Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης με αριθμό 598/2020 της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, καθώς και κάθε άλλης συναφούς πράξης ή παραλείψωναρϵιφαⓎ幅Ⓨψης στην αναθέτουσα αρχή για την ανάθεση της δημόσιας σύμβασης έργου με τίτλο «Εργασίες συντήρησης-αποκατάστασης υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων ποταμού Θολοπόταμος και κλάδων ή όμορων χειμάρρων αυτού». Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά ερχασίες συντήρησης, αποκατάστασης υφιστάμενων τεχνικών έργων κατά μήκος του ποταμού Θολοποτάμου και παραποτάμων χειμάρρων, με σκοπό την προστασία παραχθίων ιδιοκτησιών, οδών, προσβάσεων και του ζωτικών κεκɸαλαίων γεωργικής παραγωγής. Η προσφεύγουσⓎα διαμαρτύρεται για ελλείψεις στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της αναδειχθείσας ανάδοχος, ισχυριζόμενη ότι δεν αποδείχθηκε η μη αναστολή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, η φορολογική ενημερότητα και η έλλειψη λόγων αποκλεισμού σύμφωνα με τη διακήρυξη.

Στέγαση Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών - Επέκταση της ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων, κατ’ άρθρο 3 παρ. 2 ε' του ν. 3130/2003.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Είναι επιτρεπτή, κατ' άρθρο 3 παρ. 2 ε' του ν. 3130/2003, η απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων για την επέκταση ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και ύστερα από γνωμοδότηση της Επιτροπής Στεγάσεως, ακόμα και στην περίπτωση που προσφερόμενος εκμισθωτής των όμορων χώρων είναι τρίτος και όχι ο εκμισθωτής της αρχικής μίσθωσης, με τους όρους που αναφέρονται στην ως άνω διάταξη.

Καθαρισμός υδατορεμάτων:..Με δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δημόσιο έργο, αλλά εντάσσονται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ώστε να μην μπορούν να ανατεθούν σε επαγγελματίες που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Ειδικότερα, οι εργασίες αυτές αποσκοπούν στον απλό καθαρισμό των υδατορεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα, καθώς και βλάστηση χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, ώστε αυτά να αποκτήσουν τις αρχικές υδραυλικές διατομές τους και τη σωστή κατά μήκος κλίση, αφού, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή και το τιμολόγιο εργασιών, δεν πρόκειται να γίνουν τεχνικές επεμβάσεις με την κατασκευή νέων τεχνικών έργων ή την αποκατάσταση παλαιών.(...)Συνεπώς, ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπό ανάθεση υπηρεσιών, μη νομίμως, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη, δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, όπως ορθώς, επίσης, κρίθηκε με την προσβαλλομένη, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίσθηκε ο κύκλος των δικαιούμενων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικών 1ης τάξης και άνω, ενώ, τέλος, μη νομίμως προβλέφθηκαν ποσά για γενικά έξοδα-εργολαβικό όφελος, απρόβλεπτα και αναθεώρηση.

