ΝΣΚ/256/2019
Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.
Κυριότητα επί αρχαίου μεταγενέστερου του 1453 υπόγειου μνημείου. Κυριότητα επί του εδάφους επάνω από το μνημείο. Σχετικές με την κυριότητα αυτή αρμοδιότητες του ΥΠΠΟΑ.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η κυριότητα αρχαίου υπόγειου μνημείου, χρονολογούμενου μετά το 1453 και αποκαλυφθέντος κατά την εκτέλεση αρχαιολογικής έρευνας ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, σε περίπτωση δε αμφισβήτησης, η διεκδίκηση αυτής εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΥΠΠΟΑ. Η κυριότητα αυτή πηγάζει απευθείας από το νόμο και δεν επηρεάζεται ούτε εμποδίζει τυχόν ιδιωτική κυριότητα του εδάφους πάνω από το μνημείο, κατ’ εξαίρεση της διάταξης του άρθρου 1001 Α.Κ. Ο προσδιορισμός των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων επί των ακινήτων ευρισκομένων πάνω από το υπόγειο μνημείο δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΥΠΠΟΑ, αλλά της Κτηματικής Υπηρεσίας του ΥπΟικ (ομόφ.).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/135/2018
Καταβολή τέλους υπέρ του Ταμείου Αρχαιολογικών Χώρων (ΤΑΠ) για τις εκδηλώσεις που πραγματοποιεί ΟΤΑ σε υπαίθριο θέατρο εντός αρχαίου ακίνητου μνημείου.(...)Η εκ μέρους της Δ/νσης Δασών παραχώρηση της χρήσης άλσους σε Δήμο, εντός του οποίου βρίσκεται αρχαίο ακίνητο μνημείο και εντός αυτού υπαίθριο θέατρο, συνιστά παραχώρηση της χρήσης του εδάφους και όχι του μνημείου, οι δε εκδηλώσεις που πραγματοποιεί ο Δήμος στο θέατρο υπόκεινται σε αδειοδότηση από το ΥΠΠΟΑ, έναντι τέλους υπέρ του Τ.Α.Π. (ομόφ.)
ΝΣΚ/69/2015
Οικοδομικές εργασίες πλησίον μνημείου – Δεδικασμένο – Εκτελεστότητα – Έννοια του διαδίκου στην πολιτική δίκη – Διεκδίκηση από περισσότερους ακινήτου πλησίον μνημείου – Αυτοδίκαιη προστασία ακινήτων αρχαίων έως και το 1830 – Δικαίωμα κυριότητας επί ακινήτων αρχαίων μετά το 1453 – Έλεγχος των τίτλων ιδιοκτησίας από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Με την επιφύλαξη δικαιωμάτων κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, η Υπηρεσία δύναται να χορηγήσει έγκριση οικοδομικής εργασίας επί ακινήτου ευρισκόμενου άνωθεν μνημείου με γνώμονα αποκλειστικά την προστασία του μνημείου. Η σχετική έγκριση εκδίδεται από την άποψη του αρχαιολογικού νόμου και δε συνιστά θέση της υπηρεσίας επί του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Δικαστική απόφαση που εκδόθηκε επί δίκης, στην οποία δε μετέσχε το Ελληνικό Δημόσιο και έκρινε τελεσίδικα ότι το ακίνητο και το μνημείο ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, δεν παράγει δεδικασμένο ως προς το Δημόσιο και ούτε μπορεί να εκτελεστεί από αυτό. (πλειοψ.)
ΝΣΚ/60/2021
Χορήγηση ή μη άδειας από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης νεότερου μνημείου.(...)Για την έναρξη εργασιών αποκατάστασης του Ιερού Ναού Εισοδίων της Θεοτόκου στο Αίγιο, Π.Ε. Αχαΐας, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κηρυγμένου νεότερου μνημείου, δεν απαιτείται επιπλέον άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ομόφωνα).
ΝΣΚ/21/2017
Μη υπαγωγή σε τακτοποίηση αυθαιρεσιών κτιρίων με παράλληλο χαρακτηρισμό ως διατηρητέων και μνημείων. Μη υπαγωγή σε τακτοποίηση αυθαιρεσιών κτιρίου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, επί της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4178/2013 δεν δύναται να υπαχθούν, ενόψει της ρητής απαγόρευσης της παρ. ιδ) του άρθρου 2 αυτού, αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, σε κτίριο το οποίο είναι κηρυγμένο ως διατηρητέο και ως νεώτερο μνημείο, ανεξαρτήτως του ότι το ΥΠΠΟΑ, εκ των υστέρων, έχει εκφράσει θετική άποψη για το θέμα των αυθαίρετων κατασκευών και ενέκρινε την αυθαίρετη αλλαγή χρήσης. Δεν δύναται να υπαχθούν σε τακτοποίηση αυθαίρετες κατασκευές και οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης που έχουν πραγματοποιηθεί επί του χαρακτηρισμένου ως διατηρητέου κτιρίου και νεώτερου μνημείου, μεγάρου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού.
