Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1380/2024

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.32, 4412/2016/Α.171

ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ(...)Με τις υπό κρίση προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 352/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και απορριπτομένων όσων αντίθετων προβάλλουν οι προσφεύγοντες και η παρεμβαίνουσα, στην προκειμένη περίπτωση, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης έστω με συντετμημένες προθεσμίες, παρίσταται μη νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν οι απαιτούμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις του απολύτως απαραίτητου μέτρου και του κατεπείγοντος, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, καθόσον όταν για την αντιμετώπιση μιας απρόβλεπτης κατάστασης λαμβάνονται μέτρα πάγιου χαρακτήρα που υπερβαίνουν το απαραίτητο μέτρο, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική και νομική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι ως άνω διατάξεις (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1188/2023, σκ. 17, Έβδ. Τμ. 1633/2023, σκ. 27).  Περαιτέρω, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, μόνη η κήρυξη της περιοχής αυτής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τον χρόνο της διενέργειας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης δεν αρκεί για να θεμελιώσει την κατεπείγουσα φύση της ανάθεσης του έργου αυτού και την επιλογή της διαδικασίας αυτής, χωρίς τη συνδρομή των απαιτούμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων.  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι υπό κρίση προσφυγές και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να επιστραφεί στην παρεμβαίνουσα το κατατεθέν από αυτή αλλά μη οφειλόμενο παράβολο (βλ. σκέψη 1). 


ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1730/2024


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1382/2024

Αντιπλημμυρικά έργα διευθέτησης ορεινών λεκανών απορροής.(...) Με τις ανωτέρω προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 354/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και απορριπτομένων όσων αντίθετων προβάλλουν οι προσφεύγοντες και ο παρεμβαίνων ανάδοχος, στην προκειμένη περίπτωση, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης έστω με συντετμημένες προθεσμίες, παρίσταται μη νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν οι απαιτούμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις του απολύτως απαραίτητου μέτρου και του κατεπείγοντος, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, καθόσον όταν για την αντιμετώπιση μιας απρόβλεπτης κατάστασης λαμβάνονται μέτρα πάγιου χαρακτήρα που υπερβαίνουν το απαραίτητο μέτρο, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική και νομική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι ως άνω διατάξεις (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1188/2023, σκ. 17, Έβδ. Τμ. 1633/2023, σκ. 27). Περαιτέρω, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, μόνη η κήρυξη της περιοχής αυτής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τον χρόνο της διενέργειας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης δεν αρκεί για να θεμελιώσει την κατεπείγουσα φύση της ανάθεσης του έργου αυτού και την επιλογή της διαδικασίας αυτής, χωρίς τη συνδρομή των απαιτούμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, οι κρινόμενες προσφυγές και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, ενώ, πρέπει να επιστραφεί στην παρεμβαίνουσα ανάδοχο το μη οφειλόμενο κατά τα ανωτέρω, παράβολο που έχει καταθέσει (βλ. ανωτέρω σκ. 2).


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1381/2024

ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ.(...)Με τις υπό κρίση προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 353/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και απορριπτομένων όσων αντίθετων προβάλλουν οι προσφεύγοντες και η παρεμβαίνουσα, στην προκειμένη περίπτωση, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης έστω με συντετμημένες προθεσμίες, παρίσταται μη νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν οι απαιτούμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις του απολύτως απαραίτητου μέτρου και του κατεπείγοντος, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, καθόσον όταν για την αντιμετώπιση μια απρόβλεπτης κατάστασης λαμβάνονται μέτρα πάγιου χαρακτήρα που υπερβαίνουν το απαραίτητο μέτρο, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική και νομική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι ως άνω διατάξεις (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1188/2023, σκ. 17, Έβδ. Τμ. 1633/2023, σκ. 27).  Περαιτέρω, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, μόνη η κήρυξη της περιοχής αυτής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τον χρόνο της διενέργειας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης δεν αρκεί για να θεμελιώσει την κατεπείγουσα φύση της ανάθεσης του έργου αυτού και την επιλογή της διαδικασίας αυτής, χωρίς τη συνδρομή των απαιτούμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι υπό κρίση προσφυγές και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να επιστραφεί στην παρεμβαίνουσα το κατατεθέν από αυτή αλλά μη οφειλόμενο παράβολο (βλ. σκέψη 1). 




ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1379/2024

Αντιπλημμυρικά έργα διευθέτησης ορεινών λεκανών απορροής.(...). Με τις ανωτέρω προσφυγές ζητείται η ανάκληση της 351/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και απορριπτομένων όσων αντίθετων προβάλλουν οι προσφεύγοντες και ο παρεμβαίνων ανάδοχος, στην προκειμένη περίπτωση, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης έστω με συντετμημένες προθεσμίες, παρίσταται μη νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν οι απαιτούμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις του απολύτως απαραίτητου μέτρου και του κατεπείγοντος, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, καθόσον όταν για την αντιμετώπιση μιας απρόβλεπτης κατάστασης λαμβάνονται μέτρα πάγιου χαρακτήρα που υπερβαίνουν το απαραίτητο μέτρο, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική και νομική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι ως άνω διατάξεις (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1188/2023, σκ. 17, Έβδ. Τμ. 1633/2023, σκ. 27).  Περαιτέρω, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, μόνη η κήρυξη της περιοχής αυτής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τον χρόνο της διενέργειας της διαδικασίας διαπραγμάτευσης δεν αρκεί για να θεμελιώσει την κατεπείγουσα φύση της ανάθεσης του έργου αυτού και την επιλογή της διαδικασίας αυτής, χωρίς τη συνδρομή των απαιτούμενων εκ του νόμου προϋποθέσεων. Για τους λόγους αυτούς.Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης.Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές και την ασκηθείσα παρέμβαση

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1729/2024



ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/704/2022

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΟΔΟΓΕΦΥΡΑΣ(...) Από τα στοιχεία δε του φακέλου δεν προκύπτει ότι η από Φεβρουαρίου 2022 έκθεση ελήφθη υπ’ όψιν για τη διαδικασία δημοπράτησης του ελεγχόμενου έργου. Επομένως, αναποδείκτως προβάλλεται ότι η αναθέτουσα δεν προσέφυγε εγκαίρως στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, διότι ανέμενε τη μελέτη αυτή. Εν όψει των ανωτέρω, η πάροδος ενός έτους από τους σεισμούς της 3ης και 4ης Μαρτίου 2021, ήτοι από το συντελεσθέν απρόβλεπτο γεγονός έως και την απόφαση για τη διενέργεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στις 1.4.2022, συνιστά καθυστέρηση στην έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης του επίμαχου έργου, η οποία οφείλεται, σε κάθε περίπτωση, σε ευθύνη της αναθέτουσας, που δεν προέβη άμεσα στην ενεργοποίηση της επισπευσμένης ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας (βλ. και Ολ. ΕλΣυν 1309/2022 σκ. 25). Δεν ασκεί δε έννομη επιρροή ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι η ανοικτή διαδικασία διαρκεί τουλάχιστον οκτώ μήνες, αφενός μεν διότι, ο έλεγχος της αδυναμίας της αναθέτουσας αρχής να διενεργήσει διαδικασία με διαπραγμάτευση γίνεται με βάση τις περιστάσεις της συγκεκριμένης κάθε φορά διαδικασίας ανάθεσης και όχι αφηρημένα, αφετέρου δε διότι η παραδοχή του εν λόγω ισχυρισμού θα ερχόταν σε αντίθεση με την αναφερόμενη στη σκ. 3 ερμηνεία των διατάξεων του ν. 4412/2016, κατά την οποία κανόνας είναι η ανάθεση συμβάσεων με διαδικασία με δημοσίευση, ενώ η διαδικασία με διαπραγμάτευση συνιστά εξαίρεση, που πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά (πρβλ. ΕλΣυν Ζ’ Κλιμ. 97/2022). Τέλος από την οικεία σύμβαση προβλέπεται ότι το έργο θα ολοκληρωθεί σε διάστημα δεκαοκτώ (18) μηνών μετά την υπογραφή του οικείου σχεδίου, δηλαδή περίπου στα μέσα του έτους 2024, γεγονός που επίσης δεν συνάδει με την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία (βλ. Ε΄ Κλιμ. 7/2022). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, μη νομίμως εχώρησε εν προκειμένω  η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2γ του ν.4412/2016, και συνεπώς κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.


