Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση δύο Σταθμών Μετατροπής (...)Το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, ο δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από την 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των συμβαλλομένων μερών του Συμπληρώματος, το
οποίο αφορά στην υλοποίηση του έργου «Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση δύο Σταθμών Μετατροπής και ενός Υποσταθμού για την Ηλεκτρική Διασύνδεση
Συνεχούς Ρεύματος μεταξύ Κρήτης και Αττικής (2Χ 500 MW)»Η ανωτέρω Απόφαση ανακαλεί την Πράξη 708/2023 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων(...)Ενόψει των ανωτέρω το Δικαστήριο κρίνει, κατά παραδοχή των όσων προβάλλονται με την υπό κρίση προσφυγή, ότι ναι μεν σύμφωνα με το ελεγχόμενο συμπλήρωμα υπόκεινται σε αναθεώρηση οι τιμές των εργασιών και προμηθειών εξοπλισμού και υλικών της αρχικής σύμβασης από 1.1.2021 και μετά ώστε κατά τρόπο εύλογο να εξευρεθεί η αναθεώρηση του συνολικού εργολαβικού ανταλλάγματος της αρχικής σύμβασης και έτσι να μην διαταραχθεί η ισορροπία αυτής και να μην τεθεί σε διακινδύνευση η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος στο οποίο και μόνο απέβλεψαν τα μέρη, πλην όμως, εφόσον εν προκειμένω δεν νοείται ολοκλήρωση της εκτέλεσης της εν λόγω αρχικής σύμβασης πριν από την παράδοση του έργου έτοιμου προς λειτουργία, το δε ποσό της αναθεώρησης ενσωματώνεται στο συνολικό εργολαβικό αντάλλαγμα, το οποίο δεν έχει εισέτι καταβληθεί και εκκαθαρισθεί, ενώ οι ήδη διενεργηθείσες τμηματικές καταβολές αυτού είναι προκαθορισμένα ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στο κόστος εκτέλεσης των επιμέρους οικείων εργασιών και δεν προσδιορίζονται από την επιμέτρηση αυτών, η εφαρμογή των μαθηματικών τύπων της αναθεώρησης από 1.1.2021 και σε εργασίες που έχουν ήδη εκτελεσθεί πριν από την υπογραφή του ελεγχόμενου συμπληρώματος αλλά μετά την 1.1.2021 δεν μπορεί να νοηθεί ότι προκαλεί αναδρομική αύξηση του τιμήματος της αρχικής σύμβασης και ότι παραβιάζει τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψης αυτών. Συνεπώς, ο όρος που τέθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι ανακλητέος.(...)	Δέχεται την προσφυγή. Ανακαλεί την 21/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν τέθηκε όρος για την υπογραφή, μεταξύ της προσφεύγουσας και της εταιρείας «AS», του «Συμπληρώματος Νο 4 της Σύμβασης 2002/26.5.2020» που αφορά στην υλοποίηση του έργου «Μελέτη, Προμήθεια και Εγκατάσταση Καλωδίων και Σταθμών Ηλεκτροδίων για την Ηλεκτρική Διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος μεταξύ Κρήτης και Αττικής (2 Χ 500 MW)», ΤΜΗΜΑ Β: «Μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση του υποβρύχιου καλωδιακού συστήματος ανατολικού πόλου».

Αναβάθμιση της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων...ζητείται η ανάκληση της 34/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Ως προς το Τμήμα 1 (επισκευή 1ης μονάδας αναερόβιας χώνευσης και τροποποίηση του συστήματος ανάδευσης της δεξαμενής), η κρίση του Κλιμακίου ότι η ανάγκη εκτέλεσης των νέων προμηθειών και εργασιών οφείλεται σε αστοχία της αρχικής μελέτης, και ότι, εάν η αναθέτουσα αρχή είχε καταβάλει την προσήκουσα επιμέλεια θα μπορούσε να τις είχε προβλέψει εκ των προτέρων, δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη.  Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η βλάβη στην εν λόγω μονάδα αναερόβιας χώνευσης, προς αποκατάσταση της οποίας εντέλλονται οι περιλαμβανόμενες στην 3η τροποποιητική σύμβαση εργασίες και προμήθειες, προκλήθηκε από αστοχία (ρηγμάτωση και αποδιοργάνωση του σκυροδέματος) της κατασκευασμένης από σκυρόδεμα οροφής της δεξαμενής.  Εντούτοις, η αστοχία αυτή δεν προκύπτει ότι μπορούσε να προβλεφθεί εκ των προτέρων δοθέντος ότι:             α) κατά την τεχνική κρίση του ορισθέντος από το ΤΕΕ πραγματογνώμονα, δεν αποδίδεται στην ηλικία ή την κακή κατάσταση των σκυροδεμάτων, αλλά στην απρόβλεπτη αύξηση της εσωτερικής υπερπίεσης που αναπτύχθηκε στη μονάδα (είτε λόγω αυξημένης ποσότητας ιλύος είτε λόγω αυξημένης ποσότητας βιοαερίου), β) από τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορεί να συναχθεί ούτε ο εν γένει προσδοκώμενος χρόνος ζωής των κατασκευών από σκυρόδεμα σε συνθήκες ανάλογες με εκείνες που διέπουν την Ε.