Διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης συντήρησης του πληροφοριακού συστήματος E-Data Center – Ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.(...)1) Η Υπηρεσία δεν δύναται να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού (άρθρο 25 παρ.4 εδ.β’ του Π.Δ/τος 60/2007), διότι οι υπηρεσίες συντηρήσεως έχουν αποτελέσει αντικείμενο της ανωτέρω συμβάσεως, υπό τη νομική μορφή του συμφώνου προαιρέσεως. 2) Η αναθέτουσα αρχή, εφόσον προβεί στη σχετική προς τούτο δήλωση, θα καταρτίσει με τον ανάδοχο πενταετή σύμβαση συντήρησης του λογισμικού, ως προς το οποίο έληξε η ελάχιστη περίοδος δωρεάν συντήρησης αυτού (ενώ για τη συντήρηση του εξοπλισμού η αντίστοιχη περίοδος είναι τριετής και ισχύει μέχρι το τέλος του 2011). Οι αναγκαίοι όροι της νέας αυτής σύμβασης που θα καταρτιστεί ήδη περιέχονται στην αρχική σύμβαση (προκήρυξη, τεχνική και οικονομική προσφορά του αναδόχου, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 της Σύμβασης). 3) Η αλλαγή της χρηματοδότησης της δαπάνης συντήρησης, από τα κοινοτικά κονδύλια στον τακτικό προϋπολογισμό, δεν ασκεί επιρροή στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.

Διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης συντήρησης του πληροφοριακού συστήματος E-Data Center – Ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Η Υπηρεσία δεν δύναται να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού (άρθρο 25 παρ.4 εδ.β’ του Π.Δ/τος 60/2007), διότι οι υπηρεσίες συντηρήσεως έχουν αποτελέσει αντικείμενο της ανωτέρω συμβάσεως, υπό τη νομική μορφή του συμφώνου προαιρέσεως. 2) Η αναθέτουσα αρχή, εφόσον προβεί στη σχετική προς τούτο δήλωση, θα καταρτίσει με τον ανάδοχο πενταετή σύμβαση συντήρησης του λογισμικού, ως προς το οποίο έληξε η ελάχιστη περίοδος δωρεάν συντήρησης αυτού (ενώ για τη συντήρηση του εξοπλισμού η αντίστοιχη περίοδος είναι τριετής και ισχύει μέχρι το τέλος του 2011). Οι αναγκαίοι όροι της νέας αυτής σύμβασης που θα καταρτιστεί ήδη περιέχονται στην αρχική σύμβαση (προκήρυξη, τεχνική και οικονομική προσφορά του αναδόχου, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 της Σύμβασης). 3) Η αλλαγή της χρηματοδότησης της δαπάνης συντήρησης, από τα κοινοτικά κονδύλια στον τακτικό προϋπολογισμό, δεν ασκεί επιρροή στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι 16/19.11.2010 και 19/29.12.2010 αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου .. στερούνται νομίμου ερείσματος, δεδομένου ότι δυνατότητα παράτασης της αρχικής σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας του Γενικού Νοσοκομείου.. μετά τις 30.11.2010 δεν προβλεπόταν από την ως άνω σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της αναδόχου, παρανόμως δε παρατάθηκε κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 31.4.2011 και έως την ολοκλήρωση του νέου διαγωνισμού. Αβασίμως δε προβάλλεται ότι η δυνατότητα του Νοσοκομείου να συνάψει νέα σύμβαση με το συνεργείο καθαρισμού προβλέπεται στην αρχική σύμβαση και συγκεκριμένα στο άρθρο 2 παρ. 2.3 αυτής που ορίζει ότι «το Νοσοκομείο έχει δικαίωμα να συνάψει νέα σύμβαση μέσω της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση σχετικής προκήρυξης όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 25 (παρ. 4α και 4β) του π.