ΕΣ/ΤΜ.7/2292/2014
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Καταλογισμοί. (..) Επομένως, το ως άνω ποσό των 54.153.946 δραχμών και ήδη 158.925,74 ευρώ, συνιστά έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου, για την αποκατάσταση του οποίου ευθύνονται, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος .... και ο Προϊστάμενος των Οικονομικών Υπηρεσιών ...., οι οποίοι νομίμως καταλογίστηκαν με την προσβαλλόμενη πράξη. Εξάλλου, ενόψει της σοβαρότητας της δημοσιονομικής παράβασης που αφορά στην πληρωμή μη πραγματικών δαπανών καθώς και της συνδρομής στο πρόσωπο των ως άνω εκκαλούντων βαρείας αμέλειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, αφού ως προϊστάμενος των δημοτικών υπηρεσιών εν γένει ο πρώτος και των οικονομικών υπηρεσιών ο δεύτερος, υπεύθυνοι για την νομιμότητα των αναλαμβανομένων σε βάρος του προϋπολογισμού του Δήμου ... δαπανών, την εκκαθάριση και εντολή πληρωμής τους, όφειλαν να ελέγχουν και να γνωρίζουν την παραλαβή και χρησιμοποίηση ή μη της άνω ποσότητας σκυροδέματος για την πληρωμή του οποίου καταβλήθηκε το ποσό των .... δραχμών χωρίς να υφίστανται τα αναγκαία δικαιολογητικά έγγραφα και παραστατικά, δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 για τη μείωση ή απαλλαγή του από το ποσό του καταλογισμού...Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι ο καταλογισμός σε βάρος των κληρονόμων του ...., είναι μη νόμιμος διότι οι φερόμενες ως πλημμέλειες των προαναφερόμενων δαπανών διαπιστώθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο του θανάτου του εκ κληρονομίας δικαιοπαρόχου τους και αφού είχαν αποδεχθεί την κληρονομία, χωρίς να γνωρίζουν ότι θα εβαρύνετο με την υποχρέωση που απορρέει από τον εις βάρος τους γενόμενο καταλογισμό, είναι απορριπτέος καθόσον σε περίπτωση που ο υπόχρεος για αποκατάσταση του ελλείμματος αποβιώσει, ο καταλογισμός του οφειλόµενου ποσού ως χρέος της κληρονομίας του διενεργείται σε βάρος των κληρονόµων του, σε περίπτωση δε αποδοχής της κληρονοµίας υπ΄αυτών τελούντων σε άγνοια ως προς τις υποχρεώσεις που την βαρύνουν, δεν δημιουργείται ακυρότητα της εκδοθείσας καταλογιστικής πράξης αφού η αποδοχή της κληρονομίας είναι αμετάκλητη αλλά γεννάται δικαίωμα προσβολής της πράξεως της αποδοχής στα αρμόδια δικαστήρια λόγω πλάνης που κρίνεται κατά τις διατάξεις περί δικαιοπραξιών, σημειουμένου πάντως ότι η πλάνη περί το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομίας δεν θεωρείται ουσιώδης κατά νόμο
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/107/2011
Καταβολή επιχορήγησης σε σωματείο...:Λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων αυτών, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, το εν λόγω σωματείο δεν έχει, κατά την κρίση του Τμήματος, προεχόντως πολιτιστικούς ή αθλητικούς σκοπούς, ούτε αποτελεί τοπικό παράρτημα οργάνωσης πανελλήνιας δράσης που αναπτύσσει κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα, αλλά έχει χαρακτήρα κυρίως προνοιακό παρέχοντας βοήθεια και στήριξη σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Ως εκ τούτου, δεν εμπίπτει στο αυστηρά διαγεγραμμένο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 202 του Κ.Δ.Κ. ώστε να μπορεί να τύχει επιχορήγησης από τον Δήμο ..., όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος με τον πρώτο λόγο διαφωνίας. Αντιθέτως, ο δεύτερος και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, οι οποίοι αφορούν στη μη συνδρομή των όρων και των προϋποθέσεων που τίθενται στο ίδιο άρθρο για τη νόμιμη έγκρισης της επιχορήγησης πρέπει να απορριφθούν ως νόμω αβάσιμοι, δοθέντος ότι οι επιχορηγήσεις σωματείων προνοιακού χαρακτήρα δεν εντάσσεται σε καμμία από τις κατηγορίες των επιχορηγούμενων σωματείων στις οποίες αναφέρεται το άρθρο αυτό. Αφετέρου, δεδομένου ότι οι κατά το άρθρο 158 του Κ.Δ.Κ. αρμοδιότητες των Ο.Τ.Α. στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας αφορούν, όπως προεκτέθηκε, στη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών δημοτικών ή κοινοτικών ιατρείων, κέντρων αγωγής υγείας, κ.λπ., όπου οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες μπορούν να βρουν φροντίδα και υποστήριξη, αβασίμως υποστηρίζει ο Δήμος ... με το έγγραφο επανυποβολής ότι έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει τις εκδηλώσεις του ανωτέρω σωματείου, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου αυτού καθόσον οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου δεν του παρέχουν την προς τούτο απαιτούμενη αρμοδιότητα. Επιπροσθέτως, εφόσον ο σκοπός του ανωτέρω σωματείου δεν εμπίπτει στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων του Δήμου ..., η χρηματοδότησή του από τον Δήμο δεν μπορεί να κριθεί νόμιμη ούτε ως λειτουργικώς αναγκαία για την εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου, εφόσον δε υφίσταται τέτοια λειτουργική ανάγκη του Δήμου για να την ικανοποιήσει η δαπάνη αυτή. Ενόψει όμως των ειδικών προβλημάτων υγείας και των αναγκών της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας, και της ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας ως προς αυτά, όπως αναλυτικότερα παρατίθενται στην 292/24.6.2010 εγκριτική απόφαση του Δήμου ..., καθώς και της θεώρησης από την Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου του 3712, οικονομικού έτους 2009 χρηματικού εντάλματος πληρωμής που εξέδωσε ο ίδιος Δήμος με δικαιούχο το ίδιο σωματείο για την ίδια αιτία, το Τμήμα κρίνει ότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου ... ενέκρινε τη καταβολή της επίμαχης επιχορήγησης στο ως άνω σωματείο και, για το λόγο αυτό, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα είναι θεωρητέο λόγω συγγνωστής πλάνης, δεν μπορεί όμως να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΝΣΚ/165/2020
Αποδοχή κληρονομίας με βάρη από το Ελληνικό Δημόσιο.(...)α) Τα ποσά για τα οποία ο κληρονομούμενος Κ.Κ., ήταν εγγυητής σε δανειακές συμβάσεις, είναι χρέος της κληρονομίας, αποτελούν δε βάρος αυτής και λογίζονται ως παθητικό της, β) σε περίπτωση αποδοχής της κληρονομίας αυτής από το Ελληνικό Δημόσιο ως κληρονόμο, δυνάμει δημόσιας διαθήκης, αυτό ευθύνεται έναντι των δανειστών πιστωτικών ιδρυμάτων για το σύνολο του βέβαιου και εκκαθαρισμένου χρέους αυτής από τις παραπάνω αιτίες, ως εξ απογραφής όμως κληρονόμος ευθύνεται μόνο με τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομίας και όσο αυτά επαρκούν (ομόφωνα).
ΕΣ/ΤΜ.ΔΕΥΤΕΡΟ/241/2021
Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...Περαιτέρω, με τα ως άνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 18 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δε συντρέχει περίπτωση απαλλαγής των εκκαλούντων από το σύνολο του επιβληθέντος σε βάρος τους αλληλεγγύως και εις ολόκληρον ως άνω ποσού καταλογισμού των 91.054,39 ευρώ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού ισχυρισμού. Τούτο δε διότι, ενόψει και της σαφήνειας των σχετικών διατάξεων, που επιβάλλουν την επισύναψη συγκεκριμένων δικαιολογητικών στα Χ.Ε. με τα οποία εξοφλούνται δαπάνες για την προμήθεια καυσίμων δημοτικών οχημάτων (βλ. σκέψη 19.Η.iii.) και για αμοιβές πληρεξουσίων δικηγόρων των δήμων (βλ. σκέψη 19.ΙΒ.ii.), καθώς και δικαιολογητικών αποδεικτικών του δικαιώματος του εκάστοτε πιστωτή και της αξίωσης αυτού (βλ. σκέψεις 19.A.vii., 19.ΣΤ.ii., 19.Ι.iii. και 19.ΙΑ.iii.), δεν αποδείχθηκε ότι αυτοί δεν μπορούσαν να γνωρίζουν, έστω και αν κατέβαλαν την προσήκουσα επιμέλεια, ενόψει των πνευματικών και επαγγελματικών τους δυνατοτήτων, το μη νόμιμο χαρακτήρα των κατά τα προηγούμενα καταλογιζόμενων δαπανών και, συνεπώς, ότι συνέτρεξε συγγνωστή πλάνη στο πρόσωπο αυτών..
ΕλΣυν.ΕλάσσοναΟλομ/1780/2018
ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Επειδή, κατά τα παγίως νομολογηθέντα (σχ. Ολομ. Ελ. Συν. 1039/1995), η ευθύνη κάθε υπολόγου και εν γένει κάθε υποχρέου προς αποκατάσταση ελλείμματος σε διαχείριση δημόσιου νομικού προσώπου, είναι αυτοτελής, μη απαιτουμένου για τη νομιμότητα της οικείας καταλογιστικής πράξης του συγκαταλογισμού και των λοιπών τυχόν ευθυνομένων για το προκληθέν έλλειμμα. Επομένως, σε περίπτωση που η ταμειακή υπηρεσία ενός δημοτικού νομικού προσώπου διενεργείται από το οικείο Γραφείο του Τ.Π.Δ., ανάγεται πράγματι στην αρμοδιότητα των αρμοδίων υπαλλήλων αυτού (ταμία και ελεγκτή εσόδων – εξόδων) ο έλεγχος τόσο ως προς την ύπαρξη πίστωσης όσο και ως προς τη νομιμότητα και εν γένει εγκυρότητα των δαπανών που διενεργούνται για λογαριασμό του δημοτικού νομικού προσώπου. Όμως, η τυχόν συντρέχουσα ευθύνη των υπαλλήλων του Τ.Π.Δ. δεν απαλλάσσει τα όργανα του δημοτικού νομικού προσώπου εκ της ευθύνης τους για το προκληθέν έλλειμμα, όπως στην υπό κρίση περίπτωση κατά την οποία, κατά τις παραδοχές του δικάσαντος Τμήματος, ο ήδη αναιρεσείων διέτασσε τη διενέργεια πληρωμών χωρίς έγκριση διαθέσεως των αντίστοιχων πιστώσεων από τον οικείο διατάκτη (Δ.Σ.) και χωρίς την ύπαρξη επαρκούς πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό του προϋπολογισμού. Το ανακύψαν δε έλλειμμα, ανεξαρτήτως της τυχόν ευθύνης των υπαλλήλων του Γραφείου του Τ.Π.Δ., προκλήθηκε σε βάρος του…..., δοθέντος ότι οι δαπάνες εντάλθησαν για την ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών αυτού, τα οικεία χρηματικά εντάλματα εκδόθηκαν σε βάρος κωδικών του προϋπολογισμού του, οι δε υπάλληλου του Τ.Π.Δ. ενεργούσαν, σε κάθε περίπτωση, για λογαριασμό του ως άνω δημοτικού νομικού προσώπου και για τις ανάγκες της δικής του διαχείρισης. Συνεπώς, ο επίδικος ως άνω ισχυρισμός είναι νόμω αβάσιμος και απορριπτέος.
ΝΣΚ/420/2002
Φορολογία κληρονομιών. Κοινωφελείς σκοποί. Ισραηλιτικό κοινωφελές ίδρυμα. Απαλλαγή από τον φόρο κληρονομίας στα πλαίσια της αρχής της αμοιβαιότητας.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η γενική κατάργηση του φόρου κληρονομίας στο Ισραήλ, εφόσον έχει πράγματι ως αποτέλεσμα τη μη επιβολή του εν λόγω φόρου σε βάρος των ελληνικών κοινωφελών νομικών προσώπων, πληροί την από το άρθρο 25 παρ.1 περ.β’ του Ν 2961/2001 αξιούμενη αμοιβαιότητα, με συνέπεια τη μη επιβολή φόρου κληρονομίας στην Ελλάδα επί των αντίστοιχων νομικών προσώπων του Ισραήλ.
ΔΕΔ/Θεσ/308/2025
Η απόφαση 308/2025 του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αφορά την αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής κατά δύο πράξεων διοικητικού προσδιορισμού φόρου κληρονομίας (έτους 2021). Ο προσφεύγων ζητούσε την ακύρωση ή τροποποίηση της πράξης των 997,90€, υποστηρίζοντας ότι η Δ.Ο.Τ. παράνομα απέρριψε την ένταξη οφειλών από τριτεγγύηση δανείων του κληρονομούμενου στο παθητικό της κληρονομίας. Η Διεύθυνση αποφάσισε την ακύρωση τόσο της προσβαλλόμενης πράξης όσο και της προγενέστερης, λόγω τυπικής πλημμέλειας. Διαπιστώθηκε ότι η φορολογική αρχή δεν παρείχε σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία για την απόρριψη των δικαιολογητικών που αφορούσαν τα δάνεια εγγύησης, παραβιάζοντας τα άρθρα 36§3 και 76 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΥΔ). Ως εκ τούτου, ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Τ. καλείται να εκδώσει νέα πράξη με την προβλεπόμενη αιτιολογία.
ΕλΣυν.Τμ.7/306/2018
ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΥ:Σύμφωνα με την προσβαλλομένη, ο καταλογισμός σε βάρος της οφείλεται στην ιδιότητά της ως υπολόγου που έχει υπογράψει τα ως άνω πέντε ΧΕ και στην ευθύνη της να μεριμνά για την έγκαιρη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία και να παρακολουθεί την απόδοση των φόρων και των κρατήσεων υπέρ τρίτων στους δικαιούχους. Σύμφωνα όμως με όσα εκτίθενται ανωτέρω στη σκέψη αυτήν, το έλλειμμα δημιουργήθηκε εξαιτίας της μη απόδοσης στους δικαιούχους των μετρητών που ο …λάμβανε παράνομα από το ταμείο του Δήμου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους 2007-δηλαδή, ακόμα και σε χρονικά διαστήματα κατά τα οποία η εκκαλούσα δεν είχε καν αναλάβει τα καθήκοντα της Προϊσταμένης του Τμήματος Εξόδων-ενώ δεν της αποδίδεται με την προσβαλλομένη ανάμιξη στην παράνομη παράδοση μετρητών στον .. ούτε αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου σχετική ευθύνη της, συνεπώς η υπογραφή και μόνο από αυτήν των εν λόγω ΧΕ δε συνδέεται αιτιωδώς με τη δημιουργία του ελλείμματος. (..)Με τα δεδομένα αυτά, ο καταλογισμός σε βάρος της δεν είναι νόμιμος, διότι ούτε από την προσβαλλομένη ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου αποδεικνύεται η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της διαχειριστικής δράσης της και της δημιουργίας του ελλείμματος, όπως βάσιμα προβάλλεται με τον σχετικό λόγο έφεσης, ενώ η εξέταση των λοιπών προβαλλόμενων λόγων έφεσης παρέλκει ως αλυσιτελής.
ΣΤΕ/1657/1995
ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ-ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΕΚΛΟΓΙΜΟΤΗΤΑΣ:Επειδή, από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι κωλύεται η εκλογή ως δημάρχου ή προέδρου κοινότητας και ως δημοτικού ή κοινοτικού συμβούλου εκείνου του υποψηφίου που έχει συμβατικό δεσμό με τον συγκεκριμένο δήμο ή την κοινότητα, του οποίου το οικονομικό αντικείμενο σε ετήσια βάση υπερβαίνει, κατά περίπτωση, το ποσό των 500.000 δραχμών επί δήμου ή κοινότητας με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους και το ποσό του 1.000.000 δραχμών επί δήμου ή κοινότητας με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων.(...)Με τα δεδομένα αυτά η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση έκρινε ότι ορθώς το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε ακυρώσει την εκλογή του αναιρεσείοντο ο οποίος είχε εκλεγεί πρόεδρος της ως άνω κοινότητας απέρριψε δε τον προβληθέντα με την έφεση ισχυρισμό ότι ναι μεν στη σύμβαση ανεφέρετο ως αμοιβή το ποσό των 762.712 δραχμών ο εργολάβος όμως εισέπραξε, μετά την αφαίρεση της αξίας των υλικών και των ημερομισθίων των εργατών, ποσό μικρότερο των 500.000 δραχμών, με τη σκέψη ότι κατά την έννοια της προαναφερθείσης διατάξεως του άρθρου 40 παρ. 2 του π.δ/τος 323/1989 ήτο αδιάφορο το καθαρό ποσό του τελικώς εισέπραξε ο αναιρεσείων (ως εργολάβος), εφόσον πάντως στη σύμβαση αναφέρεται ως αμοιβή το ποσό των 762.712 δραχμών. Η κρίση αυτή της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως είναι νόμιμη και αιτιολογείται επαρκώς.(...)Απορρίπτει την αίτηση.
ΔΕΔ/Θεσ/306/2025
Η απόφαση αφορά την αποδοχή ενδικοφανούς προσφυγής κατά δύο πράξεων διοικητικού προσδιορισμού φόρου κληρονομίας (υπ' αριθμ. .../19-09-2024 και .../30-09-2024), με τις οποίες επιβλήθηκε φόρος ύψους 997,90€. Η προσφεύγουσα ζητούσε την συμπερίληψη στο παθητικό της κληρονομίας των οφειλών της τριτεγγύησης δανείων, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν βέβαια και εκκαθαρισμένα χρέη. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ακύρωσε αμφότερες τις πράξεις λόγω τυπικής πλημμέλειας, καθώς η αρμόδια Δ.Ο.Υ. δεν είχε παράσχει σαφή αιτιολογία, όπως ορίζουν τα άρθρα 36§3 και 76 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, για την απόρριψη των δικαιολογητικών που αφορούσαν τα δάνεια εγγύησης. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. καλείται να εκδώσει νέα, αιτιολογημένη πράξη.
ΕΣ/ΤΜ.7/68/2011
Προμήθεια εδεσμάτων.(..) καταβολή δαπάνης προμήθειας εδεσμάτων για τη δεξίωση της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, δεν μπορεί δε να θεωρηθεί ότι καλύπτει λειτουργικές ανάγκες του Δήμου, αφού δεν εξυπηρετεί άμεσα ή έμμεσα τους σκοπούς αυτού, με την έννοια ότι δεν αποτέλεσε αναγκαίο μέσο για τη διοργάνωση της προαναφερόμενης εθνικής εορτής (της 25ης Μαρτίου), ούτε συνέβαλε στην αποτελεσματικότερη επίτευξη του στόχου της. Περαιτέρω, η επίμαχη δαπάνη δεν συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην προαγωγή των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων ή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των δημοτών του Δήμου ούτε συνέβαλε στη δημιουργία ανάλογου προς την εθνική εορτή κλίματος για τον τοπικό εορτασμό αυτής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.