Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1896/2021

Τύπος: Εγκύκλιοι

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.236, 4412/2016/Α.2, 4412/2016/Α.311

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Υπηρεσίες οικονομικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης. Εφαρμογή Βιβλίου ΙΙ ν. 4412/2016. Σύμβαση παροχής εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing). Τα ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης του διαγωνισμού, στα οποία περιλαμβάνεται ο ακριβής καθορισμός του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης και η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία αυτής, πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια και ακρίβεια από τους αναθέτοντες φορείς. Μη αναφορά εκτιμώμενου κόστους για τις «τυχόν πρόσθετες υπηρεσίες». Ανάκληση πράξης Κλιμακίου υπό όρο

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.6/1292/2019

Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων..ζητείται η ανάκληση της 444/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, ως εκ της φύσεως της Δ.Ε.Υ.Α. ..., που αποτελεί τον φορέα διενέργειάς της και του αντικειμένου της σύμβασης, που αφορά επεξεργασία λυμάτων, διέπεται, σύμφωνα με τα άρθρα 222 παρ. 2 και 230 παρ. 2 του ν. 4412/2016, από τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 222 έως 338) του εν λόγω νόμου σχετικά με τις αναθέσεις φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Επομένως, αναφορικά με την υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις του άρθρου 288 του ν. 4412/2016, σύμφωνα με τις οποίες η ευχέρεια του αναθέτοντα φορέα να μην υποδιαιρέσει μια σύμβαση σε τμήματα, υπόκειται μόνον σε οριακό έλεγχο των άκρων ορίων της. Ενόψει των ανωτέρω, λαμβάνοντας υπόψη το είδος τη σύμβασης, τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, όπως διευκρινίστηκαν από τον αναθέτοντα φορέα καθώς και α) το δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Δ.Ε.Υ.Α. ... να μην καταστεί άγονος ο διαγωνισμός για τις απομακρυσμένες ΕΕΛ …. και …, β) το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της δαπάνης της σύμβασης αντιπροσωπεύει το προσωπικό που απαιτείται για τη λειτουργία και συντήρηση των μονάδων (ελάχιστο προσωπικό για όλες τις μονάδες 1 Χημικός ΠΕ, 1 Μηχανολόγος ΠΕ, 1 Γεωπόνος ΠΕ, 1 Ηλεκτροτεχνίτης ΔΕ, 3 εργάτες), το οποίο θα έπρεπε πιθανώς να αυξηθεί σε περίπτωση που η σύμβαση είχε υποδιαιρεθεί σε τμήματα με συνέπεια την αύξηση του κόστους της σύμβασης και γ) το πεπερασμένο σε αριθμό τεχνικό προσωπικό της Δ.Ε.Υ.Α. ..., το οποίο θα έπρεπε να συντονίσει τρεις αναδόχους (και το ανάλογο αυξημένο τεχνικό προσωπικό των αναδόχων), κρίνει ότι η επιλογή του αναθέτοντα φορέα να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη σύμβαση σε περισσότερα τμήματα κείται εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας. Κατόπιν αυτών δεν τίθεται ζήτημα ανεπιτρέπτου περιορισμού των δυνητικών υποψηφίων στον επίμαχο διαγωνισμό και παραβίασης των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη. Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά τον δεύτερο διακωλυτικό της υπογραφής της ως άνω σύμβασης λόγο, που εντόπισε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς, κατ’ αποτέλεσμα, έγινε δεκτό με την προσβαλλομένη, το πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων έπρεπε να περιλαμβάνει, πέραν της βαθμολογίας, και λεκτική διατύπωση της κρίσης ανά κριτήριο, υποχρέωση, η οποία, του νόμου μη διακρίνοντος, απαιτείται και στην προκειμένη περίπτωση που υποβλήθηκε μία και μόνο τεχνική προσφορά, προκειμένου να καταστεί ευχερής ο έλεγχος της συμφωνίας της προσφοράς αυτής με τις απαιτήσεις της διακήρυξης. Εξάλλου, ο σχετικός ισχυρισμός της Δ.Ε.Υ.Α. ... ότι εκ παραδρομής δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό πρακτικό πίνακας με τα πραγματικά δεδομένα που επηρέασαν τη βαθμολογία, ο οποίος όμως είχε συνταχθεί και προσκομίζεται το σχετικό χειρόγραφο, όπως προεκτέθηκε, ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν μπορεί να γίνει δεκτός, διότι α) οι σημειώσεις της Επιτροπής Διαγωνισμού που περιλαμβάνονται σε αυτόν δεν αποτέλεσαν αντικείμενο κρίσης της ... απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. ..., ούτως ώστε να εγκριθούν με την τελευταία και β) δεν αποδεικνύεται ο ακριβής χρόνος σύνταξης του παραπάνω εγγράφου. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη το ανωτέρω έγγραφο, τη σημασία για την τοπική κοινωνία της απρόσκοπτης και συνεχούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, καθώς και ότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά, η οποία, μάλιστα, έλαβε υψηλή βαθμολογία, κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι ο αναθέτων φορέας συγγνωστώς υπέλαβε ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού μπορούσε να μην θέσει στο οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης και τη λεκτική αποτύπωση της βαθμολογίας της. Μειοψήφησε η Σύμβουλος Βασιλική Πέππα, στην άποψη της οποίας προσχώρησε ο Πάρεδρος Ιωάννης Νταλαχάνης, σύμφωνα με την οποία ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Δ.Ε.Υ.Α. ... πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, διότι η διαπιστωθείσα ως άνω παραβίαση της υποχρέωσης ειδικής αιτιολόγησης της βαθμολόγησης και αξιολόγησης των υποβαλλόμενων στο πλαίσιο των σχετικών διαγωνισμών, τεχνικών προσφορών, είναι ουσιώδης καθώς καθιστά αδύνατο τον έλεγχο εφαρμογής των κριτηρίων αξιολόγησης από τους αναθέτοντες φορείς κατά τρόπο αντικειμενικό (σχ.VI Τμ 734/2019). Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε..Ανακαλεί την 444/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου


ΕΣ.ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/763/2019

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..ζητείται η αναθεώρηση της 123/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με τις ως άνω νομικές παραδοχές, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι η διαδικασία που προηγήθηκε της ανάθεσης του επίμαχου έργου είναι νομικώς πλημμελής. Ειδικότερα: Α. το φυσικό – τεχνικό αντικείμενο του έργου δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και πληρότητα, όπως απαιτεί ο νόμος, αλλά περιγράφεται σε γενικό πλαίσιο με απλή αναφορά των ρεμάτων, στα οποία θα λάβουν χώρα οι εργασίες, δίχως να καθορίζεται το είδος καθώς και η ακριβής προμέτρηση της ποσότητας των εργασιών που πρόκειται να εκτελεσθούν. Συγκεκριμένα, όπως ορθώς δέχθηκε το VI Τμήμα, i. η υδρολογική – υδραυλική μελέτη που προβλέπεται  στην από 10.1.2018 Τεχνική Έκθεση, που συνοδεύει το έργο, αλλά και στην από 15.5.2017 Τεχνική Έκθεση που υποβλήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου να δοθεί απαλλαγή για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αποτελεί βασικό στοιχείο προσδιορισμού του τεχνικού αντικειμένου του έργου, ως εκ του ότι αυτό συνάπτεται αρρήκτως  με τον έλεγχο της παροχετευτικότητας των ρεμάτων σε σχέση με τις πλημμυρικές παροχές, για το λόγο δε αυτό η εν λόγω μελέτη έπρεπε να είχε προηγηθεί της δημοπράτησης του επίμαχου έργου. Αντιθέτως όμως, η μελλοντική εκπόνηση αυτής από τον ανάδοχο κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, τίθεται ως προϋπόθεση υλοποίησης των εργασιών. ii. Συναφώς, η πρόβλεψη  υποχρέωσης του αναδόχου να εκπονήσει τοπογραφικές μελέτες και να διενεργήσει αποτυπώσεις του φυσικού εδάφους, από τις οποίες θα προκύπτουν τα υψόμετρα των υποχρεωτικών σημείων της μηκοτομής του πυθμένα των ρεμάτων (γέφυρες, τεχνικά προς αρδευτικές και στραγγιστικές διώρυγες κ.λπ.) καθώς και επαρκή ενδιάμεσα στοιχεία, για να προσδιορίζονται τα απαιτούμενα οριστικά επίπεδα του πυθμένα τους με την αφαίρεση των φερτών υλικών (απορρίμματα, μπάζα, προσχώσεις, αυτοφυής βλάστηση), αποδεικνύει ότι το τεχνικό αντικείμενο του υπό εκτέλεση έργου δεν έχει προσδιοριστεί εκ των προτέρων με ακρίβεια. iii. Η ασάφεια και η αοριστία του αντικειμένου του έργου ενισχύεται και από το ότι στις ως άνω Τεχνικές Εκθέσεις ορίζεται ότι α) κατά την εκτέλεση του έργου θα εκτελεσθούν όσες εργασίες κριθούν απαραίτητες και σε θέσεις, που θα υποδειχθούν από την Υπηρεσία, β) οι εργασίες που δεν είναι δυνατόν να κοστολογηθούν συμβατικά, θα αντιμετωπισθούν απολογιστικά και γ) οι εργασίες, που είναι δύσκολο να προβλεφθούν από την αρχή, θα επιβαρύνουν το κονδύλι των απροβλέπτων. Την ασάφεια περαιτέρω επιτείνει η αναντιστοιχία μεταξύ της Τεχνικής Έκθεσης του έργου και της Ε.Σ.Υ., καθώς στην τελευταία (άρθρο 9 της Ε.Σ.