×
register
Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1107/2024

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.310, 4412/2016/Α.313

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ .(...)Ως εκ τούτου, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι κατά πλημμελή ερμηνεία και εφαρμογή των όρων της διακήρυξης και του άρθρου 313 του ν. 4412/2016 αποκλείσθηκαν από τη συνέχεια του διαγωνισμού οι οικονομικές προσφορές των οικονομικών φορέων ..και…, αυτομάτως και χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαλόγου του άρθρου 313 του ν. 4412/2016, όπου θα παρείχετο η δυνατότητα στους εν λόγω φορείς να αποδείξουν τη βιωσιμότητα των προσφορών τους. Όσα δε περί του αντιθέτου υποστηρίζονται από την προσφεύγουσα πρέπει να απορριφθούν. Ειδικότερα, ο επικουρικώς προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι οι εν λόγω προσφορές απορρίφθηκαν καθώς κρίθηκε ότι δεν είχαν συνταχθεί σύμφωνα με τον τρόπο υπολογισμού που υποδεικνύεται από τη διακήρυξη και επομένως δεν μπορούσε να ζητηθεί η συμπλήρωσή τους σύμφωνα με το άρθρο 310 του ν.4412/2016 πρέπει να απορριφθεί καθόσον, όπως προκύπτει από τα αποσπάσματα του σχετικού πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού που περιέχονται στην προσβαλλόμενη πράξη, τα αρμόδια όργανα της προσφεύγουσας θεώρησαν πράγματι ότι οι εν λόγω προσφορές ήσαν απορριπτέες λόγω της υπέρβασης του 13% και όχι για άλλον λόγο. Περαιτέρω, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, το γεγονός ότι η επιλεγείσα ανάδοχος υπολόγισε το ποσοστό έκπτωσης της δικής της προσφοράς όπως ακριβώς ορίζει η διακήρυξη, δίχως να παρεκκλίνει από αυτήν, και ότι ο ένας εκ των δύο απορριφθέντων οικονομικών φορέων άσκησε κατά της κατακυρωτικής απόφασης προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΕΑΔΗΣΥ, από την οποία, εν συνεχεία, παραιτήθηκε, δεν συνιστούν αυτοτελώς λόγους που καθιστούν την ως άνω πλημμέλεια περί μη ενεργοποίησης της προβλεπόμενης στη διάταξη του άρθρου 313 του ν. 4412/2016 διαδικασίας, μη ουσιώδη, λόγω ακριβώς της φύσης του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχου νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας, που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών. Επομένως, ο πρώτος λόγος ανάκλησης, με τον οποίο υποστηρίζονται τα αντίθετα πρέπει στο σύνολό του να απορριφθεί.

Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 249/2024 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της προσφυγής παραβόλου (βλ. άρθρα 310 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020). Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την προσφυγή..Δεν ανακαλεί την 249/2024 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1471/2024


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ Ζ/249/2024

Η Πράξη 249/2024 του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας διαγωνισμού και τριών σχεδίων συμβάσεων της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. για την «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ» (συνολικού προϋπολογισμού 6.185.433,55 ευρώ, άνευ Φ.Π.Α.). Η Επιτροπή Διαγωνισμού απέρριψε τις οικονομικές προσφορές δύο οικονομικών φορέων, διότι, λόγω υπολογιστικού σφάλματος ή άλλως, το προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης φαινόταν να υπερβαίνει το ανώτατο όριο 13% που προέβλεπε η διακήρυξη για το εργολαβικό όφελος και διοικητικό κόστος. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι η άμεση απόρριψη ήταν μη νόμιμη και αποτελεί πλημμελή εφαρμογή του άρθρου 313 του Ν. 4412/2016. Η αναθέτουσα αρχή όφειλε να είχε τηρήσει τη διαδικασία κατ' αντιπαράθεση διαλόγου για τις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους αποκλεισθέντες να αποδείξουν τη βιωσιμότητα των οικονομικότερων προσφορών τους. Συνεπώς, η παράλειψη αυτή κρίθηκε ουσιώδης πλημμέλεια και κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων.


ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1471/2024

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ (...)Εν προκειμένω, από τα διαλαμβανόμενα συναφώς στο ενιαίο πρακτικό αξιολόγησης δικαιολογητικών συμμετοχής, τεχνικών και οικονομικών προσφορών και ανάδειξης προσωρινού αναδόχου του ελεγχόμενου διαγωνισμού (βλ. σκέψεις 4.5 και 4.6), προκύπτει ότι, βάσει της σειράς παράθεσης των λόγων απόρριψης των οικείων προσφορών, η ..και η.. αποκλείστηκαν προεχόντως επειδή είχαν εφαρμόσει το ποσοστό έκπτωσης σε εσφαλμένη βάση υπολογισμού, κατά παράβαση των οικείων όρων της διακήρυξης (βλ. σκέψη 4.3). Και τούτο, ανεξαρτήτως της ορθότητας ή μη των υπολογισμών της επιτροπής διαγωνισμού της προσφεύγουσας οι οποίοι (υπολογισμοί) στηρίζουν την επάλληλη αιτιολογία απόρριψης των ανωτέρω προσφορών (ποσοστό έκπτωσης που υπερβαίνει τις 13 ποσοστιαίες μονάδες). Ειδικότερα, κατά την έννοια των κρίσιμων όρων της διακήρυξης που παρατίθενται στη σκέψη 4.3, όπως αυτοί εξειδικεύτηκαν με το ενιαίο πρακτικό αξιολόγησης δικαιολογητικών συμμετοχής, τεχνικών και οικονομικών προσφορών και ανάδειξης προσωρινού αναδόχου, το ποσοστό έκπτωσης της προσφοράς κάθε οικονομικού φορέα για έκαστο εκ των δύο πινάκων κάθε τμήματος του διαγωνισμού έπρεπε να υπολογιστεί αποκλειστικά επί του εργολαβικού οφέλους (προϋπολογισμού 12%) και του διοικητικού κόστους (προϋπολογισμού 3%) αθροιστικά και ανεξαρτήτως του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών, το οποίο (κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών) παραμένει σταθερό. Όπως, ωστόσο, προκύπτει από το προαναφερθέν ενιαίο πρακτικό, η ..και η ..δεν εφάρμοσαν ορθά το ποσοστό έκπτωσης, με αποτέλεσμα οι προσφορές τους για τους αντίστοιχους πίνακες ανά τμήμα να εμφανίζονται διαφορετικές και δη χαμηλότερες από αυτές που προκύπτουν βάσει ορθής εφαρμογής του ως άνω ποσοστού. Η ριζική αυτή πλημμέλεια των προσφορών των ως άνω οικονομικών φορέων δεν ήταν δυνατόν να αποκατασταθεί μέσω της κλήσης τους, από τον αναθέτοντα φορέα, για παροχή διευκρινίσεων, καθώς αυτό θα οδηγούσε κατ’ ουσίαν σε υποβολή νέων, αναμορφωμένων προσφορών (πρβλ., ως προς την έννοια της αναμόρφωσης της προσφοράς, επί αλλαγής της βάσης υπολογισμού του ποσοστού έκπτωσης, ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 1195/2024 σκ. 13.1), κατά παραβίαση των προπαρατεθεισών διατάξεων του ν. 4412/2016 και των συναφών θεμελιωδών αρχών της ίσης μεταχείρισης των προσφερόντων και της διαφάνειας [πρβλ. ΔΕφΘεσσαλ (Ακυρ.) 71/2020 σκ. 10].  Συνεπώς, με νόμιμη αιτιολογία απορρίφθηκαν οι προσφορές της ..και της.., αντίθετη δε εκδοχή, κατά την οποία οι ανωτέρω οικονομικοί φορείς θα καλούνταν προς αποσαφήνιση των προσφορών τους, θα επέφερε ουσιώδες πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 1107/2024 απόφαση του Έβδομου Τμήματος (Ε΄ Θερινού) και, κατά παραδοχή της προσφυγής ανάκλησης, να ανακληθεί η 249/2024 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου


ΑΕΠΠ/1750/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ «Αντικατάσταση αγωγών εσωτερικού δικτύου ύδρευσης …» (...)Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και δεν αμφισβητείται, ο παρεμβαίνων υπέβαλε μη ψηφιακώς υπογεγραμμένα το ΤΕΥΔ και την οικονομική του προσφορά, η δε βεβαίωση επίσκεψης φέρει μόνον ιδιόχειρη υπογραφή δίχως βεβαίωση γνησίου αυτής. Επομένως, βάσει και των εκτεθέντων υπό σκέψεις 30-32, ο προσφεύγων, πλην της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, δεν υπέβαλε κανένα άλλο έγκυρο έγγραφο με την προσφορά του και ως εκ τούτου, λόγω των ως άνω ουσιωδών ελλείψεων, ο αναθέτων φορέας όφειλε κατά δεσμία αρμοδιότητα να τον απορρίψει. Ωστόσο, ως προκύπτει υπ’ αριθμ. Ι/ 20.09.2021 Πρακτικό, η Επιτροπή Διαγωνισμού κάλεσε τον προσφεύγοντα, μεταξύ άλλων, να προσκομίσει εκ νέου το ΤΕΥΔ, την οικονομική του προσφορά και τη βεβαίωση επίσκεψης ψηφιακώς υπογεγραμμένα. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το άρθρο 310 του ν. 4412/2016 (και όχι το άρθρο 102 που δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω), ακόμη και υπό τη νέα του διατύπωση, δεν επιτρέπεται να οδηγεί σε τροποποίηση της προσφοράς, ως βασίμως ισχυρίζεται ο προσφεύγων. Δοθέντος δε ότι η μη θέση ψηφιακής υπογραφής επί εγγράφου υποβαλλόμενου σε ηλεκτρονικώς διεξαγόμενο διαγωνισμό καθιστά το έγγραφο άκυρο και άρα μη υποβληθέν, στην υπό κρίση περίπτωση τα πλέον κρίσιμα έγγραφα, ήτοι το ΤΕΥΔ και η οικονομική προσφορά του παρεμβαίνοντος, ως μη φέροντα έγκυρη ψηφιακή υπογραφή, θεωρούνται μηδέποτε υποβληθέντα και συνεπώς η εκ των υστέρων το πρώτον προσκόμισή τους δια της επίκλησης των άρθρων 310/102 του ν. 4412/2016 είναι μη επιτρεπτή καθώς προδήλως συνιστά τροποποίηση της προσφοράς. Επίσης, βασίμως ο προσφεύγων προβάλλει ότι δια των διατάξεων των άρθρων 310/102 του ν. 4412/2016 δεν είναι δυνατή η θεραπεία πλημμέλειας που συνεπάγεται τον αποκλεισμό του διαγωνιζόμενου, εν προκειμένω δε η μη τήρηση της σαφούς απαίτησης της διακήρυξης περί υποβολής ψηφιακώς υπογεγραμμένων εγγράφων οδηγεί στην απόρριψη της προσφοράς. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προδικαστική προσφυγή.


