σύμβασης είναι γραμμένη με αχνή γραφή και, επομένως, δεν αποτελεί συμβατικό όρο. Και τούτο διότι στο προοίμιο του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης αναφέρεται, όπως επισημαίνεται και από το Κλιμάκιο, ότι συνομολογούνται και γίνονται αμοιβαίως αποδεκτά τα αναφερόμενα με έντονη γραφή, η δε αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον ως άνω όρο της σύμβασης είναι γραμμένη με έντονη γραφή (βλ. κατ’ αντιδιαστολή τους όρους 12, 13 και 14 της ελεγχόμενης σύμβασης, όπου η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 είναι γραμμένη με αχνή γραφή). Ωσαύτως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι, ακόμα και εάν δεν αναφέρεται ρητά στη δανειακή σύμβαση, ισχύουν οι περιορισμοί από διατάξεις που ορίζουν τα ποσοστά της υποχρεωτικής δέσμευσης των Κ.Α.Π. για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών του οικείου Ο.Τ.Α.. Τούτο διότι, θα έπρεπε να αναφέρονται ρητά στη δανειακή σύμβαση οι σχετικοί περιορισμοί για λόγους σαφήνειας και προς αποφυγή θεμελίωσης οποιασδήποτε αντίστοιχης ενδοσυμβατικής ευθύνης του Δήμου. Αβασίμως, επίσης, υποστηρίζεται από τον αιτούντα ότι ο όρος με τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα μετακύλισης φόρων και τελών που συνδέονται με την ως άνω σύμβαση σε βάρος του Δήμου δεν είναι αόριστος, και σε κάθε περίπτωση ενσωματώνει μία νόμιμη υποχρέωση του Δήμου, καθόσον είναι επιβεβλημένη η εξειδίκευση της μετακύλισης των φόρων και τελών που συνδέονται με την ελεγχόμενη σύμβαση σε βάρος του Δήμου, οριζόμενη στους φόρους και τα τέλη από τα οποία δεν απαλλάσσεται ο Δήμος βάσει των διατάξεων του ν. 3463/2006 και της ειδικής νομοθεσίας που διέπει τους Ο.Τ.Α.. Τέλος, αναφορικά με τον έκτο λόγο ανάκλησης, ο οποίος και αυτός είναι αβάσιμος και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί, προκειμένου να συναφθεί το δάνειο, απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην οποία πρέπει απαραίτητα να καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η τοκοχρεωλυτική δόση. Η απαίτηση αυτή του νομοθέτη, η οποία ρητά θεσπίζεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διάταξης του άρθρου 176 παρ. 2 του ν. 3463/2006, αποτελεί αντικειμενική εγγύηση διαφάνειας, κατά τρόπον ώστε, μόνο με την τυπική πλήρωση της προϋπόθεσης αυτής, να τεκμαίρεται ότι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ενέκριναν τη σύναψη του δανείου με πλήρη επίγνωση του οικονομικού βάρους που αυτό συνεπάγεται για το δανειζόμενο Δήμο. Περαιτέρω, ακόμα και στην περίπτωση που το δάνειο συνομολογείται με κυμαινόμενο επιτόκιο EURIBOR, η τοκοχρεωλυτική δόση θα πρέπει να αναφέρεται στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία αποφασίζεται η σύναψη του δανείου, και δεν αρκεί να συνάγεται από τα στοιχεία του φακέλου, όπως αβάσιμα ο αιτών υποστηρίζει, δοθέντος ότι αν αυτό ήταν επιτρεπτό ο νομοθέτης δεν θα είχε προέλθει στη ρητή θέσπιση της εν λόγω απαίτησης ως όρου του πραγματικού του προλαβόντος κανόνα δικαίου. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/275/2007
Υπαξιωματικοί Αεροπορίας – Υπηρεσιακή κατάσταση.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
1. α) Δεν είναι σύμφωνα με το νόμο δυνατή η αποδοχή της παραίτησης του αναφερόμενου στο ερώτημα υπαξιωματικού αναδρομικά από 12-10-1975. β) Λόγω της παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος από την οριστική απομάκρυνση του εν λόγω υπαξιωματικού από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας δεν γεννάται αξίωση καταλογισμού σε βάρος του, της αποζημίωσης για το υπόλοιπο της υποχρέωσης παραμονής στο στράτευμα με βάση τις διατάξεις του άρθρου 8 του ΝΔ 268/1968. 2. Εφόσον κατά τα ανωτέρω δεν είναι δυνατή η αποδοχή της αίτησης παραίτησης και η διαγραφή του υπόψη υπαξιωματικού από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας είναι νόμιμη και ισχυρή, η Υπηρεσία δεν υποχρεούται να εκδόσει άλλη περαιτέρω πράξη σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση αυτού. 3. Ο χρόνος από 13-10-1975 (επομένη της υποβολής της αίτησης παραιτήσεως) μέχρι και 28-6-2006 οπότε ο ως άνω επισμηνίας απαλλάχθηκε από την κατηγορία της λιποταξίας εξωτερικού σε καιρό ειρήνης με την υπ’ αριθμ. 224/2006 απόφαση του Πενταμελούς Αεροδικείου Αθηνών, είναι σε κάθε περίπτωση χρόνος που έχει διανυθεί εκτός της υπηρεσίας της Πολεμικής Αεροπορίας και δεν δύναται ο Ν.Γ. να θεμελιώσει οποιοδήποτε δικαίωμα απέναντι στο Ελληνικό Δημόσιο.
