ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ..ζητείται η ανάκληση της 156/2016 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της εταιρείας «....» και της «....» για την προμήθεια και εγκατάσταση 40.000 ταχυμετρικών υδρομετρητών..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε  προηγούμενη (II) νομική σκέψη, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία, βάσιμο τον προβαλλόμενο πρώτο λόγο ανάκλησης, καθόσον κατά τη ρητή και σαφή διατύπωση των όρων της διακήρυξης, για τους τρίτους οικονομικούς φορείς απαιτείτο η προσκόμιση αποκλειστικώς των δικαιολογητικών της παρ. 13.3., που αποδεικνύουν τη δέσμευση του φορέα αυτού να παράσχει στον διαγωνιζόμενο τους αναγκαίους πόρους για την εκτέλεση της σύμβασης. ...Η προσφορά  όμως, της  αιτούσας εταιρείας ...., στην οποία και ανατέθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, δεν πληρούσε  τις απαιτήσεις (κριτήρια) τεχνικής καταλληλότητας που τίθενται με τη διακήρυξη αναφορικά ειδικώς με την προμήθεια υδρομετρητών, για την οποία γίνεται επίκληση των τεχνικών ικανοτήτων τρίτης εταιρίας («...»), διότι δεν προσκομίστηκαν πιστοποιητικά/βεβαιώσεις του ακριβούς περιεχομένου και της έντεχνης και εμπρόθεσμης εκτέλεσης  συναφθεισών από αυτήν συμβάσεων, όπως απαιτεί επί ποινή αποκλεισμού η υποπαρ. 13.2.2.2 της διακήρυξης. Ειδικότερα για την τελευταία αυτή εταιρία  δεν προσκομίστηκαν πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις έντεχνης εκτέλεσης των συμβατικών παραδόσεων της τελευταίας πενταετίας,...Η ανωτέρω σύμβαση συνοδεύεται από δήλωση του εκπροσώπου της ... ότι, εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης μεταξύ συριακής και τουρκικής κυβέρνησης, δεν ήταν δυνατή η λήψη επισημείωσης  της σύμβασης της Χάγης(apostille) για την παραπάνω σύμβαση, καθώς και από ένορκη βεβαίωση του ίδιου εκπροσώπου το μεν ότι η Υπηρεσία Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως της πόλης της Δαμασκού δεν είναι σε θέση να εκδώσει επιστολή επιβεβαίωσης της καλής εκτέλεσης της σύμβασης, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης των δύο χωρών, το δε ότι η εταιρία εκτέλεσε την εν λόγω σύμβαση πωλήσεων 93.750 τεμαχίων υδρομετρητών έντεχνα και έγκαιρα(..)Η πρόβλεψη της υποπαρ. 13.4 της διακήρυξης και η δυνατότητα που παρέχει για αντικατάσταση εγγράφων από υπεύθυνη δήλωση ή ένορκη βεβαίωση, αφορά την διοικητική λειτουργία κάθε κράτους και την υποκατάσταση συγκεκριμένων δικαιολογητικών που τυχόν δεν εκδίδονται σε αυτό...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι ο πρώτος λόγος ανάκλησης είναι βάσιμος και η προσβαλλομένη πρέπει να ανακληθεί κατά το κεφάλαιο αυτής που προσβάλλεται με το λόγο αυτό. Περαιτέρω το Τμήμα κρίνει ότι ο δεύτερος λόγος ανάκλησης είναι αβάσιμος..Αποφαίνεται ότι πρέπει να ανακληθεί εν μέρει η 156/2016 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεκτικού Συνεδρίου κατά το κεφάλαιο αυτής που προσβάλλεται με το πρώτο λόγο ανάκλησης και ότι δεν πρέπει να ανακληθεί κατά το προσβαλλόμενο με το δεύτερο λόγο ανάκλησης κεφάλαιο αυτής και να μην υπογραφεί το υποβληθέν σχέδιο συμβάσεως.

Αναθεωρήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/4/2017 Απόφαση, η οποία ανακαλεί την 156/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης...) 

