Σωματείο «Αμαλίειο Οικοτροφείο Θηλέων» – Κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η καταλειφθείσα από τον Ανδρέα Συγγρό, με τον από 9-5-1897 κωδίκελλο, στο σωματείο «Αμαλίειο Οικοτροφείο Θηλέων», περιουσία αποτελεί κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης, κατά την έννοια της διάταξης της παρ.1 του άρθρου 96 του ΑΝ 2039/1939, διακεκριμένη της λοιπής περιουσίας του ως άνω σωματείου. (πλειοψ.)

α) Σύσταση ή μη αυτοτελούς Ιδρύματος με ιδιόγραφη διαθήκη του Ι.Κ. β) Ζήτημα κυριότητας, και υποχρέωσης προς καταβολή Ε.Τ.ΑΚ. για τα αναγραφόμενα στο ερώτημα διαμερίσματα.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
α) Ο αποβιώσας Ι.Κ. θέλησε να πετύχει τον ταχθέντα, με την από 29/7/1935 ιδιόγραφη διαθήκη του, κοινωφελή σκοπό, με σύσταση αυθύπαρκτου, αυτοτελούς Ιδρύματος, κατ άρθρο 95 παρ.1 του ΑΝ 2039/1939 που να έχει ίδια νομική προσωπικότητα, και να περιέλθει η διατεθείσα, με την διαθήκη αυτή, συγκεκριμένη περιουσία στο νομικό αυτό πρόσωπο, το οποίο είναι φορέας της επίμαχης φορολογικής ενοχής. (ομοφ.) β) Υπόχρεο για την καταβολή του Ε.Τ.ΑΚ. είναι το παραπάνω αυτοτελές Ίδρυμα. (πλειοψ.)

Κατάλειψη με διαθήκη ακινήτου στο σωματείο υπό τον τίτλο «Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Κοζάνης».(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Το «Κληροδότημα Παναγιωτίδη-Μήλιου» δεν αποτελεί κεφάλαιον αυτοτελούς διαχείρισης, κατά την έννοια του άρθρου 96 παρ.1 του ΑΝ 2039/1939, εφόσον ο σκοπός για τον οποίο κατελείφθη στην Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Κοζάνης η ως άνω περιουσία και για την οποία οι διαθέτιδες δεν όρισαν συγκεκριμένο τρόπο διοίκησης, ταυτίζεται με τον επιδιωκόμενο από το ως άνω σωματείο σκοπό. Κατά συνέπεια θεωρείται ότι η περιουσία κατελείφθη για να εξυπηρετήσει τον σκοπό, τον οποίο επιδιώκει το σωματείο κατά τον προορισμό του, οπότε τα έσοδα (μισθώματα) και μόνον από το κληροδοτούμενο διαμέρισμα, ενόψει του όρου του αναπαλλοτρίωτου του ακινήτου, που και οι δύο διαθέτιδες έθεσαν με τις διαθήκες τους στο κληροδόχο σωματείο, θεωρούνται ενσωματούμενα, στην περιουσία του σωματείου, η διαχείρισή τους δε εκφεύγει της κατ’ άρθρο 97 παρ.1 του ΑΝ 2039/1939 εποπτείας του Υπουργού Οικονομικών, ενώ δεν έχουν εφαρμογή εν προκειμένω και οι διατάξεις των άρθρων 101 και 102 του αυτού ως άνω νόμου. (πλειοψ.)

 Ερωτάται εάν, ενόψει του διδόμενου ιστορικού και της μεταβολής του νομικού πλαισίου περί κοινωφελών περιουσιών (ήδη ν. 4182/2013), η αρμόδια αρχή μπορεί να εγκρίνει συγχώνευση κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης, χωρίς προηγούμενη έκδοση δικαστικής απόφασης και - σε καταφατική περίπτωση - ποια είναι η νόμιμη διαδικασία εξέτασης του σχετικού αιτήματος του Δήμου, στον οποίο καταλείφθηκαν τα ως άνω κεφάλαια (ακίνητα).(...)Η  αρμόδια, κατά τις διατάξεις του ν. 4182/2013, για την άσκηση της κρατικής εποπτείας επί των κοινωφελών περιουσιών αρχή, μπορεί, εφόσον διαπιστώσει ότι συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου προς τούτο, να εγκρίνει τη συγχώνευση των κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης του ερωτήματος, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης και εναπόκειται στη διακριτική της ευχέρεια να ολοκληρώσει τις σχετικές ενέργειες, είτε με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 4182/2013, είτε με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις, του α.ν. 2039/1939 και του ν. 455/1976 (κατά πλειοψηφία).

