Η απόφαση 0696/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά έφεση διαχειριστή πληρωμών του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά καταλογιστικής πράξης ύψους €1.801.133,13 λόγω ελλείμματος στη διαχείριση του οικονομικού έτους 2002. Το έλλειμμα προέκυψε από τη διενέργεια «ανοίκειων πληρωμών» (εξωταμειακή διαχείριση) χωρίς νόμιμα χρηματικά εντάλματα, βάσει ειδικών εντολών πληρωμής από τον Αντιδήμαρχο. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους έφεσης σχετικά με τη νομιμότητα του καταλογισμού και την υπαιτιότητα. Ωστόσο, εφαρμόζοντας το άρθρο 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, λόγω της μακρόχρονης πρακτικής του Δήμου και της οικονομικής κατάστασης του εκκαλούντος, περιόρισε το καταλογισθέν ποσό στο ένα δέκατο (€74.426,98) και τον απάλλαξε από τις προσαυξήσεις.

Το Δευτερο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου απέρριψε την έφεση κατά της πράξης καταλογισμού ποσού 11.232,90 ευρώ σε βάρος του εκκαλούντος, ως έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση της τέως Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κεφαλληνίας και Ιθάκης για το 2003. Το έλλειμμα προέκυψε από μη νόμιμες εκροές ποσών μέσω επιταγών εκδοθεισών εις διαταγήν του εκκαλούντος, χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους της έφεσης, εφαρμόζοντας την εικοσαετή παραγραφή και θεωρώντας τον εκκαλούντα de facto υπόλογο, λαμβάνοντας υπόψη την αμετάκλητη ποινική καταδίκη του για πλαστογραφία και απάτη. Κρίθηκε επίσης ότι δεν συντρέχει περίπτωση μείωσης του ποσού λόγω της αρχής της αναλογικότητας, λόγω του δόλου του εκκαλούντος.

Καταλογισμός - έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκέψη IΧ), το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το σε βάρος του εκκαλούντος ποσό του καταλογισμού μειώθηκε, όπως προεκτέθηκε, σε 46.901,85 ευρώ (ποσό καταλογισμού 327.778,90 ευρώ  - 280.877,05 ευρώ) και ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν έχουν επιβληθεί προσαυξήσεις στο καταλογισθέν ποσό και, περαιτέρω, συνεκτιμώντας την έκταση και τη σοβαρότητα των δημοσιονομικών παραβάσεων στις οποίες υπέπεσε αυτός και τη συνδρομή στο πρόσωπό του τουλάχιστον βαρείας αμέλειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του λόγω ακριβώς των παραβάσεων αυτών, κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής του εκκαλούντος από το ποσό του καταλογισμού ούτε μείωσης του ποσού αυτού, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009.   

Καταλογισμός - έλλειμμα διαχείρισης Δήμου..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (σκέψη VIIγ), το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψιν ότι: α) το σε βάρος του εκκαλούντος καταλογισθέν ποσό μειώθηκε στο ύψος των 40.723,30 ευρώ (ποσό καταλογισμού 327.778,90 ευρώ  - 287.055,60 ευρώ), β) με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν έχουν επιβληθεί προσαυξήσεις επί του καταλογισθέντος ποσού και γ) συνεκτιμώντας την έκταση και τη σοβαρότητα των δημοσιονομικών παραβάσεων, στις οποίες υπέπεσε αυτός και τη συνδρομή στο πρόσωπό του τουλάχιστον βαρείας αμέλειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του λόγω ακριβώς των παραβάσεων αυτών, κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής του εκκαλούντος από το ποσό του καταλογισμού ούτε μείωσης του ποσού αυτού, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009.

Η απόφαση 5016/2013 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (VII Τμήμα) αφορά την έφεση κατά της απόφασης καταλογισμού σε βάρος του Προέδρου του Δ.Σ. του δημοτικού ν.π.δ.δ. "ΚΕΦΟ Γοματίου" (νυν Δήμος Αριστοτέλη) για έλλειμμα συνολικού ποσού 43.254,85 ευρώ (25.187,67 ευρώ κεφάλαιο και 18.067,18 ευρώ προσαυξήσεις) του οικονομικού έτους 2004. Το έλλειμμα προήλθε από μη νόμιμες πληρωμές δαπανών προμήθειας αγαθών, καθώς ο εκκαλών εξέδωσε χρηματικά εντάλματα χωρίς προηγούμενη έγκριση διάθεσης πιστώσεων από το Δ.Σ. ως αρμόδιο διατάκτη και χωρίς επαρκείς διαθέσιμες πιστώσεις. Το Δικαστήριο απέρριψε τους λόγους ακύρωσης, κρίνοντας ότι ο εκκαλών ενήργησε με βαρεία αμέλεια, αλλά έκανε εν μέρει δεκτή την έφεση. Λόγω της φύσης της παράβασης (μη τήρηση νόμιμων διατυπώσεων) και της οικονομικής κατάστασης του εκκαλούντος, μείωσε τον καταλογισμό στο ένα δέκατο του κεφαλαίου (2.519,00 ευρώ) και τον απάλλαξε από τις προσαυξήσεις.