ΝΣΚ/184/2017
Περιορισμοί εκ μέρους της Υπουργού Πολιτισμού σχετικά με τη θέση πρόσδεσης σκαφών επί λιμένα χαρακτηρισμένου ως ιστορικού μνημείου.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή
Οι περιορισμοί, από την άποψη του αρχαιολογικού νόμου, που θέτει η Υπουργός Πολιτισμού, σχετικά με τα επιτρεπτά σημεία πρόσδεσης σκαφών σε λιμένα χαρακτηρισμένο ως ιστορικό μνημείο, δεσμεύουν το Λιμενικό Ταμείο κατά τον καθορισμό των θέσεων ελλιμενισμού.
ΝΣΚ/320/2004
Χορήγηση άδειας ιδρύσεως και λειτουργίας του θρησκευτικού βουδιστικού μνημείου «Στούπα» εκ μέρους του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή
Η «Στούπα» ως θρησκευτικό μνημείο της βουδιστικής θρησκείας και ως χώρος λατρείας κατά την έννοια της θρησκείας αυτής, εμπίπτει στην κατά νόμον (ΑΝ 1363/1938, ΒΔ 20-5/2-6-1939) έννοια του Ναού και συνεπώς απαιτείται η εκ μέρους του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων χορήγηση άδειας ιδρύσεως και λειτουργίας της ως ναού ή ευκτηρίου οίκου, αναλόγως του αριθμού των πιστών τις λατρευτικές ανάγκες των οποίων αυτή θα εξυπηρετεί (πλειοψ.).
ΝΣΚ/107/2017
Δυνατότητα παρουσίασης, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρχαίων αντικειμένων που παραδόθηκαν από ιδιώτες, για τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χορήγησης της αντιστοιχούσας αμοιβής.(..)Επιτρέπεται η παρουσίαση, σε περιοδικές εκθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, εντός της χώρας και στο εξωτερικό, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του ν. 3028/2002, αρχαίων έργων που χρονολογούνται έως το 1453 (τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο), τα οποία έχουν παραδοθεί στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ και για τα οποία έχουν κατατεθεί σχετικές αιτήσεις για χορήγηση αμοιβής, ανεξάρτητα από τη βούληση των παραδοσάντων και ανεξάρτητα από την ολοκλήρωση ή μη της διαδικασίας καταβολής αμοιβής στους δικαιούχους, η αξίωση των οποίων είναι ενοχική, πηγάζει ευθέως από το νόμο και περιορίζεται στη διεκδίκηση της νόμιμης αμοιβής (ομοφ.).
ΝΣΚ/224/2015
Αρχαιότητες – Κυριότητα – Αναγνώριση κυριότητας ιδιώτη – Προϋποθέσεις – Ποινική καταδίκη.(..)Κατάσταση : Μη αποδεκτή
Σε περίπτωση εισαγωγής από την αλλοδαπή κινητών αρχαίων μνημείων, χρονολογούμενων έως και το 1453, εφόσον προκύπτει ότι συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις και όροι, που τάσσονται από τις διατάξεις των άρθρων 28 παρ.5 και 7, 33 παρ.3 του ν. 3028/2002 και του άρθρου μόνου της ΚΥΑ με αρ. 17759/1.3.2004, τότε αναγνωρίζεται στον αιτούντα ενδιαφερόμενο εισαγωγέα δικαίωμα κυριότητας επί των εισαχθέντων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ποινική του κατάσταση και, ειδικότερα, η τυχόν καταδίκη του για οιοδήποτε ποινικό αδίκημα. (ομοφ.)