Υ.) προβλέπεται ρητώς, ότι ο ανάδοχος υποχρεούται να συντάξει, μεταξύ άλλων, και μελέτες σχεδιασμού και εγκατάστασης αρδευτικού δικτύου φυτοτεχνικών εργασιών, οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με το αντικείμενο της διαγωνιστικής διαδικασίας. Β. Η συμπερίληψη της εκπόνησης της ως άνω υδρολογικής – υδραυλικής μελέτης στο αντικείμενο του δημοπρατηθέντος έργου δεν είναι νόμιμη, διότι i. ως στοιχείο της ωριμότητας του έργου έπρεπε να προϋπάρχει στο φάκελο το διαγωνισμού, ii. δεν συντρέχει η εξαιρετική περίπτωση ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 50 του                  ν. 4412/2016, ώστε να είναι επιτρεπτή η ανάθεση  της μελέτης από κοινού με την κατασκευή του έργου, iii. το σύστημα υποβολής προσφορών που επελέγη, ήτοι επιμέρους ποσοστά έκπτωσης κατά ομάδες ομοειδών εργασιών, δεν είναι συμβατό με το σύστημα που προβλέπεται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (αλλά και του προϊσχύσαντος ν. 3316/2005) για τις συμβάσεις μελετών, όπου ο ανάδοχος επιλέγεται με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά και όχι τη χαμηλότερη τιμή, ώστε να εξασφαλίζεται το ποιοτικό αποτέλεσμα της μελέτης σε συνδυασμό με την καλύτερη δυνατή τιμή. Οι προβαλλόμενοι με την αίτηση λόγοι περί αναγκαιότητας σύνταξης των άνω μελετών, ως εκ του ότι εξυπηρετούν περιβαλλοντικούς σκοπούς προστασίας των ρεμάτων και επιβάλλονται από την περιβαλλοντική νομοθεσία, πρέπει να απορριφθούν, διότι δεν αμφισβητείται η αναγκαιότητα εκπόνησης των μελετών αυτών, αλλά η νομιμότητα ανάθεσής τους στον ανάδοχο του υπό εκτέλεση έργου. Ομοίως, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός ότι οι αναδειχθείσες πλημμέλειες δεν είναι ουσιώδεις, διότι η δημοπράτηση έργου, του οποίου το φυσικό – τεχνικό αντικείμενο δεν προσδιορίζεται με επάρκεια και ακρίβεια, με παράλληλη ανάθεση εκπόνησης της προσδιοριστικής του αντικειμένου αυτού μελέτης στον εργολήπτη που αναλαμβάνει την κατασκευή του, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου, συνιστά  ουσιώδη πλημμέλεια, αφού η κατασκευή του βέλτιστου δυνατού έργου απαιτεί την προηγούμενη ανάθεση της προσδιοριστικής του αντικειμένου του μελέτης υπό συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και με κριτήρια που εξασφαλίζουν την ποιότητα αυτής. Εξάλλου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν νόμιμη ως εκ του ότι ουδεμία ένσταση υποβλήθηκε από τους υποψηφίους αναδόχους, διότι η συμπεριφορά των διαγωνιζομένων δεν ασκεί επιρροή στον προσυμβατικό έλεγχο από το Ε.Σ., που είναι πλήρης, αυτεπάγγελτος και καθολικός, εκτείνεται δε σε όλη τη διαδικασία σύναψης μιας σύμβασης. Απορριπτέος και ο ισχυρισμός περί του ότι επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν την υπογραφή της κρινόμενης σύμβασης, διότι το δημόσιο συμφέρον, που προφανώς εξυπηρετείται με την ολοκλήρωση των εν λόγω εργασιών, δεν αναιρεί την υποχρέωση των αναθετουσών αρχών για τήρηση των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες έχουν επίσης θεσπιστεί για λόγους δημοσίου συμφέροντος (Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 682/2017, 2490/2015). Τέλος, ενόψει της σαφήνειας των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά και του προαναφερθέντος ουσιώδους χαρακτήρα των νομικών πλημμελειών που έλαβαν χώρα κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1701/2021