Έλλειμμα στη διαχείριση Δήμου...Το Δικαστήριο, όμως, συνεκτιμώντας, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009, τις επικρατούσες κατά το έτος  1998  και εναρμονιζόμενες με τις τότε πεποιθήσεις των τοπικών κοινωνιών αντιλήψεις των οργάνων των Ο.Τ.Α. ως προς τη δυνατότητά τους να πραγματοποιούν εκδηλώσεις και να προβαίνουν σε έξοδα φιλοξενίας, κρίνει ότι η πραγματοποίηση των ανωτέρω μη νόμιμων δαπανών δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά στην πεπλανημένη, πλην συγγνωστή, πεποίθηση του εκκαλούντος ότι οι δαπάνες αυτές μπορούσαν νόμιμα να διενεργηθούν. Επομένως, πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από το συνολικό ποσό του καταλογισμού, που για την ως άνω αιτία επιβλήθηκε σε βάρος του με την προσβαλλόμενη πράξη (βλ. Ελ.Συν. αποφ. VII Τμ. 1846, 1318, 1319/2019, 656 - 658/2020). Ως εκ τούτου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι έχουν παραβιαστεί οι αρχές της αναλογικότητας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης, καθώς αυτές αντανακλώνται στις διατάξεις του εφαρμοστέου εν προκειμένω άρθρου 37 παρ. 1 του ν. 3801/2009 (βλ. Ελ.Συν.  VII Τμ.  308, 307/2018 ).

Συμπλήρωση - Τροποποίηση της απόφασης με αριθμό πρωτ. 1114200/8853/0016/27-12-2006 «Ρύθμιση θεμάτων σχετικών με την επιστροφή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων μέσω των Τραπεζών»

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...:ζητείται η αναίρεση της ως άνω απόφασης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, εσφαλμένως το Τμήμα έκρινε ότι δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009, με τις οποίες πραγματώνεται, κατά τα προεκτεθέντα η αρχή της αναλογικότητας, καθόσον για το σχηματισμό της κρίσης του μη νομίμως συνεκτίμησε τις ως άνω υπό στοιχεία α΄, β΄ και γ΄ περιπτώσεις. Τούτο διότι οι περιπτώσεις αυτές άπτονται της κρίσεως και των επιλογών του Οικονομικού Επιθεωρητή ως προς το ύψος του καταλογιστέου ποσού και μάλιστα είναι ''διορθωτικές'' και επί τα χείρω της θέσεως των ήδη αναιρεσειόντων και δεν αφορούν στα υπό του νόμου οριζόμενα κριτήρια για τη μείωση του ποσού του καταλογισμού. Εξάλλου, στην υπό στοιχείο δ΄ περίπτωση λαμβάνεται υπόψιν από το Τμήμα ο βαθμός υπαιτιότητας του δικαιοπαρόχου των καταλογισθέντων και δεν συνεκτιμάται ότι με την επίμαχη καταλογιστική πράξη καταλογίζονται οι κληρονόμοι αυτού και όχι αυτός ο οποίος, κατά τις παραδοχές του Τμήματος, φέρει τουλάχιστον βαρεία αμέλεια για την πρόκληση του ελλείμματος. Συνεπώς, ένεκα της κακής εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009 το δικάσαν Τμήμα κατέστησε κατά το σκέλος αυτό την απόφασή του αναιρετέα..(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. 

Δημόσιος υπόλογος:Κατά συνέπεια, η επιβολή των προσαυξήσεων συνιστά μέτρο αποκατάστασης της περιουσιακής ζημίας του Δημοσίου, κατ’ ενάσκηση δέσμιας αρμοδιότητας, λόγω της αυθαίρετης παρακράτησης των σχετικών ποσών εκ μέρους του για σειρά ετών και, ως εκ τούτου, δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας, καθώς ελλείπει ο κυρωτικός χαρακτήρας του μέτρου αυτού. Εξάλλου, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι αυτός προέβαλε ότι οι επιβληθείσες προσαυξήσεις είναι υπέρμετρες, με την έννοια ότι δεν αντανακλούν την πραγματική ζημία του Δημοσίου, όφειλε να προσδιορίσει, κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, γιατί και σε ποιο βαθμό οι προσαυξήσεις αυτές δεν συνδέονται με περιουσιακή ζημία και τους λόγους για τους οποίους, αν αυτό συμβαίνει, συνιστούν υπέρμετρη κύρωση σε βάρος του. Τέλος, η επικαλούμενη οικονομική και κοινωνική κατάσταση του εκκαλούντος, που σε κάθε περίπτωση βαρύνεται, με βάση τα προαναφερθέντα, με βαρεία αμέλεια όσον αφορά την πρόκληση του ελλείμματος, δεν αποτελεί νόμιμο λόγο απαλλαγής από την ευθύνη και απέρριψε στο σύνολό του τους σχετικούς λόγους έφεσης...

Η απόφαση 1302/2022 του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Μείζονα Ολομέλεια) εκδόθηκε επί αίτησης αναίρεσης κατά καταλογισμού σε βάρος υπαλλήλου, ως μέλους επιτροπής παραλαβής του Νομαρχιακού Διαμερίσματος Καβάλας, για έλλειμμα 11.000,00 ευρώ (πλέον 10.120,00 ευρώ προσαυξήσεις) που προκλήθηκε από ανοίκεια πληρωμή για ανύπαρκτες υπηρεσίες το 2005. Το Δικαστήριο απέρριψε την εφαρμογή των ευνοϊκών ρυθμίσεων του άρθρου 67 του ν. 4735/2020. Έκρινε ότι η ευθύνη της υπαλλήλου δεν ήταν σε βαθμό βαρείας αλλά ελαφράς αμέλειας. Εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, το Δικαστήριο μείωσε το ποσό του καταλογισμού στο 10% του ελλείμματος, δηλαδή 1.100,00 ευρώ, και απάλλαξε πλήρως την αιτούσα από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, ύψους 10.120,00 ευρώ.