Ε.Λ., ούτε ότι η συγκεκριμένη εγκατάσταση (αναερόβιος χωνευτής) είχε υπερβεί τον χρόνο ζωής της, στο διάστημα της εικοσαετούς περίπου λειτουργίας της και γ) οι διατυπώσεις της αρχικής μελέτης όπου προβάλλεται η παλαιότητα του εξοπλισμού, τις οποίες επικαλείται το Κλιμάκιο, αφορούν σε ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και όχι σε κατασκευές από σκυρόδεμα. Ενόψει των ανωτέρω, η παράλειψη πρόβλεψης της ως άνω βλάβης δεν δύναται να αποδοθεί σε έλλειψη επιμέλειας της αναθέτουσας αρχής ή σε σφάλμα της αρχικής μελέτης, και ως εκ τούτου, η βλάβη αυτή, που προκάλεσε την ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών και προμηθειών, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια του νόμου. Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση προσαυξάνεται κατά βάση η ποσότητα ειδών και εργασιών, που αποτελούσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, χωρίς, παρά το υψηλό πρόσθετο κόστος, να αλλοιώνονται βασικές παράμετροι αυτής, ήτοι το αρχικό αντικείμενο (που αποσκοπούσε στην συνολική «αναβάθμιση της Ε.Ε.Λ. ...») ή  η φύση της αρχικής σύμβασης, ως σύμβασης προμήθειας.  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, συντρέχουν οι προβλεπόμενες κατά το άρθρο 337 παρ. 1 γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την τροποποίηση της σύμβασης κατά το τμήμα τούτο, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών ισχυρισμών της αιτούσας...Ανακαλεί την 34/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Με την υπό κρίση προσφυγή, ζητείται η αναθεώρηση της 1736/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης μεταξύ της προσφεύγουσας και της παρεμβαίνουσας για την υλοποίηση του έργου «Κατασκευή σιδηροδρομικών σταθμών και στάσεων (κτίρια, αποβάθρες, στέγαστρα και περιβάλλων χώρος), επιδομής ηλεκτροκίνησης σηματοδοτήσεις - τηλεδιοίκησης, ETCS, τηλεπικοινωνιών και Η/Μ εγκαταστάσεων).(...)Μη προβαλλομένου άλλου λόγου αναθεώρησης, το Δικαστήριο κρίνει ότι το Τμήμα, απορρίπτοντας με την προσβαλλόμενη απόφασή του την ως άνω προσφυγή ανάκλησης, δεν υπέπεσε σε πλάνη περί τα πράγματα ή τον νόμο. Τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 5η σκέψη της παρούσας, λόγω των διακριτών τεχνικών αντικειμένων των ως άνω εργολαβιών υποδομής και επιδομής, καθώς και των αυτοτελών διαδικασιών που ακολουθήθηκαν για τη δημοπράτησή τους, η ενοποίηση των εργασιών που αποτέλεσαν το αντικείμενο εκάστης εξ αυτών, με τη σύναψη «συμπληρωματικής» σύμβασης για την ολοκλήρωση από τον ανάδοχο της τρέχουσας σύμβασης επιδομής των υπολειπόμενων - ανεκτέλεστων εργασιών της διαλυθείσας σύμβασης υποδομής στο προαναφερόμενο τμήμα (Αραχωβίτικα έως Ρίο), δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις των άρθρων 156 (παρ. 1 β) και 337 (παρ. 1 β) του ν. 4412/2016, καθόσον συνιστά ανεπίτρεπτη διεύρυνση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης επιδομής.Κατόπιν των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:2η τροποποίηση της σύμβασης «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΕΙΔΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΥΠΡΕΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΑΚΚΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ – ΚΕΡΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ», Τμήμα 2: «ΣΑΚΚΟΙ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ – ΚΕΡΜΑΤΩΝ», συμβατικής δαπάνης 75.495,00 χωρίς Φ.Π.Α. (συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης διακήρυξης ύψους  342.675,20 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, η παράλειψη αποστολής της 1ης τροποποιητικής συμφωνίας προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου καθιστά μη παραδεκτή την υποβολή της επίμαχης 2ης τροποποιητικής σύμβασης στον έλεγχο αυτό, καθόσον τέτοιος έλεγχος θα ήταν ουσιαστικά αλυσιτελής και άνευ αντικειμένου.  