Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων.(...)	Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 773/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Το Δικαστήριο κρίνει ότι τα ανωτέρω προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα εταιρεία είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα. Ειδικότερα, ήδη με τη 1641/2023 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου είχε κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή σύμβασης κατόπιν διαπραγμάτευσης με τίτλο «Επείγουσα παροχή υπηρεσίας καθαρισμού ρεμάτων μετά τις πυρκαγιές στη Δυτική Αττική – Ιουλίου 2023», η οποία αφορούσε στον άπαξ καθαρισμό, μεταξύ άλλων, και του συνόλου των περιλαμβανόμενων στην ελεγχόμενη σύμβαση ρεμάτων εξαιτίας του τεράστιου όγκου καμένης φερτής ύλης που δημιουργήθηκε το πρώτον με τις ως άνω πυρκαγιές και ο οποίος ήταν εύκολα μεταφερόμενος, με συνέπεια να υφίσταται κίνδυνος να εμφανισθούν νέα πλημμυρικά φαινόμενα, ακόμη και με ασθενέστερης έντασης βροχοπτώσεις. Συνεπώς, δεν προκύπτει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση στοχεύει στην αντιμετώπιση, με τις εργασίες της, άλλης επείγουσας ανάγκης που να έχει προκληθεί από τα απρόβλεπτα γεγονότα των πυρκαγιών του 2023 και να μην έχει επιμετρηθεί και περιληφθεί στην ως άνω ήδη εγκριθείσα με την 1641/2023 απόφαση πρώτη σύμβαση κατόπιν διαπραγμάτευσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά, κατά τις πλήρεις και νόμιμες αιτιολογίες της προσβαλλομένης, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι δεν προκύπτει η επικαλούμενη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των εργασιών της ελεγχόμενης σύμβασης και των προβαλλομένων ως απρόβλεπτων περιστάσεων που επέβαλαν την άμεση προσφυγή της αναθέτουσας αρχής σε διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών αναγκών μέσω της σύναψης της ελεγχόμενης σύμβασης, ο δε καθαρισμός των συγκεκριμένων ρεμάτων είχε ήδη αποτελέσει αντικείμενο προγενέστερης σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και μη προβαλλομένου άλλου λόγου, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης της εταιρείας …Α.Ε. πρέπει να απορριφθεί. 

Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας.(...)	Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1170/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (Ζ΄ Θερινό) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)	Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος, διότι, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου 2023 (φαινόμενο «Daniel»), που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι προκάλεσαν βλάβη στον ΒΝΣ Λάρισας, στοιχειοθετούν πράγματι την απρόβλεπτη περίσταση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν.4412/2016, ωστόσο δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω το κατεπείγον ως βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ούτε και η εξαιτίας αυτού αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες, έστω με συντετμημένες προθεσμίες. Τούτο δε, διότι, ενόψει και όσων εκτέθηκαν στη σκέψη 4, η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, ως εκ τούτου, δεν είναι επιτρεπτό γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της Αναθέτουσας Αρχής και καθυστερήσεις αυτής να αποτελούν πρόσχημα για την παράκαμψη των ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών. Εν προκειμένω, όπως ορθά επεσήμανε το δικάσαν Τμήμα, εκλείπει το κατεπείγον, ως βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι αυτό, και εάν ακόμη συνέτρεξε σε χρόνο εγγύς των έκτακτων καιρικών φαινομένων, αποδυναμώθηκε στη συνέχεια με την πάροδο: (i) πλέον των τριών (3) μηνών αδράνειας από την ημερομηνία διαπίστωσης της ανάγκης αποκατάστασης του κτιρίου (6.12.2023) μέχρι την υποβολή του αιτήματος εκπόνησης των σχετικών μελετών (27.3.2024) και (ii) συνολικά δέκα (10) μηνών από τον χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας με την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024), χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (ΕλΣυν Ολ. 1077/2024 σκ. 22, 304/2023 σκ. 23, 1309/2022 σκ. 23, 1306/2022 σκ. 29). Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης. Δεν αναθεωρεί την 1170/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος.