δ. 60/2007 (ΦΕΚ Α΄ 64), αφενός διότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των συμπληρωματικών υπηρεσιών, αφετέρου διότι η αόριστη επίκληση της δυνατότητας ανάθεσης νέων υπηρεσιών στον αρχικό ανάδοχο επιτρέπει την παρατεταμένη παροχή υπηρεσιών σ’ αυτόν χωρίς την τήρηση των νομίμων διαδικασιών ανάθεσης, καθόσον η σχετική επίκληση δεν εκπληρώνει καμία από τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την ενεργοποίηση της σχετικής ρήτρας, οι οποίες συνίστανται σε: α) προσδιορισμό του αντικειμένου των νέων υπηρεσιών, το οποίο θα πρέπει να είναι διακριτό έναντι του αρχικού αντικειμένου, β) προσδιορισμό της συνεπαγόμενης δαπάνης αυτών και γ) ύπαρξη ενός βασικού σχεδίου για την επίτευξη συγκεκριμένου τεχνικοοικονομικού αποτελέσματος, με το οποίο πρέπει να είναι σύμφωνες οι νέες υπηρεσίες

Λειτουργία εγκαταστάσεων συστήματος διαχείρισης απορριμάτων..ζητείται, παραδεκτώς, η ανάκληση της 57/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε με την προσβαλλόμενη πράξη του ότι οι προαναφερόμενοι όροι των άρθρων 2 και 4 του σχεδίου σύμβασης περί δυνατότητας χρονικής επέκτασης της σύμβασης για δύο επιπλέον έτη, η οποία επιχειρείται να προσδιοριστεί με παραπομπή στα άρθρα 2 και 4 της ΕΣΥ και κατ’ επέκταση στο άρθρο 25 παρ. 4 εδ. α΄ και β΄ του π.δ/τος 60/2007 δεν είναι νόμιμοι. Τούτο, διότι, αφενός μεν με την παραπομπή αυτή γίνεται εξομοίωση του δικαιώματος μονομερούς χρονικής επέκτασης της σύμβασης εκ μέρους της Αναθέτουσας Αρχής (δικαίωμα προαίρεσης), με την παρεχόμενη εκ του νόμου δυνατότητα σύναψης είτε νέων συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. α. 25 παρ. 4 α΄ π.δ/τος 60/2007) είτε συμβάσεων που συνίστανται σε παροχή παρόμοιων υπηρεσιών (βλ. α. 25 παρ. 4 β΄ π.δ/τος 60/2007) και αφετέρου οι ανωτέρω όροι της υποβληθείσας σύμβασης πάσχουν αοριστίας, γιατί δεν εξειδικεύουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ασκηθεί το δικαίωμα χρονικής επέκτασης του συμβατικού αντικειμένου και δεν το προσδιορίζουν ποιοτικά.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου.

Eργασίες αποκομιδής απορριμμάτων και οδοκαθαρισμού:..επιδιώκεται η ανάκληση της 124/2012 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα που εκτίθενται στην προηγούμενη σκέψη και βάσει όσων έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, και όπως ορθά διαπιστώθηκε με την προσβαλλόμενη μη νομίμως ασκήθηκε η δυνατότητα που παρέχει το άρθρο 9.1 της αρχικής (από 22.7.2008) σύμβασης. Τούτο διότι, ανεξάρτητα, ενόψει της Πράξης 164/2008 του Ζ΄ Κλιμακίου, από τη νομιμότητα του όρου αυτού ως δικαιώματος προαίρεσης επαρκώς ποσοτικά και ποιοτικά προσδιορισμένου, η ενεργοποίηση της δυνατότητας να αυξηθεί το αντικείμενο της σύμβασης αυτής δεν μπορούσε να συνεπάγεται επέκταση του κατά το άρθρο 3.1 αυτής τόπου εκτέλεσής της, εκτός των γεωγραφικών ορίων του πρώην Δήμου …, και ήδη δημοτικής ενότητας .... Ο Δήμος … υπεισήλθε μεν κατά νόμο στα δικαιώματα του συμβαλλομένου στη σύμβαση Δήμου …, δεσμευόμενος όμως από τους λοιπούς όρους και προϋποθέσεις άσκησής τους που διαλαμβάνει η ίδια σύμβαση, μεταξύ των οποίων και η εδαφική περιοχή εκτέλεσής της, η οποία, κατά το χρόνο κατάρτισής της, δεν προσδιορίσθηκε -ούτε μπορούσε, άλλωστε- να προσδιοριστεί με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από την εφαρμογή του κατά πολύ μεταγενέστερου Ν. 3852/2010, αλλά οριοθετήθηκε σε συνάρτηση προς την εδαφική περιφέρεια στην οποία, άλλωστε, εκτεινόταν και η αρμοδιότητα του Δήμου … περιλαμβάνοντας τα δημοτικά διαμερίσματα και τους οικισμούς του Δήμου …. Η τροποποίηση δε του αρχικού συμβατικού κειμένου ως προς τον όρο αυτό (άρθρο 3.1), είτε κατ’ ενάσκηση της δυνατότητας του άρθρου 9.1. της σύμβασης είτε ανεξάρτητα από αυτή, δεν είναι επιτρεπτή, σύμφωνα με