ΣτΕ/1552/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση, δοκιμές και θέση σε λειτουργία με το κλειδί στο χέρι (EPC/turn-key project) Μονάδας Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (...) με μηχανές εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) φυσικού αερίου, παραγόμενης ωφέλιμης θερμικής ισχύος > 65 Mwth στις εγκαταστάσεις του ΑΗΣ ...».(...)Η ως άνω κρίση της Αρχής παρίσταται νόμιμη και σύμφωνη με την ανωτέρω δοθείσα ερμηνεία των προαναφερθεισών διατάξεων της διακήρυξης και του ν. 4412/2016. Τούτο διότι, εφ’ όσον ούτε από τα ΕΕΕΣ που υπέβαλαν αφ’ ενός η αιτούσα εταιρεία, αφ’ ετέρου η εταιρεία «… SE» ούτε από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του Φακέλου Α προέκυπτε η ανάληψη δέσμευσης από την εν λόγω παρέχουσα στήριξη εταιρεία, ότι θα εκτελέσει η ίδια τις εργασίες μακροχρόνιας συντήρησης ή, έστω, η υποβολή δηλώσεως, από την οποία θα ήταν δυνατόν να συναχθεί η ανάληψη τέτοιας δεσμεύσεως και η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διευκρινίσεως, ο αναθέτων φορέας δεν μπορούσε να καλέσει την αιτούσα να υποβάλει το πρώτον σχετική δήλωση, κατ’ επίκληση των προπαρατεθέντων όρων της διακηρύξεως περί συμπληρώσεως – διευκρινίσεως στοιχείων της προσφοράς. Και επικαλείται μεν η αιτούσα το περιεχόμενο της Δηλώσεως Συνεργασίας που υπέβαλε η εταιρεία «....». Ανεξαρτήτως, όμως, του ότι η εν λόγω Δήλωση υπεβλήθη με τον Φάκελο Β της προσφοράς της αιτούσης, ενώ η πλήρωση των προϋποθέσεων συμμετοχής πρέπει, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, να προκύπτει, κατ’ αρχήν, από τα στοιχεία του Φακέλου Α, αποτελεί δε αντικείμενο εξέτασης από την Επιτροπή Αποσφράγισης των Προσφορών κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, σε κάθε περίπτωση, όπως δέχθηκε η Αρχή, ούτε η διατύπωση της Δηλώσεως αυτής παρείχε ένδειξη για την ανάληψη δέσμευσης για την εκτέλεση των επιμάχων εργασιών από την προμνησθείσα παρέχουσα στήριξη εταιρεία, ώστε να τεθεί ζήτημα κλήσεως της αιτούσης για την παροχή σχετικής διευκρινίσεως. Κατ’ ακολουθίαν, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη απόφαση ότι δεν κατελείπετο περιθώριο εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 310 του ν. 4412/2016 και 7.2.2. του Τεύχους 2 της Διακήρυξης, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από την αιτούσα. Δια ταύτα Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.



ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1201/2024

Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων.(...)Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 775/2024 απόφασης του Έβδομου Τμήματος .(...)Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 6 της παρούσας, ο προβληθείς λόγος ανάκλησης, παρά τα όσα αβάσιμα προβάλλει η προσφεύγουσα, εξετάστηκε από το Τμήμα και ορθώς απορρίφθηκε, έστω και με συνοπτική αιτιολογία με την προσβαλλόμενη απόφαση, αφού κρίθηκε ότι η εταιρεία …ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές της υποχρεώσεις και επομένως μη νομίμως αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό. Το γεγονός ότι δεν το έπραξε αυτό με πανηγυρικό τρόπο, όπως με τους λοιπούς λόγους ανάκλησης, δεν καθιστά την απόφαση του Τμήματος αναθεωρητέα. Ειδικότερα, η ανάρτηση στον διαδικτυακό τόπο του διαγωνισμού από την αναθέτουσα αρχή υποδείγματος ΕΕΕΣ, στο οποίο είχαν απαλειφθεί τα πεδία Α έως Δ του Μέρους IV του ΕΕΕΣ και στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονταν ερωτήσεις ως προς τη συνδρομή ή μη του συγκεκριμένου λόγου εθνικού αποκλεισμού (μη υπέρβαση του ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων – δήλωση του ανεκτέλεστου υπόλοιπου εργολαβικών συμβάσεων), δημιούργησε αντικειμενική ασάφεια ως προς το εάν συντρέχει απαίτηση της διακήρυξης για προαπόδειξη της μη συνδρομής του. Όπως ορθά έγινε δεκτό με την πληττόμενη απόφαση, η ασάφεια αυτή δεν μπορούσε να αποβεί σε βάρος της 2ης μειοδότριας και νυν παρεμβαίνουσας, η οποία συμπλήρωσε πλήρως το αναρτηθέν από την Αναθέτουσα Αρχή υπόδειγμα, υπέβαλε δε, και την από 01-08-2023 συνοδευτική του ΕΕΕΣ υπεύθυνη δήλωση, σε πλήρη συμμόρφωση προς τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 79 του Ν. 4412/2016 και του άρθρου 23 της διακήρυξης, όπου δήλωσε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών της συμβάσεων και συνεπώς ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές της υποχρεώσεις και επομένως μη νομίμως αποκλείστηκε. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, πρέπει η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης να απορριφθεί


