Διευκρινήσεις σχετικά την εφαρμογή του Μοντέλου Ενεργειών Συμμόρφωσης («ΜΕΣ») στις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις. ΑΔΑ:ΨΜ1Γ4653Π8-ΓΛ1

Επικαιροποιημένο Μοντέλο Ενεργειών Συμμόρφωσης («ΜΕΣ») για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις. 
ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ:
ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/60932/3707/2025-ΦΕΚ: 3494/Β/04.07.2025:Τροποποίηση επικαιροποιημένου Μοντέλου Ενεργειών Συμμόρφωσης («ΜΕΣ») για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ:
ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/141771/7632/2024-20.12.2024:Διευκρινήσεις σχετικά την εφαρμογή του Μοντέλου Ενεργειών Συμμόρφωσης («ΜΕΣ») στις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις. ΑΔΑ:ΨΜ1Γ4653Π8-ΓΛ1

«Διευκρινίσεις σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων αστικής ανάπλασης.»  ΑΔΑ:ΨΙΥ94653Π8-ΔΧΤ

Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις για έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Β της 1ης ομάδας «Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών» του Παραρτήματος Ι της υπουργικής απόφασης 1958/2012 (Β΄ 21), όπως εκάστοτε ισχύει.

Ν.4887/2022- ΦΕΚ: 16/Α/4.2.2022 άρθρο 153 παρ.2:2. Για τα έργα και τις δραστηριότητες του πεδίου εφαρμογής της υπ’ αριθμ. 170613/2013 (Β΄ 2505) κοινής υπουργικής απόφασης, που κατατάσσονται στην υποομάδα «Έργα οδοποιίας» της 1ης ομάδας «Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών» του Παραρτήματος Ι της υπουργικής απόφασης 1958/2012 (Β΄ 21), τα οποία αποτελούν συνοδά έργα εγκατάστασης δομών της παρ. 4 του άρθρου 8 και του άρθρου 10 του ν. 4375/2016, αρμόδια για την υπαγωγή σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις είναι η Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Όπου στην ως άνω, υπ’ αριθμ. 170613/2013 κοινή υπουργική απόφαση αναφέρεται η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού (ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ.) της οικείας Περιφέρειας, σε θέματα έργων και δραστηριοτήτων του προηγούμενου εδαφίου,νοείται εφεξής η Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.

Η Πράξη 193/2025 του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ – ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΩΝ ΥΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΩΠΑΪΔΑΣ», αναθέτουσα αρχή του οποίου είναι η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Το Κλιμάκιο ανέβαλε τη διατύπωση οριστικής κρίσης, διακόπτοντας την προθεσμία ελέγχου, διότι ο υποβληθείς φάκελος κρίθηκε ελλιπής. Διατάσσεται η αναθέτουσα αρχή να προσκομίσει κρίσιμα στοιχεία, όπως τα τεύχη δημοπράτησης της αρχικής σύμβασης, στοιχεία χρηματοδότησης της συμπληρωματικής σύμβασης, αποφάσεις παράτασης της προθεσμίας και έγγραφες διευκρινίσεις σχετικά με τη συνάφεια των νέων εργασιών με το αρχικό αντικείμενο. Ζητείται επίσης βεβαίωση ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης δεν έχουν εκτελεστεί και στοιχεία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, το οποίο εκτελείται εντός περιοχής Natura και ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση της απόφασης της Αναθέτουσας Αρχής που απέρριψε την προσφορά της και ενέκρινε την προσφορά της 1ης παρεμβαίνουσας ως προσωρινή ανάδοχο. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού και υπηρεσιών για συγκεκριμένους σταθμούς αποθήκευσης και διαχείρισης, με συνολική εκτιμώμενη αξία 4.981.080,00 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η προσφεύγουσα επικαλείται παραβάσεις των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης, ιδίως ως προς τις διαστάσεις του εξοπλισμού και τον τρόπο συμπλήρωσης του φύλλου συμμόρφωσης, και ισχυρίζεται ότι η Αναθέτουσα Αρχή έπρεπε να ζητήσει διευκρινίσεις πριν την απόρριψη. Επιπλέον, προβάλλει πρόσθετους λόγους για την απόρριψη της προσφοράς της 2ης παρεμβαίνουσας.

