Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα εταιρεία επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής (Γενικό Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας - Πατησίων «Κωνσταντοπούλειο»), με την οποία ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος της διαγωνιστικής διαδικασίας η παρεμβαίνουσα εταιρεία. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια ενός κλιβάνου αποστείρωσης τύπου VS 12/2, με εκτιμώμενη δαπάνη 149.000,00 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η προσφυγή βασίζεται στον ισχυρισμό ότι η παρεμβαίνουσα υποβίβασε ψευδή δήλωση στο Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ), μη δηλώνοντας προηγούμενη σοβαρή πλημμέλεια κατά την εκτέλεση συμβάσεων παρόμοιου αντικειμένου (συντήρηση κλιβάνων), η οποία είχε οδηγήσει σε έκπτωσή της από προηγούμενη σύμβαση με το Νοσοκομείο «Αττικόν». Η προσφεύγουσα ζητεί επίσης την ακύρωση κάθε συναφούς πράξης ή παραλείψεως της αναθέτουσας αρχής.

Νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ανελκυστήρων του, καθόσον ενόψει του  αυστηρού νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις εργασίες συντήρησης ανελκυστήρων, τις επίμαχες εργασίες δύναται να εκτελεί – και μάλιστα επί ποινή επιβολής προστίμου υπέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης- αποκλειστικά πιστοποιημένο και ειδικώς αδειοδοτημένο από την αρμόδια Διεύθυνση της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης συνεργείο, τα μέλη του οποίου οφείλουν μεταξύ άλλων να απασχολούνται αποκλειστικά με τη συντήρηση ανελκυστήρων (ΚΥΑ οικ.Φ.Α/9.2/OIK.28425/22.12.2008, ΦΕΚ Β΄ 2604, Διορθ. Σφαλμ. στο Β΄ 424/10.3.09).

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Νοσοκομείου, κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού, διότι δεν τηρήθηκε η υποχρέωση που τάσσεται ευθέως από το δεύτερο εδάφιο της διάταξης του άρθρου 50 παρ. 10 του ν. 3370/2005 (έκδοση της απόφασης του αρμόδιου Υπουργού για τον καθορισμό του αριθμού και των ειδικοτήτων των τεχνικών του αναδόχου, καθώς και του προϋπολογισμού αυτής).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υπό έλεγχο δαπάνες για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης δεν είναι νόμιμες κατά το μέρος που με τις σχετικές αποφάσεις περί ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης και τις οικείες συμβάσεις, επί των οποίων ερείδονται, δίδεται προγενέστερη της ημεροχρονολογίας σύναψης των συμβάσεων αυτών ισχύς, ήτοι, αναδρομικά από 1.12.2013..(..)Κατόπιν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι εν μέρει μη νόμιμες, πλην όμως, λαμβάνοντας υπόψη α) το γεγονός ότι η φερόμενη ως δικαιούχος των χρηματικών ενταλμάτων εταιρεία είχε υποβάλει έγγραφες προσφορές περί ανανέωσης των παρεχομένων ήδη, βάσει προηγούμενων συμβάσεων και λόγω αποκλειστικής αντιπροσώπευσης, υπηρεσιών συντήρησης, σε χρόνο προγενέστερο της 1.12.2013 (ημερομηνία έναρξης των παρεχομένων υπηρεσιών), β) την αδήριτη ανάγκη παροχής των υπηρεσιών συντήρησης του επίμαχου ιατρικού εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, που βρίσκεται σε εντατική χρήση για την παραγωγή διαγνωστικών αποτελεσμάτων με ακρίβεια στο εν λόγω Νοσοκομείο, γ) το γεγονός ότι υπήρχε διαθέσιμη πίστωση, η οποία εν τέλει δεσμεύθηκε από το Νοσοκομείο και αναλήφθηκαν οι σχετικές υποχρεώσεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά επειδή θεώρησαν συγγνωστώς ότι μπορούσαν να ενεργήσουν κατά τον τρόπο αυτό. (συγγνωστή πλάνη)

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων :ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 146/2014 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα(...)Με τον πρώτο λόγο ανάκλησης το Νοσοκομείο ισχυρίζεται ότι οι επίμαχες δαπάνες είναι σε κάθε περίπτωση νόμιμες, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των νομιμοποιητικών διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014. Ο λόγος αυτός, με βάση τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη ΙΙΙ της παρούσης, είναι αβάσιμος, καθώς οι επίμαχες παρατάσεις δεν οφείλονταν ούτε σε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν κατέστη δυνατό να δρομολογηθούν εγκαίρως οι διαδικασίες ανάδειξης νέων αναδόχων, ούτε στην καθυστέρηση ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών, λόγω άσκησης ενδίκων μέσων. Αντίθετα, προκύπτει ότι το Νοσοκομείο, από τις 3.10.2012 και τη θέση σε ισχύ του ΠΠΥΥ 2012 (ήτοι τρεις μήνες περίπου πριν τη λήξη της αρχικής 200/2011 σύμβασης), ουδέν έπραξε για τη διενέργεια του περιληφθέντος στο εν λόγω ΠΠΥΥ ενιαίου δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού. Επιπλέον, με μεγάλη χρονική καθυστέρηση προέβη στις 19.4.2013 (ήτοι σχεδόν επτά μήνες μετά τη θέση σε ισχύ του ως άνω ΠΠΥΥ) σε επιμερισμό των αναγκών του σε υπηρεσίες συντήρησης των ηλεκτρολογικών του εγκαταστάσεων και κατάτμηση των οικείων δαπανών, με την εξαίρεση των επίμαχων υπηρεσιών από τον ενιαίο διαγωνισμό που είχε συμπεριληφθεί στο ΠΠΥΥ 2012. Τέλος, υπήρξαν ουσιώδεις κωλυσιεργίες στην ολοκλήρωση του πρόχειρου διαγωνισμού (ήτοι ενός διαγωνισμού εξ ορισμού με ευέλικτες διατυπώσεις), ο οποίος μάλιστα είχε προκηρυχθεί κατ’ επίκληση λόγων επείγοντος, αφού κατ’ επανάληψη ο εν λόγω διαγωνισμός δεν διενεργήθηκε λόγω έλλειψης απαρτίας των μελών της επιτροπής διαγωνισμού, ενώ ματαιώθηκε και δύο (2) φορές χωρίς προφανή δικαιολογητικό λόγο. Σημειώνεται δε ότι, με βάση τα εκτιθέμενα στην ένδικη αίτηση, τελικώς ο πρόχειρος επαναληπτικός διαγωνισμός διενεργήθηκε στις 27.5.2014, κατά τον οποίο αναδείχθηκε ανάδοχος η εταιρεία «.......», με την οποία υπογράφηκε σχετικά η 81/2014 σύμβαση, ετήσιας διάρκειας (από 1.8.2014 έως 31.7.2015), έναντι μηνιαίου τιμήματος 1.896,25 ευρώ (με ΦΠΑ). Ενόψει αυτών, λαμβάνοντας υπόψη το προαναφερθέν ιστορικό σε σχέση με την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ήδη το μηνιαίο τίμημα ανέρχεται σε 1.896,25 ευρώ (από 1.8.2014), είναι δηλαδή ουσιωδώς μικρότερο σε σχέση με το έτος 2013, στο οποίο αφορά η επίμαχη δαπάνη, όπου ανερχόταν - για την παροχή των ίδιων υπηρεσιών - σε 3.388,65 (από 1.1 έως 31.7.2013), 3.185,70 (από 1.8.2013 έως 31.10.2013 και 2.994,56 ευρώ (από 1.11.2013 έως 31.12.2013), δεν τίθεται ζήτημα αναγνώρισης συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Νοσοκομείου όσον αφορά στις γενόμενες παρατάσεις της επίμαχης σύμβασης. Κατά συνέπεια, η ένδικη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη.Απορρίπτει την αίτηση. 

 

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και υποστήριξης των εφαρμογών λογισμικού:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 62/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου δεν προκύπτει ότι ο προϋπολογισμός της σύμβασης έχει καταρτιστεί σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας. Αλυσιτελώς δε προβάλλεται ότι το 31706/18.3.2011 έγγραφο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με θέμα «Καθορισμός ορίων συμβάσεων συντήρησης (ΟΠΣΥ) κ.λπ.» συνιστά ενδεικτικό συμβουλευτικό οδηγό, που αφορούσε τη χρονική περίοδο έκδοσής του, ότι τα αναφερόμενα στο έγγραφο αυτό οικονομικά όρια αφορούν συγκεκριμένη χρονική περίοδο (1.4.2011 έως 31.12.2011) και ότι μετά την παραλαβή του έργου «ΟΠΣΥ ΠεΣΥΠ Στερεάς Ελλάδας» προστέθηκαν από την ..... νέες εφαρμογές λογισμικού εξαιτίας των οποίων αυξήθηκε το κοστολόγιο των αντίστοιχων υπηρεσιών, διότι από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, η διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της σύμβασης στο συγκεκριμένο ύψος. Αντιθέτως μάλιστα από το Δ/172/20.3.2018 έγγραφο του Γενικού Νοσοκομείου Καρπενησίου στο οποίο αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «(…) Εκ των εκτεθέντων εγγράφων του αρχείου της υπηρεσίας μας, συνοψίζοντας τα ανωτέρω καταλήγουμε με κάθε επιφύλαξη στα εξής: 1. Δεν υπήρξε κανένας τρόπος προσδιορισμού της ετήσιας δαπάνης και δεν υπήρξε καμία διαγωνιστική διαδικασία από το Νοσοκομείο, διότι δεν ήταν ο κύριος του έργου (…) 2. Μετά την παραλαβή των πληροφοριακών συστημάτων (12/2010), η σύμβαση SLA με ετήσιο καθορισμένο κόστος για όλα τα Νοσοκομεία τα 327.000,00 ευρώ (1ο έτος), δεν εφαρμόστηκε από τον κύριο του έργου, την 5η Υ.Πε. (Σήμερα τα Νοσοκομεία πληρώνουν τα 469.000,00 ευρώ). 3. Το 2011, η Υ.Πε. έκανε μια προσπάθεια άτυπης διαπραγμάτευσης, σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου, αλλά δεν κατόρθωσε να συνάψει σύμβαση στα οικονομικά όρια που είχαν τεθεί. Προκαθορίζονται οι όροι της σύμβασης και δίνονται σε κάθε Νοσοκομείο να εφαρμοστούν, έναντι τιμήματος που προτείνει η εταιρεία!!! 4. Από το 2012 και μετά το Νοσοκομείο Καρπενησίου συνάπτει συμβάσεις με συνεχώς αυξημένο τίμημα και από τα 2.032 ευρώ που προτείνεται σύμφωνα με την SLA, καταλήγουμε στα 2.710 ευρώ και φθάνουμε τα 3.738 ευρώ μηνιαίως προ ΦΠΑ. 5. Η 5η Υ.Πε., ως κύριος του έργου, δεν απαντά σε έγγραφα που τις διαβιβάζουν οι εκάστοτε διοικήσεις του Νοσοκομείου για τη σύμβαση SLA και όχι μόνο δεν εφαρμόζεται η 285/2005 σύμβαση, αλλά δεν εφαρμόζονται και οι οδηγίες του Υπουργείου σύμφωνα με την αρ. οικ/21176/28.2.2013 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας με θέμα τη μείωση 20-25% του τιμήματος των συμβάσεων υπηρεσιών (…)» καταδεικνύεται ότι ο προϋπολογισμός της επίμαχης σύμβασης δεν έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον από το έτος 2011 και εντεύθεν το Νοσοκομείο είχε συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με την εταιρεία Computer Team ΑΕΒΕ (βλ. τις από 24.6.2011, 1.3.2012, 15.4.2014 σχετικές συμβάσεις) χωρίς να έχει ανακύψει διαφωνία ως προς τη θεώρηση των οικείων ενταλμάτων, κρίνει ότι τα όργανά του ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης.(..)Δέχεται την αίτηση.

Αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης εφαρμογών λογισμικού :ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 5/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα..Με αυτά τα δεδομένα, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι με την παρούσα αίτηση δεν γίνεται επίκληση νέων ισχυρισμών ούτε προσκομίζονται νέα κρίσιμα στοιχεία πέραν των όσων έχουν ήδη αξιολογηθεί από αυτό στο πλαίσιο της προαναφερόμενης αίτησης ανάκλησης του Γενικού Νοσοκομείου ... επί της οποίας εκδόθηκε η 7/2018 πράξη, κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από τις προδιαληφθείσες κρίσεις του, καθώς και από τις αντίστοιχες κρίσεις του Κλιμακίου, το οποίο και παραπέμπει στην 7/2018 πράξη του Τμήματος. Επιπλέον, ο ειδικότερος ισχυρισμός του αιτούντος ότι η ύπαρξη δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας επί των εφαρμογών του Ο.Π.Σ. του Νοσοκομείου προκύπτει από την ως άνω, από 20.7.2017 σύμβαση (ΑΔΑΜ: …), η οποία διαλαμβάνει τα εξής: «Οι εφαρμογές λογισμικού της παρούσας σύμβασης αποτελούν ιδιοκτησία του Αναδόχου και το Νοσοκομείο δεν αποκτά δικαίωμα κυριότητας σε αυτές αλλά απλώς αγοράζει το δικαίωμα χρήσης των εφαρμογών λογισμικού που είναι εγκατεστημένες στο υπολογιστικό σύστημα το οποίο βρίσκεται στο Νοσοκομείο (...)», είναι απορριπτέος, καθώς μόνη κρίσιμη περί της κατάφασης ή μη ύπαρξης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των εφαρμογών λογισμικού του αιτούντος είναι η αρχική .../2005 σύμβαση, στο πλαίσιο εκτέλεσης της οποίας πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση του Ο.Π.Σ. στα υπαγόμενα στην 5η Υ.Πε. νοσοκομεία. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά το παρελθόν το αιτούν είχε συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με την εταιρεία «....», χωρίς να έχει ανακύψει διαφωνία ως προς τη θεώρηση των οικείων ενταλμάτων (βλ. ενδεικτικώς τις αναφερόμενες στη σκ. V συμβάσεις), κρίνει ότι τα όργανά του ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης.Ανακαλεί την 5/2019 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο ΙV Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου λόγω συγγνωστής πλάνης.

Επί του μείζονος σπουδαιότητος νομικού ζητήματος της αντίθεσης ή μη του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (ΦΕΚ Α΄ 115)  προς τις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, και της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο παραπέμφθηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 6 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, ΦΕΚ Α΄ 52), όπως η παράγραφος αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 4489/2017 (ΦΕΚ Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τα πρακτικά της 20ης/14.11.2017 Συνεδρίασης του ΙV Τμήματος, που διαβιβάστηκαν στη Γραμματεία της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας με το ΦΓ16/10420/9.2.2018 έγγραφο της Υπηρεσίας Επιτρόπου στη Γραμματεία της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου...(..)Α. Στο άρθρο 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017) ορίζεται ότι: «Δαπάνες που έχουν προκύψει από ήδη παρασχεθείσες, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, υπηρεσίες καθαριότητας, σίτισης-εστίασης, φύλαξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας, θεωρούνται σύννομες και εκκαθαρίζονται σε βάρος των πιστώσεων των προϋπολογισμών των οικείων φορέων». Στην αιτιολογική έκθεση της εν λόγω διάταξης αναφέρεται ότι «Στην περ. β, κρίνεται απαραίτητη η νομιμοποίηση δαπανών από υπηρεσίες καθαριότητας, σίτισης και φύλαξης ή συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού που έχουν παρασχεθεί σε οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου, καθώς ομοίως συνέχονται με τη διαρκή και απρόσκοπτη παροχή των υπηρεσιών αυτών (…). Από τη διατύπωση της διάταξης καθίσταται σαφές ότι νομιμοποιούνται μόνον οι δαπάνες που έχουν ήδη παρασχεθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και όχι μεταγενέστερες», ενώ στην έκθεση αξιολόγησης συνεπειών της ρύθμισης, σε σχέση γενικώς  με την παρ. 3 του ως άνω άρθρου, αναφέρεται ότι «η προτεινόμενη διάταξη στην παρ. 3 επιφέρει ευεργετικές συνέπειες για τους φορείς που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της αποκαθιστώντας την ομαλή ροή πληρωμής των δαπανών (…) με άμεσο αποτέλεσμα την (…) εξοικονόμηση σημαντικών δημόσιων πόρων».(..)Β. Με την ανωτέρω διάταξη επιχειρείται η, δια της συλλήβδην νομιμοποίησης των οικείων δαπανών, άρση κάθε κωλύματος εξόφλησης των παρόχων ενός ευρέος φάσματος υπηρεσιών και δη καθαριότητας, σίτισης-εστίασης, φύλαξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού προς οιοδήποτε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Υγείας, αδιακρίτως της βαρύτητας και των συνεπειών των πλημμελειών που καθιστούν παράνομη τη διενέργεια των σχετικών δαπανών, καθώς και χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό για το παρελθόν και μέχρι τη δημοσίευση του ως άνω νόμου.(..)Σημειωτέον ότι είχαν προηγηθεί και άλλες ενέργειες του νομοθέτη για νομιμοποίηση δαπανών από παροχή υπηρεσιών σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. και σε Δ.Υ.Πε., με τη θέσπιση ειδικότερα των διατάξεων: α) του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (Α΄ 38), για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. αρχικώς για το  διάστημα από 1.9.2012 έως και 17.2.2014 (ημερομηνία δημοσίευσης νόμου) και κατόπιν, μετά από διαδοχικές παρατάσεις της χρονικής ισχύος του, μέχρι και 31.10.2017 (βλ. άρ. 15 παρ. 3 του ν. 4498/2017, Α΄ 172), υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις....Από τα ως άνω εκτεθέντα προκύπτει ότι, παρά την προγενέστερη νομιμοποίηση επί μακρό χρονικό διάστημα -είτε με την ψήφιση νέων είτε με την παράταση προϋφιστάμενων διατάξεων- δαπανών από παροχή υπηρεσιών, όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε η παθογένεια που είχε οδηγήσει στη θέσπιση αυτών, αλλά ο νομοθέτης προσφεύγει εκ νέου στη θέσπιση της επίμαχης νομιμοποιητικής διάταξης, η οποία δεν θέτει καμία προϋπόθεση και κανένα περιορισμό για την αναδρομική νομιμοποίηση, συνιστά δε ευκαιριακή ρύθμιση αναδρομικής ισχύος, που στερείται συνοχής και συστηματικότητας και που έχει ως στόχο να παρακάμψει τον προληπτικό έλεγχο και τα εμπόδια που αυτός θέτει στη διενέργεια παράνομων δαπανών, διαιωνίζοντας την υπάρχουσα παθογένεια, αντί να συμβάλλει στην αντιμετώπισή της.(..) Παράλληλα, αντίκειται στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄, β΄ και γ΄ του Συντάγματος, καθώς στερεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο τη δυνατότητα να διαδραματίσει αποτελεσματικά τον ρόλο του ως θεσμική δικλίδα ασφαλείας για την πιστή τήρηση των εν λόγω συνταγματικών επιταγών και καταλύει τις ελεγκτικές του αρμοδιότητες....ανατρέποντας ακόμα και αναδρομικά ήδη εκφερθείσες κρίσεις περί της μη νομιμότητας εντελλόμενων δαπανών, αλλά και σε επίπεδο κατασταλτικού ή κατά περίπτωση προσυμβατικού ελέγχου.(..)

Κατόπιν των ανωτέρω, επί του παραπεφθέντος γενικότερης σημασίας ζητήματος  της αντίθεσης  της διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017  στο Σύνταγμα και την Οδηγία 2014/24/ΕΕ, εισηγούμαι να γίνει δεκτό ότι η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, περαιτέρω δε να αναπεμφθεί η υπόθεση στο Τμήμα, προκειμένου αυτό να αποφανθεί οριστικά επί της σχετικής αίτησης ανάκλησης.

Η Ολομέλεια, μετά από συζήτηση, αποδέχθηκε κατά πλειοψηφία την ως άνω εισήγηση.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Ειδικότερα, η από 1.10.2014 σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος εταιρείας και ανεξαρτήτως του τίτλου αυτής «Ανανέωση σύμβασης 03/10» δεν συνιστά νόμιμη παράταση ισχύος της αρχικής (από 10.8.2012) σύμβασης μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας «….», αφενός διότι τέτοια παράταση δεν προβλεπόταν από συμβατικό όρο της αρχικής σύμβασης, αφετέρου διότι η σύμβαση αυτή είχε λήξει οριστικά, παρελθόντος και του χρόνου της μονομερούς παράτασης αυτής, ήδη από τις 9.8.2014. Αντιθέτως, πρόκειται για αυτοτελή και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, η οποία είναι μη νόμιμη, το μεν διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα έκτακτων περιστάσεων. Ειδικότερα, ενόψει και του ότι οι επίμαχες υπηρεσίες είναι πάγιες και διαρκείς, ήταν δε εκ των προτέρων γνωστός ο χρόνος λήξης της αρχικής σύμβασης και του δικαιώματος προαίρεσης αυτής, το Νοσοκομείο ούτε προβάλλει ούτε αποδεικνύει ότι η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών κατέστη αναγκαία λόγω έκτακτων και μη δυνάμενων να προβλεφθούν γεγονότων και δεν οφείλεται σε πλημμελή προγραμματισμό των αναγκών του. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε ενταχθεί ήδη στο ΠΠΥΥ 2012, στο έγγραφο επανυποβολής όμως δεν γίνεται καμία μνεία αναφορικά με τους λόγους που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού. Αντιθέτως, το Νοσοκομείο περιορίζεται στην αναφορά ότι αντίστοιχος επόμενος διαγωνισμός των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων έχει ενταχθεί στο ΠΠΥΥ 2014, χωρίς όμως να εκτίθενται συγκεκριμένοι λόγοι αναγόμενοι εκτός της σφαίρας ευθύνης των αρμοδίων οργάνων του που δεν επέτρεψαν ούτε καν τη διενέργεια του διαγωνισμού αυτού. Ειδικότερα, αλυσιτελώς επικαλείται το Νοσοκομείο ότι με έγγραφά του έχει διαβιβάσει στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας πρακτικά τεχνικών προδιαγραφών για διαγωνιστικές διαδικασίες για την υλοποίηση του ΠΠΥΥ 2014 και δεν έχει λάβει έγκριση από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η μη έγκριση δε των τεχνικών προδιαγραφών είναι η αιτία μη διενέργειας των οικείων διαγωνισμών. Τούτο διότι όλα τα επικαλούμενα έγγραφα (17012/22.5.2015 για την «υπηρεσία σίτισης των ασθενών και του εφημερεύοντος προσωπικού», 17640/27.5.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης πνευματικού ταχυδρομείου», 18641/5.6.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων», 25456/30.7.2015 για την «προμήθεια οξυγόνου και ιατρικών αερίων»), ανεξαρτήτως του ότι είναι πολύ μεταγενέστερα της επίμαχης ανάθεσης, δεν αφορούν τις επίμαχες υπηρεσίες, αντιθέτως, εμμέσως συνομολογείται από το Νοσοκομείο ότι και το ίδιο δεν έχει μεριμνήσει καν για την αποστολή των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση. Περαιτέρω, το Νοσοκομείο προκειμένου να δικαιολογήσει την αναπροσαρμογή του τιμήματος επικαλείται ως συγκριτικά στοιχεία συμβάσεις που έχει συνάψει η ίδια η φερόμενη ως δικαιούχος του χρηματικού εντάλματος εταιρεία «….» με άλλα νοσοκομεία.

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης του προγράμματος (software)(...)Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) η επίμαχη 33/22.12.2014 απόφαση του Δ.Σ. του Νοσοκομείου φέρει συνοπτική πλην νόμιμη αιτιολογία, σύμφωνα με την οποία το Τμήμα Πληροφορικής του Νοσοκομείου δεν διαθέτει το πηγαίο κώδικα των εγκατεστημένων προγραμμάτων λογισμικού από την προμηθεύτρια εταιρεία «...» και β) ο ανωτέρω ισχυρισμός του Νοσοκομείου περί διατήρησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της αναδόχου εταιρείας στα προγράμματα λογισμικού του τελευταίου δεν αμφισβητείται από την Επίτροπο με την κρινόμενη έκθεση διαφωνίας, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την απευθείας ανάθεση στην εταιρεία ... της συντήρησης – υποστήριξης των εφαρμογών λογισμικού του Νοσοκομείου (βλ. και σκέψη ΙΙ της παρούσας), ως μοναδικής που μπορεί νόμιμα να παρέχει υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης αυτών για όσο χρονικό διάστημα το Νοσοκομείο χρησιμοποιεί τα δημιουργηθέντα από αυτή προγράμματα και συνεπώς ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Πλην, η εντελλόμενη, με το 80/2015 χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη είναι μη νόμιμη για τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο δεύτερο λόγο διαφωνίας, δεδομένου ότι οι οικείες υπηρεσίες, που αφορούν στη συντήρηση και υποστήριξη προγραμμάτων λογισμικού του Νοσοκομείου και οι οποίες περιλαμβάνουν και το υποσύστημα λογιστικής υποστήριξης του Νοσοκομείου, εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών μηχανοργάνωσης του άρθρου 10 του ν. 3730/2008, και, συνεπώς, κατά παράβαση των διατάξεων του ανωτέρω άρθρου αποφασίσθηκε η απευθείας ανάθεσή τους, χωρίς να προκύπτει ότι εκδόθηκε η σχετική έγκριση της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας, αφού ενόψει του συνολικού ύψους της συμβατικής δαπάνης (214.020 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), δεν είναι εφαρμοστέες, εν προκειμένω, οι μεταγενέστερες διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, με τις οποίες αίρονται οι σχετικές υποχρεώσεις προηγούμενης έγκρισης σκοπιμότητας από άλλα, πλην του Δ.Σ. των νοσοκομείων, όργανα  μόνο για την ανάθεση υπηρεσιών κάτω του ορίου των 45.000,00 ευρώ (βλ. σκέψη ΙΙΙ της παρούσας). Εντούτοις, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη το δυσερμήνευτο του εφαρμοστέου, εν προκειμένω, νομοθετικού πλαισίου σε συνδυασμό με το γεγονός της επικαλούμενης με το έγγραφο επανυποβολής θεώρησης των αντίστοιχων ενταλμάτων που αφορούσαν τις ετήσιες συμβάσεις των τελευταίων τριών ετών, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά, επειδή υπέλαβαν πεπλανημένα, αλλά συγγνωστώς, ότι η ανάθεση των οικείων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία από το Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου χωρίς την έγκριση της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας ήταν επιτρεπτή, και συνεπώς το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.