ΕΣ/ΚΛ.Ε/240/2022

Σύμβαση του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΓΩΓΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΥΔΡΑΣ» (...)διαπίστωσε ότι τα δικαιολογητικά συμμετοχής των οικονομικών φορέων ... ήταν ελλιπή. Συγκεκριμένα, ως προς την εταιρεία «… ΜΙΚΕ», διαπιστώθηκε ότι τα αρχεία «δικαιολογητικά συμμετοχής» και «οικονομική προσφορά», καθώς και το Τ.Ε.Υ.Δ., δεν έφεραν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή με χρήση εγκεκριμένων πιστοποιητικών. Επίσης, στο τμήμα ΙV του Τ.Ε.Υ.Δ. δεν έχουν συμπληρωθεί τα απαιτούμενα σύμφωνα με τη διακήρυξη κριτήρια επιλογής οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας και συστημάτων διασφάλισης ποιότητας και προτύπων περιβαλλοντικής διαχείρισης, σύμφωνα με τα άρθρα 22Γ, 22Δ και 22Ε της διακήρυξης. Επιπλέον, στο τμήμα ΙV του Τ.Ε.Υ.Δ. στην οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια σημείο 6, αναφέρεται εσφαλμένα η 2η τάξη του ΜΕΕΠ, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 23.4 της διακήρυξης απαιτείται η 3η και άνω τάξη και η 2η σε αναβάθμιση και άνω. Στη συνέχεια, κλήθηκαν οι ανωτέρω εταιρείες να συμπληρώσουν τις ελλείψεις κατά τα άρθρα 310 του ν.4412/2016 και 4.1 της διακήρυξης του διαγωνισμού. Στην ανωτέρω κλήση δεν απάντησαν οι οικονομικοί φορείς .... ενώ ο οικονομικός φορέας «… ΜΙΚΕ» απέστειλε αρχεία των δικαιολογητικών συμμετοχής και οικονομικής προσφοράς ψηφιακά υπογεγραμμένα και Τ.Ε.Υ.Δ. ψηφιακά υπογεγραμμένο και συμπληρωμένο ως προς τις προαναφερθείσες ελλείψεις.(...)με τη 1750/2021 απόφαση της Α.Ε.Π.Π. έγινε δεκτή η προσφυγή της ανωτέρω εταιρείας και ακυρώθηκε η 170/24.9.2021 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ύδρας με τη νόμιμη κατά την κρίση του Κλιμακίου αιτιολογία ότι, πλην της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, ο οικονομικός φορέας «… ΜΙΚΕ» δεν υπέβαλε κανένα άλλο έγκυρο έγγραφο με την προσφορά του και, ως εκ τούτου, λόγω των ως άνω ουσιωδών ελλείψεων, ο αναθέτων φορέας όφειλε κατά δέσμια αρμοδιότητα να τον απορρίψει και όχι να τον καλέσει προς αναπλήρωση των ελλείψεων αυτών, καθόσον το άρθρο 310 του ν.4412/2016 (και όχι το άρθρο 102 που δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω), ακόμη και υπό τη νέα του διατύπωση, δεν επιτρέπεται να οδηγεί σε τροποποίηση της προσφοράς. Δοθέντος δε ότι η μη θέση ψηφιακής υπογραφής επί εγγράφου υποβαλλόμενου σε ηλεκτρονικώς διεξαγόμενο διαγωνισμό καθιστά το έγγραφο άκυρο και άρα μη υποβληθέν, στην υπό κρίση περίπτωση τα πλέον κρίσιμα έγγραφα, ήτοι το Τ.Ε.Υ.Δ. και η οικονομική προσφορά του ανωτέρω οικονομικού φορέα, ως μη φέροντα έγκυρη ψηφιακή υπογραφή, θεωρούνται μηδέποτε υποβληθέντα και συνεπώς η εκ των υστέρων το πρώτον προσκόμισή τους διά της επίκλησης του άρθρου 310 του ν.4412/2016 είναι μη επιτρεπτή, καθώς προδήλως συνιστά τροποποίηση της προσφοράς. Επίσης, διά των διατάξεων του άρθρου 310 του ν.4412/2016 δεν είναι δυνατή η θεραπεία πλημμέλειας που συνεπάγεται τον αποκλεισμό του διαγωνιζομένου, εν προκειμένω δε η μη τήρηση της σαφούς απαίτησης της διακήρυξης περί υποβολής ψηφιακώς υπογεγραμμένων εγγράφων οδηγεί στην απόρριψη της προσφοράς. Ούτε εξάλλου συνιστά «τυπολατρεία» η απαίτηση της διακήρυξης περί υποβολής ψηφιακώς υπογεγραμμένων εγγράφων, δεδομένου ότι σε ηλεκτρονικώς διεξαγόμενη διαγωνιστική διαδικασία η θέση της ψηφιακής υπογραφής επί του εγγράφου αποτελεί απόδειξη της δέσμευσης του συμμετέχοντος από το περιεχόμενο αυτού, καθιστώντας τούτο έγκυρο και δεσμευτικό. Σε κάθε δε περίπτωση επισημαίνεται ότι και το νέο Τ.Ε.Υ.Δ. που προσκομίστηκε κατόπιν σχετικής κλήσης του από τον αναθέτοντα φορέα δεν φέρει έγκυρη ψηφιακή υπογραφή, καθόσον, εκ του εγγράφου που προσκομίζεται, ουδόλως προκύπτει ότι έχει τεθεί έγκυρη υπογραφή καθώς εμφανίζεται το μήνυμα «Μη έγκυρη ψηφιακή υπογραφή - το έγγραφο έχει τροποποιηθεί από την υπογραφή του». Για τους λόγους αυτούς Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΠΠ/1750/2021