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η ανάκληση της 135/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι οι εργασίες κατεδάφισης παλαιών κτισμάτων σε εκτάσεις εκτός του οικοπέδου όπου κατασκευάζεται το Τέμενος, δεν είναι συμπληρωματικές της σύμβασης κατασκευής του Τεμένους, κατά την έννοια του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, πρωτίστως διότι δεν παρουσιάζουν συνάφεια με το φυσικό αντικείμενο του έργου ούτε είναι αναγκαίες για την τεχνική τελειοποίησή του. Ειδικότερα, δεν εξυπηρετούν την κατασκευή του Τεμένους ούτε του περιβάλλοντος χώρου του αλλά τη διαμόρφωση των λοιπών οικοπέδων του σχετικού οικοδομικού τετραγώνου, επεκτείνοντας κατά τούτο ανεπίτρεπτα το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Εξάλλου, οι περιστάσεις που επικαλείται ως απρόβλεπτες η αναθέτουσα αρχή, και ειδικότερα οι μεταβολές που επέφεραν οι διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4414/2016, δεν συνδέονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης ούτε οδήγησαν σε μεταρρύθμιση της μελέτης του κατασκευαζόμενου κτιρίου. Τέλος, δεν συνιστούν απρόβλεπτα περιστατικά, δεδομένου ότι ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκαν δημοσιεύτηκε πριν την υπογραφή της σύμβασης ανάθεσης, όπου άλλωστε μνημονεύονται ρητώς. Περαιτέρω, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός για ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης λόγω συγγνωστής πλάνης. (..)Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί...Δεν ανακαλεί την 135/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1317/2018

Εκτέλεση αντιπλημμυρικών εργασιών σε ρέμματα :επιδιώκεται η ανάκληση της 360/2014 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με δεδομένα τα ανωτέρω, ορθά κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, ως εκ του κυρίου αντικειμένου της, έχει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον αφορά σε εκτέλεση εργασιών, δεδομένου ότι οι ανωτέρω παρατεθείσες εργασίες της Ομάδας Α, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 524.550,00 ευρώ, δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, για την εκτέλεση δε αυτών δεν απαιτείται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένη τεχνική γνώση ή τέτοιου είδους τεχνική επέμβαση, ώστε να μην μπορούν να εκτελεστούν προσηκόντως, υπό την καθοδήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, με τα κατάλληλα μηχανήματα, χειριζόμενα από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Δεδομένου ωστόσο του μεικτού χαρακτήρα της σύμβασης, έστω και με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθώς και του γεγονότος ότι η ήδη αιτούσα αναθέτουσα αρχή τελούσε μέχρι τώρα σε πλήρη πεποίθηση ότι ενεργεί νομίμως δημοπρατώντας τις προς εκτέλεση εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης της κοίτης ποταμών και ρεμμάτων σύμφωνα με τις διατάξεις περί ανάθεσης κατασκευής δημοσίων έργων (βλ. τις από 6.12.2012, 3.9.2013 και 23.9.2013 ήδη εκτελεσθείσες συμβάσεις και τους αντίστοιχους εγκεκριμένους λογαριασμούς αυτών) και ότι το πρώτον διά της παρούσας υποδεικνύεται και διευκρινίζεται στην αιτούσα η φύση των συγκεκριμένων εργασιών, διασφαλιζομένης ούτω της δημοπράτησης αυτών από τούδε και στο εξής κατ΄ εφαρμογή των ορθών διατάξεων, περαιτέρω δε λαμβανομένης υπόψη της εκδήλωσης μεγάλου ενδιαφέροντος και της ευρείας συμμετοχής εργοληπτικών επιχειρήσεων στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία (46 ενδιαφερόμενοι παρέλαβαν τα συμβατικά τεύχη, προσήλθαν 17 διαγωνιζόμενοι), του υψηλού ποσοστού (62,94%) της προσφερθείσας έκπτωσης και τέλος της ανάγκης αποτροπής κινδύνου πλημμυρών των όμορων των υπό καθαρισμό ποταμών και ρεμμάτων καλλιεργούμενων εκτάσεων, γεωργικών κτισμάτων και οδικών δικτύων (βλ. αναλυτικά στην από 17.9.2014 Τεχνική Έκθεση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας ........ της Περιφέρειας ….) ως εκ της ήδη επερχόμενης χειμερινής περιόδου, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.  