ΕΣ/Γ΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1729/2024

ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ(...)Με τις κρινόμενες προσφυγές, όπως η πρώτη από αυτές αναπτύσσεται με το από 12.12.2024 υπόμνημα, που κατατέθηκε παραδεκτώς στις 13.12.2024, ζητείται η αναθεώρηση της 1379/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκαν οι προσφυγές του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (αναθέτουσας Αρχής) και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.» (Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.), ως διενεργούσας τη διαδικασία ανάθεσης αρχής για λογαριασμό του ανωτέρω Υπουργείου [βλ. άρθρα 130 του ν. 4799/2021 (Α΄ 78) και 5Β του ν. 3986/2011 (Α΄ 152), όπως ισχύει], κατά της 351/2024 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.  Ο πρώτος λόγος των υπό κρίση προσφυγών είναι απορριπτέος, καθόσον η κρίση του Τμήματος ότι δεν συντρέχει η προϋπόθεση του «απολύτως απαραίτητου μέτρου» για την ανάθεση του ελεγχόμενου έργου με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, δεν διαφέρει εκείνης του Κλιμακίου. Το γεγονός δε ότι το Τμήμα έκρινε, συναφώς, ότι δεν μπορούν, κατά λογική και νομική αναγκαιότητα, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, ανάγκες που, κατά την κρίση του, υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο, δεν μεταβάλλει τη φύση της διαπιστωθείσας και από τους δύο δικαστικούς σχηματισμούς κοινής, κατά την κρίση τους, πλημμέλειας, συνισταμένης στο ότι το αντικείμενο της σύμβασης δεν περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο μέτρο.(...)το Δικαστήριο άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι πρέπει να γίνει δεκτός, καθώς με πλήρη αιτιολογία, οι τεχνικές κρίσεις της οποίας εκφεύγουν του παρόντος ελέγχου, περιοριζομένου στην πληρότητα και επάρκεια αυτής (αιτιολογίας), ακολουθήθηκε, στην προκειμένη περίπτωση, η διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016, συντρεχουσών όλων των νομίμων προϋποθέσεων προς τούτο. Ειδικότερα, η ελεγχόμενη διαδικασία ανέκυψε κατόπιν γεγονότος όλως απροβλέπτου, πρωτοφανούς  έντασης, δριμύτητας και διάρκειας και με ευρύτατες καταστροφικές διαστάσεις και συγκεκριμένα κατόπιν των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν τον Αύγουστο 2023(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές αναθεώρησης και η ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 1379/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος και, κατά παραδοχή των λόγων ανάκλησης, να ανακληθεί η 351/2024 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου. 



ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1472/2024

Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας.(...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1170/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Ζ΄ Θερινό) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος, διότι, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου 2023 (φαινόμενο «Daniel»), που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι προκάλεσαν βλάβη στον ΒΝΣ Λάρισας, στοιχειοθετούν πράγματι την απρόβλεπτη περίσταση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016, ωστόσο δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω το κατεπείγον ως βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ούτε και η εξαιτίας αυτού αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες, έστω με συντετμημένες προθεσμίες. Τούτο δε, διότι, ενόψει και όσων εκτέθηκαν στη σκέψη 4, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτό γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της Αναθέτουσας Αρχής και καθυστερήσεις αυτής να αποτελούν πρόσχημα για την παράκαμψη των ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών. Εν προκειμένω, όπως ορθά επεσήμανε το δικάσαν Τμήμα, εκλείπει το κατεπείγον, ως βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι αυτό, και εάν ακόμη συνέτρεξε σε χρόνο εγγύς των έκτακτων καιρικών φαινομένων, αποδυναμώθηκε στη συνέχεια με την πάροδο: (i) πλέον των τριών (3) μηνών αδράνειας από την ημερομηνία διαπίστωσης της ανάγκης αποκατάστασης του κτιρίου (6.12.2023) μέχρι την υποβολή του αιτήματος εκπόνησης των σχετικών μελετών (27.3.2024) και (ii) συνολικά δέκα (10) μηνών από τον χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας με την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024), χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (ΕλΣυν Ολ. 1077/2024 σκ. 22, 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 23, 1306/2022 σκ. 29). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. Δεν αναθεωρεί την 1170/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.




ΕΣ/Α΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1722/2024

Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων.(...) Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 773/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Το Δικαστήριο κρίνει ότι τα ανωτέρω προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα εταιρεία είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα. Ειδικότερα, ήδη με τη 1641/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου είχε κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή σύμβασης κατόπιν διαπραγμάτευσης με τίτλο «Επείγουσα παροχή υπηρεσίας καθαρισμού ρεμάτων μετά τις πυρκαγιές στη Δυτική Αττική – Ιουλίου 2023», η οποία αφορούσε στον άπαξ καθαρισμό, μεταξύ άλλων, και του συνόλου των περιλαμβανόμενων στην ελεγχόμενη σύμβαση ρεμάτων εξαιτίας του τεράστιου όγκου καμένης φερτής ύλης που δημιουργήθηκε το πρώτον με τις ως άνω πυρκαγιές και ο οποίος ήταν εύκολα μεταφερόμενος, με συνέπεια να υφίσταται κίνδυνος να εμφανισθούν νέα πλημμυρικά φαινόμενα, ακόμη και με ασθενέστερης έντασης βροχοπτώσεις. Συνεπώς, δεν προκύπτει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση στοχεύει στην αντιμετώπιση, με τις εργασίες της, άλλης επείγουσας ανάγκης που να έχει προκληθεί από τα απρόβλεπτα γεγονότα των πυρκαγιών του 2023 και να μην έχει επιμετρηθεί και περιληφθεί στην ως άνω ήδη εγκριθείσα με την 1641/2023 απόφαση πρώτη σύμβαση κατόπιν διαπραγμάτευσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, κατά τις πλήρεις και νόμιμες αιτιολογίες της προσβαλλομένης, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι δεν προκύπτει η επικαλούμενη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των εργασιών της ελεγχόμενης σύμβασης και των προβαλλομένων ως απρόβλεπτων περιστάσεων που επέβαλαν την άμεση προσφυγή της αναθέτουσας αρχής σε διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών αναγκών μέσω της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, ο δε καθαρισμός των συγκεκριμένων ρεμάτων είχε ήδη αποτελέσει αντικείμενο προγενέστερης σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και μη προβαλλομένου άλλου λόγου, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης της εταιρείας …Α.Ε. πρέπει να απορριφθεί. 


ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1203/2024

Αποκατάσταση ροής ποταμού Λίσσου.(...). Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1026/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Περαιτέρω, ορθά έκρινε το Τμήμα (βλ. σκέψη 22 της παρούσας), ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτουν οι επίμαχες διατάξεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης και δη ότι η κατεπείγουσα ανάγκη που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή δεν συνδέεται αιτιωδώς αποκλειστικά με απρόβλεπτα γεγονότα, αλλά και με διαχρονικές δικές της παραλείψεις. Το Δικαστήριο κρίνει ότι και ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, ακόμα και αν ήθελε γίνει δεκτό ότι το απρόβλεπτο γεγονός για τη στοιχειοθέτηση της κατεπείγουσας ανάγκης στηρίζεται προεχόντως στις δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2023, όπως ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, μέχρι την κατακύρωση του αποτελέσματος της ελεγχόμενης διαδικασίας παρήλθε ικανό χρονικό διάστημα επτά (7) περίπου μηνών, εντός του οποίου - πέραν της καθυστερημένης απόφασης έγκρισης της οικείας χρηματοδότησης με την 386651/3370/13.12.2023 απόφαση του Περιφερειάρχη - έλαβε χώρα μία απολύτως πλημμελής αναβολή της διαδικασίας (βλ. ανωτέρω σκέψεις 16 και 17), όπως συνομολογεί και η ίδια η προσφεύγουσα, δίχως να αιτιολογείται η ως άνω χρονική καθυστέρηση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.



ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1633/2023

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ (...) Επομένως, η ανάθεση του επίμαχου έργου μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης δεν αποτελεί, στην υπό κρίση υπόθεση, το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση της ανωτέρω ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για την υπάρχουσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την ως άνω επιλεγείσα διαδικασία, που επιτρέπεται μόνο για τη στοχευμένη αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, με εξειδικευμένες και περιορισμένες στο απολύτως αναγκαίο μέτρο εργασίες για την άμεση θεραπεία της εν λόγω ανάγκης (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1283/2023, σκ. 25). Περαιτέρω, η αφαίρεση από την υπό ανάθεση εργολαβία των αναφερόμενων στο δικόγραφο της προσφυγής εργασιών, στην οποία προτίθεται να προβεί η προσφεύγουσα, δεν θα ήταν νόμιμη, καθόσον θα συνεπαγόταν ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται στην οικεία πρόσκληση και το οποίο απετέλεσε αντικείμενο των διαπραγματεύσεων και κριτήριο για την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 743/2020, σκ. 33). (iv) Ανεξαρτήτως αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τη διαπίστωση, το πρώτον τον Ιούλιο 2020, εκτεταμένων ζημιών στο παραλιακό μέτωπο λόγω της παράκτιας διάβρωσης και, εν συνεχεία, την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων στις 29 και 30.11.2021, και μέχρι την ανάθεση της ελεγχόμενη σύμβασης, μεσολάβησε χρονικό διάστημα περίπου 3 ετών και 19 μηνών, αντίστοιχα, μπορούσε να έχει προκηρυχθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός, έστω και με σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, κατά τα ειδικότερα διαπιστωθέντα και από το Κλιμάκιο. Πολλώ δε μάλλον που, ήδη από τον Ιούνιο 2021 είχε ολοκληρωθεί και εγκριθεί η μελέτη, με τίτλο «Προστασία και αποκατάσταση παράκτιας ζώνης Ρίου - Αγίου Βασιλείου», ενώ τον Δεκέμβριο 2021 είχαν συνταχθεί και η Συγκοινωνιακή και η Ακτομηχανική/Λιμενική Μελέτη, στο πλαίσιο της «Μελέτης Λειτουργικής Αναβάθμισης των Παραλιακών Οδών Ρίου και Ακταίου Πατρών». Μόνη δε η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν επαρκεί για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ούτε παρέχεται διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να την επικαλείται κάθε φορά που θεωρεί σκόπιμη την ταχύτερη ανάθεση της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν Ολ. 309/2022, σκ. 9, 182/2022, σκ. 7, Έβδ. Τμ. 888/2023, σκ. 39). Ως εκ τούτου, οι σχετικώς προβαλλόμενοι με την κρινόμενη προσφυγή ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι στο σύνολό τους ως αβάσιμοι.(...)Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την με Α.Β.Δ. 3179/26.9.2023 προσφυγή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.Δεν ανακαλεί, κατά τα αναφερόμενα στο αιτιολογικό, την 513/2023 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/261/2025