Προγραμματική Σύμβαση Δήμου με Δίκτυο Δήμων για την παροχή διοικητικής υποστήριξης κατά την άσκηση αρμοδιοτήτων των Τεχνικών Υπηρεσιών και των Υπηρεσιών Δόμησης του Δήμου (άρθρο 4 ν.4674/2020). ​ Ζητείται η ανάκληση της ………… Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία αυτού …( ...)Υπό τις συνθήκες αυτές και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 11, το Δικαστήριο κρίνει ότι η εξεταζόμενη προγραμματική σύμβαση παροχής τεχνικής υποστήριξης έναντι αντιπαροχής - αμοιβής που δεν υπερβαίνει τα έξοδα που συνεπάγεται η εκτέλεση της παροχής, εμπίπτει στο πλαίσιο των θεσμικών σκοπών και δραστηριοτήτων δημοσίου συμφέροντος αμφοτέρων των αντισυμβαλλομένων, καθιστώντας δυνατή την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του ………... και τη διασφάλιση της εκπλήρωσης της αναπτυξιακής της αποστολής. Περαιτέρω, το αντικείμενο αυτής, ως ανταποκρινόμενο τόσο στο εγκριθέν από τον Δήμο, κατά το άρθρο 208 του Κ.Δ.Κ., ετήσιο Τεχνικό Πρόγραμμα αυτού για το έτος 2021 όσο και στα βασικά μεγέθη των σκοπούμενων για τα επόμενα δύο έτη εργασιών που αποτελούν εν πολλοίς, τη συνέχιση του Τεχνικού Προγράμματος του έτους 2021 στο πλαίσιο και του ευρύτερου επιχειρησιακού προγράμματος του Δήμου κατά το άρθρο 206 του Κ.Δ.Κ., είναι επαρκώς προσδιορισμένο και ο περί αοριστίας του προβαλλόμενος με την προσβαλλομένη λόγος είναι απορριπτέος. Εφόσον δε στη σύμβαση περιλαμβάνονται όλα τα αναγκαία τυπικά στοιχεία, η σύναψή της είναι σύμφωνη με τα άρθρα 100 και 44 του ν. 4412/2016, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με τις προδιαληφθείσες πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις με σκοπό να συμβάλλουν στη διασφάλιση της τεχνικής και της συνυφασμένης με αυτή διαχειριστικής επάρκειας των Δήμων, που απαιτούνται για τη μέγιστη απορρόφηση των διαθέσιμων αναπτυξιακών κονδυλίων. Περαιτέρω, η σύναψη της σύμβασης είναι νόμιμη και υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης, ως μη αντιτιθέμενη στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, εφόσον το μετέχον ΔΙΚΤΥΟ δεν μπορεί, λαμβανομένων υπόψη των θεσμικών και καταστατικών του σκοπών, να θεωρηθεί ως οικονομικός φορέας, ήτοι φορέας που προσφέρει υπηρεσίες στην ελεύθερη αγορά, δυνάμενος να περιέλθει σε προνομιακή θέση έναντι των ανταγωνιστών του. Κατ΄ ακολουθία των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση,


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/306/2019

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: «Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων στα δ.δ. Ελασσόνα – Λιβάδι – Σαραντάπορο»(...)για να είναι νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης σύμβασης προμήθειας ή υπηρεσιών ή μεικτής σύμβασης προμήθειας και υπηρεσιών από Κεντρικές Κυβερνητικές Αρχές σε τρίτο, πρέπει στο Φάκελο της σύμβασης να περιλαμβάνεται σαφής και ακριβής περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης και ειδικότερα των τεχνικών προδιαγραφών, του είδους και της ποσότητας των ζητούμενων αγαθών ή/και υπηρεσιών και να εκτίθενται τα συγκεκριμένα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη για την εκτίμηση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης. Ο προσδιορισμός, τέλος, των ως άνω ουσιωδών στοιχείων είναι απαραίτητος, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου τεκμηρίωσης και υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και, συνακόλουθα, της νόμιμης διάθεσης του δημοσίου χρήματος, ενώ η έλλειψή τους καθιστά τη σχετική διαδικασία νομικώς πλημμελή (...)Συνεπώς, πρέπει να αποσαφηνιστεί και να τεκμηριωθεί ο τρόπος υπολογισμού του προϋπολογισμού των υπό ανάθεση υπηρεσιών. ii) Η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης επιβάλλει την εκπλήρωση από τη Διοίκηση, με ίδια μέσα, των από το νόμο ανατεθειμένων σε αυτή καθηκόντων, επιτρέποντας κατ’ εξαίρεση την προσφυγή στις υπηρεσίες τρίτων (outsourcing) μόνο στην περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας αυτής να τα εκτελέσει (...) Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης. Και Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με την προσκόμιση του αναφερόμενων στο σκεπτικό της παρούσας στοιχείων 


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/285/2021

Συντήρηση και επισκευή μεταφορικών μέσων...επιδιώκεται η ανάκληση της 25/2020 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις Περιφερειακές Ενότητες ........Το Τμήμα κρίνει ότι ο προϋπολογισμός της κρινόμενης σύμβασης δεν είναι σαφής και ορισμένος, αλλά μόνο συνολικός. Ειδικότερα, i) Προβλέπεται μηνιαία σταθερή κατ’ αποκοπήν αμοιβή, για την επισκευή και συντήρηση των οχημάτων, ανεξαρτήτως βλαβών ή ανάγκης ανταλλακτικών καθιστώντας αβέβαιες τις πραγματικές ανάγκες τις οποίες καλύπτει η παρεχόμενη υπηρεσία. ii) Η αναγραφή της δαπάνης των διακηρυσσόμενων υπηρεσιών στον ετήσιο προϋπολογισμό του προσφεύγοντος, στις πιστώσεις του ΚΑΕ6263, κατανεμόμενο ανά δημοτική υπηρεσία, δεν καθιστά ευχερή και δεν παρέχει οποιαδήποτε σαφή πληροφορία σχετικά με τη διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης μέχρι το τελικό τιμολογήσιμο προϊόν. Τοσούτω μάλλον καθόσον στη διακήρυξη οι εργασίες περιγράφονται και διακρίνονται ανά μηχανικό σύστημα ή υποσύστημα ή ανά τύπο οχήματος ή μηχανήματος ή ειδικής κατασκευής, όπως θα έπρεπε να προσφερθούν, και όχι ανά δημοτική υπηρεσία στην οποία κατανέμεται η οικεία πίστωση, το οποίο είναι άσχετο, αφού αντικείμενο των εργασιών είναι τα οχήματα / μηχανήματα, όχι οι δημοτικές υπηρεσίες. iii) Είναι πλήρως ασαφή τα στοιχεία προϋπολογισμού τόσο για τα διαφορετικού τύπου οχήματα που βαρύνουν την πίστωση της αυτής δημοτικής υπηρεσίας στα οποία, κατά τους ισχυρισμούς και κατ’ εφαρμογή των υπολογισμών του προσφεύγοντος, αντιστοιχεί η ίδια προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανά όχημα όσο και, για τα όμοιου τύπου οχήματα, που βαρύνουν την πίστωση του ΚΑΕ6263, κατανεμόμενη σε διαφορετικές υπηρεσίες, στα οποία, αντιστοιχεί διαφορετική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανά όχημα. iv) Η εκτιμώμενη δαπάνη για τα απορριμματοφόρα οχήματα βαρύνει τις πιστώσεις προϋπολογισμού του ΚΑΕ6263 της υπηρεσίας ηλεκτροφωτισμού, η επισκόπηση δε αυτού και μόνο του στοιχείου που αποκόπτει οποιαδήποτε συσχέτιση της κατάρτισης του προϋπολογισμού του προσφεύγοντος από το σκοπό και την πραγματική χρήση των οχημάτων, προς τα οποία συναρτώνται οι ζητούμενες με τη διακήρυξη υπηρεσίες, επιτείνει την αοριστία στην κατάρτιση του προϋπολογισμού της διακήρυξης. Την αοριστία και εν τέλει σύγχυση περί την κατάρτιση του προϋπολογισμού εντείνει ακόμη περισσότερο ο ισχυρισμός του Δήμου ότι «το ύψος της διαμορφωθείσας προσφοράς δεν καθιστά αυτόματη την καταβολή μηνιαίου αντιτίμου, διότι ο Δήμος οφείλει να τηρεί σε κάθε περίπτωση την διαδικασία την ΚΥΑ 3373/390/20.3.1975 …» (βλ. σκέψη 29). Και τούτο διότι, αφενός μεν κατά την προκήρυξη το μηνιαίο τίμημα είναι σταθερό και αμετάβλητο, αφετέρου, από το δικόγραφο της ανάκλησης προκύπτει (Κεφ. Γ΄ αυτής), ότι ο Δήμος στερείται τεχνικής υπηρεσίας και συνεργείου, άρα δεν προκύπτει πώς θα εφαρμοστεί η διαδικασία της προαναφερόμενης ΚΥΑ. v) Ανεξαρτήτως των προαναφερόμενων υπό i- iv ασαφειών, προκύπτει ότι πλήττεται και η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων του προϋπολογισμού, στοιχείο καθοριστικό για τον εξορθολογισμό του. vi) Ενδεικτικά, δε, η πλήρης έλλειψη τεκμηρίωσης της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της διακήρυξης καθίσταται καταφανής στην περίπτωση του ΚΑΕ6263.25, οι πιστώσεις του οποίου βαρύνονται με ετήσια δαπάνη 72.000 ευρώ, εντάσσονται 19 διαφορετικού τύπου οχήματα μεταξύ των οποίων το μοναδικό δίκυκλο του Δήμου, για το οποίο ο ανάδοχος προσέφερε τιμή μηνιαίου κόστους συντήρησης 313,00 ευρώ και συνολικά 9.314,88 ευρώ για τη διετούς διάρκειας σύμβαση, την ίδια τιμή μηνιαίου και συνολικού κόστους που προσέφερε για μηχάνημα έργων του ίδιου ΚΑΕ 6263.25, όπως και για έκαστο των λοιπών 17 οχημάτων, ανεξαρτήτως του τύπου αυτών. Κατ’ απόκλιση, δε, από την τιμή αυτή, για μηχάνημα έργων του ΚΑΕ 6263.30, με ετήσια πίστωση 72.000 ευρώ, όπου εντάσσονται 8 οχήματα, ο ανάδοχος προσέφερε τιμή μηνιαίου κόστους 742,50 ευρώ και 22.096,80 ευρώ για τη διετούς διάρκειας σύμβαση, όπως για έκαστο των λοιπών 7 οχημάτων. Τέλος, η προαναφερόμενη (σκέψη 28) σύγκριση των 47 κοινών σε δύο διαδοχικές συμβάσεις (κρινόμενη και προϋπάρχουσα) ως προς την σημαντική αύξηση του κόστους των επιμάχων υπηρεσιών, δεν ανετράπη πειστικώς με την κρινόμενη προσφυγή. Κατόπιν τούτων, η διακήρυξη, κατά το σημείο αυτό, είναι αντίθετη στο δημόσιο συμφέρον, στην αρχή της διαφάνειας, της οικονομικότητας, στερείται των απαιτούμενων στοιχείων ωριμότητας και για τους λόγους αυτούς ορθώς κρίθηκε ότι κωλύεται η σύναψη της σύμβασης.


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/44/2020

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Συλλογή και μεταφορά Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.) των Δ.Ε. ..., Ανακυκλώσιμων Υλικών των Δ.Ε. ... του Δήμου ... καθώς και για τη μίσθωση μηχανικού σαρώθρου (με χειριστή) για δύο (2) έτη»(...)για να είναι νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης σύμβασης από Δήμους σε τρίτο, ειδικά για την παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών, ήτοι συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών και καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών κτιρίων, πρέπει στο Φάκελο της σύμβασης να περιλαμβάνεται η τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της σχετικής σύμβασης, η οποία, στην περίπτωση αυτή, προσλαμβάνει τη μορφή της αιτιολογημένης απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, λαμβανομένης με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, στην οποία θα πρέπει να τεκμηριώνεται η αδυναμία εκτέλεσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών με ίδια μέσα του δήμου και να καθορίζονται, ιδίως, το αντικείμενο των παρεχόμενων υπηρεσιών, η διάρκεια και η περιοχή, εντός της οποίας αυτές παρέχονται. Η πληρότητα της αιτιολογίας της ως άνω απόφασης είναι απαραίτητη, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τήρησης της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, υπό την έκφανση της αρχής της οικονομικότητας, η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση από τη Διοίκηση, με ίδια μέσα, των από το νόμο ανατεθειμένων σε αυτή καθηκόντων, επιτρέποντας κατ’ εξαίρεση την προσφυγή στις υπηρεσίες τρίτων (outsourcing) μόνο στην περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας αυτής να τα εκτελέσει, ενώ η έλλειψη της επίμαχης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ή η ελλιπής αιτιολογία αυτής καθιστά τη σχετική διαδικασία νομικώς πλημμελή.(...)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης. Και Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με την προσκόμιση των αναφερόμενων στο σκεπτικό της παρούσας στοιχείων.


ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/179/2022

Προγραμματική σύμβαση..:ζητείται η αναθεώρηση της 917/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι η σύμβαση δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν ορίζεται με σαφήνεια το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την ...... στον Δήμο ..... και δη δεν οριοθετείται η ακριβής έκτασή της σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής του Υπηρεσίας οι οποίες θα πρέπει, δυνάμει του άρθρου 102 παρ. 1 του Συντάγματος, να παραμείνουν στον ίδιο τον Δήμο. β) Η  προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που προβλέπει την παροχή από την ...... προς τον Δήμο συμβουλευτικών υπηρεσιών αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, τούτο προβλέπεται μόνον υπέρ των μετόχων ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού, στοιχείο που δεν συντρέχει εν προκειμένω.  γ) Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ...... δεν δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό των 26 ατόμων, και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου της σύμβασης. Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές.


ΕλΣυν/ΣτΚλ/62/2014

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Μη νομίμως και δη, κατά παράβαση των άρθρων 1 και 2 του ν. 2286/1995, η ελεγχόμενη προμήθεια, που αφορά στην προμήθεια εν γένει ανταλλακτικών οχημάτων με συναφείς υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής τους, δεν εντάχθηκε στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών (Ε.Π.Π.)...Μη νομίμως και δη κατά παράβαση της  επιτάσσουσας  τη σαφήνεια και πληρότητα των όρων της διακήρυξης εκάστου διαγωνισμού διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. δεν προσδιορίστηκε η, εκτιμώμενη έστω, προϋπολογισθείσα δαπάνη για καθεμιά εκ των 5 ομάδων οχημάτων και ειδών, στις οποίες υπήχθη το αντικείμενο του διαγωνισμού,..Μη νομίμως και δη κατά παράβαση της, προβλέπουσας ως ελάχιστο περιεχόμενο της διακήρυξης την αναφορά των κριτηρίων για την αξιολόγηση των προσφορών και την κατακύρωση της προμήθειας,  ..., η δημοσιευθείσα, ως ανωτέρω, στην ημεδαπή περίληψη όρισε ως κριτήριο κατακύρωσης το μεγαλύτερο ποσοστό έκπτωσης σε ακέραιες μονάδες στις τιμές του τιμολογίου της μελέτης...Μη νομίμως και δη κατά παράβαση των άρθρων 8 και 26 του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. έγινε αποδεκτή η κοινή προσφορά των εταιρειών «..», με δ.τ. «…» και «…..», με δ.τ. «….», που δεν συνοδευόταν από εγγυητική επιστολή συμμετοχής εκδοθείσα υπέρ της μόνης συμμετέχουσας στο διαγωνισμό προσωρινής αυτής ένωσης προμηθευτών, αλλά από εγγυητικές επιστολές εκδοθείσες χωριστά υπέρ εκάστου των ανωτέρω νομικών προσώπων-μελών της ένωσης προμηθευτών,...Μη νομίμως ...η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου …  κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για την ομάδα 1 χωριστά στις εταιρείες «…..» και «….»,  που δεν συμμετείχαν αυτοτελώς σ’ αυτόν  αλλά από κοινού υπό την μορφή ενώσεως προμηθευτών, αντί στην μόνη συμμετάσχουσα προσωρινή ένωση.


ΕΣ/Τμ7(ΚΠΕ)44/2015

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Μη νόμιμη.(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες, όπως αυτές προκύπτουν από τα συνημμένα δελτία επισκέψεων τεχνικού τμήματος της ως άνω αναδόχου εταιρείας, οι οποίες έχουν ως αντικείμενό τους, κατά κύριο λόγο, την παραμετροποίηση, την αναβάθμιση και την τεχνική βελτίωση των προγραμμάτων λογισμικού της Singular Logic, των οποίων κάνει χρήση ο Δήμος σε διάφορους τομείς των υπηρεσιών του, εκτός του ότι για την υλοποίησή τους απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής, αφορούν σε αντικείμενο που κείται εκτός του κύκλου των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του υπηρετούντος στη Διεύθυνση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου προσωπικού, όπως αυτά καθορίζονται από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας αυτού. Περαιτέρω δε, οι ανωτέρω εξειδικευμένες εργασίες δεν ανάγονται ούτε στη σφαίρα των καθηκόντων του προσωπικού Πληροφορικής - Μηχανοργάνωσης του Δήμου. Συνεπώς, νομίμως οι εργασίες αυτές ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος πληρωμής εταιρεία, καθόσον πρόκειται για εργασίες, που συντελούν στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία των εξειδικευμένων προγραμμάτων (GENESIS, SHRMS, κλπ) της εταιρείας SINGULAR LOGIC που είναι εγκατεστημένο στο Δήμο ………..και, ως εκ τούτου, εξυπηρετούν τη λειτουργική δραστηριότητα αυτού. Εξάλλου, από τα συνημμένα στο επίμαχο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά και, ειδικότερα, τα δελτία των εκατόν είκοσι ένα (121) επισκέψεων τεχνικού ελέγχου της αναδόχου εταιρείας προκύπτει με σαφήνεια το είδος και το πλήθος των παρεχόμενων υπηρεσιών και το αντικείμενο των υλοποιούμενων δράσεων ανά εφαρμογή, ενώ, από τα 923/11.12.2013 και 996/31.12.2013 τιμολόγια παροχής υπηρεσιών της αναδόχου προκύπτουν με σαφήνεια η τιμή μονάδος και το τελικό κόστος παροχής των ανωτέρω υπηρεσιών, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας. Τέλος, ο λόγος διαφωνίας περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου ως προς το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών, πρέπει να απορριφθεί  ως αόριστος, καθόσον πλην της επίκλησης των διδαγμάτων της κοινής πείρας, δεν παρουσιάζεται κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο σύγκρισης αντιστοίχων υπηρεσιών, ενώ, εξάλλου, παραβλέπεται το γεγονός ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες αποτελούν εξειδικευμένες υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης και, ως εκ τούτου, αυξημένης οικονομικής αξίας, η οποία, σε καμία περίπτωση, δεν μπορεί να θεωρηθoύν ως υπερβαίνουσες το προσήκον μέτρο. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα μπορούσε να θεωρηθεί αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2014, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκε.


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/109/2018

Υπηρεσίες φύλαξης  κτιρίων (...)Με αυτά τα πραγματικά δεδομένα, και σύμφωνα με τα εκτεθέντα  ανωτέρω στη σκέψη ΙΙ, ο ισχυρισμός της Επιτρόπου ότι μη νομίμως ανατέθηκαν οι ως άνω υπηρεσίες στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία βασίμως προβάλλεται διότι: i) η ελεγχόμενη δαπάνη, προστιθέμενη στις ήδη διενεργηθείσες δαπάνες του ιδίου φορέα για την παροχή όμοιων υπηρεσιών κατά το έτος 2016 υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται, σύμφωνα με τις προμνησθείσες διατάξεις του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 η άνευ ειδικών λόγων επιλογή από τους αναθέτοντες φορείς της εξαιρετικής διαδικασίας της απ΄ευθείας ανάθεσης αλλά και τις 60.000 ευρώ που είναι το όριο του συνοπτικού διαγωνισμού. Συνεπώς, με την επιφύλαξη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, οι επίμαχες υπηρεσίες φύλαξης δεν μπορούσαν να ανατεθούν παρά μόνο κατόπιν δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού. ii) δεν αιτιολογείται ειδικά, με επάρκεια και σαφήνεια, η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση της ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως απρόβλεπτη περίσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί η μη διενέργεια του ανοικτού διαγωνισμού που είχε ενταχθεί στο Πρόγραμμα Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας και Φαρμάκων Υγείας (Π.Π.Υ.Φ.Υ.) έτους 2014 του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. καθώς δεν προσκομίζεται κανένα στοιχείο από το οποίο να προκύπτει και στο οποίο να αιτιολογείται η αδυναμία σύνταξης ορθών προδιαγραφών, ούτε αποδεικνύεται ότι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ζήτησε μεταγενέστερα από την Ε.Π.Υ. ή από άλλη εποπτεύουσα Αρχή έγκριση να προκηρύξει ο ίδιος διιαγωνισμό προκειμένου να ικανοποιήσει τις πάγιες, και, ως εκ τούτου, εκ των προτέρων γνωστές, ανάγκες καθαριότητάς του. Αντιθέτως, από τα παρατεθέντα στη σκέψη ΙΙΙ πραγματικά στοιχεία προκύπτει η συστηματική προσφυγή αυτού σε διαδοχικές απευθείας αναθέσεις από τον Απρίλιο έως τουλάχιστον και τον Οκτώβριο του 2016, μολονότι υπήρχε αβεβαιότητα ως προς τη δυνατότητα πρόσληψης φυλάκων με ατομικές συμβάσεις  και οι σχετικές διαδικασίες αποδεικνυόταν χρονοβόρες. Τέλος, αβασίμως επικαλείται ο  Ε.Ο.Π.Υ.Υ. τις  ρυθμίσεις της παρ. 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017, (ΦΕΚ Α΄ 115/7.8.2017) προς νομιμοποίηση της δαπάνης, δοθέντος ότι οι διατάξεις αυτές κρίθηκαν αντισυνταγματικές και αντικείμενες στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ με τα Πρακτικά της 2ης /7.3.2018 Γενικής Συνεδρίασης (Θέμα Α΄) της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου  και, ως εκ τούτου, η επίμαχη δαπάνη δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη  επί τη βάσει αυτών. Ενόψει όμως α) του ότι για τις ίδιες υπηρεσίες  έχουν ήδη θεωρηθεί από την υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου τα Χ.Ε. 1102 και 2380 οικονομικού έτους 2016 του Ε.Ο.Π.Υ.Υ,. το συνολικό ποσό των οποίων υπερέβαινε ήδη το όριο των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται, κατά τα εκτεθέντα η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απ΄ευθείας ανάθεσης, και β) του ότι κατεβλήθη προσπάθεια κάλυψης του συνόλου των αναγκών φύλαξης με τη σύναψη ατομικών συμβάσεων, για την κάλυψη, έως το κρίσιμο εν προκειμένω χρονικό διάστημα, των αναγκών φύλαξης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ενήργησε εν προκειμένω συγγνωστώς για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών του. Ως εκ τούτου, δέχεται συνδρομή συγγνωστή πλάνης υπέρ αυτού, η οποία δικαιολογεί τη θεώρηση του ελεγχόμενου εντάλματος, το ένταλμα όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.