Αντικατάσταση λεβήτων ανακατασκευή δικτύων λεβητοστασίου και καμινάδων:..Ωστόσο, κατά τη γνώμη, που κράτησε στο Τμήμα ως προς τη μη νομιμότητα της επίμαχης δαπάνης, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη α) τη φύση και την έκταση του συστήματος θέρμανσης του αιτούντος, οι σωληνώσεις του οποίου διατρέχουν όλους τους χώρους αυτού εκτεινόμενοι σε μήκος 10 χλμ. με πλήθος διακλαδώσεων και συνδέσεων (βλ. το ….2019 έγγραφο του Πανεπιστημίου με πρόσθετες διευκρινίσεις) καθώς και την επιβαρυμένη κατάσταση αυτού από τη συνεχόμενη χρήση του μέχρι τότε επί 27 χρόνια από την αρχική του εγκατάσταση, β) τη σφοδρότητα και διάρκεια των καιρικών φαινομένων (χαμηλές θερμοκρασίες και ολικός παγετός) που έπληξαν την πόλη της ... κατά τη χρονική περίοδο από 7.1.2017 έως 15.1.2017, όπως τούτο πιστοποιείται από το προαναφερόμενο έγγραφο της Ε.Μ.Υ., που είχαν ως αποτέλεσμα την κήρυξη από την Περιφέρεια ... όλων των Δήμων του Νομού ... σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και γ) το γεγονός ότι οι εργασίες που συμπεριλήφθηκαν στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση ήταν οι άκρως απαραίτητες για την αποκατάσταση των βλαβών και αστοχιών που προκλήθηκαν στο δίκτυο από τις ως άνω ακραίες καιρικές συνθήκες, ενώ ήδη στο πλαίσιο της τμηματικής, λόγω μεγέθους, συντήρησης των εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου έχει ήδη δρομολογηθεί, μέσω προσφάτως υπογραφείσας σύμβασης (βλ. το ως άνω διευκρινιστικό έγγραφο του αιτούντος), η αντικατάσταση και άλλων παλαιών σωληνώσεων και λοιπών φθαρμένων εξαρτημάτων του δικτύου θέρμανσης, άγεται στην κρίση, κατ΄αποδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου πεπλανημένα, πλην όμως συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι λόγω των εκτεταμένων ζημιών που προκλήθηκαν στο σύστημα θέρμανσης εν μέσω της χειμερινής περιόδου εξ αιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων μπορούσαν νομίμως να προβούν στη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης, προκειμένου να αποκατασταθεί τάχιστα η ομαλή λειτουργία του εν λόγω συστήματος τόσο για την αποτελεσματική προστασία του υπό εγγύηση νέου εξοπλισμού που εγκαταστάθηκε στο λεβητοστάσιο στο πλαίσιο της αρχικής εργολαβίας και θα επηρεαζόταν, λόγω της φύσης του συστήματος, από οποιαδήποτε υπάρχουσα εντός αυτού αστοχία ή βλάβη όσο και για την εξασφάλιση της ομαλής εκπαιδευτικής λειτουργίας του αιτούντος.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία "...", για την ανάκληση της 2/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, πρέπει να γίνει δεκτή και η ανωτέρω πράξη να ανακληθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, το δε ..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Πανεπιστημίου, θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του οποίου βαρύνει.