Αποκατάσταση του ΒΝΣ Λάρισας (...)Σε κάθε περίπτωση, η ανωτέρω διαδικασία, η οποία απαιτούσε αφενός τη διενέργεια αυτοψίας για την καταγραφή των ζημιών αφετέρου την εκπόνηση μελετών για τις εργασίες επισκευής, διήρκεσε από το χρόνο του απρόβλεπτου γεγονότος (Σεπτέμβριος 2023) έως την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης (Ιούλιος 2024) συνολικά 10 μήνες, χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται επαρκές για την ανάθεση του επίμαχου έργου με την επισπευσμένη ανοιχτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία (άρθρο 121 του ν. 4412/2016) για τη διεύρυνση του κύκλου των δυνητικά προσφερόντων, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η ανάθεση αυτή έγινε αποκλειστικά βάσει χαμηλότερης τιμής (...)Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.Δεν ανακαλεί την 1/2024 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 3η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Β΄ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1472/2024

Αποκατάσταση ροής ποταμού Λίσσου.(...).	Με την ανωτέρω προσφυγή ζητείται η αναθεώρηση της 1026/2024 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Περαιτέρω, ορθά έκρινε το Τμήμα (βλ. σκέψη 22 της παρούσας), ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτουν οι επίμαχες διατάξεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης και δη ότι η κατεπείγουσα ανάγκη που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή δεν συνδέεται αιτιωδώς αποκλειστικά με απρόβλεπτα γεγονότα, αλλά και με διαχρονικές δικές της παραλείψεις. Το Δικαστήριο κρίνει ότι και ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, ακόμα και αν ήθελε γίνει δεκτό ότι το απρόβλεπτο γεγονός για τη στοιχειοθέτηση της κατεπείγουσας ανάγκης στηρίζεται προεχόντως στις δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2023, όπως ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, μέχρι την κατακύρωση του αποτελέσματος της ελεγχόμενης διαδικασίας παρήλθε ικανό χρονικό διάστημα επτά (7) περίπου μηνών, εντός του οποίου - πέραν της καθυστερημένης απόφασης έγκρισης της οικείας χρηματοδότησης με την 386651/3370/13.12.2023 απόφαση του Περιφερειάρχη - έλαβε χώρα μία απολύτως πλημμελής αναβολή της διαδικασίας (βλ. ανωτέρω σκέψεις 16 και 17), όπως συνομολογεί και η ίδια η προσφεύγουσα, δίχως να αιτιολογείται η ως άνω χρονική καθυστέρηση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και μη υπάρχοντος άλλου λόγου αναθεώρησης, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΟΔΟΓΕΦΥΡΑΣ.(...)ζητείται η αναθεώρηση της 1849/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 τότε μόνο είναι νόμιμη, όταν το αντικείμενο της δημόσιας σύμβασης είναι κατ’ αρχήν πρόσφορο για την άμεση αντιμετώπιση της κατεπείγουσας ανάγκης που προέκυψε από απρόβλεπτα γεγονότα  ή για την αποσόβηση επαπειλούμενων κινδύνων, περιορίζεται στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο για την αντιμετώπισή της και δεν αφορά στην κάλυψη των τακτικών (πάγιων) αναγκών της αναθέτουσας αρχής. Στην προκειμένη περίπτωση αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή νέας οδογέφυρας, καθόσον η ήδη υπάρχουσα υπέστη εξαιτίας των σεισμών εκτετατεμένες φθορές που την καθιστούν στατικά ανεπαρκή. Η επείγουσα ανάγκη, η οποία συνίσταται, σύμφωνα με την 280/1.4.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής Περιφέρειας Θεσσαλίας, στην αποκατάσταση της ασφαλούς κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων μέσω της νέας οδογέφυρας και την ομαλοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας (γεωργικής, κτηνοτροφικής, εμπορικής) των οικισμών που είναι κτισμένοι εκατέρωθεν της κοίτης του ποταμού Τιταρήσιου, επιδιώκεται να αντιμετωπισθεί με την κατασκευή ενός νέου έργου υποδομής. Το έργο αυτό, για το οποίο είχε ήδη εκπονηθεί μελέτη και είχαν εγκριθεί τα τεύχη δημοπράτησής του από το έτος 2014, προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός 18 μηνών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, δηλαδή το νωρίτερο εντός του έτους 2024. Με τα δεδομένα αυτά, όπως ορθώς κρίθηκε από το Τμήμα, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την προσφεύγουσα ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για τη δημιουργηθείσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την επιλεγείσα από την αναθέτουσα αρχή διαδικασία.Κατόπιν των ανωτέρω, οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του παραβόλου που κατατέθηκε από τη δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).  