τα επίσης εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας και κατά τις ορθές διαπιστώσεις της προσβαλλόμενης, διότι συνεπάγεται ουσιώδη μεταβολή των όρων της διακήρυξης του διαγωνισμού που προηγήθηκε της κατάρτισής της με βάση την οποία διαμορφώθηκε το ενδιαφέρον και οι προσφορές των υποψηφίων αναδόχων ως προς τον τόπο εκτέλεσης της σύμβασης, επιπροσθέτως, δε, συνεπάγεται ουσιώδη μεταβολή και του αντικειμένου της με την προσθήκη σε αυτό σημαντικού τμήματος υπηρεσιών, δηλαδή των υπηρεσιών μεταφοράς απορριμμάτων από τους κατά τόπους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων …, τις οποίες δεν συμπεριελάμβανε το αρχικώς ανατεθέν αντικείμενο.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.Απορρίπτει την από 27.3.2012 αίτηση του Δήμου … για ανάκληση της 124/2012 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Kαταβολή ποσού 22.040,00 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «......», σε εξόφληση μέρους της 1ης παράτασης της σύμβαση παροχής υπηρεσιών που είχε συναφθεί μεταξύ αυτής και του ως άνω Δήμου(...)Σύμφωνα με το άρ. 25 παρ. 4 εδ. β΄ του π.δ.60/2007 (ΦΕΚ Α΄64) οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, μεταξύ άλλων, όταν οι συμβάσεις αυτές έχουν ως αντικείμενο νέες υπηρεσίες που συνιστούν επανάληψη παρόμοιων που ανατέθηκαν στον αρχικό ανάδοχο από την ίδια αναθέτουσα αρχή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές είναι σύμφωνες με μία βασική μελέτη που αποτέλεσε αντικείμενο αρχικής σύμβασης συναφθείσας κατόπιν ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας. Η δυνατότητα αυτή πρέπει να επισημαίνεται ήδη κατά την αρχική προκήρυξη, ενώ επιτρέπεται μόνο για μία τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης, το δε συνολικό ποσό για τις αρχικές και τις νέες υπηρεσίες λαμβάνεται υπόψη για την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου κατά τον αρχικό διαγωνισμό. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι στην προκειμένη περίπτωση πρέπει σωρευτικά να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: α) οι αρχικές και οι νέες υπηρεσίες να είναι τεχνικά όμοιες και σύμφωνες με μία βασική μελέτη, ήτοι να εξυπηρετούν ένα ευρύτερο λειτουργικό και τεχνικό σχεδιασμό, ο οποίος έχει προηγηθεί και κατά τον οποίο έχουν προσδιοριστεί, τόσο οι βέλτιστες τεχνικά λύσεις, όσο και το είδος και τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά των εντασσόμενων σε αυτόν υπηρεσιών, β) η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία αυτή να προβλέπεται ήδη στην αρχική προκήρυξη, προϋπόθεση η οποία υπό το φως των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, επιβάλλει τον ακριβή καθορισμό ήδη στην αρχική προκήρυξη όχι μόνο των αρχικών αλλά και των νέων παρόμοιων δυνάμενων να ανατεθούν υπηρεσιών (τεχνική περιγραφή, προϋπολογισμός), καθόσον η εν λόγω πρόβλεψη αποτυπώνει το διαπλαστικό δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής να συνάψει με μονομερή δήλωση προς την ήδη ανάδοχο νέα σύμβαση, η δε παράθεση στην αρχική διακήρυξη των καθοριστικών μεγεθών των νέων παρόμοιων νέων υπηρεσιών που δύνανται να  επαναληφθούν, επιτρέπει στους συμμετέχοντες εργολήπτες να διαμορφώσουν τις οικονομοτεχνικές τους προσφορές συνεκτιμώντας και το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της ως άνω δυνατότητας, γ) η προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία επιτρέπεται μόνο για μία τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης (βλ. απόφ. VI Τμ. 3365/2011, 287, 1980/2012).

Παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως – επισκευής:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι το Νοσοκομείο μη νομίμως προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγματεύσεως χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού. Και τούτο, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχουν οι λόγοι που επικαλείται προς αιτιολόγηση της προσφυγής στην ανωτέρω διαδικασία, ότι, δηλαδή, η ανάδοχος, ως αποκλειστική, κατά τους ισχυρισμούς του Νοσοκομείου, αντιπρόσωπος του οίκου κατασκευής .... Iαπωνίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες συντηρήσεως, ενώ επίσης δεν προκύπτει ότι συντρέχουν λόγοι που σχετίζονται με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων της εταιρείας αυτής. Ειδικότερα, από τα διαλαμβανόμενα στην 14/01/3697/43451/24.11.2014 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών του Νοσοκομείου, η οποία αποτελεί και την αιτιολογία της αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικώς με την επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας, σε συνδυασμό με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με το από 24.11.2015 έγγραφο του ιδίου ως άνω Προϊσταμένου, δεν αποδεικνύεται ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμφανίζουν συγκεκριμένη τεχνική ιδιομορφία και ότι εξαιτίας αυτής της ιδιομορφίας μόνο η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία είναι σε θέση να παράσχει τις υπηρεσίες αυτές. Η αναφορά του Νοσοκομείου στη φύση και την ιδιαίτερη προσοχή που απαιτεί η συντήρηση και επισκευή των συγκεκριμένων ενδοσκοπικών μηχανημάτων είναι γενική, καθώς αφορά όλες τις ιατροτεχνολογικές συσκευές αυτού του είδους, και δεν αποδεικνύει ότι, λόγω ειδικών τεχνικών χαρακτηριστικών των συγκεκριμένων συσκευών, είναι τεχνικά αδύνατη η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής από άλλους αναδόχους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι η φερόμενη ως δικαιούχος είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος των ενδοσκοπίων OLYMPUS και των πλυντηρίων ….ΔΕΔ/Miele στην Ελλάδα, ισχυρισμός που πάντως δεν αποδεικνύεται, αφού δεν προσκομίζεται κανένα σχετικό στοιχείο (π.χ. σύμβαση αποκλειστικής αντιπροσωπείας μεταξύ της κατασκευάστριας εταιρείας και της εταιρείας «…..»), τούτο δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτού ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι και η μόνη εξουσιοδοτημένη να παράσχει τις υπηρεσίες επισκευής και συντηρήσεως των εν λόγω μηχανημάτων, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που  διαθέτει τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οίκου κατασκευής, κατ’ αποκλεισμό οποιουδήποτε άλλου οικονομικού φορέως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στην σκέψη ΙΙ, για την κατάφαση της μοναδικότητας δεν αρκεί η έστω αποδεδειγμένη εκτέλεση των ζητουμένων υπηρεσιών με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο από τον επιλεγέντα ανάδοχο, αλλά απαιτείται ο ανάδοχος αυτός να είναι και ο μοναδικός έναντι οιουδήποτε άλλου δραστηριοποιούμενου στον ίδιο οικονομικό κλάδο παρόχου. Αλυσιτελώς, συνεπώς, προβάλλεται ότι η φερόμενη ως δικαιούχος διαθέτει σειρά πιστοποιητικών που αποδεικνύουν την ικανότητά της να παράσχει τις επίμαχες υπηρεσίες, αφού τα πιστοποιητικά αυτά αποδεικνύουν μόνο την τεχνική επάρκεια της εν λόγω εταιρείας ως προς την παροχή των υπηρεσιών αυτών, γεγονός που δεν αμφισβητείται εν προκειμένω, δεν αποδεικνύουν όμως η εταιρεία αυτή είναι η μοναδική εξουσιοδοτημένη από την κατασκευάστρια εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντηρήσεως και επισκευής των ενδοσκοπικών μηχανημάτων της, ούτε επίσης ότι είναι η μοναδική που διαθέτει την αναγκαία πιστοποίηση και τεχνογνωσία για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές, οδηγίες και απαιτήσεις της κατασκευάστριας εταιρείας. Σε κάθε δε περίπτωση, δοθέντος ότι η Οδηγία 2004/18/ΕΚ προβλέπει ειδικό σύστημα διαφανούς αξιολογήσεως της καταλληλότητας των υποψηφίων, με συνεκτίμηση και της τεχνικής τους επάρκειας, στην προκειμένη περίπτωση η καταλληλότητα των υποψηφίων αναδόχων σχετικά με την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, θα μπορούσε να αξιολογηθεί με διαφάνεια στο πλαίσιο διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. άρθρα 46 του π.