Έργο- Συμπληρωματική σύμβαση:..ζητείται η αναθεώρηση της 862/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής της από 30.3.2018 αίτησης ανάκλησης της 135/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της «1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης» Ενόψει των προεκτεθέντων, κατά την κρίση του παρόντος Τμήματος, η επίμαχη σύμβαση, με αντικείμενο την κατεδάφιση των παλαιών κτισμάτων στο ως άνω Ο.Τ. 25Α,  συνιστά συμπληρωματική της αρχικής σύμβασης κατασκευής του κτιρίου του Τεμένους, όπως βασίμως προβάλλεται. Τούτο, διότι: α) Οι αλλαγές που επέφερε το άρθρο 35 του ν. 4414/2016, ήτοι η διαίρεση του Ο.Τ. 25 σε δύο οικοδομικά τετράγωνα, στο Ο.Τ. 25 και το Ο.Τ. 25Α, είχαν ως αποτέλεσμα την υπέρβαση των συντελεστών δόμησης και κάλυψης για το κρίσιμο Ο.Τ. 25Α και κατέστησαν αναγκαία την κατεδάφιση των υπολοίπων ήδη υπαρχόντων κτιρίων, προκειμένου να τηρηθεί η πολεοδομική νομιμότητα του υπό κατασκευή κτιρίου του Τεμένους.  Υπάρχει, ως εκ τούτου, έμμεση επίδραση στη νομιμότητα του υπό κατασκευή κτιρίου, που θεμελιώνει την αναγκαία συνάφεια του αντικειμένου της συμπληρωματικής σύμβασης με την αρχική. Πέραν αυτού, η συνάφεια προκύπτει και από το γεγονός ότι οι εργασίες κατεδάφισης λαμβάνουν χώρα εντός του οικοπέδου κατασκευής του Τεμένους  και όχι σε άλλα οικόπεδα εκτός αυτού, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει η προσβαλλομένη, κατά το μέτρο δε που διαμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου και εξυπηρετούν την κατασκευή και τη μετέπειτα λειτουργία του, περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της οικοδομικής του άδειας και συμβάλλουν στην ασφαλή και ομαλή πρόσβαση προς το κτίριο. β) Η αλλαγή του νομοθετικού καθεστώτος κατέστησε αναγκαίες τις πρόσθετες εργασίες κατεδάφισης, όπως προαναφέρθηκε, οι εργασίες δε αυτές δεν είχαν προβλεφθεί στην αρχική μελέτη, η οποία προέβλεπε μόνο την κατεδάφιση (όχι τη μετασκευή όπως όριζαν οι τότε ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 3 του ν. 3512/2006) του ήδη υπάρχοντος κτιρίου στο σημείο που επρόκειτο να κατασκευασθεί το Τέμενος (πρώην Κεντρικό Συνεργείο Αυτοκινήτων Ναυτικού), όχι όμως και την κατεδάφιση των λοιπών κτιρίων του Ο.Τ. 25Α, που αποτελεί το αντικείμενο της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης. Εξάλλου, η νομοθετική αυτή μεταβολή θεωρείται επιγενόμενη, καθώς κρίσιμος για τη σύναψη της σύμβασης χρόνος, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 3669/2008, δεν είναι ο χρόνος της υπογραφής της σύμβασης (10.10.2016), αλλά εκείνος της κατακυρωτικής απόφασης (27.1.2014), που είναι προγενέστερος της δημοσίευσης του ν. 4414/2016. Με βάση τα ανωτέρω, η επίμαχη νομοθετική μεταβολή συνιστά απρόβλεπτη περίσταση. γ) Οι παρεμβάσεις κρίνονται επιβεβλημένες για την τελειοποίηση του αρχικού έργου, καθώς στην έννοια της τελειοποίησης ενός δημοσίου έργου περιλαμβάνεται και η άρση των νομικών ελαττωμάτων, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν, τα οποία θα επέβαλαν εν τοις πράγμασι παρεμβάσεις στο ίδιο το αντικείμενο του έργου, όπως π.χ. τη μείωση της οικοδομήσιμης έκτασης επί του οικοπέδου. Δεδομένου, όμως, ότι η κατεδάφιση των υπαρχόντων κτιρίων θα ελάμβανε χώρα υποχρεωτικά από το νόμο, τέτοιες παρεμβάσεις στο υπό κατασκευή κτίριο - το οποίο σημειωτέον έχει κατά 96% ολοκληρωθεί (βλ. το  Δ21/185/ΤΚ500/15.2.2018 έγγραφο της Προϊσταμένης του Τμήματος Κατασκευής Έργων Αθήνας Δ.Κ.Υ) - θα έρχονταν σε αντίθεση με την αρχή της οικονομικότητας. δ) Η αξία των συμπληρωματικών εργασιών (346.500,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το 50% του προϋπολογισθέντος ποσού της αρχικής σύμβασης (769.105,69 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.). Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η υποβληθείσα σύμβαση νομίμως ανατίθεται ως συμπληρωματική στην ανάδοχο του αρχικού έργου κοινοπραξία και, συνακολούθως, κρίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της Αναθεωρεί την 862/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Από τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι τα δύο τμήματα στα οποία διαπλατύνεται το επαρχιακό οδικό δίκτυο, κατά μήκος 83μ και 133μ., δεν έχουν καταστεί κοινόχρηστα, εντασσόμενα ως τέτοια στο πολεοδομικό/ρυμοτομικό σχέδιο, με κήρυξη απαλλοτρίωσης των αντίστοιχων ιδιοκτησιών, ούτε ότι έχει νομίμως μετατεθεί η κυριότητά τους ως ιδιωτικών ακινήτων και ότι οι ιδιοκτήτες με νόμιμο τρόπο την έχουν απολέσει ή ότι αποτελούν ακίνητα που έχουν ήδη περιέλθει σε κοινή χρήση, ως οδοί, με τη βούληση των ιδιοκτητών τους. Εξάλλου, δεν έχει εκδοθεί απόφαση των αρμόδιων, κατά περίπτωση, Περιφερειακού και Δημοτικού Συμβουλίου για τον προσδιορισμό των ακινήτων και την κήρυξή τους ως απαλλοτριωτέων ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε αυτά και τη σύσταση οποιουδήποτε, περαιτέρω, δικαιώματος που παρέχει τη δυνατότητα να καταστούν τα ανωτέρω ακίνητα επαρχιακές οδοί, με τις αναγκαίες, ενδεχομένως, αποφάσεις παραχώρησης της χρήσης των ακινήτων μεταξύ των προαναφερόμενων φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης (άρθρα 97 παρ. 5 π.δ.30/1996 και 200 ΚΔΚ). Τέλος, δεν περιέχεται σχετική ειδική ρύθμιση για τη διαπλάτυνση των οδών προς τις ανωτέρω ιδιοκτησίες ούτε στην οικ. 17250/2582/24.4.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου «Έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) του Δήμου Πάρου, νήσου Πάρου, Νομού Κυκλάδων», όπως διορθώθηκε ακολούθως (53978/2017 απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου). Εξάλλου, οι υπεύθυνες δηλώσεις των ιδιοκτητών των ακινήτων σχετικά με την παραχώρηση της χρήσης τους υποβλήθηκαν στο Δήμο Πάρου και δεν απευθύνονται στην αναθέτουσα αρχή και κυρία του έργου Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (βλ. και άρθρο 1 της διακήρυξης), ούτε προκύπτει η αρμοδιότητα της Αντιδημάρχου Πάρου να υποβάλει δήλωση με το παρατιθέμενο ανωτέρω περιεχόμενο «ότι ο Δήμος Πάρου δεν έχει αξίωση επί των ακινήτων που παραχωρούνται κατά χρήση», ακόμα και αν τούτο είναι αληθές, ενώ, τέλος, δεν προκύπτει ότι έχει με οποιοδήποτε τρόπο εφαρμοστεί παραχώρηση ακινήτου που προβλέπεται σε ειδικότερες διατάξεις (ενδεικτικά, άρθρο 4 ν.4061/2012). Άλλωστε, η ακρίβεια των δηλώσεων των ιδιοκτητών ακινήτων ως προς το τμήμα Μάρμαρα – Πρόδρομος αμφισβητείται και από το γεγονός ότι στο σχετικό διάγραμμα (Μάιος 2015) η οδός προσδιορίζεται ως δημοτική. Επομένως, ως προς τη νομική κατάσταση των ανωτέρω ακίνητων δημιουργείται αμφιβολία και σύγχυση, διότι δεν έχουν καταστεί κατά τον κρίσιμο χρόνο νομίμως τμήματα του επαρχιακού οδικού δικτύου. Παρέπεται ότι είναι πλημμελής η ανωτέρω διαγωνιστική διαδικασία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου που αφορά τις εργασίες (χωματουργικές, οδοποιίας, ασφαλτικές κ.