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/775/2024

Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων(...)Με τα δεδομένα αυτά, και αφού από το υπόδειγμα του Ε.Ε.Ε.Σ. που ανήρτησε η προσφεύγουσα Α.Α. στον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού είχε αφαιρεθεί το ειδικό πεδίο («Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις»), στο οποίο συμπληρώνεται από τους διαγωνιζόμενους το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών τους συμβάσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο παρεμβαίνων 2ος μειοδότης, ο οποίος δήλωσε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών του συμβάσεων στην από 1.8.2023 συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση, ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές του υποχρεώσεις και μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαγωνιστική διαδικασία για τον λόγο αυτόν (πρβλ. ΣτΕ 2095/2021 σκ. 11). Σε κάθε περίπτωση, η απάλειψη του επίμαχου πεδίου από το Ε.Ε.Ε.Σ. δημιούργησε αντικειμενική ασάφεια, ως προς το εάν συντρέχει απαίτηση της διακήρυξης για προαπόδειξη του ανεκτέλεστου υπολοίπου, κατά τα ανωτέρω, η ασάφεια δε αυτή δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος του διαγωνιζόμενου, ο οποίος συμπλήρωσε πλήρως το αναρτηθέν από την προσφεύγουσα Α.Α. υπόδειγμα και συμπλήρωσε τις αναγκαίες πρόσθετες πληροφορίες προσκομίζοντας συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση (πρβλ. ΣτΕ 2223/2023 σκ. 9 και 10).