Προμήθεια διαφόρων οχημάτων, μηχανημάτων έργων και μηχανημάτων καθαριότητας(...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα εξής: α) Η προμήθεια κρατικών επιβατικών αυτοκινήτων, που μπορεί να πραγματοποιηθεί νομίμως και από το ελεύθερο εμπόριο, πρέπει να αφορά σε αυτοκίνητα που πληρούν, ανάλογα με την υπηρεσία για την οποία προορίζονται, τις προδιαγραφές του άρθρου 5 της Κ.Υ.Α. 129/2534/20.1.2010 (κυβισμός, όριο εκπομπής CO2, κατανάλωση βενζίνης, τιμή). Ειδικότερα, τα επιβατικά αυτοκίνητα που εξυπηρετούν τις ανάγκες των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι Δήμοι (άρθρο 51 παρ. 1 του      ν. 1892/1990, όπως το εδάφιο β` αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 παρ.6 του ν. 3229/2004 σε συνδυασμό με το άρθρο 19 παρ. 5 του ν. 1586/1986, με το οποίο ορίστηκε ότι η αληθινή έννοια της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του ν. 1256/1982 είναι ότι σ` αυτή περιλαμβάνονται και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, ΑΠ 34/2024, 1196/2022) έχουν ως επιτρεπόμενο όριο κυβισμού τα 1400cc και ανώτατη τιμή κόστους έως 18.000 ευρώ. β) Η προβλεπόμενη από το άρθρο μόνο του π.δ/τος 330/1983 αρμοδιότητα του Νομάρχη για την έγκριση προμήθειας από τους Δήμους αυτοκινήτων από το ελεύθερο εμπόριο περιήλθε, διαδοχικά, στον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας (άρθρο 10 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 2880/2001) και στη συνέχεια, στον αρμόδιο Γραμματέα, όργανο των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων (άρθρο 64 παρ. 1 και 4 του ν. 4954/2022, Α΄136), οι οποίες ασκούν πλέον (από 1.1.2011) τις αρμοδιότητες των συσταθεισών με το ν. 2503/1997 κρατικών Περιφερειών (άρθρο 280 παρ. 1 ν. 3852/2010). Τέλος, λόγω της φύσης της προμήθειας, το γεγονός ότι τα υπό προμήθεια οχήματα και μηχανήματα έργου θα εξυπηρετήσουν και μακροπρόθεσμες ανάγκες του Δήμου μετά την ολοκλήρωση της διαχείρισης των καταστροφών, δεν αποτελεί από μόνο του ένδειξη ότι η προμήθεια αποσκοπεί αποκλειστικά στην κάλυψη πάγιων αναγκών του Δήμου και ότι δεν είναι απόλυτα αναγκαία για την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της θεομηνίας. Κατόπιν όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχουν πράγματι οι αμφισβητούμενες με την προσβαλλόμενη Πράξη προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός λόγος της προσφυγής.(...) Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης για τα υπό προμήθεια οχήματα και μηχανήματα έργου με α/α (κατά την μελέτη 83/2023 του Δήμου Παλαμά) 5 και 8 (τμήμα 4 της 6834/2024 πρόσκλησης), 6 (τμήμα 5 της πρόσκλησης), 9 (τμήμα 6 της πρόσκλησης), 11, 12, 13, 15, 17, 18 (τμήμα 7 της πρόσκλησης). Απορρίπτει την προσφυγή ως προς τα οχήματα και μηχανήματα έργου με α/α της άνω μελέτης: 1 (τμήμα 1 της ανωτέρω πρόσκλησης), 2 (τμήμα 2 της πρόσκλησης), 3 (τμήμα 3 της πρόσκλησης), 4 (τμήμα 2 της πρόσκλησης), 7 (τμήμα 4 της πρόσκλησης), 10, 14 και 16 (τμήμα 7 της πρόσκλησης),