λπ.) διαπλάτυνσης και συντήρησης στα ακίνητα αυτά και στο λοιπό επαρχιακό δίκτυο, δηλαδή σε φυσικό αντικείμενο το νομικό καθεστώς του οποίου δεν είναι στο σύνολό του πλήρως διασαφηνισμένο, ώστε τα όργανα της Περιφέρειας ή οποιοσδήποτε ενεργήσει κατόπιν σχετικής εντολής, όπως ο ανάδοχος του έργου, νομίμως να εκτελέσει εργασίες επί του συνόλου του φυσικού αντικειμένου [πρβλ. 599/2013 ΑΠ, ΑποφΕισΕφΑθ 2/2014 (Διαδ. Ασφ. Μέτρων), επί διακατοχικής διαφοράς άρθρου 22 α.ν.1539/1938 ήδη καταργηθέντος με την παρ. 7 άρθρου ένατου του άρθρου 1 ν.4335/2015, από 1.1.2016 σύμφωνα με το άρθρο ένατο παρ. 4 του αυτού άρθρου και νόμου). Άλλωστε, δεν είναι δυνατός οποιοσδήποτε διαχωρισμός των εργασιών, διότι θα επερχόταν ουσιώδης τροποποίηση της διακήρυξης ως προς το φυσικό αντικείμενο του έργου, όπως και των υποβληθεισών προσφορών, περιλαμβανομένης και αυτής του εργολάβου στον οποίο κατακυρώθηκε το έργο, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός, το τιμολόγιο εργασιών, οι ποσότητες κατά ομάδες και είδος εργασιών προμετρήθηκαν και συμπεριλήφθηκαν στα τεύχη της διακήρυξης αδιακρίτως των ειδικών τμημάτων εδάφους στα οποία οι εργασίες αφορούν και αδιακρίτως αν συντελούν στη διαπλάτυνση ή στη συντήρηση του οδικού δικτύου, ούτε η διακήρυξη προβλέπει τη δυνατότητα υποβολής τμηματικών προσφορών και ανάθεσης του έργου εν μέρει και κατά τμήματα, ούτε ήταν δυνατό να υποβληθούν παραδεκτώς τμηματικές ή κατά ποσοστό εργασιών (οικονομικές) προσφορές σε αναφορά προς το φυσικό αντικείμενο.Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Αίτηση ανάκλησης της 313/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με δεδομένα αυτά και αφού ληφθεί περαιτέρω υπόψη ότι δεν χορηγήθηκε παράταση, κατά τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος, για το χρονικό διάστημα μετά τη συμπλήρωση της οριακής προθεσμίας, η έγκριση του 1ου Συγκριτικού Πίνακα στις 23.5.2012 έγινε σε χρόνο μετά την ολοκλήρωση της κύριας σύμβασης, όπως ορθά έκρινε και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης, χωρίς, εν προκειμένω, να ασκεί επιρροή το χρονικό σημείο έναρξης των σχετικών διαδικασιών, που προηγούνται της έγκρισης του Συγκριτικού Πίνακα.Γ. Όσον αφορά τις συμπληρωματικές μελέτες, μόνο αυτές που αφορούν στις συγκοινωνιακές εργασίες περιλαμβάνονται νομίμως στην υπό έλεγχο συμπληρωματική σύμβαση, καθόσον αυτές πράγματι κατέστησαν αναγκαίες από το απρόβλεπτο γεγονός της μεταγενέστερης έκδοσης της ΔΜΕΟ/ο/612/16.2.2011 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (Β΄702), με την οποία δόθηκαν νέες οδηγίες συστημάτων αναχαίτισης οχημάτων. Αντίθετα, για τις λοιπές συμπληρωματικές μελέτες προκύπτουν τα εξής: 1. Στατικές Μελέτες, που αφορούν την κατασκευή των Άνω Διαβάσεων των σηράγγων: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση, που συνοδεύει τον 1ο Συγκριτικό Πίνακα και στην οποία ουδόλως αναφέρεται η εγκριθείσα Μ.Π.Ε., η ανάγκη επανασχεδιασμού των τεχνικών των περιοχών εισόδου και εξόδου προέκυψε ύστερα από την οριστική μελέτη οδοποϊίας και την εκπόνησή της με βάση την συμπληρωματική επίγεια τοπογραφική αποτύπωση, ώστε να εξασφαλιστεί η μη διακοπή της κυκλοφορίας της υφισταμένης Ε.Ο. …. – ..... _ …. – …..ς. Επίσης, λόγω των γεωτεχνικών παραμέτρων που προέκυψαν από τις γεωτεχνικές έρευνες θα έπρεπε να επανασχεδιαστούν τα μέτωπα, ώστε να προσαρμόζονται καλύτερα στη μορφολογία του εδάφους. Ως εκ τούτου δεν προκύπτει ότι πρόκειται για μελέτες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, καθόσον η μη πρόβλεψη των οχλήσεων, που τα έργα αυτά θα προκαλούσαν στην υπάρχουσα Ε.Ο., οφείλεται σε αβλεψία, ενώ η μορφολογία του εδάφους δεν συνιστά απρόβλεπτο, αφού προϋπάρχει και θα έπρεπε να έχει ληφθεί υπόψη πριν από τη δημοπράτηση του έργου. Η Μ.Π.Ε., που επικαλούνται οι αιτούντες ως στοιχείο απρόβλεπτο, μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης, αφενός ουδόλως μνημονεύεται στην αιτιολογική έκθεση, αφετέρου δεν αποτέλεσε τη βάση των πρόσθετων αυτών μελετών, αφού, όπως προκύπτει από το από 11.11.2010 έγγραφο της αναδόχου σύμπραξης, ο 1ος Συγκριτικός Πίνακας υποβλήθηκε ενώπιον της Αναθέτουσας Αρχής πολύ πριν από την έγκριση της Μ.Π.Ε. 2. Στατική μελέτη, που αφορά τη μόνιμη επένδυση της σήραγγας και Ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες: Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η επιλογή του ημιεγκάρσιου αερισμού δεν οφείλεται σε κάποιο απρόβλεπτο γεγονός, αφού και το μήκος της σήραγγας και η διπλή κατεύθυνσή της ήταν εκ των προτέρων γνωστή, αλλά στην επανεκτίμηση του αρχικού σχεδιασμού του έργου, με σκοπό τη βελτίωσή του, που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο ημιεγκάρσιος αερισμός συνιστά, «για αμιγώς τεχνικούς λόγους, την οικονομικότερη ασφαλή λύση για τους επιβάτες οχημάτων». Ως εκ τούτου είναι μη νόμιμη και η συμπληρωματική στατική μελέτη για την κατασκευή της ψευδοροφής, αφού η θεμελίωση του απροβλέπτου αυτής στηρίζεται στην μελέτη του ημιεγκάρσιου αερισμού. 3. Υδραυλικές Μελέτες: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση και επαναλαμβάνεται και στην αίτηση ανάκλησης, ο αριθμός των εγκάρσιων οχετών και η θέση αυτών αποτελούσαν μέρος της οριστικής μελέτης αποχέτευσης, που ανατέθηκε με την αρχική σύμβαση και ως εκ τούτου κανένα απρόβλεπτο δεν προκύπτει για την εκπόνηση επιπλέον υδραυλικών μελετών, ενώ δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοιο η αδυναμία υπολογισμού της αμοιβής τους εξαρχής, την οποία φέρεται να θέλει να θεραπεύσει η παρούσα «συμπληρωματική» μελέτη. 4. Τοπογραφικές Μελέτες: Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Συγκριτικό Πίνακα, η ανάγκη για τις πρόσθετες αυτές μελέτες συνδέεται άμεσα με τις τροποποιήσεις των στατικών, κυρίως, μελετών, ως προς την κατασκευή των Άνω Διαβάσεων και την εξασφάλιση της κυκλοφορίας της υφιστάμενης Ε.Ο.. Συνεπώς, αφού οι ως άνω μελέτες (στατικές), όπως και ανωτέρω ελέχθη δεν κατέστησαν αναγκαίες εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων, ομοίως δεν είναι νόμιμη και η συμπληρωματική ανάθεση των ως άνω τοπογραφικών μελετών. Περαιτέρω, από κανένα στοιχείο δεν αποδεικνύεται ότι οι επικαλούμενες περιφράξεις και κατασκευές δεν προϋπήρχαν της δημοπράτησης της αρχικής μελέτης. 5. Γεωτεχνικές Μελέτες: Η αναφερόμενη στην αιτιολογική έκθεση αύξηση της δαπάνης εκτέλεσης των γεωτρήσεων της σήραγγας εξαιτίας του μεγάλου βάθους αυτών τυγχάνει παντελώς αόριστη, ενώ η πολύ κακή ποιότητα του πετρώματος στα μεγάλα βάθη δεν αιτιολογείται για ποιο λόγο συνιστά απρόβλεπτο. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης ως και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση κατά της 313/2012 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου