ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1896/2021
Τύπος: Εγκύκλιοι
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: Υπηρεσίες οικονομικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης. Εφαρμογή Βιβλίου ΙΙ ν. 4412/2016. Σύμβαση παροχής εξωγενών υπηρεσιών (outsourcing). Τα ουσιώδη στοιχεία της διακήρυξης του διαγωνισμού, στα οποία περιλαμβάνεται ο ακριβής καθορισμός του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης και η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία αυτής, πρέπει να καθορίζονται με σαφήνεια και ακρίβεια από τους αναθέτοντες φορείς. Μη αναφορά εκτιμώμενου κόστους για τις «τυχόν πρόσθετες υπηρεσίες». Ανάκληση πράξης Κλιμακίου υπό όρο
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/1292/2019
Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων..ζητείται η ανάκληση της 444/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, ως εκ της φύσεως της Δ.Ε.Υ.Α. ..., που αποτελεί τον φορέα διενέργειάς της και του αντικειμένου της σύμβασης, που αφορά επεξεργασία λυμάτων, διέπεται, σύμφωνα με τα άρθρα 222 παρ. 2 και 230 παρ. 2 του ν. 4412/2016, από τις διατάξεις του Βιβλίου ΙΙ (άρθρα 222 έως 338) του εν λόγω νόμου σχετικά με τις αναθέσεις φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Επομένως, αναφορικά με την υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις του άρθρου 288 του ν. 4412/2016, σύμφωνα με τις οποίες η ευχέρεια του αναθέτοντα φορέα να μην υποδιαιρέσει μια σύμβαση σε τμήματα, υπόκειται μόνον σε οριακό έλεγχο των άκρων ορίων της. Ενόψει των ανωτέρω, λαμβάνοντας υπόψη το είδος τη σύμβασης, τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, όπως διευκρινίστηκαν από τον αναθέτοντα φορέα καθώς και α) το δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Δ.Ε.Υ.Α. ... να μην καταστεί άγονος ο διαγωνισμός για τις απομακρυσμένες ΕΕΛ …. και …, β) το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της δαπάνης της σύμβασης αντιπροσωπεύει το προσωπικό που απαιτείται για τη λειτουργία και συντήρηση των μονάδων (ελάχιστο προσωπικό για όλες τις μονάδες 1 Χημικός ΠΕ, 1 Μηχανολόγος ΠΕ, 1 Γεωπόνος ΠΕ, 1 Ηλεκτροτεχνίτης ΔΕ, 3 εργάτες), το οποίο θα έπρεπε πιθανώς να αυξηθεί σε περίπτωση που η σύμβαση είχε υποδιαιρεθεί σε τμήματα με συνέπεια την αύξηση του κόστους της σύμβασης και γ) το πεπερασμένο σε αριθμό τεχνικό προσωπικό της Δ.Ε.Υ.Α. ..., το οποίο θα έπρεπε να συντονίσει τρεις αναδόχους (και το ανάλογο αυξημένο τεχνικό προσωπικό των αναδόχων), κρίνει ότι η επιλογή του αναθέτοντα φορέα να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη σύμβαση σε περισσότερα τμήματα κείται εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας. Κατόπιν αυτών δεν τίθεται ζήτημα ανεπιτρέπτου περιορισμού των δυνητικών υποψηφίων στον επίμαχο διαγωνισμό και παραβίασης των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη. Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά τον δεύτερο διακωλυτικό της υπογραφής της ως άνω σύμβασης λόγο, που εντόπισε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς, κατ’ αποτέλεσμα, έγινε δεκτό με την προσβαλλομένη, το πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων έπρεπε να περιλαμβάνει, πέραν της βαθμολογίας, και λεκτική διατύπωση της κρίσης ανά κριτήριο, υποχρέωση, η οποία, του νόμου μη διακρίνοντος, απαιτείται και στην προκειμένη περίπτωση που υποβλήθηκε μία και μόνο τεχνική προσφορά, προκειμένου να καταστεί ευχερής ο έλεγχος της συμφωνίας της προσφοράς αυτής με τις απαιτήσεις της διακήρυξης. Εξάλλου, ο σχετικός ισχυρισμός της Δ.Ε.Υ.Α. ... ότι εκ παραδρομής δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό πρακτικό πίνακας με τα πραγματικά δεδομένα που επηρέασαν τη βαθμολογία, ο οποίος όμως είχε συνταχθεί και προσκομίζεται το σχετικό χειρόγραφο, όπως προεκτέθηκε, ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν μπορεί να γίνει δεκτός, διότι α) οι σημειώσεις της Επιτροπής Διαγωνισμού που περιλαμβάνονται σε αυτόν δεν αποτέλεσαν αντικείμενο κρίσης της ... απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. ..., ούτως ώστε να εγκριθούν με την τελευταία και β) δεν αποδεικνύεται ο ακριβής χρόνος σύνταξης του παραπάνω εγγράφου. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη το ανωτέρω έγγραφο, τη σημασία για την τοπική κοινωνία της απρόσκοπτης και συνεχούς λειτουργίας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, καθώς και ότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά, η οποία, μάλιστα, έλαβε υψηλή βαθμολογία, κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι ο αναθέτων φορέας συγγνωστώς υπέλαβε ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού μπορούσε να μην θέσει στο οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης και τη λεκτική αποτύπωση της βαθμολογίας της. Μειοψήφησε η Σύμβουλος Βασιλική Πέππα, στην άποψη της οποίας προσχώρησε ο Πάρεδρος Ιωάννης Νταλαχάνης, σύμφωνα με την οποία ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Δ.Ε.Υ.Α. ... πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη, διότι η διαπιστωθείσα ως άνω παραβίαση της υποχρέωσης ειδικής αιτιολόγησης της βαθμολόγησης και αξιολόγησης των υποβαλλόμενων στο πλαίσιο των σχετικών διαγωνισμών, τεχνικών προσφορών, είναι ουσιώδης καθώς καθιστά αδύνατο τον έλεγχο εφαρμογής των κριτηρίων αξιολόγησης από τους αναθέτοντες φορείς κατά τρόπο αντικειμενικό (σχ.VI Τμ 734/2019). Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε..Ανακαλεί την 444/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ.ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/763/2019
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΟΥ:..ζητείται η αναθεώρηση της 123/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με τις ως άνω νομικές παραδοχές, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ότι η διαδικασία που προηγήθηκε της ανάθεσης του επίμαχου έργου είναι νομικώς πλημμελής. Ειδικότερα: Α. το φυσικό – τεχνικό αντικείμενο του έργου δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και πληρότητα, όπως απαιτεί ο νόμος, αλλά περιγράφεται σε γενικό πλαίσιο με απλή αναφορά των ρεμάτων, στα οποία θα λάβουν χώρα οι εργασίες, δίχως να καθορίζεται το είδος καθώς και η ακριβής προμέτρηση της ποσότητας των εργασιών που πρόκειται να εκτελεσθούν. Συγκεκριμένα, όπως ορθώς δέχθηκε το VI Τμήμα, i. η υδρολογική – υδραυλική μελέτη που προβλέπεται στην από 10.1.2018 Τεχνική Έκθεση, που συνοδεύει το έργο, αλλά και στην από 15.5.2017 Τεχνική Έκθεση που υποβλήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου να δοθεί απαλλαγή για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αποτελεί βασικό στοιχείο προσδιορισμού του τεχνικού αντικειμένου του έργου, ως εκ του ότι αυτό συνάπτεται αρρήκτως με τον έλεγχο της παροχετευτικότητας των ρεμάτων σε σχέση με τις πλημμυρικές παροχές, για το λόγο δε αυτό η εν λόγω μελέτη έπρεπε να είχε προηγηθεί της δημοπράτησης του επίμαχου έργου. Αντιθέτως όμως, η μελλοντική εκπόνηση αυτής από τον ανάδοχο κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, τίθεται ως προϋπόθεση υλοποίησης των εργασιών. ii. Συναφώς, η πρόβλεψη υποχρέωσης του αναδόχου να εκπονήσει τοπογραφικές μελέτες και να διενεργήσει αποτυπώσεις του φυσικού εδάφους, από τις οποίες θα προκύπτουν τα υψόμετρα των υποχρεωτικών σημείων της μηκοτομής του πυθμένα των ρεμάτων (γέφυρες, τεχνικά προς αρδευτικές και στραγγιστικές διώρυγες κ.λπ.) καθώς και επαρκή ενδιάμεσα στοιχεία, για να προσδιορίζονται τα απαιτούμενα οριστικά επίπεδα του πυθμένα τους με την αφαίρεση των φερτών υλικών (απορρίμματα, μπάζα, προσχώσεις, αυτοφυής βλάστηση), αποδεικνύει ότι το τεχνικό αντικείμενο του υπό εκτέλεση έργου δεν έχει προσδιοριστεί εκ των προτέρων με ακρίβεια. iii. Η ασάφεια και η αοριστία του αντικειμένου του έργου ενισχύεται και από το ότι στις ως άνω Τεχνικές Εκθέσεις ορίζεται ότι α) κατά την εκτέλεση του έργου θα εκτελεσθούν όσες εργασίες κριθούν απαραίτητες και σε θέσεις, που θα υποδειχθούν από την Υπηρεσία, β) οι εργασίες που δεν είναι δυνατόν να κοστολογηθούν συμβατικά, θα αντιμετωπισθούν απολογιστικά και γ) οι εργασίες, που είναι δύσκολο να προβλεφθούν από την αρχή, θα επιβαρύνουν το κονδύλι των απροβλέπτων. Την ασάφεια περαιτέρω επιτείνει η αναντιστοιχία μεταξύ της Τεχνικής Έκθεσης του έργου και της Ε.Σ.Υ., καθώς στην τελευταία (άρθρο 9 της Ε.Σ.Υ.) προβλέπεται ρητώς, ότι ο ανάδοχος υποχρεούται να συντάξει, μεταξύ άλλων, και μελέτες σχεδιασμού και εγκατάστασης αρδευτικού δικτύου φυτοτεχνικών εργασιών, οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με το αντικείμενο της διαγωνιστικής διαδικασίας. Β. Η συμπερίληψη της εκπόνησης της ως άνω υδρολογικής – υδραυλικής μελέτης στο αντικείμενο του δημοπρατηθέντος έργου δεν είναι νόμιμη, διότι i. ως στοιχείο της ωριμότητας του έργου έπρεπε να προϋπάρχει στο φάκελο το διαγωνισμού, ii. δεν συντρέχει η εξαιρετική περίπτωση ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 50 του ν. 4412/2016, ώστε να είναι επιτρεπτή η ανάθεση της μελέτης από κοινού με την κατασκευή του έργου, iii. το σύστημα υποβολής προσφορών που επελέγη, ήτοι επιμέρους ποσοστά έκπτωσης κατά ομάδες ομοειδών εργασιών, δεν είναι συμβατό με το σύστημα που προβλέπεται από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (αλλά και του προϊσχύσαντος ν. 3316/2005) για τις συμβάσεις μελετών, όπου ο ανάδοχος επιλέγεται με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά και όχι τη χαμηλότερη τιμή, ώστε να εξασφαλίζεται το ποιοτικό αποτέλεσμα της μελέτης σε συνδυασμό με την καλύτερη δυνατή τιμή. Οι προβαλλόμενοι με την αίτηση λόγοι περί αναγκαιότητας σύνταξης των άνω μελετών, ως εκ του ότι εξυπηρετούν περιβαλλοντικούς σκοπούς προστασίας των ρεμάτων και επιβάλλονται από την περιβαλλοντική νομοθεσία, πρέπει να απορριφθούν, διότι δεν αμφισβητείται η αναγκαιότητα εκπόνησης των μελετών αυτών, αλλά η νομιμότητα ανάθεσής τους στον ανάδοχο του υπό εκτέλεση έργου. Ομοίως, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός ότι οι αναδειχθείσες πλημμέλειες δεν είναι ουσιώδεις, διότι η δημοπράτηση έργου, του οποίου το φυσικό – τεχνικό αντικείμενο δεν προσδιορίζεται με επάρκεια και ακρίβεια, με παράλληλη ανάθεση εκπόνησης της προσδιοριστικής του αντικειμένου αυτού μελέτης στον εργολήπτη που αναλαμβάνει την κατασκευή του, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού η κατασκευή του βέλτιστου δυνατού έργου απαιτεί την προηγούμενη ανάθεση της προσδιοριστικής του αντικειμένου του μελέτης υπό συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και με κριτήρια που εξασφαλίζουν την ποιότητα αυτής. Εξάλλου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν νόμιμη ως εκ του ότι ουδεμία ένσταση υποβλήθηκε από τους υποψηφίους αναδόχους, διότι η συμπεριφορά των διαγωνιζομένων δεν ασκεί επιρροή στον προσυμβατικό έλεγχο από το Ε.Σ., που είναι πλήρης, αυτεπάγγελτος και καθολικός, εκτείνεται δε σε όλη τη διαδικασία σύναψης μιας σύμβασης. Απορριπτέος και ο ισχυρισμός περί του ότι επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν την υπογραφή της κρινόμενης σύμβασης, διότι το δημόσιο συμφέρον, που προφανώς εξυπηρετείται με την ολοκλήρωση των εν λόγω εργασιών, δεν αναιρεί την υποχρέωση των αναθετουσών αρχών για τήρηση των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες έχουν επίσης θεσπιστεί για λόγους δημοσίου συμφέροντος (Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 682/2017, 2490/2015). Τέλος, ενόψει της σαφήνειας των εφαρμοστέων διατάξεων, αλλά και του προαναφερθέντος ουσιώδους χαρακτήρα των νομικών πλημμελειών που έλαβαν χώρα κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ.ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1279/2023
Παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την υποστήριξη της Διεύθυνσης Μηχανοργάνωσης και Τεχνικών Έργων (...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο συγκεκριμένος λόγος πρέπει να γίνει δεκτός, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα αναθέτουσα Αρχή. Ειδικότερα, από την οικεία διακήρυξη (άρθρο 1.3. και Παράρτημα Ι αυτής) προκύπτει ότι αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης αποτελεί η παροχή συμβουλευτικών και διοικητικών υπηρεσιών προς το Πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα α) η διοικητική υποστήριξη στην προετοιμασία διαγωνισμών και στις διαδικασίες ανάθεσης για την κάλυψη των αναγκών του Πανεπιστημίου (προϋπολογισμού 200.000,00 ευρώ), β) η υποστήριξη στην διαδικασία λήψης των αδειοδοτήσεων των κτιριακών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου (προϋπολογισμού 80.000,00 ευρώ) και γ) η υποστήριξη στη σύνταξη φακέλων χρηματοδότησης για χρηματοδοτικά προγράμματα που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου (170.000,00 ευρώ). Συνεπώς, πρόκειται για σύμβαση παροχής γενικών υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9 του ν. 4412/2016 και όχι για σύμβαση μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 7α του ν. 4412/2016, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τους κωδικούς CPV στους οποίες κατατάσσονται οι ζητούμενες υπηρεσίες, ήτοι «73200000-4 Υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης» και «75120000-3 Υπηρεσίες Διοικητικής Υποστήριξης Οργανισμών», οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Γ΄ του ως άνω νόμου (άρθρο 2 παρ. 3 περ. 15 του ν. 4412/2016) όπου αναγράφονται οι κωδικοί CPV για τις συμβάσεις μελετών και τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. Συνεπώς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον σχετικό λόγο προσφυγής, δεν απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 52 του ν. 4412/2016 στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Σε κάθε δε περίπτωση, από τον φάκελο της υπόθεσης προκύπτουν όλα τα ουσιώδη στοιχεία, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου τεκμηρίωσης και υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης (πρβλ. ΕλΣυν Τμ. Μειζ.-Επτ. Σύνθεσης 119/2020 σκ. 8). Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 12/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/56/2024
Προμήθεια και εγκατάσταση ψηφιακού εξοπλισμού για την αναβάθμιση της λειτουργίας του συστήματος μέτρησης καταναλώσεων και τη μείωση των απωλειών ύδατος.(...) Περαιτέρω, όμως, παραδεκτή κρίνεται η προσκόμιση το πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου του από 25.10.2023 συμπληρωματικού Πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ανωτέρω από 18.5.2023 Πρακτικού Ι αυτής περί αιτιολόγησης της τεθείσας βαθμολογίας. Τούτο συντάχθηκε σε συμμόρφωση με την προσβαλλομένη (βλ. την εισήγηση του Τμήματος Προμηθειών του προσφεύγοντος στο σώμα της 247/25.10.2023 εγκριτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του) και προς άρση της ως άνω διαπιστωθείσας πλημμέλειας της βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης, η οποία αφορά στην αιτιολόγηση της τεχνικής αξιολόγησης της μοναδικής υποβληθείσας προσφοράς (ΕλΣυν Τμ. Μείζ. Επτ. Συνθ. 1647/2020, Έβδ. Τμ. 1160/2021, 2643/2020). Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κρίνει ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο ελλείπουσα αιτιολογία της βαθμολογίας της τεχνικής προσφοράς της αναδόχου εταιρείας έχει, σε κάθε περίπτωση, συμπληρωθεί με το ανωτέρω συμπληρωματικό Πρακτικό που κατήρτισε η Επιτροπή Διαγωνισμού και εγκρίθηκε με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 19 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι με το υποβληθέν ενώπιόν του σχέδιο, όπως το περιεχόμενό του παρατίθεται αναλυτικά στην προηγούμενη σκέψη, ο προσφεύγων Δήμος συμμορφώθηκε προς την απαίτηση της προσβαλλομένης για την περαιτέρω εξειδίκευση της ρήτρας αναπροσαρμογής που περιλαμβανόταν στο άρθρο 6.7 της διακήρυξης. Εξάλλου, το Δικαστήριο δεν δύναται να υπεισέλθει σε τεχνική κρίση σχετικά με την καταλληλότητα ή μη των δεικτών που δημοσιεύει η ΕΛ.ΣΤΑΤ. και επιλέγει ο εκάστοτε αναθέτων φορέας, όπως εν προκειμένω ο προσφεύγων Δήμος, πλην κρίνει ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση ο προσφεύγων επέλεξε να θέσει ρήτρα αναπροσαρμογής τιμών με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που δημοσιεύει η ΕΛ.ΣΤΑΤ., ο δείκτης αυτός, προκειμένου η τεθείσα ρήτρα να φέρει τα χαρακτηριστικά της σαφούς και ακριβούς διατύπωσης και της εξειδικευμένης αποτύπωσης, κατά το δυνατόν, της τιμής των επιμέρους κατηγοριών των υπό προμήθεια ειδών, όπως επιτάσσει το άρθρο 337 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016, οφείλει να είναι εξειδικευμένος, δηλαδή να αφορά τους ειδικότερους υποδείκτες για κάθε κατηγορία ειδών, στους οποίους ο ίδιος ο προσφεύγων ενέταξε τα υπό προμήθεια αγαθά και τις υπηρεσίες. Πράγματι, εν προκειμένω, ο προσφεύγων εξειδικεύει στο υποβληθέν ενώπιον του Τμήματος σχέδιο σύμβασης τον ως άνω γενικό δείκτη ανά κατηγορία προϊόντων, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς COICOP5 του ΔΤΚ, και, συνεπώς, ανταποκρίνεται στην επιβαλλόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις εξειδίκευση και σαφήνεια. Τούτων δοθέντων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο σχετικός λόγος της προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός.Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την από 8.11.2023 (ΑΒΔ 3640/2023) προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 413/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/84/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για την παροχή των υπηρεσιών «Καθαρισμός ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής ΥΔΡ 20»(....)Το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση της επίμαχης ομάδας εργασιών είναι μη νόμιμη, καθόσον: α) δεν έχει εκπονηθεί οριστική υδραυλική μελέτη από την Τεχνική Υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής για το περιλαμβανόμενο στην ομάδα αυτή αντιπλημμυρικό έργο ούτε έχει ακολουθηθεί η διαδικασία του άρθρου 50 του ν. 4412/2016 (σύμφωνη γνώμη τεχνικού συμβουλίου, ύπαρξη τεύχους τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού, ύπαρξη Κανονισμού Μελετών Έργου κ.α.) προκειμένου να είναι δυνατή η ταυτόχρονη μελέτη και κατασκευή του έργου από τον ανάδοχο(....)ε) σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση της ομάδας αυτής εργασιών συνιστά ουσιώδη τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, αφού επεκτείνει σημαντικά το φυσικό αντικείμενό της(....)Δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης της Περιφέρειας Αττικής για την παροχή των υπηρεσιών «Καθαρισμός ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής ΥΔΡ 20» κατά το μέρος που αφορά τις υπηρεσίες των άρθρων 1, 2, 3 και 8 του προϋπολογισμού και τιμολογίου μελέτης, ενώ κωλύεται κατά το μέρος που αφορά την εκπόνηση μελέτης, καθώς και τα έργα και τις προμήθειες των άρθρων 4, 5, 6 7, 9, 10, 11, 12, 13 και 14.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1980/2020 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ.
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/143/2017
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσθετες υπηρεσίες φύλαξης α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, εφόσον αφορούν σε επιπλέον, των προεκτιμωμένων και περιλαμβανομένων στην κύρια σύμβαση, υπηρεσιών φύλαξης και είναι απολύτως αναγκαίες για την αποτελεσματική και ουσιαστική φύλαξη του εν λόγω υψηλής επισκεψιμότητας πάρκου, β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, καθώς η πραγματικότητα της προβληματικής κατάστασης στο Πεδίο του Άρεως καταγράφηκε για πρώτη φορά συστηματικά με την τήρηση του βιβλίου συμβάντων από την ανάδοχο εταιρεία στο πλαίσιο της κύριας σύμβασης, και γ) το ποσό της υπό έλεγχο σύμβασης (55.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της από 19.1.2017 αρχικής σύμβασης, το οποίο ανήλθε στο ποσό των 600.964,92 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., κρίνει ότι η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών υπηρεσιών παρίσταται νόμιμη.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1701/2021
Προγραμματική Σύμβαση Δήμου με Δίκτυο Δήμων για την παροχή διοικητικής υποστήριξης κατά την άσκηση αρμοδιοτήτων των Τεχνικών Υπηρεσιών και των Υπηρεσιών Δόμησης του Δήμου (άρθρο 4 ν.4674/2020). Ζητείται η ανάκληση της ………… Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία αυτού …( ...)Υπό τις συνθήκες αυτές και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 11, το Δικαστήριο κρίνει ότι η εξεταζόμενη προγραμματική σύμβαση παροχής τεχνικής υποστήριξης έναντι αντιπαροχής - αμοιβής που δεν υπερβαίνει τα έξοδα που συνεπάγεται η εκτέλεση της παροχής, εμπίπτει στο πλαίσιο των θεσμικών σκοπών και δραστηριοτήτων δημοσίου συμφέροντος αμφοτέρων των αντισυμβαλλομένων, καθιστώντας δυνατή την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του ………... και τη διασφάλιση της εκπλήρωσης της αναπτυξιακής της αποστολής. Περαιτέρω, το αντικείμενο αυτής, ως ανταποκρινόμενο τόσο στο εγκριθέν από τον Δήμο, κατά το άρθρο 208 του Κ.Δ.Κ., ετήσιο Τεχνικό Πρόγραμμα αυτού για το έτος 2021 όσο και στα βασικά μεγέθη των σκοπούμενων για τα επόμενα δύο έτη εργασιών που αποτελούν εν πολλοίς, τη συνέχιση του Τεχνικού Προγράμματος του έτους 2021 στο πλαίσιο και του ευρύτερου επιχειρησιακού προγράμματος του Δήμου κατά το άρθρο 206 του Κ.Δ.Κ., είναι επαρκώς προσδιορισμένο και ο περί αοριστίας του προβαλλόμενος με την προσβαλλομένη λόγος είναι απορριπτέος. Εφόσον δε στη σύμβαση περιλαμβάνονται όλα τα αναγκαία τυπικά στοιχεία, η σύναψή της είναι σύμφωνη με τα άρθρα 100 και 44 του ν. 4412/2016, όπως αυτά διαμορφώθηκαν με τις προδιαληφθείσες πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις με σκοπό να συμβάλλουν στη διασφάλιση της τεχνικής και της συνυφασμένης με αυτή διαχειριστικής επάρκειας των Δήμων, που απαιτούνται για τη μέγιστη απορρόφηση των διαθέσιμων αναπτυξιακών κονδυλίων. Περαιτέρω, η σύναψη της σύμβασης είναι νόμιμη και υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης, ως μη αντιτιθέμενη στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, εφόσον το μετέχον ΔΙΚΤΥΟ δεν μπορεί, λαμβανομένων υπόψη των θεσμικών και καταστατικών του σκοπών, να θεωρηθεί ως οικονομικός φορέας, ήτοι φορέας που προσφέρει υπηρεσίες στην ελεύθερη αγορά, δυνάμενος να περιέλθει σε προνομιακή θέση έναντι των ανταγωνιστών του. Κατ΄ ακολουθία των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση,