δ/τος 60/2007 και 48 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, Ελ.Συν. VI Tμ. 3264/2013). Άλλωστε, το Νοσοκομείο έχει προκηρύξει στο παρελθόν ανοικτό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών (βλ. την 46/2012 διακήρυξη, σχετική και η 14/22.11.2013 απόφαση κατακύρωσης του Δ.Σ. του Νοσοκομείου), είναι δε νομικώς αδιάφορο το γεγονός της μη προσελεύσεως σ’ αυτόν άλλων διαγωνιζομένων, πλην της φερομένης ως δικαιούχου, καθώς τούτο δεν αποκλείει την εκδήλωση ενδιαφέροντος σε τυχόν επόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες από οικονομικούς φορείς που εδρεύουν στην ημεδαπή ή σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν ήταν νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, ενώ παρέλκει η εξέταση της τυχόν συνδρομής λόγων επείγουσας ανάγκης, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, σύμφωνα με τον σχετικώς προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, αφού το Νοσοκομείο δεν επικαλείται τη συνδρομή τέτοιων περιστάσεων. Επιπλέον, η εν λόγω ανάθεση δεν ήταν νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι πριν από την 11/16.12.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της επίμαχης από 18.12.2014 συμβάσεως με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είχε ληφθεί η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.). Η παράλειψη, δε, αυτή καθιστά μη νόμιμη την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, λόγω παραβάσεως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας. Περαιτέρω, η από 18.12.2014 σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερομένης ως δικαιούχου εταιρείας δεν αναρτήθηκε στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, με συνέπεια η έλλειψη αυτή, η οποία δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έχει θεραπευθεί, να καθιστά μη κανονική την επίμαχη δαπάνη (πρβλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμήμα 261, 247, 176, 165, 128, 114/2015), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον τρίτο λόγο διαφωνίας. Επιπλέον, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 2 του ν. 3861/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 παρ. 4 του ν. 4210/2013, η πράξη συγκροτήσεως της Επιτροπής Παραλαβής των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν προκύπτει ότι αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ». Τέλος, κατά παράβαση των προδιαληφθεισών διατάξεων του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007, οι οποίες, ως προς τον τρόπο λειτουργίας της τριμελούς επιτροπής παραλαβής των υπηρεσιών που ανατίθενται είτε κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας είτε με τη διαδικασία τη διαπραγματεύσεως, παραπέμπουν στις ισχύουσες γενικές διατάξεις περί συλλογικών οργάνων, στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή Παραλαβής προέβη στην παραλαβή των επίμαχων υπηρεσιών αποτελούμενη από δύο μόνο μέλη, τα οποία και συνυπέγραψαν το οικείο, 120/25.2.2015, πρωτόκολλο παραλαβής, ήτοι χωρίς την ύπαρξη νομίμου απαρτίας. Τούτο, όμως, καθιστά νομικώς πλημμελές το σχετικώς συνταχθέν πρωτόκολλο παραλαβής

Από τις ως άνω διατάξεις (π.δ.60/2007)προκύπτει ότι σε επίπεδο κοινοτικού δικαίου, αναγνωρίζεται η προβλεπόμενη από τη διακήρυξη, δυνατότητα παρατάσεως της αρχικής συμβάσεως με μονομερή πράξη της αναθέτουσας αρχής και η αξία της συνυπολογίζεται στην αξία της αρχικής συμβάσεως προκειμένου να εφαρμοσθεί η κοινοτική νομοθεσία. Ωστόσο, η διακήρυξη δεν μπορεί να περιέχει όρους αντίθετους με άλλους κανόνες δικαίου ή με γενικές αρχές όπως αυτή του ανταγωνισμού και της διαφάνειας στην ανάληψη και εκτέλεση των δημοσίων υπηρεσιών. Κριτήρια, προκειμένου να θεωρηθεί νόμιμος ο όρος περί παρατάσεως της συμβάσεως είναι: α) να αναφέρεται σε υπηρεσίες ίδιες με αυτές της αρχικής συμβάσεως, των οποίων η παροχή γίνεται υπό τους ίδιους ακριβώς με της αρχικής συμβάσεως, όρους -συμπεριλαμβανομένου του τιμήματος, χωρίς δυνατότητα προσαυξήσεων- και β) η διάρκειά της να μην εκτείνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε, λαμβανομένου υπόψη του χρόνου ισχύος της αρχικής συμβάσεως, αλλά και του