Τούτο δε, αφού, ενόψει όσων κατά τα ανωτέρω έγιναν δεκτά (βλ. σκέψη 4 και 6),  οι ανωτέρω δύο  συμβάσεις δεν είναι αυτοτελείς αλλά συνέχονται άμεσα μεταξύ τους, τροποποιώντας με λειτουργικά και οικονομικά συνεχόμενο τρόπο την αρχική σύμβαση, στην οποία και ενσωματώνονται ως ενιαίο σύνολο. Η  επαύξηση της τιμής μονάδας των επίμαχων ειδών με την κρινόμενη ήδη σύμβαση σε ποσοστό 22%, υπολογίζεται  στην ήδη επαυξημένη τιμή αυτών, όπως έχει ήδη διαμορφωθεί με την 1η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και προϋποθέτει ότι η τελευταία έχει ήδη ελεγχθεί ως νόμιμη ώστε να δικαιολογείται  (έστω και εφεξής) η συνολική επαύξηση της αρχικής τιμής των ειδών κατά 45%. Το προσαυξημένο αυτό τίμημα είναι εκείνο που θα  καταβληθεί κατά τρόπο  ενιαίο και αδιαίρετο στον ανάδοχο σε περίπτωση υπογραφής του ελεγχόμενου ήδη σχεδίου σύμβασης , η νομιμότητα του οποίου συναρτάται, συνεπώς, άμεσα με εκείνη της πρώτης τροποποιητικής συμφωνίας  και δεν μπορεί, συνεπώς, να διαχωρισθεί από αυτήν και να ελεγχθεί αυτοτελώς ως διακριτή συμφωνία, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλομένη.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Δράσεις σχετικές με τη λειτουργία του δικτύου NET-VIS»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις της παρούσας, η ως άνω αύξηση της διάρκειας της αρχικής σύμβασης κατά 24 μήνες και του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της κατά το ποσό των 11.407.985,96 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ερείδεται σε ρητούς και σαφείς όρους των άρθρων 1.3.1.2, 1.3.2.3 και 6.2.3 της διακήρυξης και του άρθρου 3.3 της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης δεν υπάγεται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν τη σύναψή του

Μελέτη κτηματογράφησης - συμπληρωματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το από 11.3.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αποτυπώνεται η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με νέα παράταση της διάρκειάς της, ερείδεται σε σαφή όρο (ρήτρα) των εγγράφων της σύμβασης (βλ. σκέψη 11 της παρούσας). Ως εκ τούτου, το ανωτέρω ιδιωτικό συμφωνητικό δεν υπαγόταν σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν την υπογραφή του, σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η μεταβολή της σύνθεσης της αναδόχου κοινοπραξίας με αποχώρηση κάποιων εκ των μελών της, χωρίς, ωστόσο, να επηρεάζεται η ομάδα μελέτης που είχε δηλωθεί στην προσφορά της αναδόχου, κρίνεται ως μη ουσιώδης τροποποίηση της σύμβασης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νόμιμα προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στην ανάθεση της ελεγχόμενης 3ης συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία, κατ` ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 132 παρ. 1 περ. β΄ και 186 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 και όχι από τις κατ` επίκληση διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005. Τούτο, διότι οι υπηρεσίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, κατέστησαν όμως αναγκαίες για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της, η δε αλλαγή του αναδόχου της μελέτης δύναται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή σχετικά με την αδιάλειπτη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης, την πληρότητα και ποιότητα του παραδοτέου έργου και την τήρηση του σχετικού χρονοδιαγράμματος. Εξάλλου, η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει αθροιστικά από την 1η  συμπληρωματική σύμβαση [όπως τροποποιείται ως προς το τίμημά της βάσει της τελικής επιμέτρησης των ποσοτήτων φυσικού αντικειμένου, δυνάμει του άρθρου 8 της αρχικής σύμβασης (βλ. 3ο Συγκριτικό Πίνακα)], τη 2η και την 3η προς υπογραφή συμπληρωματική σύμβαση δεν υπερβαίνει το 50% της δαπάνης της αρχικής σύμβασης (αύξηση περίπου 39%).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών του έργου «Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού Δημοτικού Διαμερίσματος Δήμου … (αίθουσα πολλαπλών χρήσεων & βοηθητικών χώρων υπόγειο)», συμβατικού ποσού 161.900,24 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), διότι οι περιστάσεις που επικαλείται ο Δήμος για την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών δεν είναι απρόβλεπτες και, ως εκ τούτου, δεν δύνανται να δικαιολογήσουν τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο του αρχικού έργου. Οι εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης, οι οποίες οφείλονται στη διαπίστωση ότι οι συμβατικές ποσότητες υπολείπονται των πραγματικά απαιτούμενων, δεν υπαγορεύθηκαν από τη συνδρομή αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων, τα οποία αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν και κατά συνέπεια, η ανάγκη εκτέλεσης των ως άνω εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνηση αυτής και όχι στη συνδρομή περιστάσεων που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, Επομένως οι σχετικές δαπάνες μπορούν να καλυφθούν μόνο από το κονδύλιο των απροβλέπτων της αρχικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του υποβληθέντος φακέλου στο παρόν Κλιμάκιο, καθώς, όπως και οι ίδιοι οι ως άνω συμβαλλόμενοι συνομολογούν, η φερόμενη ως “2η συμπληρωματική σύμβαση”, που ενσωματώνει την κατ’ αποκοπή “δαπάνη δυσμενών συνθηκών” των 67.949,29,  ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), συνιστά, κατ’ ουσίαν, την εξισωτική τακτοποίηση των εκατέρωθεν παροχών, κατόπιν διαπραγμάτευσης και συμβιβαστικής - μεταξύ των συμβαλλομένων - αντιμετώπισης της διαταραχθείσας ισορροπίας της σύμβασης, με την τελικώς επιτευχθείσα συμφωνία τους στο ανωτέρω ύψος του μέλλοντος να καταβληθεί διορθωτικού ποσού. Πρόκειται δηλ. για αποκαταστατικό μέτρο, κατ’ επίκληση των άρθρων 200, 288 και 388 ΑΚ, της διαταραχθείσας ισορροπίας της σύμβασης, συνεπεία των μεταγενέστερων εξαιρετικών γεγονότων που λήφθησαν υπόψη, τα οποία οδήγησαν σε αιφνίδια μεταβολή των συνθηκών εκτέλεσής της, σε βαθμό που, αφενός έχει καταστεί ζημιογόνα για την ανάδοχο και αφετέρου υπερβαίνει τον, κατά την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη, δυνάμενο να αναληφθεί από αυτήν κίνδυνο. Ωστόσο, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (βλ. σκ. 2) δεν υφίσταται πεδίο προσυμβατικού ελέγχου επί τροποποίησης, η οποία δεν στοχεύει πράγματι στην αναδιαμόρφωση επιμέρους όρων της αρχικής σύμβασης κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 156 και  337 του ν.4412/2016, αλλά με αυτή επιδιώκεται η συμβατική ικανοποίηση αξιώσεων. Κατά συνέπεια, το ως άνω σχέδιο «τροποποίησης», το οποίο δεν αφορά πράγματι σε αναδιαμόρφωση επιμέρους όρου (συμβατικού τιμήματος) της αρχικής σύμβασης, αλλά αποσκοπεί κατ’ ουσίαν σε διακανονισμό εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών, εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«τροποποίηση (παράταση και επέκταση)» της σύμβασης «ανάθεση εκτέλεσης αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ...»(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν δύναται να θεωρηθεί ως επιτρεπτή τροποποίηση η σύμβαση που έχει ως αντικείμενο υπηρεσίες όμοιες κατ’ είδος με εκείνες της αρχικής (κύριας) σύμβασης, οι οποίες ωστόσο σκοπείται να παρασχεθούν σε χρόνο που έπεται της εξάντλησης του αντικειμένου και της διάρκειας της αρχικής σύμβασης, καθότι εξ αυτού του λόγου δεν καταλείπεται, πλέον, κανένα περιθώριο προσθήκης στην τελευταία νέων υπηρεσιών ..., αλλά απλώς παρατείνεται η χρονική διάρκεια της αρχικής σύμβασης(...)Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη: α) ότι στην 108/2020 σύμβαση δεν προβλέπεται δυνατότητα παράτασης πέραν των δύο (2) ετών, β) ότι δεν γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η ύπαρξη απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν απαραίτητη την τροποποίησή της και γ) ότι με το ελεγχόμενο σχέδιο σκοπείται να συναφθεί σύμβαση για να συνεχίσει μετά την επικείμενη λήξη της υφιστάμενης 108/2020 σύμβασης, η εξυπηρέτηση των αναγκών του …. για την εκτέλεση των ίδιων αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης αναφέρεται όχι σε τροποποίηση της 108/2010 σύμβασης (η οποία λήγει ομαλώς και κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 αυτής, την 6.10.2022), αλλά σε νέα, αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, η οποία λαμβάνει χώρα δίχως να γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή κάποιων εκ των περιπτώσεων του άρθρου 269 του ν.412/2016, προκειμένου η επίμαχη διαδικασία να κριθεί νόμιμη. Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης-παράτασης σύμβασης.