Νομιμότητα χρήσης από το δημόσιο της μελέτης κατασκευής μουσείου με τη δημοπράτηση της κατασκευής του παρά τη μη πλήρη εξόφληση του μελετητή.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Η εκ μέρους της υπηρεσίας χρήση της μελέτης του έργου «Πολυκεντρικό Μουσείο Βεργίνας-Κεντρικό Μουσειακό Κτίριο» με τη δημοπράτηση της κατασκευής του δεν συνιστά παράνομη πράξη, η δε υπηρεσία νομιμοποιείται να χρησιμοποιήσει την ανωτέρω μελέτη στο πλαίσιο της διαδικασίας δημοπράτησης του έργου και να υπογράψει τη σύμβαση κατασκευής του, έστω και αν δεν έχει καταβληθεί στο μελετητή το σύνολο της αμοιβής του. (ομοφ.)

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε πολιτικό μηχανικό για την εκπόνηση μελέτης έργου, που αφορά την κατασκευή φράγματος, καθόσον, μη νομίμως: α) κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 209 παρ. 4 του ΚΔΚ ανατέθηκε η ανωτέρω μελέτη σε ιδιώτη μελετητή, χωρίς να έχει προηγουμένως βεβαιωθεί η αδυναμία της αρμόδιας Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμων και Κοινοτήτων να συντάξει η ίδια την εν λόγω μελέτη, β) η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας σε μελετητή με πτυχίο Γ΄ τάξης, διότι, κατά την παρ. 3 του ίδιου ως άνω άρθρου του ΚΔΚ, απευθείας ανάθεση επιτρέπεται μόνο σε μελετητή ή μελετητικό γραφείο με πτυχίο Α΄ ή Β΄ τάξης και γ) η ανωτέρω μελέτη ανατέθηκε χωρίς προηγούμενο υπολογισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής βάσει του Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών Μελετών και Υπηρεσιών, αφού όπως προκύπτει  η αμοιβή του μελετητή υπολογισθείσα με βάση τον ανωτέρω Κανονισμό υπερέβαινε εκείνη της απόφασης ανάθεσης. Επιπροσθέτως, υπάρχει παραβίαση του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ.,  αφού, σύμφωνα με αυτό, το ύψος της προεκτιμώμενης αμοιβής συναρτάται με τη τηρητέα διαδικασία

Η προμελέτη, αντιστοιχεί σε ωριμότερο και λεπτομερέστερο στάδιο της μελέτης, βασιζόμενο σε μετρήσεις του μελετητή, κατά το οποίο η μελέτη συγκεκριμενοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταστεί δυνατός ο ακριβής προϋπολογισμός του κόστους του έργου και η σύνταξη των τευχών δημοπρατήσεως αυτού. Η συμβατική αμοιβή του μελετητή υπολογίζεται βάσει του προϋπολογισμού του σταδίου της προμελέτης και καθορίζεται με την εγκριτική για το στάδιο αυτό απόφαση. Βάσει της με αυτή την εγκριτική απόφαση καθοριζομένης αμοιβής διαμορφώνεται τελικά, σύμφωνα με τις περί αμοιβών μελετητών διατάξεις, η νόμιμη αμοιβή, που καταβάλλεται κατά στάδια της μελέτης και μετά την έγκριση κάθε σταδίου (βλ. και ΣτΕ 1267/2004, πρ. ΙV Τμ. Ελ.Συν. 66/2005).

Ειδικά δε στην περίπτωση, κατά την οποία πρόκειται για μελέτη που ανατίθεται σ’ ένα και τελικό στάδιο, χωρίς τη μεσολάβηση ενδιάμεσου σταδίου (π.χ προμελέτης), ως συμβατική αμοιβή, που αποτελεί τη βάση προϋπολογισμού της τελικώς καταβληθησόμενης αμοιβής του μελετητή, νοείται εκείνη που προκύπτει από τον προϋπολογισμό που υποβάλλεται για πρώτη φορά στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη και που αφορά τον ακριβή προσδιορισμό του συμβατικού αντικειμένου (βλ. και την ΔΕ6678/1.9.1981 γνωμοδότηση της αρμόδιας Γνωμοδοτικής Επιτροπής Μελετών άρθρ. 5 ν. 716/1977 και Πρακτικά VII Τμ. 1ης Συν./8.1.2008, Πρ. 279/2008). Τέλος, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι συγκριτικός πίνακας συντάσσεται και για κάθε αναπροσαρμογή της αμοιβής της μελέτης, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 παράγραφος 7 του ν. 716/1977 (ΦΕΚ Α΄ 295), στον οποίο εμφανίζονται οι αυξομοιώσεις των ποσοτήτων των εργασιών και προσδιορίζεται η αξία αυτών, χωρίς να απαιτείται να συμπεριληφθούν σε συμπληρωματική σύμβαση. Η υποβολή του εν λόγω συγκριτικού πίνακα στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη το πρώτον, στα πλαίσια σύμβασης με αντικείμενο την εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης σε ένα και τελικό στάδιο, χωρίς την υποβολή προμελέτης, και η έγκρισή του από αυτήν προσδιορίζει τη συμβατική αμοιβή, η οποία δύναται να διαφέρει από την προεκτιμώμενη και επί της οποίας θα υπολογιστεί και η τελικώς καταβληθησόμενη στο μελετητή αμοιβή, κατά τα προαναφερθέντα.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:Μελέτες κτιριακών έργων. Εφαρμογή των διατάξεων του ν. 1418/1984 που αφορούν την τήρηση ενδικοφανούς διαδικασίας κατά την επίλυση των σχετικών διαφορών. Κάθε εκπονούμενο στάδιο της μελέτης αποτελεί εξειδίκευση του ενιαίου σχηματισμού. Αν η ανάθεση αφορά στην εκπόνηση της προμελέτης του κτιριακού έργου, το ποσό της αμοιβής του μελετητή προσαυξάνεται κατά το προβλεπόμενο ποσοστό. Η πρόσθετη αμοιβή δεν αποτελεί αποζημίωση του μελετητή λόγω μη ανάθεσης και των λοιπών σταδίων της μελέτης. Παραγραφή χρηματικών αξιώσεων κατά νπδδ και έναρξη ή διακοπή αυτής.

Μηχανικοί. Αμοιβή αλλοδαπού τεχνικού- μελετητή. Κρατήσεις υπέρ του Τεχνικού Επιμελητηρίου.  Η οφειλόμενη σε αλλοδαπό τεχνικό αμοιβή μελέτης δεν υπόκειται στην εκ 2% υπέρ του Τεχνικού Επιμελητηρίου κράτηση. 

Δημόσια έργα. Τεύχη δημοπράτησης αρχιτεκτονικής μελέτης κτιριακού έργου. Αμοιβή σύνταξης τευχών δημοπράτησης. Μειώσεις αμοιβής.α) Η αμοιβή για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης της αρχιτεκτονικής μελέτης κτιριακού έργου υπολογίζεται σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της αρχιτεκτονικής μελέτης και μόνον αυτόν. β) Οι προβλεπόμενες μειώσεις της αμοιβής, για τα χρηματοδοτούμενα από τις δημόσιες επενδύσεις έργα του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ, εφαρμόζονται επί του αθροίσματος των αμοιβών της (κυρίως) αρχιτεκτονικής μελέτης και των οικείων τευχών δημοπράτησης.

Παραγραφή αξιώσεων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Κλιμάκιο κρίνει ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή οφείλεται στο μελετητή στο σύνολό της μετά την εμπρόθεσμη και προσήκουσα εκπόνηση της ανατεθείσας μελέτης και την έγκριση αυτής από το αρμόδιο όργανο δεδομένου ότι στην προκειμένη περίπτωση όπως ορίζεται στο συμβατικό κείμενο, η μελέτη εκπονήθηκε σε ένα στάδιο. Συνεπώς, η αξίωση του μελετητή για καταβολή της αμοιβής του έχει υποπέσει στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 90 του ν. 2362/1995, καθόσον από το χρονικό σημείο έναρξής της, ήτοι το τέλος του οικονομικού έτους 2004, εντός του οποίου παραλήφθηκε χωρίς επιφύλαξη και εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιου του Δήμου ..... η εκπονηθείσα μελέτη, έως την έκδοση του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, το οποίο αποτελεί και τον τίτλο πληρωμής της απαίτησης του αναδόχου έχει συμπληρωθεί χρονικό διάστημα πλέον των πέντε ετών.

Ερωτάται: α) Ποια είναι η «οφειλόμενη αμοιβή», κατά την έννοια της παραγράφου 4 του άρθρου 36 του ν. 3316/2005, για τις εκτελεσθείσες εργασίες του αναδόχου εκπόνησης μελέτης, ο οποίος έλαβε μεν από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία την εντολή εκπόνησης σταδίου μελέτης, πλην όμως δεν πρόλαβε να εκπονήσει ή και να παραδώσει την εκπονηθείσα μελέτη στην υπηρεσία και περαιτέρω ποιο είναι το οφειλόμενο ποσό της αποζημίωσης που αναλογεί σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του υπολειπόμενου χρηματικού αντικειμένου του υπό εκπόνηση σταδίου, β) εάν, στην περίπτωση που ο ανάδοχος πριν τη διάλυση της σύμβασης, εκπόνησε και υπέβαλε τη μελέτη του σταδίου και καταβλήθηκε σε αυτόν το προβλεπόμενο από τον νόμο (άρθρο 30 παρ. 2 γ’ και δ’ του ν. 3316/2005), οφειλόμενο ποσοστό 70% ή και 80% της συμβατικής αμοιβής, αλλά η μελέτη δεν εγκρίθηκε τελικά, για λόγους μη οφειλόμενους στον ανάδοχο ή στην ποιότητα της μελέτης, υφίσταται υποχρέωση καταβολής της συνολικής συμβατικής αμοιβής του σταδίου, σε ποσοστό δηλαδή 100% του σταδίου, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 36 του ν. 3316/2005, οπότε, αυτονόητα, στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται ζήτημα πληρωμής αποζημίωσης λόγω της διάλυσης της σύμβασης εκπόνησης μελέτης, δεδομένου ότι δεν υφίσταται «υπολειπόμενο χρηματικό αντικείμενο» του υπό εκπόνηση σταδίου.(...)Α. Επί διάλυσης της σύμβασης εκπόνησης της μελέτης το οφειλόμενο ποσό στον ανάδοχο που έλαβε την εντολή εκπόνησης μελέτης, πλην όμως δεν πρόλαβε να την εκπονήσει ή να παραδώσει την εκπονηθείσα μελέτη συνίσταται α) στην αμοιβή του για τις ήδη εκτελεσθείσες εργασίες, β) σε αποζημίωση που ανέρχεται σε ποσοστό 30% του υπολειπόμενου χρηματικού αντικειμένου του υπό εκπόνηση σταδίου, δηλαδή των υπολειπομένων εργασιών του σταδίου, γ) σε αποζημίωση που ανέρχεται σε ποσοστό 10% επί της συμβατικής αμοιβής των υπολειπόμενων (τυχόν) για την ολοκλήρωση της μελέτης σταδίων, εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικά στη σύμβαση (ομόφωνα). Β. Στην περίπτωση που ο ανάδοχος, πριν τη διάλυση της σύμβασης, εκπόνησε και υπέβαλε τη μελέτη του σταδίου, πέραν του οφειλόμενου προς αυτόν ποσοστού 70% ή και 80% της συμβατικής αμοιβής που δικαιούται, εφόσον η μελέτη δεν εγκρίθηκε τελικά, για λόγους μη οφειλόμενους στον ίδιο ή στην ποιότητα της μελέτης του, ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει προς αυτόν τη συνολική συμβατική αμοιβή του σταδίου, δηλαδή ποσοστό 100% του σταδίου, κατόπιν ελέγχου της μελέτης για τυχόν σφάλματα και πλημμέλειες. Πέραν τούτου, και εφόσον στη σύμβαση δεν προβλέπεται διαφορετικά, δικαιούται αποζημίωση ανερχόμενη σε ποσοστό 10% επί της συμβατικής αμοιβής των (τυχόν) υπολειπόμενων για την ολοκλήρωση της μελέτης σταδίων (ομόφωνα).

Η ανατεθείσα μελέτη συνιστά μια ειδική αρχιτεκτονική μελέτη της κατηγορίας 7 του άρθρου 4 του π.δ/τος 798/1978, με αντικείμενο τη διαμόρφωση εξωτερικών χώρων. Η ενότητά της σχετικά με το υφιστάμενο κτίριο αποθηκών δεν αντιστοιχεί σε αυτοτελή μελέτη καθώς προτείνει μόνο επιφανειακές, εξωτερικές αισθητικής φύσεως παρεμβάσεις, αναγκαίες ώστε το υφιστάμενο κτίριο να εναρμονιστεί αισθητικά με το αναδιαμορφούμενο κοινόχρηστο περιβάλλον στο οποίο είναι ενταγμένο, χωρίς να επέλθει οποιαδήποτε εξειδικευμένη ριζική κτιριακή μεταβολή. Επομένως, με δεδομένο ότι η συμβατική αμοιβή των 6.554,60 ευρώ για την εκπόνηση της μελέτης υπερβαίνει το όριο των 3.327,90 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης αυτής της κατηγορίας μελέτης, εσφαλμένως κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας, ως κτιριακή αρχιτεκτονική μελέτη.