είδους των εκάστοτε παρεχομένων υπηρεσιών, να οδηγεί σε καταστρατήγηση της δυνατότητας διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού και ανάπτυξης ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων του οικείου κλάδου παροχής υπηρεσιών. Προκειμένου δε περί βραχύβιων συμβάσεων μονοετούς ή διετούς διάρκειας, η παράταση δεν δύναται να υπερβαίνει το χρονικό όριο ισχύος των αρχικών συμβάσεων (Πράξεις IV Τμήματος 15/2008, 1/2008, 162/2007). Σε κάθε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η χρηματική αποτίμηση του δικαιώματος παρατάσεως προσβάλλεται ο ανταγωνισμός (ανεξαρτήτως του αν τηρήθηκαν οι διατυπώσεις δημοσιότητας της οικείας διακηρύξεως) αφενός διότι η χρηματική αποτίμηση προβλέπεται ρητά στις διατάξεις του άρθρου 8 παρ.1 του Π.Δ/τος 60/2007 και συνυπολογίζεται για την εξεύρεση της προϋπολογιστέας δαπάνης, αφετέρου διότι η εκδήλωση ενδιαφέροντος σε συγκεκριμένο διεθνή διαγωνισμό επηρεάζεται τόσο από τη διάρκεια της συμβάσεως όσο και από το ύψος του τιμήματος. Η παράταση δημιουργεί δαπάνη πέραν του αρχικού προϋπολογισμού και πρέπει να συνυπολογίζεται για την υπαγωγή της συμβάσεως στους κανόνες του κοινοτικού δικαίου (Πράξη IV Τμήματος 162/2007). Η μη τήρηση ορισμένων κριτηρίων (όπως ο σαφής προσδιορισμός του χρόνου της παρατάσεως και του τιμήματος) καθιστά μη νόμιμο τον οικείο όρο διότι κατ’ ουσίαν δίνει τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να αναθέσει απευθείας τις υπηρεσίες στην αρχική ανάδοχο.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ/τος 60/2007, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οικείας προσκλήσεως σε διαπραγμάτευση, συνυπολογιζομένου και του δικαιώματος προαιρέσεως, υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ..Με το δεδομένο, συνεπώς, αυτό, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως, δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 1γ΄ του π.δ. 60/2007 για την προσφυγή στη διαδικασία αυτή...β) Κατά παράβαση της διατάξεως του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, το Νοσοκομείο δεν απευθύνθηκε, πριν από τη λήψη της 15/16.6.2016 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου του, με την οποία αποφασίστηκε η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγματεύσεως για τη σύναψη της επίμαχης συμβάσεως, στην Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ., προκειμένου να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της..γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων εντός του ιδίου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται, για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο,..δ)μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της αναθέσεως παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Φ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών...Tέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο παρ. 2 β΄ του νόμου 4432/2016, καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη VI....Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ούτε η συνδρομή της δεύτερης προϋποθέσεως της ως άνω νομιμοποιητικής διατάξεως για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σε τιμές ίδιες ή κατώτερες με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Από τις ανωτέρω διατάξεις του π.δ.60/2007, με το οποίο προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών προς τις διατάξεις της οικείας κοινοτικής οδηγίας (2004/18/ΕΚ), συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι μία αναθέτουσα αρχή υποχρεούται να συνάπτει τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών κατά κανόνα με τη διαδικασία του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού και μόνο κατ’ εξαίρεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Οι περιπτώσεις της κατ’ εξαίρεση δυνατότητας σύναψης των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού, παρατίθενται στο άρθρο 25 του π.δ.60/2007, ενώ παράλληλα τέτοια δυνατότητα αναγνωρίζεται και στο άρθρο 24 παρ. 1 περ. α΄ εδάφιο β του ως άνω π.δ.. Κατά τα παγίως κριθέντα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Δ.Ε.