ΝΣΚ/474/2003
Δυνατότητα και προϋποθέσεις εγγραφής εργοληπτικής επιχείρησης στα νέα Μητρώα Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.).(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Εργοληπτική επιχείρηση η οποία λειτουργούσε με τη μορφή Α.Ε. και ήταν γραμμένη στη Ζ’ τάξη του (παλαιού) Μ.Ε.ΕΠ., διαγράφεται από τα νέα μητρώα, έστω και αν υποβάλει εμπρόθεσμη αίτηση επανάκρισης, εφόσον η «καθαρή της θέση» είναι αρνητική, αλλά τα στελέχη της μπορούν να ιδρύσουν νέα επιχείρηση και να εγγραφούν στις τάξεις Α1 και Α2 του νέου Μ.Ε.ΕΠ., εφόσον πληρούν τις οριζόμενες, στην παρ.20 του άρθρου 16 του Ν 1418/84 (όπως ισχύει) προϋποθέσεις.
ΝΣΚ/314/2014
Σύννομο ή μη της εκμίσθωσης ιδιόκτητου ακινήτου από ναυτιλιακή εταιρεία εγκατεστημένη στην Ελλάδα, κατ’ άρθρο 25 του ν. 27/1975 σε άλλη, ομοίως εγκατεστημένη, ναυτιλιακή εταιρεία με αντίστοιχη τροποποίηση της άδειας εγκατάστασής της.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η εκμίσθωση ακινήτου από αλλοδαπή ναυτιλιακή εταιρεία, που έχει εγκαταστήσει γραφείο στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 27/1975 σε έτερη ναυτιλιακή εταιρεία, η οποία ομοίως έχει εγκαταστήσει γραφείο στην Ελλάδα, δεν είναι δραστηριότητα επιτρεπόμενη από την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του ν. 27/1975, και συνεπώς δεν είναι δυνατόν να τροποποιηθεί, κατά τούτο, η χορηγηθείσα σε αυτήν άδεια εγκατάστασης. Σε περίπτωση δε που υλοποιηθεί η ως άνω εκμίσθωση, συντρέχει λόγος ολοσχερούς ανάκλησης της άδειας εγκατάστασης. (ομοφ.)
ΕλΣυν/Τμ.7/211/2010
Ανάθεση μελέτης.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ο Δήμος ... προέβη στην απευθείας ανάθεση εργασιών που είναι μελετητικές διότι αφορούν, το μεν, στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του δημοτικού σχολείου ... και του περιβάλλοντος χώρου αυτού καθώς και στην αποτύπωσή τους σε χάρτη, το δε, στην σχεδίαση του υπάρχοντος σχολείου με νέες λειτουργίες με σκοπό αυτά να χρησιμοποιηθούν σε μια νέα κατασκευή ή για την αποκατάσταση των ζημιών αυτού. Ακολούθως, ο φερομένος ως δικαιούχος πολιτικός μηχανικός ο οποίος διατηρεί ατομική επιχείρηση που είναι γραμμένη στο μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων με την ……δεν είχε δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο Μελετητών κατά την ανάληψη εκπόνησης της υπό κρίση μελέτης, προϋπόθεση που είναι αναγκαία για το νόμιμο της ανάθεσης αυτής. Συνεπώς, είναι μη νόμιμη εκ του λόγου τούτου η εντελλόμενη δαπάνη και το υπό κρίση χρηματικό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΝΣΚ/101/2003
Ανάκληση διαγραφής από τα οικεία μητρώα γραφείου εκπονήσεως μελετών δημόσιων έργων.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Είναι δυνατή η ανάκληση της διαγραφής η οποία έγινε με αίτησή της μιας προσωπικής εταιρείας που είναι γραμμένη στα οικεία μητρώα μελετητών δημόσιων έργων, εφόσον: α) από τη διαγραφή της δεν πέρασε σημαντικό χρονικό διάστημα και δεν δημιουργήθηκαν δικαιώματα τρίτων τα οποία βλάπτονται και β) η ανάκληση δεν προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου και ζητείται για την εκπλήρωση νομίμου και αιτιολογημένου σκοπού, ο οποίος συνδέεται με το δημόσιο συμφέρον το οποίο συνίσταται στην ομαλή ανάληψη και εκτέλεση ανατεθείσας μελέτης δημόσιου έργου, για το οποίο είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον πριν τη διαγραφή της και των λοιπών υποχρεώσεων που η εταιρεία μόνη της ή σε σύμπραξη με άλλα γραφεία είχε αναλάβει.
ΕΣ/Τ7/416/2006
Εντελλόμενη δαπάνη μη νόμιμη, καθόσον πρόκειται για μικρό έργο κατά την έννοια του άρθρου 15 του π.δ. 171/1987, και η εκτέλεσή του έπρεπε να ανατεθεί, λόγω του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης, σε εργοληπτική επιχείρηση γραμμένη στο Μ.Ε.Ε.Π. και με εργοληπτικό πτυχίο Α΄ Τάξης για τα έργα οδοποιϊας και όχι Β΄ Τάξης, που κατέχει η ως άνω ανάδοχος
123047/Θ2/2020
Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος θρησκευτικής εξειδίκευσης «Θέματα από την Αγία Γραφή Α΄ Τάξης Εκκλησιαστικού Γυμνασίου».
ΕλΣυν/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/19η/8.10.2014
Εφάπαξ χρηματικό βοήθημα Ν.103/1975.Η ρύθμιση του άρθρου πρώτου παράγραφος ΙΑ υποπαραγρ. 5 περιπτ. 4 του ν. 4093/2012 δεν αντίκειται στο Σύνταγμα και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.Ειδικότερα ο κοινός νομοθέτης έχει την ευχέρεια να ρυθμίζει με διαφορετικό τρόπο τις ποικίλες προσωπικές ή πραγματικές καταστάσεις και σχέσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινωνικές, οικονομικές ή άλλες συνθήκες, με βάση κριτήρια που βρίσκονται σε συνάφεια προς το αντικείμενο της ρύθμισης. Στο πεδίο δε της κοινωνικής ασφάλισης είναι δυνατή, στα πλαίσια της αντοχής της οικονομίας των κοινωνικο-ασφαλιστικών οργανισμών, η επιβολή εν γένει περιορισμών στα βοηθήματα που παρέχονται, εφόσον αυτά κατά τη νομοθεσία που τα διέπει δεν είναι αμιγώς ανταποδοτικού χαρακτήρα. Το προβλεπόμενο δε αρχικά από το ν. 103/1975 και στη συνέχεια από τους ν. 3232/2004 και 3655/2008 εφάπαξ βοήθημα δεν έχει αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα καθόσον το ασφαλιστικό κεφάλαιο που σχηματίζεται καταρχήν από κρατήσεις στις αποδοχές των δικαιούμενων το βοήθημα υπαλλήλων συμπληρώνεται σε περίπτωση ανεπάρκειάς του από τους φορείς ασφάλισης κατά το υπολειπόμενο ποσό, ειδικά δε για τους υπαλλήλους του πρώην ΠΙΚΠΑ, μετά την ισχύ των ν. 3518/2006 και 4052/2012, εντέλει από το Ελληνικό Δημόσιο.
ΝΣΚ/837/1988
837/1988 - Κεντρα ερευνητικά. ΕΚΕΦΕ "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ". Νόμιμη η κράτηση επί των αποδοχών των υπαλλήλων που προβλέπεται στο άρθρο 2 ν.103/1975, εφόσον οι υπάλληλοι δεν είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας. Το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", για να οφείλει να καταβάλει στους απολυόμενους ή αποχωρούντες υπαλλήλους του που αφορά το ερώτημα, το προβλεπόμενο στο άρθρο 1 του ν.103/1975, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 ν.854/1978, εφάπαξ βοήθημα και να δικαιούται να ενεργεί νομίμως επί των αποδοχών των υπαλλήλων τούτων την προβλεπόμενη στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου κράτηση, πρέπει να συντρέχουν οι εξής προυποθέσεις, ήτοι οι υπάλληλοι α) να είναι τακτικοί, β) να έχουν δικαίωμα σύνταξης, γ) να μην δικαιούνται να πάρουν από το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" κι άλλο εφάπαξ βοήθημα ή αποζημίωση, για την χορήγηση των οποίων πλήρωσαν, βάσει κειμένων διατάξεων, ασφαλιστικές εισφορές και δ) να μην είναι ασφαλισμένοι σε Ταμείο Πρόνοιας ή Κλάδο Πρόνοιας για τη λήψη εφάπαξ βοηθήματος. Εάν, βάσει των στοιχείων που έχει το ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", συντρέχει η τελευταία προυπόθεση, νομίμως ενεργείται η κράτηση.
ΕλΣυν.Τμ.1/291/2007
ΕΦΑΠΑΞ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΒΟΗΘΗΜΑ-ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η αξίωση της φερόμενης ως δικαιούχου για λήψη της άνω διαφοράς του εφάπαξ βοηθήματος του ν. 103/1975 έχει παραγραφεί, αφού από το τέλος του οικονομικού έτους 1993, κατά το οποίο, λόγω της αποχώρησής της από την υπηρεσία, η αξίωση αυτή γεννήθηκε και ήταν δικαστικά επιδιώξιμη, παρήλθε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της πενταετίας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω , η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί