Έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου..ζητείται η αναστολή εκτέλεσης 312/2019 οριστικής απόφασης του παρόντος Τμήματος....Στην προκειμένη περίπτωση, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται να ανασταλεί η εκτέλεση της 312/2019 απόφασης του παρόντος Τμήματος, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή  η από 10-2-2017 έφεση του αιτούντος κατά της  59/2016 Πράξης του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και περιορίσθηκε το καταλογισθέν σε βάρος του ποσό σε 1.819.953,05 ευρώ. Την αναστολή αυτή ζητεί ο αιτών μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της αίτησης αναθεώρησης την οποία έχει  εμπροθέσμως, και κατά τα λοιπά νομοτύπως ασκήσει κατά της ως άνω 312/2019 απόφασης  του Τμήματος.  Ενόψει των προεκτεθέντων, αφού  δεν προβλέπεται ρητώς από τη δικονομία  Ελεγκτικού Συνεδρίου χορήγηση αναστολής στην περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση αναθεώρησης αποφάσεως Τμήματος αυτού, η κρινόμενη αίτηση αναστολής πρέπει να  απορριφθεί ως απαράδεκτη και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 73 παρ.4 εδάφ.β του ν.4129/2013).

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ-ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΟΛΟΓΟΙ:Με βάση τα προεκτεθέντα, το Τμήμα, κρίνοντας ότι δεν μπορεί να αποστεί από την αθωωτική κρίση του ποινικού δικαστηρίου ως προς το ότι η ήδη αναιρεσίβλητη δεν τέλεσε τις αποδιδόμενες σε αυτήν ποινικά κολάσιμες πράξεις, που έχουν την ίδια αντικειμενική υπόσταση με τις αποδοθείσες σ’ αυτήν με την καταλογιστική απόφαση παράνομες πράξεις, οι οποίες αποτέλεσαν την γενεσιουργό αιτία πρόκλησης του ελλείμματος στη διαχείριση του ..., δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή των ως άνω διατάξεων.(..)Σε κάθε περίπτωση, το αντικείμενο της υπό κρίση διαφοράς, το οποίο συνίσταται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στην επιβολή των νόμιμων προσαυξήσεων, οι οποίες επιβλήθηκαν στην ανωτέρω, λόγω της επιγενόμενης αναπλήρωσης του δημιουργηθέντος στην διαχείρισή της ελλείμματος, δεν θίγει την αθωωτική κρίση του ποινικού δικαστηρίου, αλλά συμπορεύεται μ’ αυτήν, δοθέντος ότι, το ως άνω έλλειμμα, κατά ρητή παραδοχή του ποινικού Δικαστηρίου, επεστράφη από αυτήν και κατατέθηκε σε λογαριασμό του ..., λόγω της ιδιότητάς της ως υπολόγου. Όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατόπιν των ανωτέρω, μη υπάρχοντος άλλου αναιρετικού λόγου, η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί.

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΥ:… Η παράκαμψη από τον εκκαλούντα των νόμιμων διαδικασιών και η εκ μέρους του, δια μέσου των αρμόδιων διαχειριστικών οργάνων, εξωταμειακή διαχείριση των χρηματικών διαθεσίμων του Δήμου υπό τις ειδικότερες μορφές, υπό τις οποίες αυτή εμφανίσθηκε στην κρινόμενη υπόθεση, δεν καταλείπουν περιθώριο εφαρμογής των νομιμοποιητικών διατάξεων του άρθρου 26 του Ν. 3274/2004, όπως αυτές ερμηνεύθηκαν γνησίως από το άρθρο 26 παρ.1 του Ν. 3274/2004. Ενόψει δε του ότι το έλλειμμα δεν είναι τυπικό, αλλά ουσιαστικό και ο επίδικος καταλογισμός αποσκοπεί στην αποκατάσταση της προκληθείσας στο Δήμο ζημίας, δεν τίθεται ζήτημα παράβασης της αρχής της αναλογικότητας, απορριπτόμενου ως αβάσιμου του οικείου λόγου έφεσης. Πρέπει, όμως, να διερευνηθεί η δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 37 παρ.1 του Ν. 3801/2009.  Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις γενικότερες περιστάσεις υπό τις οποίες ενήργησε ο εκκαλών (πλήρης απουσία εφαρμογής των κανόνων του λογιστικού των Ο.Τ.Α. επί μακρό χρονικό διάστημα, η οποία τελούσε σε γνώση του Δημάρχου και του Αντιδημάρχου Οικονομικού) και συνεκτιμώντας ότι με την 1584/2014 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων … απαλλάχθηκε από την κατηγορία της συνέργειας σε υπεξαίρεση, μολονότι στη συγκεκριμένη υπόθεση οι δημοσιονομικές παραβάσεις, για τις οποίες καταλογίσθηκε, είναι ιδιαίτερα σοβαρές, το γεγονός ότι ο ίδιος ενημέρωνε εγγράφως και ανελλιπώς τη Διοίκηση του Δήμου περί της μη νομιμότητας   των δαπανών, τη διενέργεια των οποίων αυτή διέτασσε, σε συνδυασμό με το ότι η εξωταμειακή διαχείριση, ως πρακτική εκταμίευσης δημοτικού χρήματος που διαπιστώθηκε στη συγκεκριμένη υπόθεση εφαρμοζόταν παγίως κατά το παρελθόν από τις υπηρεσίες του Δήμου …, τη ανοχή ή και καθ’ υπόδειξη της ηγεσίας του, συνηγορεί υπέρ της παραδοχής ότι τελούσε υπό καθεστώς ηθικής και ψυχολογικής πίεσης ως προς την εφαρμογή της ως άνω πρακτικής. Με βάση τα ανωτέρω και ενόψει του μεγάλου ποσού του επιβληθέντος καταλογισμού και της οικονομικής κατάστασής του, όπως αυτή προκύπτει από τα εκκαθαριστικά σημειώματα φόρου εισοδήματος οικονομικών ετών 2010 – 2012, που προσκομίζει ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, το Τμήμα κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση απαλλαγής του από τις προσαυξήσεις και μείωσης του σε βάρος του καταλογισθέντος ποσού έως το ένα δέκατο (1/10) του εναπομένοντος, μετά την εν μέρει ακύρωση της καταλογιστικής πράξης, κεφαλαίου. Συνεπεία αυτού ο καταλογισμός πρέπει να περιορισθεί στο ύψος των 241.899,62  

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...Περαιτέρω, με τα ως άνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 18 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δε συντρέχει περίπτωση απαλλαγής των εκκαλούντων  από το σύνολο του επιβληθέντος σε βάρος τους αλληλεγγύως και εις ολόκληρον ως άνω ποσού καταλογισμού των 91.054,39 ευρώ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού ισχυρισμού. Τούτο δε διότι, ενόψει και της σαφήνειας των σχετικών διατάξεων, που επιβάλλουν την επισύναψη συγκεκριμένων δικαιολογητικών στα Χ.Ε. με τα οποία εξοφλούνται δαπάνες για την προμήθεια καυσίμων δημοτικών οχημάτων (βλ. σκέψη 19.Η.iii.) και για αμοιβές πληρεξουσίων δικηγόρων των δήμων (βλ. σκέψη 19.ΙΒ.ii.), καθώς και δικαιολογητικών αποδεικτικών του δικαιώματος του εκάστοτε πιστωτή και της αξίωσης αυτού (βλ. σκέψεις 19.A.vii., 19.ΣΤ.ii., 19.Ι.iii. και 19.ΙΑ.iii.), δεν αποδείχθηκε ότι αυτοί δεν μπορούσαν να γνωρίζουν, έστω και αν κατέβαλαν την προσήκουσα επιμέλεια, ενόψει των πνευματικών και επαγγελματικών τους δυνατοτήτων, το μη νόμιμο χαρακτήρα των κατά τα προηγούμενα καταλογιζόμενων δαπανών και, συνεπώς, ότι συνέτρεξε συγγνωστή πλάνη στο πρόσωπο αυτών..

Έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου...Το Δικαστήριο, όμως, συνεκτιμώντας, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, τις επικρατούσες κατά το έτος  1998  και εναρμονιζόμενες με τις τότε πεποιθήσεις των τοπικών κοινωνιών αντιλήψεις των οργάνων των Ο.Τ.Α. ως προς τη δυνατότητά τους να πραγματοποιούν εκδηλώσεις και να προβαίνουν σε έξοδα φιλοξενίας, κρίνει ότι η πραγματοποίηση των ανωτέρω μη νόμιμων δαπανών δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά στην πεπλανημένη, πλην συγγνωστή, πεποίθηση του εκκαλούντος ότι οι δαπάνες αυτές μπορούσαν νόμιμα να διενεργηθούν. Επομένως, πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από το συνολικό ποσό του καταλογισμού, που για την ως άνω αιτία επιβλήθηκε σε βάρος του με την προσβαλλόμενη πράξη (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VII Τμ. 1846, 1318, 1319/2019, 656 - 658/2020). Ως εκ τούτου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι έχουν παραβιαστεί οι αρχές της αναλογικότητας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης, καθώς αυτές αντανακλώνται στις διατάξεις του εφαρμοστέου εν προκειμένω άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 (βλ. Ελ.Συν.  VII Τμ.  308, 307/2018 ).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Νόμιμη..(.)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις προεκτεθείσες στη δεύτερη σκέψη της παρούσας διατάξεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανατεθείσα υπό κρίση αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου πρώην Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού …., ως εκ της φύσεως και του αντικειμένου της, εμπίπτει στις αρμοδιότητες των υπηρετούντων πολιτικών μηχανικών και του αρχιτέκτονος στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ….Όμως, το Κλιμάκιο, αφού έλαβε υπόψη του το μεν, το φόρτο εργασίας των υπηρετούντων στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του, το δε  την αποδεδειγμένη, έλλειψη,  του απαιτούμενου εξοπλισμού και δη των αναγκαίων προγραμμάτων λογισμικού για την εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, ενόψει και του ότι κατά την κρίσιμη περίοδο βρίσκονταν σε εξέλιξη παράλληλες εκκρεμείς μελέτες, στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, κρίνει ότι, νομίμως, ανατέθηκε στο φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη αρχιτέκτονα μηχανικό η σύνταξη της ως άνω μελέτης

Προμήθεια ανταλλακτικών και εκτέλεση εργασιών:Υπό τις περιστάσεις αυτές, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η ανάθεση της προμήθειας των ανταλλακτικών και των εργασιών επισκευής των ανωτέρω δύο οχημάτων του Δήμου στο ως άνω ιδιωτικό συνεργείο αυτοκινήτων έγινε από αναρμόδιο όργανο, ήτοι από τον Δήμαρχο ... και όχι από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου, μόνη κατά νόμο αρμόδια για την ανάθεση των ανωτέρω εργασιών. Περαιτέρω, κατά παράβαση των οριζομένων στην προπαρατεθείσα Οικ.3373/390/20.3.1975 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως όπως ισχύει, δεν συμμετείχε στην εν λόγω Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων οχημάτων του Δήμου ένας τουλάχιστον τεχνικός υπάλληλος ενώ, σύμφωνα με όσα αναφέρονται από τον Επίτροπο και δεν αναιρούνται με το απαντητικό στη διαφωνία έγγραφο του Δήμου ..., στο Δήμο υπηρετούσε κατά το διάστημα αυτό ο τεχνικός υπάλληλος …. Κατ’ ακολουθίαν των εκτεθέντων, βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ:Επιδιώκεται η αναίρεση της 3734/2014  απόφασης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε έφεση: α) του πρώτου των αναιρεσειόντων κατά της ΕΜΠ 31/9.3.2012 απόφασης των Επιθεωρητών της Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης Βορείου Αιγαίου του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία αυτός, υπό την ιδιότητά του ως Ταμία του τέως Δήμου …, καταλογίσθηκε με το ποσό των 413.863,92 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι συνιστά έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου για τις χρήσεις των οικονομικών ετών 1999 έως 2006, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 483.082,89 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 896.946,81 ευρώ, β) του ίδιου ως άνω κατά της ΕΜΠ 32/9.3.2012 απόφασης των αυτών Επιθεωρητών, με την οποία καταλογίσθηκε, εις ολόκληρον με τον πρώην Δήμαρχο …, με το ποσό των 2.494,71 ευρώ, το οποίο ωσαύτως φέρεται ως έλλειμμα στη διαχείριση του τέως Δήμου … για τη χρήση του οικονομικού έτους 1999, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 4.440,58 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 6.935,29 ευρώ και γ) αμφότερων των αναιρεσειόντων κατά της ΕΜΠ 33/9.3.2012 απόφασης των αυτών Επιθεωρητών, με την οποία και οι δύο - ο πρώτος ομοίως ως ανωτέρω υπό την ιδιότητά του ως Ταμία και ο δεύτερος υπό την τότε ιδιότητά του ως Δήμαρχου του τέως Δήμου … - καταλογίσθηκαν, εις ολόκληρον, με το ποσό των 171.309,44 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι συνιστά έτερο έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου για τις χρήσεις των οικονομικών ετών 2005 και 2006, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 114.214,46 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 285.523,90 ευρώ.(....)Τέλος, ανεξαρτήτως του απαραδέκτου της προβολής του το πρώτον με το υπόμνημα, ο λόγος ακύρωσης της ΕΜΠ 32/9.3.2012 καταλογιστικής απόφασης λόγω της εξόφλησης του συνολικού ποσού, με το οποίο καταλογίστηκε ο πρώτος των αιτούντων από το έτερο αλληλεγγύως με αυτόν καταλογιζόμενο πρόσωπο, τυγχάνει σε κάθε περίπτωση απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθότι δεν αποδίδει πλημμέλεια στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Άλλωστε, ο αιτών δεν στερείται στάδιο δικαστικής προστασίας όσον αφορά την προβολή του σχετικού λόγου, καθώς ο τελευταίος μπορεί να προβληθεί παραδεκτά ως λόγος ανακοπής στην επιχειρούμενη κατά της περιουσίας του αναγκαστική εκτέλεση της καταλογιστικής πράξης [άρθρο 224 παρ. 5 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999, φ. 97 Α΄, Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που εφαρμόζεται αναλόγως δυνάμει του άρθρου 123 του π.δ/τος 1225/1981]. Δέχεται την αίτηση.Αναιρεί την 3734/2014  απόφαση του VIΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.Αναπέμπει την υπόθεση στο Δεύτερο Τμήμα του Δικαστηρίου, για κρίση, υπό διαφορετική σύνθεση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σκεπτικό.

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΥ:Σύμφωνα με την προσβαλλομένη, ο καταλογισμός σε βάρος της οφείλεται στην ιδιότητά της ως υπολόγου που έχει υπογράψει τα ως άνω πέντε ΧΕ και στην ευθύνη της να μεριμνά για την έγκαιρη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία και να παρακολουθεί την απόδοση των φόρων και των κρατήσεων υπέρ τρίτων στους δικαιούχους. Σύμφωνα όμως με όσα εκτίθενται ανωτέρω στη σκέψη αυτήν, το έλλειμμα δημιουργήθηκε εξαιτίας της μη απόδοσης στους δικαιούχους των μετρητών που ο …λάμβανε παράνομα από το ταμείο του Δήμου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους 2007-δηλαδή, ακόμα και σε χρονικά διαστήματα κατά τα οποία η εκκαλούσα δεν είχε καν αναλάβει τα καθήκοντα της Προϊσταμένης του Τμήματος Εξόδων-ενώ δεν της αποδίδεται με την προσβαλλομένη ανάμιξη στην παράνομη παράδοση μετρητών στον .. ούτε αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου σχετική ευθύνη της, συνεπώς η υπογραφή και μόνο από αυτήν των εν λόγω ΧΕ δε συνδέεται αιτιωδώς με τη δημιουργία του ελλείμματος. (..)Με τα δεδομένα αυτά, ο καταλογισμός σε βάρος της δεν είναι νόμιμος, διότι ούτε από την προσβαλλομένη ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου αποδεικνύεται η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της διαχειριστικής δράσης της και της δημιουργίας του ελλείμματος, όπως βάσιμα προβάλλεται με τον σχετικό λόγο έφεσης, ενώ η εξέταση των λοιπών προβαλλόμενων λόγων έφεσης παρέλκει ως αλυσιτελής.

Έλλειμμα διαχείρισης...Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή και να ανασταλεί, ως προς τον αιτούντα, η εκτέλεση της .... απόφασης της προαναφερθείσας Οικονομικής Επιθεωρήτριας, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση για την έφεση που έχει ασκήσει κατά της καταλογιστικής αυτής πράξης. Μετά την παραδοχή της αίτησης, πρέπει να επιστραφεί στον αιτούντα το παράβολο που κατέθεσε για την άσκησή της (βλ. άρθρο 51 παρ. 2 του π.δ. 1225/1981, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 83 παρ. 2 του ν. 4055/2012, Α΄ 51, καθώς και άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο). Περαιτέρω, απορριπτέο τυγχάνει το αίτημα για επιδίκαση σε βάρος των καθ’ ων η αίτηση της δικαστικής δαπάνης του αιτούντος, δεδομένου ότι η παροχή έννομης προστασίας στο πλαίσιο της παρούσας δίκης έχει προσωρινό χαρακτήρα και γίνεται αποκλειστικά και μόνο προς το συμφέρον του αιτούντος, χωρίς να δικαιολογείται, ως εκ τούτου, η καταδίκη των αντιδίκων του στη δικαστική του δαπάνη (βλ. απόφ. Ελάσσονος Ολ. Ελ. Συν. 708/2019, 2261/2014, αποφ. Ολ. 2480/2012, 3061, 2604/2009). Εξάλλου, το σωρευόμενο στο υπό κρίση δικόγραφο αίτημα χορήγησης προσωρινής διαταγής περί αναστολής εκτέλεσης της ως άνω καταλογιστικής πράξης έχει ήδη ικανοποιηθεί (βλ. την από 13.12.2019 Προσωρινή Διαταγή της Προέδρου του Tμήματος τούτου).