Mε τις κρινόμενες προσφυγές, όπως η πρώτη εξ αυτών αναπτύσσεται με το από 16.5.2024 υπόμνημα της προσφεύγουσας Α.Α., προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη Πράξη έσφαλε, κρίνοντας ότι ο αποκλεισμός του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη ήταν παράνομος, διότι με βάση το άρθρο 367 παρ. 3 του ν. 4412/2016 η προσφεύγουσα Α.Α. όφειλε να συμμορφωθεί στο διατακτικό της 1690/2023 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. που έκρινε αντιθέτως με το Κλιμάκιο. Ο λόγος αυτός είναι αλυσιτελής καθώς, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, οι αποφάσεις της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., που εκδίδονται επί προδικαστικών προσφυγών που ασκούνται από τους έχοντες προς τούτο έννομο συμφέρον, δεν δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση της κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ.1 εδ. β΄ του Συντάγματος αρμοδιότητάς του για τον έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, η οποία ρυθμίζεται στα άρθρα 324 επ. του ν. 4700/2020, ασκείται με τις εγγυήσεις που αυτό απολαμβάνει ως Ανώτατο Δικαστήριο, εκτείνεται στο σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεπώς και στον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αποσκοπεί στη διασφάλιση της αντικειμενικής νομιμότητας της προς ανάθεση σύμβασης (Έβδ. Τμ. 1638/2023, σκ. 24-26). Για τους λόγους αυτούς. Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.Δέχεται την ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 146/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1201/2024


ΑΕΠΠ/737/2021

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:...η αναθέτουσα αρχή προκήρυξε ανοικτή διαδικασία κάτω των ορίων για την επιλογή αναδόχου υλοποίησης του υποέργου «Πιλοτικές Δράσεις για την Προώθηση των Ευπαθών Ομάδων και των Νέων στην Απασχόληση στο Δήμο ..., στο πλαίσιο της ΒΑΑ/ΟΧΕ της ...(Διαδημοτικό Κοινωνικό Δίκτυο "...")», με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας - τιμής.(....)Περαιτέρω, ο ισχυρισμός φέρεται αορίστως και συνεπώς απαραδέκτως διότι αφ΄ ενός μεν η προσφεύγουσα δεν επικαλείται διάταξη του νόμου ή τη διακήρυξης από την οποία να προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή οφείλει να υπογράφει τα έγγραφά της με προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, άλλως απαλλάσσεται και ο προσφέρων από την υποχρέωση να θέτει ο ίδιος προηγμένη ψηφιακή υπογραφή επί των εγγράφων του, και διότι αφ΄ ετέρου δε η προσφεύγουσα δεν συσχετίζει το επιχείρημα αυτό με ισχυρισμό ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης. Για τους λόγους αυτούς πρέπει να απορριφθεί η προσφυγή και να γίνει δεκτή η παρέμβαση, διότι ορθά και σύννομα η προσβαλλόμενη απόφαση απέρριψε την προσφορά της προσφεύγουσας με την αιτιολογία ότι το επίμαχο ΤΕΥΔ του μέλους της προσφεύγουσας ένωσης δεν φέρει προηγμένη ψηφιακή ηλεκτρονική υπογραφή ως απαιτείται επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς από τον διαγωνισμό.


