Αρμοδιότητα δημοτικών οργάνων για την απόφαση περί απ’ ευθείας αναθέσεως κατασκευής μικρών έργων και εκτελέσεως εργασιών συντήρησης έργων.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Το Δημοτικό Συμβούλιο έχει, υπό την ισχύ των διατάξεων του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Ν 3463/2006), αρμοδιότητα για την απ’ ευθείας ανάθεση κατασκευής μικρών έργων και εκτελέσεως εργασιών συντήρησης έργων.

Ορισμός Αναθέτουσας Αρχής, Προϊσταμένης Αρχής και Διευθυνουσών Υπηρεσιών σε δημόσιες συμβάσεις έργων και παροχής υπηρεσιών αρμοδιότητας της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων Κατασκευής και Συντήρησης Συγκοινωνιακών Υποδομών (Ε.Υ.Δ.Ε. Κ.Σ.Σ.Υ).

Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγεται ότι για την έκδοση Ενημερότητας Πτυχίου απαιτείται η προσκόμιση ασφαλιστικής ενημερότητας της εργοληπτικής επιχείρησης τόσο για το προσωπικό που απασχολεί, όσο και για τα στελέχη του μελετητικού της πτυχίου (βλ. την εγκύκλιο 5 με αριθ. πρωτ. Δ17α/08/36/ΦΝ443/20.3.2008 της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.). Επομένως, η Ενημερότητα πτυχίου, μέσω της οποίας αποδεικνύεται η ασφαλιστική ενημερότητα των διαγωνιζομένων στους ασφαλιστικούς φορείς, απαλλάσσει, όπως τούτο ρητώς ορίζεται και στο άρθρο 23.2.1 της διακήρυξης, τη συμμετέχουσα στο διαγωνισμό εργοληπτική επιχείρηση από την υποχρέωση να προσκομίσει τα ως άνω δικαιολογητικά ασφαλιστικής ενημερότητας στο φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής της. Περαιτέρω, από τη διατύπωση του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 23.2.1 της διακήρυξης, όπως η διατύπωση αυτή εγκρίθηκε με την Δ17α/05/116/ΦΝ437/30.9.2008 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. «Προσαρμογή των προτύπων τευχών διακηρύξεων δημοσίων έργων σύμφωνα με την κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων (ν. 3669/2008)» (ΦΕΚ Β’ 2126) και ακολούθως διευκρινίστηκε με την Δ17α/02/136/ΦΝ437/4.11.2008 εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., συνάγεται ότι στην περίπτωση που η προσκομιζόμενη στο πλαίσιο διαγωνισμού Ενημερότητα Πτυχίου δεν αναγράφει ρητώς ότι τα στελέχη του μελετητικού πτυχίου της συμμετέχουσας στο διαγωνισμό εργοληπτικής επιχείρησης είναι ασφαλισμένα στο ΤΣΜΕΔΕ, απαιτείται η προσκόμιση, πέραν της Ενημερότητας Πτυχίου και δικαιολογητικών ασφαλιστικής ενημερότητας αυτών των στελεχών της, αποκλειστικά και μόνο προς το ΤΣΜΕΔΕ.

Δημόσια έργα. Προληπτικός έλεγχος νομιμότητας των συμβάσεων κατασκευής δημοσίων έργων, πριν την υπογραφή τους, από το Ελεγκτικό Συνέδριο.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Α) Είναι υποχρεωτική η αποστολή του οικείου φακέλλου, για διενέργεια προληπτικού ελέγχου νομιμότητας, από το αρμόδιο κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου των συμβάσεων κατασκευής δημοσίων έργων, πριν την υπογραφή τους, εφόσον αυτή δεν έγινε μέχρι τις 28.9.99, με την επιφύλαξη της ισχύος, των ειδικοτέρων διατάξεων του άρθρου 39 παρ.1 του Ν.2778/99. Β) Στην "προϋπολογιζόμενη δαπάνη" κατασκευής των δημοσίων έργων, για τον προσδιορισμό του οικονομικού αντικειμένου άνω του οποίου, επιβάλλεται, η πιο πάνω υποχρέωση, δεν περιλαμβάνεται το αναλογούν ποσό του Φ.Π.Α. Γ) Δεν επιβάλλεται, η αποστολή του σχετικού φακέλλου, για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας, από το αρμόδιο κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, πριν την υπογραφή των συμβάσεων κατασκευής δημοσίων έργων, το οικονομικό αντικείμενο των οποίων ανέρχεται σε ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000) δραχμές ακριβώς.

Υποχρέωση συντήρησης από το Υπουργείο Πολιτισμού / Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη του πεζοδρομίου, που βρίσκεται έμπροσθεν του ακινήτου του Μουσείου τούτου, που ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Από τον ισχύοντα Κτιριοδομικό Κανονισμό, που ως νεότερη και ειδικότερη νομική ρύθμιση επικρατεί όλων των προγενεστέρων συναφών διατάξεων, γεννάται ευθεία και άμεση υποχρέωση του ιδιοκτήτη κάθε ακινήτου, για την επισκευή και συντήρηση του πεζοδρομίου έμπροσθεν της ιδιοκτησίας του. Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία του παροδίου ακινήτου ανήκει στο Δημόσιο, τότε την υποχρέωση επισκευής, συντήρησης κλπ του έμπροσθεν αυτής πεζοδρομίου, έχει η Υπηρεσία του Δημοσίου που στεγάζεται σ’ αυτή. Η εκ των αυτών διατάξεων του άνω Κτιριοδομικού Κανονισμού υποχρέωση των Ο.Τ.Α. για επισκευή, συντήρηση κλπ των πεζοδρομίων έχει αναπληρωματικό (επικουρικό) χαρακτήρα εν σχέσει με την άνω υποχρέωση των ιδιοκτητών των παροδίων ακινήτων ή, επί εκτελέσεως έργων, την αντίστοιχη υποχρέωση των φορέων εκτέλεσης των έργων τούτων.

Αποδοχή της αρ.321/2008 γνωμοδότησης του Γ’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.Αρμόδιο συλλογικό όργανο να αποφασίσει για την απευθείας ανάθεση κατασκευής μικρών έργων ή εκτέλεσης εργασιών συντήρησης έργων μέχρι του ποσού που καθορίζεται με την εκάστοτε απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. , υπό την ισχύ του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Ν.3463/2006 ΦΕΚ 114 Α’) είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο και συνεπώς η ανωτέρω αρμοδιότητα δεν ασκείται πλέον από τη Δημαρχιακή Επιτροπή

Αρμοδιότητα συντήρησης τεχνικών έργων επί των οδών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3481/2006, τις εκδοθείσες προς εκτέλεσή του αποφάσεις του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και των Γενικών Γραμματέων των Περιφερειών και του άρθρου 186 του ν. 3852/2010, ο φορέας ο οποίος είναι κατά το νόμο αρμόδιος για τη συντήρηση των οδών και γενικότερα των συγκοινωνιακών έργων, ήτοι οι Περιφέρειες, μεταξύ αυτών και η Περιφέρεια Αττικής, έχουν την αρμοδιότητα για τη συντήρηση των τεχνικών και λοιπών συνοδών έργων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι γέφυρες, που βρίσκονται στις οδούς των οποίων έχουν την υποχρέωση συντήρησης (ομόφωνα)

Σύμφωνα, όμως, με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη που προηγήθηκε και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη αφενός μεν ότι αντικείμενο των ως άνω συμβάσεων ήταν η αναθεώρηση και μερική, όπου απαιτείτο, τροποποίηση των παλαιότερων οριστικών μελετών των σχετικών έργων, αφετέρου δε ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των αναδόχων υπολογίστηκε, κατ’ εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου ΓΕΝ.4Β, αντί του ορθού ΓΕΝ.8Β, της Β΄ Βελτίωσης Κανονισμού Προεκτιμωμένων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών (που αφορά την παροχή υπηρεσιών εξειδικευμένων έργων, ή έργων που απαιτούν ειδικές μεθόδους κατασκευής) εκ των υστέρων, ήτοι μετά τη λήψη των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου και την υπογραφή των οικείων συμβάσεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ο Δήμος ..... ανέθεσε απευθείας τις επίμαχες μελέτες, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 209 παρ. 3 του Δ.Κ.Κ.. Τούτο δε, διότι η προεκτιμώμενη αμοιβή των φερόμενων ως δικαιούχων υπολογίστηκε αυθαίρετα, ήτοι χωρίς την προηγούμενη προσφυγή της αναθέτουσας αρχής στον ανωτέρω Κανονισμό, βάσει του οποίου θα καθοριζόταν εκ των προτέρων με σαφή τρόπο η προεκτιμηθείσα αμοιβή, ώστε να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής ή μη της ανωτέρω εξαιρετικής διάταξης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, εξαιρουμένου του έργου «Χαλικοστρώσεις αγροτικών δρόμων Δ.Δ. ….» (το αντικείμενο του οποίου διαφοροποιείται), το αντικείμενο όλων των λοιπών αναθέσεων αφορά σε εκτέλεση ομοειδών εργασιών συντήρησης ήδη υφιστάμενων αγροτικών δρόμων, ήτοι χωματουργικών εργασιών εκσκαφών εδάφους και χαλικοστρώσεων αγροτικών δρόμων, που αναλύονται σε όμοιες υποκατηγορίες εργασιών, και όχι σε εκτέλεση έργων, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι το αποτέλεσμα αυτών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους ούτε για την πραγματοποίησή του προκύπτει ότι απαιτήθηκαν ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό και ανάλογα τεχνικά μέσα και εγκαταστάσεις. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω εργασίες μη νομίμως επιμερίστηκαν, με την αναγραφή ιδιαίτερων για την καθεμιά πιστώσεων και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού, καθ’ υπέρβαση του ορίου των 20.000,00 ευρώ. Εντούτοις, συνεκτιμώντας τα όσα διαλαμβάνονται στο ανωτέρω έγγραφο επανυποβολής του Δήμου, το Τμήμα κρίνει ότι η πραγματοποίηση της επίμαχης δαπάνης δεν οφείλεται σε πρόθεση των αρμοδίων οργάνων να καταστρατηγήσουν τις σχετικές με τη διαδικασία ανάθεσης διατάξεις, αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών, αφού θεώρησαν ότι το αντικείμενο των εν λόγω συμβάσεων αφορά σε εκτέλεση μικρών έργων, καθόσον περιλαμβάνει και εργασία τσιμεντόστρωσης τμήματος των δρόμων αυτών με σκυρόδεμα, χωρίς να καθίσταται δυνατός ο αποχωρισμός αυτού του υλικού χωρίς ουσιώδη αλλοίωση της εγκατάστασης επί του εδάφους. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το 528 χρηματικό ένταλμα πληρωμής που περιλαμβάνει νόμιμη δαπάνη θα ήταν θεωρητέο, πλην όμως δεν πρέπει να θεωρηθεί, λόγω λήξης του οικονομικού έτους τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Τα λοιπά χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν, λόγω συγγνωστής πλάνης, να θεωρηθούν, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2011, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εκδόθηκαν.

Οι προσφεύγοντες στο πλαίσιο της προδικαστικής προσφυγής ζητούν την ακύρωση της διακήρυξης διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχων κατασκευής και συντήρησης έργων δικτύων διανομής, με εκτιμώμενη αξία 1.600.000.000,00 ευρώ άνευ ΦΠΑ και 2.400.000.000,00 ευρώ μετά προαιρέσεων. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την κάλυψη αορίστου αριθμού επιμέρους έργων και συντηρήσεων για τη διασφάλιση υποστήριξης του δικτύου του αναθέτοντος, όπως αποκαταστάσεις βλαβών, αναγκαίες συντηρήσεις, προσαρμογές, βελτιώσεις και αντιμετώπιση προβλημάτων που θα ανακύπτουν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι οι όροι της διακήρυξης καθιστούν ουσιωδώς δυσχερή τη σύνταξη και υποβολή λυσιτελούς, βιώσιμης και μη ζημιογόνου προσφοράς.