ΕΣ/ΚΛ.Ε/202/2019
Κατασκευή παιδικού βρεφονηπιακού σταθμού...Με δεδομένα τα ανωτέρω το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, που συνίστανται, σύμφωνα με τον 3ο ΑΠΕ, πρωτίστως στη θωράκιση της κατασκευής έναντι του τοπικού φαινομένου ανύψωσης του υδροφόρου ορίζοντα και στη θεμελίωση και στην κατασκευή των περιμετρικών τοιχίων αντιστήριξης του εδάφους με βάση τα νέα δεδομένα της σύστασης του υπεδάφους που τους περιβάλλει, συνέχονται με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και δεν περιλαμβάνονται σε αυτό. Περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την φάση κατασκευής του αγωγού όμβριων υδάτων στην οδό …, τα έτη 2014 και 2015, δηλαδή ταυτόχρονα με την εκπόνηση της μελέτης για την κατασκευή του ελεγχόμενου έργου, δεν διαπιστώθηκε ύπαρξη υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σε αντίστοιχα βάθη με αυτά της αρχικά προβλεπόμενης θεμελίωσης του κτιρίου, δεν απαιτείτο εκ νέου εξέταση των γεωτεχνικών και εδαφολογικών δεδομένων εντός του συγκεκριμένου οικοπέδου με την εκπόνηση σχετικής γεωτεχνικής και εδαφολογικής μελέτης, ενώ δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, με βάση τα ως άνω δεδομένα, η στάθμη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σε βάθος περίπου 5,50 μέτρα κάτω από την στάθμη του εδάφους και περίπου 30-50 εκ. κάτω από την πλάκα επί εδάφους του υπογείου του κτιρίου. Αντίστοιχα, δεν προκύπτει από τα προσκομισθέντα στοιχεία ότι μπορούσαν να εντοπιστούν εκ των προτέρων και με ακρίβεια τα σημεία εναπόθεσης μπάζων και άλλων φερτών υλικών, που προέκυψαν κατά την κατασκευή των όμορων οικοδομών και επιχωματώθηκαν επί των ορίων του οικοπέδου (ιδίως στη ΒΑ και ΒΔ όψη του). Συνεπώς, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου οφείλονται πράγματι σε απρόβλεπτες περιστάσεις και, ειδικότερα, στον εντοπισμό, κατά την εκτέλεση του αρχικού έργου, της υψηλής στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα και των φερτών υλικών που είχαν εναποτεθεί στο υπέδαφος περιμετρικά των υφιστάμενων μαντρότοιχων, κατ’ ανατροπή των χαρακτηριστικών που είχαν ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη της μελέτης του αρχικού έργου. Εξάλλου, οι επίμαχες συμπληρωματικές εργασίες δεν δύναται, σε κάθε περίπτωση, να διαχωριστούν από τις προβλεπόμενες στα συμβατικά τεύχη εργασίες, ενώ η αναλογούσα επί πλέον αμοιβή για την εκτέλεση των ελεγχόμενων συμπληρωματικών εργασιών, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ανέρχεται στο ποσό των 208.247,54 ευρώ, το οποίο δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής δαπάνης.
ΝΣΚ/32/2023
Ερωτάται εάν είναι επιτρεπτό η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας να εξετάσει το αίτημα: α) αλλαγής χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, σχεδόν στο σύνολό του κατεδαφισμένου σήμερα, επί των οδών Μπάλκου & Περδικάρη, εντός της πόλης της Πρέβεζας, Δ.Ε. Πρέβεζας, Δήμου Πρέβεζας, Π.Ε. Πρέβεζας, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.) σε επιπλωμένα διαμερίσματα, και β) εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου, καθώς η διαδικασία τακτοποίησης του εν λόγω κτηρίου, βάσει του άρθρου 116 του ν. 4495/2017, σε συνδυασμό με το άρθρο 10 του ν. 4858/2021, προέκυψε χωρίς την προηγούμενη γνωμοδότηση - έγκριση από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.(....)Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για τη διατήρηση, προστασία, προβολή και ανάδειξη των σωζομένων τμημάτων του αρχαίου κηρυγμένου μνημείου (οθωμανικό τέμενος Εσκί Τζαμί) είναι αρμόδια, σύμφωνα και με την διάταξη του άρθρου 10 του Αρχαιολογικού Νόμου (ν. 4858/2021), να εξετάσει το αίτημα της εταιρείας «T. Ε.Ε.», μισθώτριας του επίμαχου ακινήτου, για : 1) αλλαγή χρήσης του υφιστάμενου ισόγειου κτηρίου, ιδρυμένου σε θέση κηρυγμένου μνημείου, από Λέσχη Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.), σε επιπλωμένα διαμερίσματα και 2) έγκριση εργασιών ανακαίνισης του εν λόγω κτηρίου. Ενόψει όμως των πραγματικών δεδομένων του εν θέματι ερωτήματος, η ως άνω Αρχαιολογική Υπηρεσία οφείλει, προεχόντως, να ενημερώσει την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης περί της μη νομιμότητας υπαγωγής του επίμαχου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017, διότι τούτη έλαβε χώρα χωρίς προηγούμενη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου η ανωτέρω Υπηρεσία Δόμησης ενεργήσει τα νόμιμα για την ανάκληση της υπαγωγής του εν λόγω αυθαιρέτου κτίσματος στις διατάξεις του ν. 4495/2017 (ομόφωνα).