Τροποποίηση και κωδικοποίηση της υπό στοιχεία ΔΙΠΑ/οικ.37674/27-7-2016 υπουργικής απόφασης «Τροποποίηση και κωδικοποίηση της υπουργικής απόφασης 1958/2012 - Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 4014/21.9.2011 (Α΄ 209), όπως αυτή έχει τροποποιηθεί και ισχύει» (Β΄ 2471).
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/53510/3616/2023-ΦΕΚ:3327/Β/19.05.2023 ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/64712/4464/2022-ΦΕΚ:3636/Β/11.07.2022.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ: ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/63951/4418/2024-ΦΕΚ:3867/Β/03.07.2024:Τροποποίηση της υπό στοιχεία ΔΙΠΑ/οικ.37674/2016 (Β’ 2471) υπουργικής απόφασης, για την εκ νέου κατάταξη των έργων ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια στην ξηρά και έργων ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκούς σταθμούς στη στεριά στις κατηγορίες και υποκατηγορίες του ν. 4014/2011.

ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/2179/117/2025 ΦΕΚ: 580/Β/13.02.2025 Κριτήρια αξιολόγησης του ουσιώδους ή μη χαρακτήρα μεταβολής των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε περιπτώσεις διαφοροποίησης περιβαλλοντικά αδειοδοτημένων συστημάτων περιβαλλοντικών υποδομών της 4ης Ομάδας της κατάταξης του άρθρου 1 του ν. 4014/2011.

ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/102551/6671/2025 ΦΕΚ: 5181/Β/30.09.2025:Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) για έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Β της 12ης ομάδας «Ειδικά Έργα και Δραστηριότητες», α/α 3 «Κέντρα εκπομπής - Αναμεταδότες τηλεόρασης ή ραδιοφώνου», του παραρτήματος ΧΙΙ της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/17185/1069/2022 (Β’ 841) υπουργικής απόφασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. .. ζητείται η ανάκληση της 6/2017 Πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Nομό ......., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση από το Δήμο ... στην αιτούσα εταιρεία του έργου «Ασφαλτοστρώσεις Δήμου ...»,(..)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι όφειλε η Επιτροπή του Διαγωνισμού, προκειμένου να κρίνει αποδεκτή την προσφορά της αναδόχου, να απαντήσει αιτιολογημένα αν η ποινική καταδίκη του Διευθύνοντος Συμβούλου της αιτούσας για παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά την άσκηση λατομικής δραστηριότητας συνιστά επαγγελματικό παράπτωμα ικανό να θέσει εν αμφιβόλω την επαγγελματική αξιοπιστία και φερεγγυότητά της και ως εκ τούτου αν ασκεί επιρροή στην ελεγχόμενη διαδικασία η ανωτέρω ψευδής δήλωσή της στο έντυπο του ΤΕΥΔ, ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Συνακόλουθα, πρέπει να συμπληρωθεί ο φάκελος, με αιτιολογημένη απάντηση της αναθέτουσας αρχής επί του ανωτέρω ζητήματος, αν η ποινική καταδίκη του Διευθύνοντος Συμβούλου της αιτούσας για παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας κατά την άσκηση λατομικής δραστηριότητας, συνιστά επαγγελματικό παράπτωμα ικανό να θέσει εν αμφιβόλω την επαγγελματική αξιοπιστία και φερεγγυότητά της για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου και ως εκ τούτου αν ασκεί επιρροή στην ελεγχόμενη διαδικασία, η ανωτέρω ψευδής δήλωσή της στο έντυπο του ΤΕΥΔ. Επίσης πρέπει να προσκομισθεί η απόφαση ελέγχου νομιμότητας της 260/2017 απόφασης κατακύρωσης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ....Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.

Συμπληρωματική σύμβαση. Για τις εργασίες όρυξης σε έδαφος βραχώδες δεν εξειδικεύονται οι λόγοι για τους οποίους, ακολουθώντας τους κανόνες της εμπειρίας και τεχνικής, ήταν αντικειμενικά αδύνατη πριν από την έναρξη των εκσκαφών η ένταξη αυτών των εργασιών στην αρχική μελέτη του έργου. Περαιτέρω, το ότι η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών όρυξης χωρίς χρήση εκρηκτικών προέκυψε από την περιβαλλοντική μελέτη του έργου, που εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενεστέρο της σύνταξης και έγκρισης της τεχνικής μελέτης του έργου, δεν επαληθεύεται από τα στοιχεία της διαδικασίας. Αντιθέτως, όπως προεκτέθηκε, η υποβληθείσα στο Τμήμα Περιβάλλοντος και Χωροταξικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, καθώς και η τροποποίηση αυτής, έχουν συνταχθεί και εκδοθεί πριν από την έγκριση της τεχνικής μελέτης του έργου. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει της ανάγκης εκ των προτέρων εκτίμησης των επιπτώσεων κάθε έργου ή δραστηριότητας στο περιβάλλον η περιβαλλοντική αδειοδότηση, πρέπει να προηγείται από την έγκριση της τεχνικής μελέτης προκειμένου, μεταξύ άλλων, να μη μεταβάλλεται το φυσι¬κό και οικονομικό αντικείμενο της τεχνικής μελέτης του έργου από περιβαλλοντικούς όρους, που τίθενται εκ των υστέρων, κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της διαφάνειας της διαδικασίας . Ούτε, άλλωστε από τα στοιχεία του φακέλου της διαδικασίας, που υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο, αποδεικνύεται ο επικαλούμενος εξαιρετικά έντονος χαρακτήρας των καιρικών φαινομένων, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008. Τέλος ο ισχυρισμός ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναγκαίες για τη σωστή και πλήρη ολοκλήρωση του έργου τόσο από τεχνικής και λειτουργικής πλευράς όσο και για λόγους ασφαλείας δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη την υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, αφού για τη νόμιμη κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις, απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, να συντρέχουν σωρευτικά οι προβλεπόμενες από τις προαναφερθείσες διατάξεις προϋποθέσεις. Με την 261/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Έλεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου

Αποκατάσταση ζημιών...ζητείται η ανάκληση της 458/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Δεδομένου μάλιστα ότι δεν έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη, αλλά μία συνοπτική τεχνική περιγραφή του προς εκτέλεση αντικειμένου (βλ. την «Τεχνική Έκθεση» της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ...), το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν αποσκοπεί στην επίτευξη ενός πλήρως λειτουργικού αποτελέσματος – οικονομικά ή τεχνικά - με την έννοια του, κατά τα ανωτέρω, έργου, χωρίς να αρκεί για τον αντίθετο νομικό χαρακτηρισμό η ένταξη στο Τεχνικό Πρόγραμμα Έργων της Περιφέρειας ... (βλ. VI Tμήμα 1070/2018). Περαιτέρω, ως προς την κρίση ότι το ελεγχόμενο σχέδιο δεν εντάσσεται στην έννοια της δημόσιας σύμβασης έργου δεν ασκούν εν προκειμένω επιρροή αφενός μεν το γεγονός ότι η προγραμματική σύμβαση, που έχει ήδη συναφθεί μεταξύ της Περιφέρειας ... και του αιτούντος, είχε ελεγχθεί από το Ε΄ Κλιμάκιο (βλ. Πράξη 253/2018), αφετέρου δε η πρόβλεψη στο άρθρο 4 της ως άνω από 7.6.2018 προγραμματικής ότι η δημοπράτηση θα γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις περί δημοσίων έργων (βλ. VI Tμήμα 1070/2018). Άλλωστε, σύμφωνα με το άρθρο 2.2.4 της διακήρυξης, είχαν δικαίωμα συμμετοχής οικονομικοί φορείς, που ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα συναφή με το αντικείμενο των προς παροχή υπηρεσιών, ήτοι εργασίες πρασίνου και παιδικών χαρών, εφόσον πληρούν τα κριτήρια επιλογής των άρθρων 2.2.5 (οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια) και 2.2.6 (τεχνική και επαγγελματική ικανότητα) αυτής. Όπως δε προκύπτει από τον «Προϋπολογισμό δαπάνης εργασιών», το ελεγχόμενο σχέδιο αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση νέου εξοπλισμού και στη σχετική διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και, επομένως, αποτελεί μεικτή σύμβαση υπηρεσίας – προμήθειας, της οποίας όμως υπερέχον τμήμα αποτελεί αυτό της παροχής υπηρεσιών λόγω της εφαρμογής εν προκειμένω του κριτηρίου της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας (βλ. άρθρο 4 παρ. 2 τελευταίο εδάφιο του ν. 4412/2016). Κατά συνέπεια, η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, εφόσον έχει ως κύριο αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημοσίου έργου, όπως βάσιμα προβάλλει ο αιτών, καθώς και η παρεμβαίνουσα υπέρ αυτού εταιρεία, νομίμως δημοπρατήθηκε και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχουν οι λοιπές διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πλημμέλειες, που αφορούν α) στον προβλεπόμενο στη διακήρυξη τρόπο σύνταξης και υποβολής των οικονομικών προσφορών (ενιαίο ποσοστό έκπτωσης),  β) στη μη συμπερίληψη στον προϋπολογισμό του έργου των ποσών των απροβλέπτων, της αναθεώρησης, των γενικών εξόδων και του εργολαβικού οφέλους και γ) στην απαίτηση της διακήρυξης να υποβληθεί, επί ποινή αποκλεισμού, φάκελος τεχνικής προσφοράς. Κατ΄ ακολουθίαν όσων διαλαμβάνονται στις σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει η αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «....» να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 458/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου και, αφού δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο την «Αποκατάσταση ζημιών και Λειτουργική, Ενεργειακή και Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Πλατειών και Κοινοχρήστων Χώρων στη Δ.Κ. ... μετά τη θεομηνία της 15.11.2017».