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια «Ανταλλακτικά - συντήρηση και επισκευή μεταφορικών μέσων» (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι στο πλαίσιο της προκειμένης διαγωνιστικής διαδικασίας δεν εκκρεμούν ενστάσεις ή ένδικα βοηθήματα (βλ. την 19656/3.8.2017 βεβαίωση του Δημάρχου….), δεν κωλύεται η σύναψη των ελεγχόμενων συμβάσεων, υπό τον όρο ότι: α) στο τέλος του πρώτου εδαφίου του άρθρου 12 («Εκχωρήσεις - Μεταβιβάσεις») κάθε σύμβασης θα προστεθεί η φράση «σύμφωνα με το άρθρο 132 του ν. 4412/2016», β) στο άρθρο 6 («Εγγυήσεις») κάθε σύμβασης θα συμπληρωθούν τα ποσά και τα στοιχεία των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 4.1 της διακήρυξης. 

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Καταβολή αμοιβής για την «Αντικατάσταση κεντρικής θύρας εισόδου και επισκευή αναβατορίου ΑμΕΑ στο πρώην δημαρχείο ...». Ως αιτιολογία της άρνησής της, .., προέβαλε ότι στην από 21.6.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης αναφέρονται επιφυλάξεις σχετικά με το σύνολο των εργασιών, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει η καλή εκτέλεση και το εύλογο της δαπάνης του έργου, κατά παράβαση του άρθρου 15 του π.δ. 171/87, ενώ η από 31.7.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, επειδή η 246/24.7.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον ορισμό νέων μελών στην οικεία επιτροπή δεν έχει αναδρομική ισχύ.(..)Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον επισυνάπτεται βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών στις οποίες αφορά η ελεγχόμενη δαπάνη και δεν ασκεί επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών.

Καταβολή αμοιβής για την «Επισκευή τοπικών αστοχιών σκυροδέματος για τη συντήρηση των όψεων του 13ου Δημοτικού Σχολείου ..». (...) Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία αφορά σε εργασίες προϋπολογισμού μικρότερου των 5.869,41 ευρώ και εξοφλείται μετά την περαίωση των εργασιών αυτών, είναι νόμιμη και κανονική, καθόσον επισυνάπτονται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 171/1978, αφενός βεβαίωση ότι ο ανάδοχος ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις του και αφετέρου βεβαίωση καλής εκτέλεσης των εργασιών. Δεν ασκεί δε επιρροή το ότι η επιτροπή βεβαίωσης καλής εκτέλεσης των σχετικών έργων ορίστηκε μετά την περαίωση των εργασιών, ούτε απαιτείται η υποβολή λογαριασμού (πιστοποίησης).

Ασφαλιστικές-εισφορές.(...)όπως προκύπτει από τα στοιχεία τού φακέλου, η αιτούσα είχε περιλάβει στα πιστοποιητικά συμμετοχής της την 17943/12.7.2010 ένορκη βεβαίωση ενώπιον της συμβολαιογράφου Αθηνών …, με την οποία ο νόμιμος εκπρόσωπός της βεβαιώνει ενόρκως, μεταξύ άλλων, ότι «οι απασχολούμενοι στην άνω εταιρεία, συμπεριλαμβανομένων και των διοικούντων αυτήν είναι ασφαλισμένοι στα ακόλουθα Ταμεία Α) ΙΚΑ και Β) Ταμείο Εμπόρων». Με αυτό το περιεχόμενο, η εν λόγω ένορκη βεβαίωση καλύπτει τις απαιτήσεις τού άρθρου 9 παρ. 2 περ. δ της διακήρυξης, διότι περιλαμβάνει τα φερόμενα ως ελλείποντα στοιχεία που απαιτεί ο όρος αυτός της διακήρυξης και εμπεριέχει, κατά το περιεχόμενό της, υπεύθυνη δήλωση των νομίμων εκπροσώπων της αιτούσης, με επιπλέον το στοιχείο του όρκου, σε σχέση με την αξιούμενη από τη διακήρυξη (διαφορετική κατά τον τύπο) υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, μπορεί δε να επισύρει εις βάρος των ενόρκως καταθετόντων που γνωρίζουν ότι τα βεβαιούμενα σ’ αυτήν είναι ψευδή τις προβλεπόμενες κατά το άρθρο 224 παρ. 2 του Π.Κ. για το αδίκημα της ψευδορκίας ποινικές ευθύνες. Εν όψει τούτου, οι ισχυρισμοί τους οποίους προέβαλε η αιτούσα με την προδικαστική προσφυγή της και επαναφέρει ήδη με την κρινόμενη αίτηση, ότι ο αποκλεισμός της με την προαναφερθείσα στη σκέψη 2 αιτιολογία δεν είναι νόμιμος, διότι η υποβληθείσα ως άνω ένορκη βεβαίωση κάλυπτε κατ’ ουσίαν την επίμαχη απαίτηση της διακήρυξης περί υποβολής υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμοι (πρβλ ΕΑ 591/2008).

Προμήθεια καυσίμων θέρμανσης και κίνησης...ζητείται η ανάκληση της 78/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ως εκ τούτου, δεν είναι βέβαιο ότι οι υποψήφιοι θα προσέφεραν τα ίδια ποσοστά έκπτωσης, σε περίπτωση που η διακήρυξη προέβλεπε τη δυνατότητα προμήθειας για επιμέρους ποσότητες (ανά είδος καυσίμου ή /και φορέα). Β) Περαιτέρω, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι στο σχέδιο σύμβασης μεταξύ της .... και της αναδόχου δεν έχουν περιληφθεί διατάξεις για την καταβολή και επιστροφή της εγγύησης καλής εκτέλεσης, σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης αυτής, όπως προβλέπεται από το άρθρο 4.1 της διακήρυξης. Με την κρινόμενη δε αίτηση ανάκλησης προβάλλεται αβασίμως ότι δεν απαιτείται να καταβληθεί η εγγύηση αυτή, κατ’ εφαρμογή του τρίτου εδαφίου του άρθρου 72 παρ. 1 β) του ν. 4412/2016, διότι η αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι κατώτερη των 20.000 ευρώ, και συγκεκριμένα ανέρχεται στο ποσό των 19.511,20 ευρώ. Και τούτο διότι, όπως προαναφέρθηκε στη σκέψη IV της παρούσας, η εξαίρεση αυτή εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση κατά την οποία δεν ορίζεται άλλως στα έγγραφα της σύμβασης. Όμως, εν προκειμένω, στο άρθρο 4.1 της διακήρυξης ορίζεται ότι για την υπογραφή της σύμβασης απαιτείται η παροχή εγγύησης καλής εκτέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 72 παρ. 1 β) του ν. 4412/2016, ποσοστού 5% επί της αξίας της σύμβασης, εκτός ΦΠΑ, και κατατίθεται πριν ή κατά την υπογραφή της σύμβασης, χωρίς να προβλέπεται η εξαίρεση για σύμβαση αξίας κατώτερης των 20.000 ευρώ. Συνεπώς, για να είναι νόμιμη η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της .... και της αναδόχου, θα πρέπει να προστεθούν σε αυτό διατάξεις που αφορούν στην καταβολή και επιστροφή της κατ’ άρθρο 4.1 της διακήρυξης εγγύησης καλής εκτέλεσης, σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης, εκτός ΦΠΑ.Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων σύμβασης, υπό τον όρο ότι στο σχέδιο σύμβασης που αφορά τη ...., θα προστεθούν διατάξεις για την καταβολή και επιστροφή της κατ’ άρθρο 4.1 της διακήρυξης εγγύησης καλής εκτέλεσης, σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης αυτής, εκτός Φ.Π.Α.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Σύμβαση εκτέλεσης έργου βελτίωσης εθνικής οδού. Εγγύηση καλής εκτέλεσης. Επισήμανση να συμπληρωθεί το νόμιμο ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που πρέπει να κατατεθεί από τον ανάδοχο, σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021. Κρίσιμος χρόνος για την οριστικοποίηση του οικείου θεσμικού πλαισίου διενέργειας του διαγωνισμού και σύναψης της σύμβασης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:..Κατά συνέπεια, εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται οι προεκτεθείσες νομικές πλημμέλειες της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, ήτοι α) δεν είναι νόμιμος ό όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού με τον οποίο τίθεται ως προϋπόθεση συμμετοχής η ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα να έχει αποκτηθεί μόνο από δημόσιο φορέα, β) μη νομίμως αποκλείστηκε η σύμπραξη «….», χωρίς να κληθεί για διευκρινήσεις, για το λόγο ότι δεν προκύπτει πλήρως από την προσκομισθείσα από 24.11.2010 βεβαίωση καλής εκτέλεσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης .. η εκπόνηση και των τριών απαιτούμενων στο άρθρο 20.1 μελετών, σε κάθε δε περίπτωση αρκούσε για την απόδειξη αυτών και η υποβληθείσα υπεύθυνη δήλωση του σχήματος και γ) μη νομίμως αποκλείστηκε η σύμπραξη «….Α.Ε.», δεδομένου ότι η 90611/22.7.2015 βεβαίωση της Περιφέρειας … αφορά σε μελέτη, η οποία εγκρίθηκε κατά μόλις 2,5 μήνες προγενέστερα της ορισθείσας πενταετίας, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να απορριφθούν και η προσβαλλόμενη 6/2016 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 1η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στο Νομό …δεν πρέπει να ανακληθεί.. Απορρίπτει την ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «….», ενεργουσών αφενός ως σύμπραξη και αφετέρου ατομικώς.Δεν ανακαλεί την 6/2016 πράξη της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ….Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της Περιφέρειας … (Περιφερειακή Ενότητα …).

ΕΡΓΑ.(..) εξόφληση του έργου «Επισκευή – Ανακατασκευή κληροδοτήματος ... (Β΄ φάση)»...ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, διότι .....ως απόφαση ανάθεσης καθηκόντων ταμία και οικονομικού διαχειριστή της Κοινωφελούς Επιχείρησης σε μόνιμο υπάλληλο του Δήμου, ούτε κανονιστική πράξη είναι, ούτε πράξη συγκρότησης αμειβόμενων ...και συναφών οργάνων γνωμοδοτικής ή άλλης αρμοδιότητας ...και ως εκ τούτου δεν απαιτείται η ανάρτησή της στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ...Όμοια αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, διότι το άρθρο 208 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, αναφερόμενο ρητά σε Δημοτικά συμβούλια και σε Συνδέσμους Δήμων, θεσπίζει υποχρεώσεις σύνταξης Τεχνικού Προγράμματος εκτελεστέων έργων για τους Δήμους και τους Συνδέσμους τους και όχι για τις Κοινωφελείς Επιχειρήσεις των Δήμων,.Αβάσιμος είναι και ο τρίτος λόγος διαφωνίας, καθώς η αναμόρφωση (μείωση) της πίστωσης του προϋπολογισμού βάσει του ποσού που ορίστηκε τελικά από τη μελέτη του έργου δεν προβλέπεται από το νόμο ως υποχρέωση του φορέα..Όμοια αβάσιμος είναι και ο έκτος λόγος διαφωνίας, διότι ο ν. 4412/2016 δεν κατήργησε το άρθρο 15 του π.δ. 171/1987..όπως εσφαλμένα υπολαμβάνεται, επομένως νομίμως το έργο παραλήφθηκε με την από 28.4.2017 βεβαίωση καλής εκτέλεσης της επιτροπής παραλαβής μικρών έργων και νομίμως διενεργήθηκε η επίβλεψη και βεβαιώθηκε η παρακολούθηση – περάτωσή του..(..)Ωστόσο, ο έβδομος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Τούτο διότι η δημοσιονομική δέσμευση της δαπάνης έλαβε χώρα με τη δημοσίευση της Α-20/12/9.6.2017 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης του Προέδρου της Επιχείρησης στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ στις 19.7.2017, σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της 30/19.12.2016 απόφασης του Διοικητικού της Συμβουλίου περί απευθείας ανάθεσης του έργου, της υπογραφής της 2543/21.12.2017 σύμβασης, με την οποία έλαβε χώρα η νομική δέσμευση του φορέα, της από 28.4.2017  βεβαίωσης καλής εκτέλεσης του έργου και της έκδοσης του 146/14.7.2017 τιμολογίου του αναδόχου. Επομένως, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με την 1/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Εξωτερικών (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της προαναφερόμενης σύμβασης, το οποίο αφορά στην ανάθεση, από την προσφεύγουσα Α.Α. στην εταιρεία «…», των υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων του Υπουργείου Εξωτερικών για τρία συνολικά χρόνια (στο εξής: ελεγχόμενη σύμβαση), «επισημαίνοντας» ότι «πρέπει να γίνει σχετική διόρθωση στο άρθρο 5 της σύμβασης, ώστε η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης να υπολογιστεί στο 4% επί της προϋπολογιζόμενης αξίας του διαγωνισμού και όχι στο 5% επί της συνολικής αξίας της σύμβασης».(...)Κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή, η εγγύηση καλής εκτέλεσης της ελεγχόμενης σύμβασης υπολογίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4.1 της οικείας Διακήρυξης, που καθορίζει το ύψος αυτής «σε ποσοστό 5% επί της αξίας της σύμβασης» κι όχι σύμφωνα με άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021, οι διατάξεις του οποίου τέθηκαν σε ισχύ μεταγενέστερα (1.6.2021) της αποστολής της οικείας Διακήρυξης προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (22.4.2021).Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.