Ο προσφεύγων αίτησε την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής που έκανε δεκτή την αιτιολόγηση της προσφοράς του παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα και τον ανέδειξε ως προσωρινό ανάδοχο για το έργο 'Συντήρηση και ανακατασκευή δημοτικού οδικού δικτύου' εκτιμώμενης αξίας 2.846.774,19€ (χωρίς ΦΠΑ). Εντάσσοντας πέντε βασικούς λόγους, επεσήμανε σφάλματα στον υπολογισμό της εγγυητικής επιστολής, παραλείψεις στα γενικά έξοδα έργου, μη συμπερίληψη κρατήσεων, ελλιπή υπολογισμούς για το προσωπικό επιστασίας και ελλείμματα στην ανάλυση του άμεσου κόστους, ισχυριζόμενος ότι η προσφορά του παρεμβαίνοντος είναι τεχνικά ελαττωματική και ζημιογόνος.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, μη νομίμως ανατέθηκε από τη Δημοτική κοινωφελή επιχείρηση πολιτισμού, περιβάλλοντος & αθλητισμού ..... η εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών καθαριότητας στον φερόμενο ως δικαιούχο, η οικονομική προσφορά του οποίου έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, διότι σ’ αυτήν δεν γίνεται καμία ανάλυση /υπολογισμός  του  ύψους του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως αποδοχές των εργαζομένων και των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά, ούτε αναφορά στο ποσοστό διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της, στο κόστος αναλωσίμων, στο εργολαβικό κέρδος, στοιχεία τα οποία επί ποινή απαραδέκτου θα πρέπει να αναφέρονται στην οικονομική προσφορά εκάστου υποψηφίου, προκειμένου να καθίσταται δυνατό να ελεγχθεί το ύψος αυτής σε σχέση με το αντικείμενο της υπηρεσίας. Η ως άνω διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν αίρεται από τη μεταγενέστερη της πράξης επιστροφής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, έγγραφη έκθεση του φερόμενου ως δικαιούχου, με την οποία βεβαιώνεται ότι στο συνεργείο καθαρισμού του ιδίου εργάζεται αυτός, η σύζυγος και τα δύο τέκνα του, οι οποίοι (σύζυγος και τέκνα) λαμβάνουν 500 ευρώ μηνιαίως και ότι τα μηνιαία έξοδα της επιχείρησης είναι οι εισφορές υπέρ ΟΑΕΕ (262,50 ευρώ), τα έξοδα μετακίνησης (300 ευρώ), τα υλικά καθαριότητας (100 ευρώ), διάφορα μικροέξοδα (100 ευρώ) και φόρος (402,38 ευρώ). Επιπροσθέτως, σημειώνεται ότι ανάλυση του ύψους του προϋπολογισμένου ποσού που αφορά τις πάσης φύσεως αποδοχές των εργαζομένων και των ασφαλιστικών εισφορών με βάση τα προϋπολογισθέντα ποσά δεν είχε περιληφθεί ούτε στη συναφθείσα μεταξύ των μερών σύμβαση, κατά παράβαση της παραγράφου 3 του άρθρου 68 του ν. 3863/2010 και  συνεπώς,  κατά  την  ρητή  πρόβλεψη  της  διάταξης  αυτής, η εν λόγω σύμβαση είναι άκυρη και δεν δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εντελλόμενης δαπάνης. Τέλος, δεν προσκομίζεται αίτημα της αναθέτουσας Αρχής προς τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας  και το αντίστοιχο πιστοποιητικό από το οποίο να προκύπτουν οι τυχόν πράξεις επιβολής προστίμου σε βάρος των υποψηφίων ή σχετική ένορκη βεβαίωση ενώπιον συμβολαιογράφου του νομίμου εκπροσώπου των υποψηφίων αναδόχων περί μη επιβολής σε βάρος τους πράξης επιβολής προστίμου για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας "υψηλής" ή "πολύ υψηλής" σοβαρότητας». 

ΔΑΝΕΙΑ ΕΜΠΕΙΡΙΑ.(...)Όσον αφορά στην εταιρεία «Μ. Α.Τ.Ε.», νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, η οποία εκδόθηκε σε συμμόρφωση με τη 1700/2022 απόφαση της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., καθόσον στις εξηγήσεις που παρείχε στην αναθέτουσα αρχή για την αιτιολόγηση του ύψους της οικονομικής της προσφοράς γίνεται επίκληση οικονομικών στοιχείων τρίτης εταιρείας, χωρίς να προκύπτει η σχέση που συνδέει τις δύο εταιρείες σχετικά με το υπό ανάθεση έργο.
Περαιτέρω, όσον αφορά στην εταιρεία «Δ….Ε.Ε.», κατά την κρίση του Κλιμακίου, μη νομίμως αποκλείστηκε από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία με την ίδια απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την αιτιολογία ότι παρέλειψε να δηλώσει ως υπεργολάβο στο ΕΕΕΣ την εταιρεία στην οποία στηρίχθηκε για την κάλυψη των κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που σχετίζονται με τίτλους σπουδών, επαγγελματικά προσόντα και επαγγελματική εμπειρία, καθώς και το ποσοστό επί τοις εκατό το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Και τούτο, διότι, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 78 παρ. 1 του ν. 4412/2016 ο οικονομικός φορέας που δανείζει τεχνική και επαγγελματική ικανότητα δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη και υπεργολάβο και, συνεπώς, η εταιρεία , η οποία δήλωσε την εταιρεία ως δανείζουσα σ’ αυτήν τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, με βάση το ιδιωτικό συμφωνητικό που συνήφθη μεταξύ των δύο εταιρειών, δεν είχε υποχρέωση να δηλώσει την τελευταία και ως υπεργολάβο, ούτε να δηλώσει το τμήμα της σύμβασης που προτίθεται να της αναθέσει. Η πλημμέλεια δε αυτή καθίσταται εν προκειμένω ουσιώδης, καθόσον ο διαγωνισμός εν τέλει κατακυρώθηκε στην εταιρεία με προσφερόμενο ποσοστό έκπτωσης 19,57 %, δηλαδή, ποσοστό έκπτωσης μικρότερο από το 41,43%, το οποίο είχε προσφέρει η μη νομίμως αποκλεισθείσα για τον ανωτέρω λόγο εταιρεία.Τέλος, με πλήρη και επαρκή αιτιολογία η αναθέτουσα αρχή αποδέχτηκε τις εξηγήσεις που παρείχε η εταιρεία , κατά τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016, σχετικά με το ύψος της οικονομικής της προσφοράς, καθόσον στην υποβληθείσα από την εν λόγω εταιρεία «τεχνική έκθεση αιτιολόγησης» εμφανίζεται καθαρό κέρδος.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης της «Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας» και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και το διακριτικό τίτλο «…ΑΤΕ».ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ Πράξη 578/2023 του Ε΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/375/2024

Η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης που κρίνει αποδεκτές τις προσφορές των εταιρειών «......», «......», «......» και «......», καθώς και την απόρριψη των προσφορών αυτών ως ασυνήθιστα χαμηλές και την κατακύρωση του διαγωνισμού σε αυτήν. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά εργασίες φύτευσης και συντήρησης πρασίνου, με συγκεκριμένες υποχρεώσεις όπως αποψιλώσεις, καθαρισμοί, κλαδέματα, εγκατάσταση χλοοτάπητα και αρδευτικών δικτύων, καθώς και προμήθεια υλικών. Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι οι εν λόγω προσφορές είναι κάτω του κόστους εκτέλεσης και παραβιάζουν τους κανόνες του άρθρου 313 του Ν.4412/2016 για ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές.

Καθαρισμοί Κτιρίων (...)ζητείται η αναθεώρηση της 106/2025 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΜε τα δεδομένα αυτά, η ανάδειξη με την 22686/14.3.2025 απόφαση του Διοικητή της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας έτερου διαγωνιζόμενου οικονομικού φορέα ως προσωρινού αναδόχου της ελεγχόμενης σύμβασης, σε συμμόρφωση προς την αρνητική πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (462/2024) και την εν προκειμένω προσβαλλόμενη απόφαση του Εβδόμου Τμήματος (106/2025) του Ελεγκτικού Συνεδρίου που επικύρωσε την πράξη αυτή, στερεί την αρχικώς αναδειχθείσα ανάδοχο και ήδη προσφεύγουσα από το έννομο συμφέρον να επιδιώξει την αναθεώρηση της αρνητικής κρίσης που διατυπώθηκε με την τελευταία αυτή απόφαση και για τον λόγο αυτό η ασκηθείσα από αυτήν προσφυγή είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη. Τούτο, διότι, ακόμη και εάν αναθεωρούταν η αμφισβητούμενη αρνητική κρίση του Τμήματος, δεν θα συνεπαγόταν άμεση ευμενή μεταβολή της νομικής και πραγματικής κατάστασης της προσφεύγουσας, καθώς δεν θα είχε ως αποτέλεσμα την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης ανάθεσης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας με αυτήν ως αντισυμβαλλόμενη, αφού, όπως προκύπτει από το προεκτεθέν ιστορικό (σκ. 8) λόγω της μεταγενέστερης προσωρινής κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού σε έτερο οικονομικό φορέα, ήτοι στην ... Α.Ε., η αρχική κατακύρωση στην προσφεύγουσα έχει έστω και σιωπηρώς ανακληθεί, γεγονός που της στερεί την -κρίσιμη για τη δικαιολόγηση εννόμου συμφέροντος- ιδιότητα της αντισυμβαλλόμενης που πλήττεται από την αρνητική κρίση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1205/2024 σκ. 12, Τμ. Μείζ.-Επτ. Σύνθ. 1435/2012).