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/388/2019
Υπηρεσίες ναυαγοσωστικής κάλυψης παραλιών...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι εφόσον από το π.δ 31/2018 που εφαρμόζεται εν προκειμένω προβλέπεται ότι οι ναυαγοσώστες απασχολούνται για 7 ώρες ημερησίως και ειδικότερα από 10:30 πμ ως 17:30μμ, χωρίς περαιτέρω να προβλέπεται κάτι διαφορετικό από οποιοδήποτε στοιχείο του φακέλου, εσφαλμένως υπολογίστηκε με την 124/2018 μελέτη η τιμή μονάδας ανά ανθρωπομήνα λαμβάνοντας υπόψη απασχόληση 8 ωρών και επηρεάζοντας κατά αυτό τον τρόπο τον προϋπολογισμό του διαγωνισμού. Περαιτέρω, δεν αιτιολογείται α) ο τρόπος υπολογισμού του μηνιαίου κόστους εποπτείας, το οποίο ορίζεται στο ποσό των 1.800,00 ευρώ ανά επόπτη, χωρίς αναλυτική τεκμηρίωση, β) ο υπολογισμός του ημερομισθίου του χειριστή του ναυαγοσωστικού σκάφους 5,5 μέτρων και του οδηγού του ναυαγοσωστικού αυτοκινήτου 4Χ4, βάσει του ημερομισθίου του ναυαγοσώστη, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για διαφορετικές ειδικότητες, γ) ο τρόπος υπολογισμού του κόστους εργατικών των τριών ατόμων που θα απασχοληθούν με την υπηρεσία της οργάνωσης και διαχείρισης του προγράμματος Γαλάζιας Σημαίας, καθώς ορίζεται μόνο ως κόστος εργασίας ανά ώρα του εργάτη, του οδηγού και του επόπτη τα ποσά των 8,1 ευρώ, 8,6 ευρώ και 10,00 ευρώ αντίστοιχα, χωρίς περαιτέρω τεκμηρίωση της εν λόγω βάσης υπολογισμού. Τέλος, δεν τεκμηριώνεται ο τρόπος προσδιορισμού της – αναγραφόμενης στον πίνακα ενδεικτικού προϋπολογισμού της …. μελέτης – ποσότητας των επιμέρους υπηρεσιών που ανατίθεται στην ανάδοχο, και συγκεκριμένα για τη ναυαγοσωστική κάλυψη παραλίας, με μονάδα μέτρησης τον «πύργο ανά μήνα κολυμβητικής περιόδου», αναγράφεται ποσότητα 144, παρά το γεγονός ότι αναφέρεται η λειτουργία 10 πύργων Χ 12 μήνες [4 μήνες για τρεις κολυμβητικές περιόδους] = 120 πύργοι, και για την οργάνωση – διαχείριση προγράμματος Γαλάζιας Σημαίας, με μονάδα μέτρησης την «ακτή ανά κολυμβητική περίοδο», αναγράφεται ποσότητα 84, παρά το γεγονός ότι αναφέρεται η κάλυψη 24 ακτών Χ 3 κολυμβητικές περιόδους = 72 ακτές, απόλυτες τιμές που διαμορφώνουν την τελική προϋπολογισθείσα δαπάνη. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι δεν παρατίθεται σαφής τρόπος εξαγωγής της εκτιμώμενης αξίας του κάθε τμήματος του διαγωνισμού και κατ’ επέκταση της συνολικά προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτού, γεγονός που, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαδικασίας αυτού, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη και του μηδενικού ποσοστού έκπτωσης της οικονομικής προσφοράς της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/430/2019
Ναυαγοσωστική κάλυψη παραλιών...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι στα έγγραφα της σύμβασης δεν παρατίθεται με σαφήνεια ο τρόπος εξαγωγής της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της σύμβασης, με παράθεση των στοιχείων και αναλυτική τεκμηρίωση του προκύπτοντος κόστους (π.χ. κονδύλι για τα ημερομίσθια, για τις ασφαλιστικές εισφορές, για την ασφαλιστική κάλυψη του εξοπλισμού, για το κόστος συντήρησης αυτού, για το κόστος κίνησης κ.λ.π.), κατά την έννοια του νόμου. Ως εκ τούτου, το παρόν Κλιμάκιο δεν δύναται να ελέγξει τη νομιμότητα του προϋπολογισμού κατ’ εφαρμογή της αρχής της οικονομικότητας αλλά και των ειδικότερων νομοθετικών διατάξεων, βάσει των οποίων ενδεχομένως καθορίζονται κάποια από τα ως άνω κονδύλια. Τούτο όμως, συνιστά εν προκειμένω ουσιώδη πλημμέλεια, λαμβανομένου ιδίως υπόψη του γεγονότος ότι η μοναδική συμμετέχουσα στο διαγωνισμό εταιρεία υπέβαλε οικονομική προσφορά με μηδενική έκπτωση. Επιπλέον, με βάση τα ως άνω πραγματικά περιστατικά το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι κατά το στάδιο της αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς της αναδόχου εμφιλοχώρησε ουσιώδης πλημμέλεια, καθόσον η βαθμολογία που αυτή έλαβε στα κριτήρια α1, α2 και α4 προέκυψε με την εφαρμογή συντελεστών βαρύτητας διαφορετικών από τους προβλεπόμενους στην οικεία διακήρυξη, με αποτέλεσμα την αλλοίωση της συνολικής βαθμολογίας της προσφοράς της.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το …. έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/179/2022
Προγραμματική σύμβαση..:ζητείται η αναθεώρηση της 917/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι η σύμβαση δεν είναι νόμιμη καθόσον δεν ορίζεται με σαφήνεια το εύρος της διοικητικής υποστήριξης που θα παρασχεθεί από την ...... στον Δήμο ..... και δη δεν οριοθετείται η ακριβής έκτασή της σε σχέση με τις αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής του Υπηρεσίας οι οποίες θα πρέπει, δυνάμει του άρθρου 102 παρ. 1 του Συντάγματος, να παραμείνουν στον ίδιο τον Δήμο. β) Η προγραμματική σύμβαση είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που προβλέπει την παροχή από την ...... προς τον Δήμο συμβουλευτικών υπηρεσιών αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3 στοιχείο δ του άρθρου 2 του ν. 4674/2020, τούτο προβλέπεται μόνον υπέρ των μετόχων ενός Αναπτυξιακού Οργανισμού, στοιχείο που δεν συντρέχει εν προκειμένω. γ) Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν. 4412/2016 περί οριζόντιας συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, διότι η ...... δεν δύναται να εκτελέσει με ίδια μέσα το 80% των δραστηριοτήτων που αφορά η σύμβαση, καθόσον δεν διαθέτει το απαιτούμενο προσωπικό των 26 ατόμων, και πρέπει, επομένως, να απευθυνθεί σε υπηρεσίες ιδιωτών σε ποσοστό που προδήλως υπερβαίνει το 20% του αντικειμένου της σύμβασης. Απορρίπτει τις προσφυγές αυτές.