ΜΕΛΕΤΗ:Από τα στοιχεία του φακέλου σύμβασης δεν προκύπτει η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος του οποίου γίνεται επίκληση (καιρικό φαινόμενο Ιανός, είτε αυτοτελώς ιδωμένο, είτε σε συνδυασμό με τα επακολουθήσαντα επίσης έντονα καιρικά φαινόμενα που αναφέρονται στη σκέψη 9 της παρούσας) και της κατεπείγουσας ανάγκης για σύνταξη μελέτης για τη μετέπειτα εκτέλεση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας της περιοχής. Ειδικότερα, οι προβαλλόμενες σφοδρές καταιγίδες προκάλεσαν κατολισθήσεις και ζημιές στο οδικό δίκτυο και τις λοιπές υποδομές των πληγεισών από τα φαινόμενα περιοχών, οπότε ευλόγως θα αναμενόταν τα τυχόν προς ανάθεση με την εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 έργα (και οι σχετικές τους μελέτες) να κατατείνουν αποκλειστικώς και μόνον στην αποκατάσταση των εν λόγω ζημιών. Ωστόσο, το ελεγχόμενο προς ανάθεση μελετητικό αντικείμενο, το οποίο κατατείνει σε εκτέλεση έργων για την κατασκευή εννέα (9) μικρών φραγμάτων βαρύτητας για την ανάσχεση της πλημμυρικής παροχής και συγκράτηση φερτών, καθώς και για την κατασκευή αντιπλημμυρικής τάφρου και οχετού για τη διόδευση της πλημμυρικής παροχής, αφορά σε πάγιου χαρακτήρα και προληπτικής λειτουργίας αντιπλημμηρικά έργα με στόχο την αποτροπή πλημμυρών, ουδόλως δε προκύπτει ότι αποσκοπεί στην αποκατάσταση των προαναφερόμενων ζημιών σε οδικό δίκτυο και λοιπές υποδομές του νησιού που προκλήθηκαν από τα συγκεκριμένα ως άνω καιρικά φαινόμενα. Εξάλλου, ακόμη και οι αναφερόμενες στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων ‘‘διευθέτηση/οριοθέτηση ρεμάτων’’ και ‘‘κατασκευή νέων οδικών δικτύων’’ δεν εξυπηρετούν τον σκοπό αποκατάστασης τυχόν ζημιών που προκλήθηκαν από τα εν λόγω καιρικά φαινόμενα, αλλά αφορούν σε προληπτικά αντιπλημμυρικά έργα των φραγμάτων και στην ανάγκη αποκατάστασης οδικών συνδέσεων από την κατασκευή των φραγμάτων ή την εξασφάλιση πρόσβασης σε αυτά. Ο πάγιος χαρακτήρας των ως άνω αντιπλημμυρικών έργων καταδεικνύεται, άλλωστε, και από την αναφορά στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων ότι «οι περιοχές γενικότερα της βόρειας Κεφαλονιάς ήδη και πριν τον Ιανό είχαν επιδείξει σαφή δείγματα τρωτότητας σε πλημμυρικά φαινόμενα, λόγω ενός δυσμενούς συνδυασμού παραγόντων. Στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται, η Κλιματική Αλλαγή, η απουσία επαρκών έργων διαχείρισης ομβρίων και ο γενικότερος μη επαρκής σχεδιασμός αντιπλημμυρικής προστασίας», από την αναφορά δε αυτή προκύπτει ομολογία της αναθέτουσας αρχής περί διαχρονικής ανυπαρξίας των απαραίτητων αντιπλημμυρικών έργων των περιοχών που αφορά η ελεγχόμενη μελέτη [βλ. και τα αναφερόμενα σε μειοψηφία στην 497-26/7.6.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, καθώς και 7232/7.10.2019 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας περί κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας της Δ.Ε. Πυλάρου του Δήμου Σάμης της Περιφερειακής Ενότητας Κεφαλληνίας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες) που είχαν εκδηλωθεί ήδη στις 3 και 4 Οκτωβρίου 2019]. Στο πλαίσιο αυτό, το Κλιμάκιο σημειώνει ότι η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων όφειλε, βάσει της αρχής της αποτελεσματικής και προληπτικής δράσης της Διοίκησης, να έχει ήδη προβεί, πριν από την επέλευση των συγκεκριμένων καιρικών φαινομένων, σε ενέργειες για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής προς εξυπηρέτηση της ανάγκης αποτροπής δυσμενών συνεπειών στο φυσικό/αστικό περιβάλλον και κινδύνων στη ζωή και περιουσία των πολιτών από τυχόν πλημμυρικά φαινόμενα. Η εν λόγω δε ανάγκη επιτείνεται ακόμη περισσότερο από τις παγκοίνως γνωστές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τις οποίες επικαλείται η αναθέτουσα και έχει ήδη αντιμετωπίσει ήδη από το 2019 (βλ. την ως άνω 7232/7.10.2019 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας), ήτοι της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων (έντονες καταιγίδες κ.ά.) που εκδηλώνονται με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου (βλ. Έβδομο Τμ. 1169/2021), με συνακόλουθη συνέπεια και την επίταση της ευθύνης της Περιφέρειας να προλαμβάνει τις επιπτώσεις των φαινομένων αυτών και όχι να δρα εκ των υστέρων, τοσούτω μάλλον όταν είναι διαχρονικώς γνωστή η τρωτότητα της περιοχής της μελέτης σε πλημμυρικά φαινόμενα. Κατόπιν όλων των ανωτέρω προκύπτει ότι η ελεγχόμενη μελέτη αναφέρεται σε πάγια ανάγκη της αναθέτουσας αρχής για την αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών της Βόρειας Κεφαλονιάς, η οποία εξ αντικειμένου πρέπει να προηγείται των αναμενόμενων να επισυμβούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, καιρικών φαινομένων, ώστε να προλαμβάνονται οι απορρέοντες εξ αυτών κίνδυνοι. Τυχόν αντίθετη άποψη, ότι δηλαδή η ανάγκη της προς εκπόνηση μελέτης συνδέεται αιτιωδώς με τα επικαλούμενα καιρικά φαινόμενα, ήτοι ότι τα τελευταία την προκάλεσαν το πρώτον, θα οδηγούσε στο παράδοξο ότι, κατόπιν ενός ακραίου φαινομένου, που τα τελευταία χρόνια είναι φαινόμενο σύνηθες και αναμενόμενο, δεν θα ακολουθεί ποτέ ανοικτός διαγωνισμός, αλλά η εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης θα καταστεί κανόνας για την αντιμετώπιση όχι μόνο των άμεσων αναγκών που προήλθαν από το φαινόμενο, αλλά και των πάγιων αναγκών για έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης στην εκάστοτε πληγείσα περιοχή, τούτο δε κατά προφανή καταστρατήγηση του κανόνα της διενέργειας ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών που προβλέπονται στο άρθρο 27 του ν. 4412/2016. Εξάλλου, ενδεικτικά στοιχεία του πάγιου χαρακτήρα των αναγκών που καλείται να καλύψει η ελεγχόμενη σύμβαση είναι, επίσης, ο χρόνος προετοιμασίας (12 μήνες) των τευχών δημοπράτησης από τον τεχνικό σύμβουλο της αναθέτουσας αρχής (βλ. σκέψη 12 της παρούσας) και το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης (βέλτιστη σχέση ποιότητας-τιμής) που συνάδουν με πιο σύνθετα αντικείμενα που κατατείνουν σε κάλυψη πάγιων αναγκών κατόπιν αναλυτικού και ευρύτερου σχεδιασμού και προγραμματισμού, καθώς και ο χρόνος εκπόνησης της μελέτης (12 μήνες). ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1100/2023

Δημόσιο έργο με τίτλο «6θέσιο Γυμνάσιο - Λύκειο … – B΄ Φάση» του Δήμου ... (...) Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης με υπαιτιότητα του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, η προϊσταμένη αρχή, εφόσον αποφασίσει την ολοκλήρωση του έργου, προσκαλεί τον επόμενο κατά σειρά μειοδότη του διενεργηθέντος διαγωνισμού, στον οποίο αναδείχθηκε ο αρχικός ανάδοχος, και του προτείνει να αναλάβει αυτός το έργο ολοκλήρωσης της εργολαβίας που διαλύθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις και με βάση την προσφορά που υπέβαλε στον διενεργηθέντα διαγωνισμό. Η διαδικασία αυτή αποτελεί συνέχεια της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας και εντάσσεται σ’ αυτήν, με πρόσκληση του επόμενου κατά σειρά μειοδότη (και, αν αυτός αρνηθεί, με πρόσκληση του αμέσως επόμενου μειοδότη), καθίσταται δε αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου, για την εκτέλεση του οποίου έχει ήδη υπογραφεί η οικεία σύμβαση, πλην όμως αυτή διαλύθηκε κατόπιν αίτησης του αρχικού αναδόχου, λόγω υπαιτιότητας του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου. Σε περίπτωση που η ανωτέρω διαδικασία δεν αποφέρει αποτέλεσμα, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να προσφύγει για την ολοκλήρωση του έργου, είτε στην ανοικτή δημοπρασία, είτε στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, εφόσον συντρέχουν, στην τελευταία περίπτωση, οι προϋποθέσεις προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία.(...) το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην κρινόμενη υπόθεση συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν.4412/2016 για την προσφυγή στη εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης. Ειδικότερα, η ανάγκη ολοκλήρωσης της αρχικής εργολαβίας συνιστά κατεπείγουσα ανάγκη, η ικανοποίηση της οποίας δικαιολογεί την ανάθεση του έργου με την εν λόγω διαδικασία. Επιπλέον, μετά τη διενέργεια της αρχικής διαγωνιστικής διαδικασίας, η διάλυση της αρχικής σύμβασης του έργου, αλλά και η αδυναμία ολοκλήρωσης αυτού με κάποιον από τους επόμενους κατά σειρά μειοδοσία υποψήφιους, συνιστούν γεγονότα, τα οποία αντικειμενικά και σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί και αντιμετωπιστεί από την αναθέτουσα αρχή και δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της τελευταίας. Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης

ΜΕΛΕΤΕΣ:«Μελέτη φραγμάτων ανάσχεσης πλημμύρας και συγκράτησης φερτών λεκανών απορροής, περιοχής πυρκαγιάς Γεράνεια Όρη -2021»(...)διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης(...)Η έλλειψη του αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της εκδηλωθείσας πυρκαγιάς και της ελεγχόμενης ανάθεσης επιβεβαιώνεται, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα, και από τα εξής: α) από την σπουδαιότητα και την πολυπλοκότητα της ελεγχόμενης μελέτης, η οποία εντάχθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος αναφέρεται στο ως άνω Master Plan και β) η προβλεφθείσα από την οικεία πρόσκληση σε διαπραγμάτευση δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να ορίσει, κατά την υπογραφή της σύμβασης, μεταγενέστερο χρόνο έναρξης των προθεσμιών ολοκλήρωσης εκπόνησης της μελέτης, η οποία δεν συνάδει με τη θεραπεία κατεπείγουσας ανάγκης, αφού δεν είναι δεδομένο ότι θα τηρηθεί η επικαλουμένη βραχεία προθεσμία εκπόνησης της ελεγχόμενης μελέτης. Σε κάθε περίπτωση δε και ανεξάρτητα από τη διάρκεια εκτέλεσης της ίδιας της μελέτης, η έλλειψη της ως άνω αιτιώδους συνάφειας επιτείνεται και από το ότι η ελεγχόμενη διαδικασία αφορά την εκπόνηση μελέτης και όχι το ίδιο το έργο το οποίο θα κατασκευαστεί βάσει αυτής, για την περάτωση του οποίου θα απαιτηθεί ακόμη μακρύτερο χρονικό διάστημα. Άλλωστε, τόσο το αντικείμενο (κατασκευή περί των τριανταπέντε μικρών φραγμάτων ύψους έως τεσσάρων μέτρων) των έργων που πρόκειται να ανατεθούν με βάση την επίμαχη μελέτη, όσο και ο πολλαπλάσιος σε σύγκριση με αυτόν της μελέτης προϋπολογισμός των ως άνω έργων, ο οποίος εκτιμάται, με το Master Plan, ότι θα ανέλθει σε 5.000.000 ευρώ, συνηγορούν υπέρ της εκτεταμένης παρέμβασης που πρόκειται να λάβει χώρα στην ευρύτερη περιοχή της μελέτης, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού της αναθέτουσας αρχής για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων που αποσκοπούν στην προστασία από μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα και αποδεικνύουν ότι στην προκειμένη περίπτωση η επιλογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας, βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου.(...) Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι πριν από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης είχε ήδη εκδοθεί η 681/2023 απόφαση του Τμήματος, με την οποία κρίθηκε νόμιμη η ανάθεση της μελέτης που αφορούσε φράγματα με σκοπό ομοίως την ανάσχεση του πλημμυρικού κινδύνου που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές του έτους 2021 σε άλλη περιοχή της Περιφέρειας Αττικής (Βαρυμπόμπη), με αποτέλεσμα να εκδοθούν δύο αντίθετες αποφάσεις από το ίδιο Τμήμα του Δικαστηρίου, προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι κρίσεις των σχηματισμών του Δικαστηρίου που διενεργούν προσυμβατικό έλεγχο δεν είναι δεσμευτικές ούτε αποτελούν πρόκριμα για την εξαγωγή μελλοντικής κρίσης ... και τούτο ανεξαρτήτως του εάν ενώπιον του Τμήματος ήχθησαν οι ίδιοι διακωλυτικοί λόγοι σύναψης των επίμαχων συμβάσεων. Απορρίπτει τις προσφυγές αναθεώρησης της 888/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ:ζητείται η αναθεώρηση της 734/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε προσφυγή ανάκλησης της ήδη παρεμβαίνουσας Περιφέρειας και η υπέρ αυτής παρέμβαση της ήδη προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων κατά της 97/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της προσφεύγουσας με τίτλο «Καθαρισμός ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής (20 - 22)», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.451.612,90 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (8.000.000,00 ευρώ με ΦΠΑ) και συμβατικής αμοιβής 4.767.529,87 ευρώ χωρίς ΦΠΑ.(...)Και τούτο διότι, ενώ δεν αμφισβητείται στην προσβαλλόμενη απόφαση η αναγκαιότητα παροχής υπηρεσιών καθαρισμού των ρεμάτων οφειλόμενη σε απρόβλεπτα γεγονότα, εντούτοις δεν συντρέχει η σωρευτικά απαιτούμενη για την νόμιμη προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, προϋπόθεση της αδυναμίας της αναθέτουσας αρχής να τηρήσει τις προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, έστω και επισπευσμένων.(...)Εν όψει των ανωτέρω, η πάροδος τριών και πλέον μηνών από τις πυρκαγιές του Αυγούστου (16 έως 20.8.2021), ήτοι από το συντελεσθέν απρόβλεπτο γεγονός έως και την απόφαση για τη διενέργεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης στις 23.11.2021, συνιστά καθυστέρηση στην έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης των επίμαχων υπηρεσιών καθαρισμού των ρεμάτων, η οποία οφείλεται, σε κάθε περίπτωση, σε ευθύνη της αναθέτουσας, που δεν προέβη άμεσα στην ενεργοποίηση της επισπευσμένης ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας.(...)Περαιτέρω δε, ορίζεται ότι τα σημεία των παρεμβάσεων θα υποδειχθούν στον ανάδοχο από τη ΔΤΕ/ΠΕΔΑ, ενώ θα έπρεπε να είναι γνωστά και οι εργασίες επ’ αυτών ποσοτικοποιημένες, κοστολογημένες και αναφερόμενες στην οικεία πρόσκληση. Απορρίπτει τις προσφυγές αναθεώρησης 

Εκτέλεση του έργου «Κατασκευή υδραυλικού έργου απορροής ομβρίων στις περιοχές Γήπεδο – Βαρυκό Δ.Ε. ...» (...) ζητείται η αναθεώρηση της 1634/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η ... προσφυγή ανάκλησης του προσφεύγοντος Δήμου κατά της 531/2023 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Δικαστηρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά δεν διαπιστώνεται πλάνη περί τα πράγματα του Τμήματος διότι, όπως ορθώς κρίθηκε, η υλοποίηση του υπό ανάθεση έργου που αποτελεί αντικείμενο σχεδιασμού ήδη από το έτος 2012, θα ικανοποιήσει την πάγια και διαχρονική ανάγκη του Δήμου για εκσυγχρονισμό του πεπαλαιωμένου αντιπλημμυρικού του συστήματος. Επιπλέον, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι είναι εσφαλμένη η κρίση της προσβαλλόμενης απόφασης του Τμήματος σχετικά με την έλλειψη της δυνατότητας χρηματοδότησης του έργου, καθόσον όπως ειδικότερα ο ίδιος ισχυρίζεται, ουδόλως αναιρείται ο κατεπείγων χαρακτήρας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η δημοπράτηση του οποίου δρομολογήθηκε χωρίς υπαίτια καθυστέρηση του Δήμου αμέσως μετά τις 28.3.2023, οπότε και εντάχθηκε το έργο στον Άξονα «Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων» του ΤΠΑ Υπουργείου Εσωτερικών και εξασφαλίστηκε η αναγκαία χρηματοδότηση. Ο ισχυρισμός αυτός ορθά απορρίφθηκε από το Τμήμα διότι η έγκαιρη εξασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης, όπως και ο προγραμματισμός της προτεραιότητας των έργων, ανήκει στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής. Ακόμη πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός ότι έσφαλε το Τμήμα το οποίο δέχθηκε ότι η μακρά διάρκεια της ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας αποτέλεσε βάση για την προσφυγή στην ελεγχόμενη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, αφού σύμφωνα με τα δεδομένα, τα οποία έχουν ήδη εκτεθεί , συνεκτιμήθηκε και περιλαμβάνεται στην αιτιολογία της ως άνω 65/10.4.2023 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη διάρκεια μιας διαγωνιστικής διαδικασίας με δημοσίευση προκήρυξης, δεν δύναται να δικαιολογήσει την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης εφόσον δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ′ του ν. 4412/2016, ενώ η επίκλησή της δεν αποκλείει την ευθύνη της αναθέτουσας αρχής (ενδεικτικά και ως προς τον ίδιο Δήμο, πρόσφατη διαδικασία ανοικτού διαγωνισμού με διάρκεια από 2.12.2022 έως 25.4.2023, όπως καταγράφεται στην θετική Πράξη 294/2023 Ε΄ Κλιμακίου), επιπροσθέτως δεν προκύπτει στην συγκεκριμένη περίπτωση ότι δεν ήταν εφικτή η τήρηση της δυνατότητας χρήσης συντομότερων προθεσμιών. Απορρίπτει την προσφυγή