Κ.), οι διατάξεις των κοινοτικών οδηγιών, όπως αυτές που αφορούν στην ανάθεση με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, οι οποίες εισάγουν παρεκκλίσεις από την εφαρμογή των κανόνων που διέπουν την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά, το δε βάρος απόδειξης ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση φέρει εκείνος ο οποίος τις επικαλείται (βλ. Δ.Ε.Κ.: απόφαση της 14.9.2004, Υπόθεση C-385/02, απόφαση της 18.5.1995, Υπόθεση C-57/94, απόφαση της 12.1.1994, Υπόθεση C-296/92, απόφαση της 17.11.1993, Υπόθεση C-71/02, απόφαση της 10.3.1987, Υπόθεση C-199/85). Στα πλαίσια αυτά, με τις διατάξεις του άρθρου 25 παρ.1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, παρέχεται η δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να χρησιμοποιούν τη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες τρεις προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) καμία προσφορά δεν υποβλήθηκε ή καμία από τις υποβληθείσες προσφορές δεν ήταν κατάλληλη και γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης, ενώ με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδ. β΄ του ίδιου π.δ., η ίδια δυνατότητα (προσφυγής στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού) δίδεται στις αναθέτουσες αρχές, όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) έχει προηγηθεί προκήρυξη διαγωνισμού, β) υποβλήθηκαν μη κανονικές προσφορές ή κατατέθηκαν απαράδεκτες προσφορές, γ) δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά οι αρχικοί όροι της σύμβασης και δ) στη διαδικασία με διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται όλοι οι προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 43 έως 50 και οι οποίοι είχαν υποβάλει παραδεκτές προσφορές κατά τον προηγηθέντα διαγωνισμό. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι προσφορά που κατατέθηκε στην προηγηθείσα της διαπραγμάτευσης ανοικτή ή κλειστή διαδικασία διαγωνισμού νοείται ως «ακατάλληλη» όταν το περιεχόμενό της δεν έχει καμία σχέση με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες και δεν μπορεί, συνεπώς, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αναθέτουσας αρχής, όπως αυτές καθορίστηκαν στα έγγραφα (τεχνικές προδιαγραφές) του διαγωνισμού (βλ. Δ.Ε.Κ. απόφαση της 4.6.2009, Υπόθεση C-250/07, Πράξη VI Τμ.Ε.Σ. 44/2007), για το λόγο δε αυτό η υποβολή «ακατάλληλης» προσφοράς εξομοιώνεται με τη μη υποβολή προσφοράς. Όσον αφορά δε στην έννοια της «μη κανονικής» προσφοράς του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ του π.δ.60/2007, η υποβολή τέτοιας προσφοράς εξομοιώνεται με την υποβολή απαράδεκτης προσφοράς. Τούτο σαφώς συνάγεται από τη γραμματική ερμηνεία των ως άνω διατάξεων, καθόσον υφίσταται συνάρτηση, αφενός μεταξύ της περίπτωσης απουσίας προσφοράς και της περίπτωσης υποβολής ακατάλληλης προσφοράς, αφετέρου μεταξύ της περίπτωσης υποβολής απαράδεκτης (σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τηρουμένων των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 28, 39 έως 52 και 55 του π.δ.60/2007) προσφοράς και εκείνης της υποβολής μη κανονικής προσφοράς, οι οποίες προβλέπεται ότι μπορούν, εναλλακτικά, να αποτελέσουν λόγο απευθείας ανάθεσης. Οι περιπτώσεις αυτές είναι ισοδύναμες όχι μόνον όσον αφορά στις συνέπειες που απορρέουν από αυτές, αλλά και όσον αφορά στις δυσκολίες που συνεπάγονται για τον αναθέτοντα φορέα, δεδομένου ότι είτε δεν καλύπτονται οι σχετικές με τις υπό ανάθεση υπηρεσίες ανάγκες λόγω μη συμβατότητας των υποβληθεισών προσφορών με τις τεχνικές προδιαγραφές, είτε δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις που τίθενται από το νόμο ή τη διακήρυξη σχετικά με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό και την υποβολή παραδεκτής προσφοράς. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να συνάψει σύμβαση ανάθεσης υπηρεσιών χωρίς να ακολουθήσει τη συνήθη διαδικασία διαγωνισμού, μόνον εάν οι προσφορές που υποβλήθηκαν είναι «ακατάλληλες» ή «μη κανονικές», στην κατηγορία δε των προσφορών αυτών δεν εμπίπτουν σε καμία περίπτωση οι οικονομικά «μη συμφέρουσες» για την αναθέτουσα αρχή προσφορές. Τέλος, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού και στην προβλεπόμενη στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. γ΄ του π.δ.60/2007 περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης, μη απορρέ