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Με δεδομένα αυτά και υπό το φως των ουσιαστικών παραδοχών της ως άνω 38/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, το Κλιμάκιο κρίνει  ότι μη νομίμως κατακυρώθηκαν οι ελεγχόμενες υπηρεσίες, και δη στο σύνολό τους (Τμήματα 1-5), στην εταιρεία  «…». ομοίως πλημμελείς παρίστανται οι οικονομικές προσφορές για το σύνολο των Τμημάτων λόγω μη νόμιμου υπολογισμού του διοικητικού κόστους, καθόσον δεν συμπεριλαμβάνεται σ’ αυτό το κόστος ασφάλισης αστικής ευθύνης ούτε το κόστος εξοπλισμού της αναδόχου εταιρείας. Εξάλλου, καθ΄ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας η Επιτροπή Διαγωνισμού παρέλειψε να καλέσει την ανάδοχο εταιρεία για παροχή εξηγήσεων κατά την εκ πρώτης όψεως εκτίμηση της οικονομικής προσφοράς της, δοθέντος ότι το ως άνω μη εύλογα χαμηλό ποσό εργολαβικού κέρδους αποτελεί ένδειξη αντικειμενικά ικανή περί ενδεχόμενης ύπαρξης υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, που υποχρεώνει την Επιτροπή Διαγωνισμού να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 	Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανωτέρω ουσιώδεις πλημμέλειες καθιστούν την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία  μη νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της εταιρείας «..Ε.Ε.» για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τα έτη 2020, 2021 και 2022.  

Προμήθεια τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής.(...)Υπό το προπαρατεθέν πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλομένη έγινε δεκτό ότι η απαίτηση του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης η τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων να κρίνεται βάσει της προσκόμισης από αυτούς έξι εκτελεσθεισών εντός χρονικού διαστήματος έξι και πλέον ετών συμβάσεων, αθροιστικού ποσού τουλάχιστον στο ήμισυ της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι περί τα 10,8 εκατομμύρια ευρώ), κάθε μία εκ των οποίων να περιλαμβάνει την προμήθεια και διανομή τουλάχιστον δύο ή έξι, κατά περίπτωση, εκ των περιγραφόμενων συναφών ειδών, σε τουλάχιστον τρεις χιλιάδες ωφελούμενους και σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε αξία ή ποσότητα των αντίστοιχων ειδών της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο, είναι υπέρμετρα περιοριστική. Τούτο διότι με το εν λόγω άρθρο της διακήρυξης εγκαθιδρύεται ένα σχήμα απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας που είναι δυσανάλογα περιοριστικό, χωρίς να αποδεικνύεται η αναγκαιότητα θέσπισης αυτού από τα έγγραφα της σύμβασης ούτε, όμως, και από το περιεχόμενο των ένδικων προσφυγών. Όσον δε αφορά στον δεύτερο αναδειχθέντα από το Κλιμάκιο διακωλυτικό λόγο, το Δικαστήριο κρίνει ότι ορθώς έγινε δεκτό ότι τα αποδεικτικά μέσα που ζητήθηκαν για την απόδειξη της απαίτησης του άρθρου 2.2.6.2 της διακήρυξης και, συνακόλουθα η ίδια η απαίτηση όπως ετέθη, ήταν μη νόμιμα. Ειδικότερα, η απαίτηση για την εκ των προτέρων απόδειξη ότι κάθε διαγωνιζόμενος υποψήφιος ανάδοχος διαθέτει τους ιδιόκτητους ή μισθωμένους αποθηκευτικούς χώρους και τύπους φορτηγών οχημάτων που απαριθμούνται στη διακήρυξη δύναται να προκαλέσει δυσανάλογα έξοδα και να καταστήσει έτσι δυσχερή τη συμμετοχή στον διαγωνισμό. 	Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις από 11.2.2025 (ΑΒΔ 334/12.2.2025) και από 12.2.2025 (ΑΒΔ 337/2025) προσφυγές ανάκλησης της Περιφέρειας Πελοποννήσου και της ένωσης οικονομικών φορέων με την επωνυμία «…Α.Β.Ε.Ε.», αντίστοιχα.Απορρίπτει αυτές, καθώς και την υπέρ της πρώτης προσφυγής ασκηθείσα παρέμβαση του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Δεν ανακαλεί την 22/2025 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. που κρίνει αποδεκτές τις προσφορές των εταιρειών […], […] και […] και αναδείχνει την εταιρεία […] προσωρινό ανάδοχο του διαγωνισμού για τη σύμβαση 'Υπηρεσίες φύτευσης-συντήρησης πρασίνου στις εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ Α.Ε.'. Επίσης, ζητεί την απόρριψη των εν λόγω προσφορών ως ασυνήθιστα χαμηλές, την κατακύρωση του διαγωνισμού σε αυτήν και την επιστροφή του καταβληθέντος παραβόλου. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσίες φύτευσης και συντήρησης πρασίνου με προϋπολογισμό 604.205,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.