ΣΤΕ/ΕΑ/346/2017

Προμήθεια γράσων...Επειδή, ανεξαρτήτως αν η εσφαλμένη αναγραφή, στην επίμαχη υπεύθυνη δήλωση της αιτούσας, του φορέα προς τον οποίο αυτή απευθυνόταν συνιστούσε πρόδηλα τυπικό σφάλμα, δεκτικό διευκρίνισης ή διόρθωσης, πάντως η εν λόγω δήλωση δεν περιλαμβάνει διάφορα στοιχεία που αξιώνει η διάταξη της παραγράφου 6.2.2 του άρθρου 6 της διακήρυξης (συγκεκριμένα, δεν αναφέρεται ποια είναι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της αιτούσας, ότι αυτή νομίμως αποφάσισε να συμμετάσχει στον ένδικο διαγωνισμό, το πρόσωπο που όρισε να υπογράψει την προσφορά και ποιους όρισε να παρίστανται ως εκπρόσωποί της κατά την αποσφράγιση των προσφορών). Εξάλλου, η αιτούσα, η οποία συμμετέσχε ανεπιφύλακτα στο διαγωνισμό, απαραδέκτως επιχειρεί να αμφισβητήσει τον ανωτέρω όρο της διακήρυξης, με την κρινόμενη αίτηση. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 11, η .... φαίνεται ότι νομίμως απέρριψε την προσφορά της αιτούσας, λόγω των επίμαχων ελλείψεων της υπεύθυνης δήλωσης, οι οποίες δεν φαίνονται να μπορούν να θεωρηθούν “επουσιώδεις πλημμέλειες” ή “πρόδηλα εκ παραδρομής σφάλματα” ή να καλυφθούν δια του περιεχομένου του συνυποβληθέντος από 23.8.2017 πρακτικού του Δ.Σ. της εταιρείας. Συνεπώς, δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος ο λόγος, με τον οποίο η αιτούσα πλήττει, κατ' επίκληση των άρθρων 253 και 310 του ν. 4412/2016, τη νομιμότητα της απόρριψης της προδικαστικής προσφυγής της κατά της ανωτέρω υπό στοιχ. β επάλληλης/αυτοτελούς αιτιολογικής βάσης της απόρριψης της προσφοράς της, χωρίς προηγούμενη κλήση της για συμπλήρωση της επίμαχης υπεύθυνης δήλωσής της. Περαιτέρω, η αιτούσα προβάλλει αλυσιτελώς παράβαση του ίσου μέτρου κρίσης, με την απόφαση 114/2017 της ..., δεδομένου ότι τυχόν τέτοια παράβαση (ανεξαρτήτως του ότι δεν φαίνεται να στοιχειοθετείται, καθόσον δεν προκύπτει ότι η απόφαση αυτή αφορούσε σε αποδοχή προσφοράς άλλου διαγωνιζόμενου, με παρόμοιες ελλείψεις της υπεύθυνης δήλωσής του, κατά τον όρο 6.2.2 της διακήρυξης, πάντως) δεν θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποδοχή της παρούσας αίτησης (αλλά μόνο να συντελέσει στη θεμελίωση εννόμου συμφέροντος της αιτούσας για ένδικη προσβολή της απόφασης αυτής, παρά την απόρριψη της προσφοράς της).


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/804/2018

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ....ζητείται η αναθεώρηση της 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας για ανάκληση της 316/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των αιτουσών εταιρειών, με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων ισόπεδων διαβάσεων του .... με ανθρώπινο δυναμικό για χρονικό διάστημα είκοσι τεσσάρων μηνών, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.847.169,15 ευρώ (χωρίς  Φ.Π.Α.), με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 η πρώτη αιτούσα, δια των αρμοδίων οργάνων της, προέβη στην απόρριψη ως ασυνήθιστα χαμηλής της οικονομικής προσφοράς της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας με την επωνυμία «...» και το διακριτικό τίτλο «....», χωρίς προηγουμένως να την καλέσει για την παροχή εξηγήσεων..(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ. Β της παρούσας, ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, εφόσον η προσφορά της εταιρείας «....» φαίνεται prima facie ασυνήθιστα χαμηλή, ο αναθέτων φορέας όφειλε να καλέσει την ως άνω εταιρεία να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της και να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία, ως εκ τούτου δε, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 313 του ν. 4412/2016, προέβη στον αποκλεισμό της εταιρείας αυτής, χωρίς προηγουμένως να της δοθεί η δυνατότητα να παράσχει τις ως άνω διευκρινίσεις.​(...)Εξάλλου, το παρόν Τμήμα δεν δύναται να προβεί το πρώτον στην εξέταση της ουσιαστικής βασιμότητας των ισχυρισμών της εταιρείας «....», δεδομένου ότι σχετική αρμοδιότητα έχει κατά το άρθρο 313 του ν. 4412/2016 μόνο η αναθέτουσα αρχή, οι κρίσεις της οποίας υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας και επάρκειας της αιτιολογίας τους που διενεργείται τόσο από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια κατόπιν άσκησης ένδικου βοηθήματος όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου. Τέλος, ο λόγος περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως απαράδεκτος, αφού η συγγνωστή πλάνη δεν αποτελεί λόγο αναθεώρησης,....οι υπό κρίση αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν​...(Δεν αναθεωρείται η 47/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου)