ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ: Μη νόμιμη. (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι οι επίμαχες ως άνω συμβάσεις αφορούν σε προμήθεια ομοειδών υλικών, η υλοποίηση της οποίας εγκρίθηκε και ανατέθηκε με δύο επιμέρους αποφάσεις του Δημάρχου που ελήφθησαν κατά την ίδια χρονική περίοδο και εκτελέστηκαν από την ίδια ανάδοχο εταιρία επί τη βάσει ομοίων μελετών. Συνεπώς, οι επίμαχες δαπάνες απορρέουν μεν από διαφορετικές συμβάσεις που συνήψε ο Δήμος …….. που έχουν ως με αντικείμενο, την προμήθεια ειδών, τα οποία, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, είναι ομοειδή, αφού εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «ειδών χρωματοπωλείου» και προορίζονται, στο σύνολό τους, για την εξυπηρέτηση των σχετικών αναγκών των υπηρεσιών του Δήμου ……. για το έτος 2013. Περαιτέρω, η συνολική αξία των επίμαχων συμβάσεων, ανερχόμενη στο ποσό των 25.368,86 ευρώ (με Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το τιθέμενο με την ως άνω Κ.Υ.Α. 27319/2002 όριο των 15.000,00 ευρώ, με Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση προμήθειας στους ο.τ.α. α΄ βαθμού. Ως εκ τούτου, μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες σε χωριστές πιστώσεις και ανατέθηκαν απευθείας με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός για το σύνολο των ειδών στα οποία αφορούν. Εξάλλου, αβασίμως προβάλλει ο Δήμος …… ότι η ανωτέρω κατάτμηση υπαγορεύτηκε από λόγους κατεπείγοντος (ανάγκη άμεσων επισκευών μόνωσης σε σχολεία του Δήμου) το μεν διότι, στις οικείες αποφάσεις ανάθεσης ουδόλως αναφέρονται οι λόγοι αυτοί (αντιθέτως έρεισμα των εν λόγω αναθέσεων ήταν οι προρρηθείσες διατάξεις που επιτρέπουν την απευθείας ανάθεση προμήθειας λόγω ποσού), το δε διότι οι ανάγκες εργασιών επισκευής της μόνωσης στα σχολεία του Δήμου ήταν υπαρκτές και γνωστές στον Δήμο …….. από έτους 2012 όπως προκύπτει από τα εκ μέρους του Δήμου προσκομιζόμενα έγγραφα αιτήματα σχολείων της περιοχής,  και μπορούσαν να προγραμματιστούν και να ανατεθούν ενιαία, γεγονός που καταδεικνύει την απουσία κατεπείγουσας ανάγκης για τη διενέργειά τους.

Τροποποίηση της κοινής υπουργικής απόφασης 26931/ ΕΥΘΥ 580/14.6.2012 (ΦΕΚ 1968 Β) «Ρυθμίσεις για τη χρηματοδότηση του μη επιλέξιμου ΦΠΑ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα ΕΣΠΑ περιόδου 2007 - 2013», ώστε να αφορά και σε ημιτελή έργα ΔΕΥΑ του Γ΄ ΚΠΣ.

ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ:  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 2 και 3 το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχει εξαιρετική περίπτωση κατά την οποία επιτρέπεται σε υπαίθριο σταθμό του Δήμου …. η χρήση και εγκατάσταση υπέργειων δεξαμενών καυσίμων κίνησης και επομένως, η προσφορά της εταιρείας …, με την οποία προσέφερε, την ήδη εγκατεστημένη σε χώρο του Δήμου, υπέργεια δεξαμενή με αντλία πετρελαίου για την μετάγγιση καυσίμου στα οχήματα του Δήμου μη νομίμως έγινε αποδεκτή. Επομένως, για το λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης προμήθειας με την ανωτέρω εταιρεία. Περαιτέρω, κατά τη γνώμη της εισηγήτριας Παρέδρου .., σύμφωνα με τη γνώμη που διατυπώθηκε στη σκέψη 4 ανωτέρω, η παρεπόμενη υποχρέωση του υποψήφιου στη διαγωνιστική διαδικασία αναδόχου προμηθευτή να εγκαταστήσει δεξαμενή καυσίμου κίνησης με αντλία χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, προκάλεσε περιορισμό του κύκλου των ενδιαφερομένων και δυναμένων να συμμετέχουν ισότιμα στη διαγωνιστική διαδικασία. Παράλληλα, ο Δήμος … στερούμενος κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης ιδίων αποθηκευτικών χώρων - δεξαμενών καυσίμων κίνησης, εμπίπτει στην κατηγορία του τελικού καταναλωτή χωρίς ίδιους αποθηκευτικούς χώρους, ο οποίος μπορεί να προμηθεύεται πετρελαιοειδή προϊόντα για την κίνηση των οχημάτων του απευθείας από κατόχους άδειας λιανικής εμπορίας, αντίθετα δε δύναται να συμβάλλεται με εταιρείες εμπορίας για το σκοπό αυτό, με τις οποίες μόνο οι τελικοί καταναλωτές με ίδιους αποθηκευτικούς χώρους δύνανται να συμβάλλονται. Συνεπώς, για το λόγο αυτό αφενός δεν ήταν νόμιμος ο μνημονευόμενος ανωτέρω όρος της διακήρυξης που επέβαλε την υποχρέωση εγκατάστασης δεξαμενής καυσίμων κίνησης με αντλία αφετέρου μη νομίμως έγινε αποδεκτή η προσφορά της εταιρείας …. για την ομάδα 1 (πετρέλαιο κίνησης diesel, ποσότητα 638.000 lt). Ωστόσο, η γνώμη αυτή δεν κράτησε. Τέλος, το Κλιμάκιο δε διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία διαγωνισμού και το σχέδιο σύμβασης προμήθειας λιπαντικών – αντιψυκτικών (ομάδα 4).

Αναθέσεις προμηθειών χειρουργικών ραμμάτων με τμηματικές απευθείας αναθέσεις σε διάφορους προμηθευτές, χωρίς αιτιολογία ως προς την ακολουθούμενη διαδικασία προμήθειας

ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ: Μη νόμιμη καταβολή χρηματικών εντάλματων, τα οποία είχε εκδώσει ο Δήμος και αφορούσαν το πρώτο χρηματικό ένταλμα, στην πληρωμή μέρους της προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού για την κάλυψη των αναγκών της Δημοτικής Ενότητας (Δ.Ε.) ………………., και το δεύτερο χρηματικό ένταλμα, στην πληρωμή μέρους της προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού για την κάλυψη των αναγκών της Δ.Ε. …………., στο πλαίσιο αντίστοιχης σύμβασης. Σύμφωνα με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι ως άνω προμήθειες - εφόσον αφορούν στην κάλυψη αναγκών για διαφορετικές δημοτικές ενότητες του Δήμου, οι απαιτούμενες για την πραγματοποίησή τους δαπάνες έχουν εγγραφεί σε ξεχωριστές πιστώσεις, κατά Κ.Α.Ε., στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό του και η αξία καθεμίας από αυτές, συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος Φ.Π.Α., δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ, που τίθεται, με τις διατάξεις της προεκτεθείσας (ανωτέρω σκέψη 2.Γ) 27319/18.7.2002 κοινής υπουργικής απόφασης, ως όριο ετήσιας δαπάνης απευθείας ανάθεσης των προμηθειών των δήμων - νομίμως, κατ’ εφαρμογή και του προεκτεθέντος άρθρου 6 παρ. 14 του ν.4071/2012, ανατέθηκαν με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα ανάθεσής της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες, με σκοπό την απευθείας ανάθεση των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, αντί της διενέργειας μιας ενιαίας για τα είδη αυτά προμήθειας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τήρησης της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας του διαγωνισμού (βλ. πράξ. VΙΙ Τμ. 62/2012, 76/2011, πράξ. Κλιμακίου τούτου 34, 64/2012).

Οι προμήθειες κάθε είδους αγαθών ανατίθενται κατά τις διατάξεις περί προμηθειών του Δημοσίου και εκτελούνται σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Προμηθειών .Ειδικότερα, οι προμήθειες των Ο.Τ.Α. διενεργούνται, κατά κανόνα, κατόπιν δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α. με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας για αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 60.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. ή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (διαπραγμάτευση), όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό, στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα αναθέσεώς της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Δεν είναι νόμιμος, επομένως, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση, με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η αποφυγή τήρησης της οριζόμενης από τις οικείες διατάξεις διαδικασίας διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου ή πρόχειρου διαγωνισμού προμήθειας για τα είδη αυτής (βλ. πράξεις VΙΙ Τμ. 262/2008, 12, 25 και 246/2009, 173, 391/2010, 62/2012 κ.ά.).

Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι προέχων χαρακτήρας στις σχετικές ως άνω μικτές συμβάσεις προμήθειας ανταλλακτικών οχημάτων διαφόρων κατηγοριών και παροχής υπηρεσιών για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου ......, είναι, βάσει της οικονομικής τους αξίας, αυτός της σύμβασης προμήθειας, οι τελευταίες μη νομίμως ανατέθηκαν χωριστά, μετά από κατάτμηση της συνολικής εντελλόμενης με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνης ύψους 27.743,30 ευρώ, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού κατά παράβαση των σχετικώς αξιουμένων από τις εφαρμοστέες ως άνω διατάξεις, καθόσον η αξία της προμήθειας των, κατά τα ανωτέρω, όμοιων ή ομοειδών αγαθών υπερέβαινε το μέγιστο επιτρεπόμενο για την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.. Περαιτέρω, ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο ισχυρισμός, ότι δεν τηρήθηκε εν προκειμένω ούτε η οριζόμενη από τις οικείες διατάξεις διαδικασία διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου διαγωνισμού προμήθειας, αφού, όπως προκύπτει από το Ημερολόγιο Ενταλμάτων για τη χρονική περίοδο 1.1.2012 έως 31.12.2012 της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου ......, η συνολική δαπάνη για την προμήθεια ανταλλακτικών των οχημάτων του Δήμου κατά το έτος 2012 ανήλθε σε 36.226,59 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., η οποία, προστιθέμενη με το προαναφερόμενο ποσό των 27.743,30 ευρώ, υπερβαίνει το όριο των 60.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, είναι απορριπτέος προεχόντως ως αναπόδεικτος, καθόσον δεν προσκομίζονται τα λοιπά δικαιολογητικά των απαριθμούμενων στο Ημερολόγιο της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμου χρηματικών ενταλμάτων (αποφάσεις ανάθεσης, πρωτόκολλα παραλαβής, τιμολόγια – δελτία αποστολής κ.λπ.). Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα είναι μη νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια ειδών παντοπωλείου(…)Η προμήθεια κάθε είδους αγαθών από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως α΄ βαθμού και τα ΝΠΔΔ αυτών διενεργείται κατά κανόνα κατόπιν δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων αυτών με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς. Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσόν των 60.000,00 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., ή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (διαπραγμάτευση), όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ' επέκταση, η δυνατότητα αναθέσεώς της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Δεν είναι νόμιμος, επομένως, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση ή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού συμμετεχόντων, των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τηρήσεως της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας της διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου διαγωνισμού προμήθειας για τα ενιαία είδη αυτής (βλ. πράξ. ΙV Τμ.. 93/1999, 12/2001, 26, 47 και 212/2003, 17 και 75/2004, VΙΙ Τμ. 18, 22, 82/2006, 279/2006, 111/2007, 262/2008, 12, 25 και 246/2009, 173, 243, 389, 391/2010).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον, σύμφωνα και με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, τα ως άνω προμηθευθέντα είδη αρτοποιείου και παντοπωλείου αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «τρόφιμα» και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες του παιδικού σταθμού ....... Η δε συνολική δαπάνη για την προμήθειά τους, συνυπολογιζομένων και των λοιπών ανατεθεισών προμηθειών των ομοειδών κατηγοριών τροφίμων ειδών κρεοπωλείου και οπωρολαχανικών, ανερχόμενη στο ποσό των 28.578,81 ευρώ (με Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το τιθέμενο με την ως άνω υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση. (…)

Μη νόμιμες οι δαπάνες  Νοσοκομείου που αφορούν στην απευθείας ανάθεση σε εταιρεία της προμήθειας υγειονομικού υλικού, καθόσον  ενόψει της συνολικής δαπάνης που απαιτείτο για την κάλυψη σε ετήσια βάση των αναγκών προμήθειας των συγκεκριμένων ειδών υγειονομικού υλικού του Νοσοκομείου και της μη αποδεικνυόμενης συνδρομής οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις επειγουσών αναγκών, για την ανάθεση των εν λόγω προμηθειών, έπρεπε να είχε διενεργηθεί τακτικός διαγωνισμός. Εξάλλου, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν καθίσταται νόμιμη ούτε με βάση τις διατάξεις του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, καθόσον, τα προμηθευθέντα είδη δεν αντιστοιχίζονται με είδη που είναι καταχωρημένα στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ.  (βλ. Πράξη Κλ.Πρ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 36, 61/2014).

Διαπραγμάτευση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης Επαρκώς αιτιολογείται η συνδρομή των προϋποθέσεων προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, δοθέντος ότι η αλλαγή προμηθευτή θα υποχρέωνε την αναθέτουσα αρχή να προμηθευτεί υλικό με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι ασυμβίβαστα ή προκαλούν δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες ως προς τη χρήση και συντήρηση, αφού από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η ανατιθέμενη προμήθεια αναφέρεται σε εργαλεία με ειδικές τεχνικές προδιαγραφές και όχι σε απλά εργαλεία συντήρησης και επιπλέον προκύπτουν οι τεχνικοί λόγοι που αναδεικνύουν τις δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες, οι οποίες θα προκαλούνταν από την επιλογή άλλου προμηθευτή «ειδικών εργαλείων» που προσφέρονται στην αγορά.