Εφαρμογή βιοενίσχυσης στις ΕΕΛ και στο αποχετευτικό δίκτυο της ΔΕΥΑ:	1. Ενόψει των περιστάσεων της ελεγχόμενης διαδικασίας, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη ότι: α) συμμετείχε σε αυτήν μόνον ένας οικονομικός φορέας, οπότε δεν γεννάται ζήτημα προσβολής των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και του ανταγωνισμού, β) δεν αμφιβάλλει, κατόπιν των υποβληθέντων εγγράφων, σχετικά με την ικανότητα των τρίτων, στους οποίους στηρίζεται η ανάδοχος εταιρεία, να εκτελέσουν τη σύμβαση και γ) οι τρίτοι - δανειστές έχουν προσκομίσει ιδιωτικά συμφωνητικά και υπεύθυνες δηλώσεις συνεργασίας με την ανάδοχο, κρίνει όλως εξαιρετικώς ότι η Αναθέτουσα Αρχή μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 317 παρ. 3 του ν. 4412/2016, να επαναλάβει τη διαδικασία από το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, καλώντας την προσωρινή ανάδοχο να υποβάλει για τους ως άνω τρίτους όλα τα έγγραφα που απαιτούνται από τη διακήρυξη, προκειμένου να ελεγχθεί ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπο αυτών λόγοι αποκλεισμού (βλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμήμα 940/2022 σκ. 43, όπου και εκεί εξαιρετικώς και υπό περιστάσεις που προσιδιάζουν με αυτές της ελεγχόμενης διαδικασίας έγινε δεκτό ότι η Αναθέτουσα Αρχή είχε τη σχετική δυνατότητα). Μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών που θα προσκομισθούν, την έκδοση σχετικού Πρακτικού και την έγκρισή του αρμοδίως, η Αναθέτουσα Αρχή οφείλει να προβεί στην έκδοση νέας κατακυρωτικής απόφασης, η οποία θα υποβληθεί, σύμφωνα με το άρθρο 316 παρ. 3 περ γ΄ του ν. 4412/2016, στο Κλιμάκιο προς έλεγχο ως προς το ως άνω αναφερόμενο στάδιο.

Η προσφεύγουσα ζητά την ακύρωση της υπ’ αριθμ. 6078/360/4.03.2019 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), η οποία την κατέταξε στην τρίτη θέση κατά την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά υπηρεσίες σίτισης δικαιούχων φοιτητών σε φοιτητικές εστίες, με προϋπολογισμένη δαπάνη 813.780€ (χωρίς ΦΠΑ). Η προσφυγή επικαλείται παράβαση αρχής διαφάνειας, αντικειμενικότητας και αμεροληψίας λόγω ελλιπούς αιτιολόγησης της βαθμολόγησης, ισχυριζόμενη ότι το πρακτικό αξιολόγησης δεν παρέχει συγκριτική ανάλυση των κριτηρίων ούτε αποδεικνύει τη συγκριτική διαβάθμιση μεταξύ των προσφορών.