Διαθήκη αλλοδαπού. Κοινωφελής περιουσία. Εκτελεστής. Εποπτεία.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Οι από τον α.ν. 2039/1939 και το 30/11-4/12/1939 β.δ. τιθέμενοι κανόνες, διασφαλίζοντες την εκτέλεση των κοινωφελών σκοπών με την καθιέρωση διοικητικής επ’ αυτών εποπτείας, είναι διοικητικής φύσεως και ως εκ τούτου διέπουν κάθε τοιούτο κοινωφελή σκοπό εκτελούμενο εντός της Επικράτειας και μάλιστα ανεξαρτήτως της ιθαγένειας ή της κατοικίας του δωρητού ή διαθέτη του διαθέσαντος την υπέρ του εν λόγω σκοπού περιουσία, όπως και της ιθαγένειας ή κατοικίας του προσώπου, φυσικού ή νομικού, στο οποίο ανατέθηκε η εκτέλεση του σκοπού.

Εκτέλεση διαθήκης με την οποία κατελείφθη περιουσία στο Δήμο Αθηναίων υπέρ κοινωφελούς σκοπού – Ορισμός ή μη φυσικού προσώπου ως εκτελεστή της κληρονομίας και διαχειριστή του κληροδοτήματος – Κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης ή μη η καταλειφθείσα περιουσία.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Εκτελεστής της διαθήκης του Μ.Ν., με την οποία κατελείφθη περιουσία στο Δήμο Αθηναίων υπέρ της ιδρύσεως σχολικού συγκροτήματος και συντηρήσεως αυτού είναι ο εκάστοτε Διευθυντής του 8ου Λυκείου Αθηνών, ο οποίος ελέγχει ότι τα έσοδα του κληροδοτήματος χρησιμοποιούνται στην εξυπηρέτηση αναγκών συντήρησης και λειτουργίας των σχολείων, χωρίς να αναμειγνύεται στη διαχείριση της κληρονομίας. (ομοφ.) β) Η καταλειφθείσα περιουσία αποτελεί κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης διοικούμενη από τον κληρονόμο Δήμο Αθηναίων, από τον οποίο πρέπει να τηρούνται οι οικείες διατάξεις των άρθρων 96 και 101 έως 104 του Α.Ν. 2039/1939. (ομοφ.)

Κατάλειψη κληρονομίας προς εξυπηρέτηση σκοπών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Οι καταλείψεις του 50% των εισοδημάτων από ακίνητα του αναφερομένου διαθέτου δια την Κοινότητα Οίας δια κοινωφελή έργα και του ετέρου 50% δια Επαρχίαν Θήρας κατά την κρίσιν του εκάστοτε Νομάρχου δεν αποτελούν κεφάλαιο αυτοτελούς διαχειρίσεως, υπάγονται όμως στην εποπτεία του Υπουργού Οικονομικών κατ άρθρο 97 παρ.1 ΑΝ 2039/1939.

Διαθήκη. Κοινωφελείς σκοποί.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η εκτέλεση του έργου προς εκπλήρωση του κοινωφελούς σκοπού, τον οποίο έταξε ο αναφερόμενος στο ερώτημα διαθέτης, με διαθήκη του ενώπιον συμβολαιογράφου Αθηνών, όπως ο σκοπός αυτός μεταβλήθηκε με απόφαση του Εφετείου Αθηνών, μπορεί να γίνει από τον εκτελεστή της διαθήκης χωρίς τις διατυπώσεις της δημοπρασίας ή οποιονδήποτε άλλο περιορισμό από αυτούς που επιβάλλονται από τις αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 90, 91 και 94 του ΑΝ 2039/1939, έναντι των οποίων, ως μη δημοσίας τάξεως τοιούτων, υπερισχύει η βούληση του διαθέτη ως προς τον τρόπο εκτελέσεως του έργου. Εκ τούτου όμως δεν έπεται ότι κωλύεται ο κατασταλτικός έλεγχος του Υπουργού των Οικονομικών για τυχόν κακή διαχείριση, βλαπτική ή αντίθετη του σκοπού για τον οποίο τάχθηκε η περιουσία, μη επιτρεπομένου μόνον του προληπτικού ελέγχου, ούτε και από απόψεως νομιμότητας, των πράξεων διαχειρίσεως εν γένει της περιουσίας από τον εκτελεστή, που έχει από τη διαθήκη ελεύθερη την εξουσία εκτελέσεως του έργου, χωρίς τις προβλεπόμενες διατυπώσεις.

Διαχείριση και επένδυση κεφαλαίων και χρηματικών διαθεσίμων των κοινωφελών ιδρυμάτων και κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Τα αυτοτελή κοινωφελή ιδρύματα και τα κεφάλαια αυτοτελούς διαχείρισης υποχρεούνται να καταθέτουν τα χρηματικά διαθέσιμά τους σε πιστωτικά ιδρύματα μόνο της ημεδαπής και όχι της αλλοδαπής, εκτός αν ορίζεται άλλως από τον διαθέτη, δωρητή ή στην συστατική τους πράξη. Επιπλέον, δεν δύνανται να επενδύουν τα χρηματικά ποσά, που προέρχονται από τις περιουσίες τους, πέραν των ακινήτων και των τραπεζικών καταθέσεων και σε άλλες μορφές επενδύσεων, όπως ομόλογα ή έντοκα γραμμάτια, ή άλλο τίτλο δανεισμού που εκδίδει ή εγγυάται το δημόσιο, σε μετοχές, σε ομολογιακά δάνεια, σε πολύτιμα μέταλλα κ.ά., εκτός αν ορίζεται άλλως από τον διαθέτη ή δωρητή, ή στην συστατική τους πράξη. Τέλος, όταν προβλέπεται από τη συστατική πράξη η τον οργανισμό των ανωτέρω ιδρυμάτων η επένδυση διαθεσίμων σε χρεόγραφα, μετοχές ή άλλες κινητές αξίες, τότε αυτή επιτρέπεται να γίνεται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας Αρχής, αλλά απλή γνωστοποίηση σε αυτήν (πλειοψ.) -- ΣΥΝΑΠΟΔΟΧΗ ΑΠΟ ΥΠ. ΔΙΟΙΚ/ΚΗΣ ΜΕΤΑΡ/ΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΥΠ. ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ.

Κυριότητα καταλειπόμενων περιουσιών για εκτέλεση κοινωφελών σκοπών. Φορολογία. Απαλλαγές από ΦΜΑΠ. Κεφάλαια αυτοτελούς διαχείρισης.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Ι. α) Όταν δεν σκοπείται η ίδρυση ιδρύματος ως αυτοτελούς νομικού προσώπου δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί ιδρύματος, αλλά οι διατάξεις περί δωρεάς υπό τρόπον, εγκαταστάσεως και κληροδοσίας υπό τρόπον και η κυριότητα περιέρχεται στα νομικά πρόσωπα στα οποία ανατέθηκε η εκτέλεση του ειδικού κοινωφελούς σκοπού κατά τις άνω ειδικότερες διακρίσεις. β) Αναφορικώς με τα ιδρύματα που συνιστώνται μετά το θάνατο του ιδρυτή, τα ιδρύματα αυτά κατά το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ του θανάτου του ιδρυτή και της εγκρίσεως του ιδρύματος θεωρούνται κατά πλάσμα του νόμου ότι υφίστανται σε σχέση με οποιοδήποτε θέμα που αναφέρεται στην περιουσία που έχει ταχθεί από τον ιδρυτή υπέρ αυτών. Το άνω ίδρυμα αποκτά την περιουσία βάσει των διατάξεων του κληρονομικού δικαίου ήτοι αυτοδικαίως μεν αν έχει εγκατασταθεί ως κληρονόμος ή κληροδόχος ορισμένου αντικειμένου, ενώ αν πρόκειται περί άλλης φύσεως κληροδοσίας κλπ, αποκτά ενοχικό δικαίωμα να αποκτήσει από τον βεβαρυμένο την παροχή των περιουσιακών στοιχείων που του κληροδοτήθηκαν. γ) Αν η ιδρυτική πράξη είναι δικαιοπραξία εν ζωή ο ιδρυτής υποχρεούται μόλις συσταθεί το ίδρυμα να μεταβιβάσει σ’ αυτό την ταχθείσα περιουσία η οποία αποκτάται από το ίδρυμα. Το ίδρυμα έχει κατ’ αρχήν ενοχική αξίωση κατά του ιδρυτή και των κληρονόμων του για τη μεταβίβαση της ταχθείσης περιουσίας η οποία δεν αποκτάται αυτοδικαίως με τη σύσταση του ιδρύματος. δ) Όσον αφορά τις περιουσίες των παρ.3 και 4 του άρθρου 96 του ΑΝ 2039/39, λεκτέον ότι οι σχετικές διατάξεις συνιστούν απόκλιση από τις επί του θέματος ρυθμίσεις του ΑΚ και προβλέπουν ιδία διαδικασία περιελεύσεως των περιουσιών αυτών σε υφιστάμενα άλλα ιδρύματα ή νομικά πρόσωπα ή σε νέο κοινωφελές ίδρυμα. ΙΙ. Υποχρέωση καταβολής του φόρου και δη από τότε που γεννάται η σχετική φορολογική υποχρέωση, έχουν τα πρόσωπα που μνημονεύονται στην παρ.2 του άρθρου 22 του Ν 2459/97 αλλά και ο υπεισερχόμενος στη θέση κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας εκτελεστής της διαθήκης. ΙΙΙ. Οι απαλλαγές από το ΦΜΑΠ ορίζονται περιοριστικώς στο νόμο και χορηγούνται στα νομίμως συνιστώμενα ιδρύματα ως και στα ιδρύματα που εμπίπτουν στο άρθρο 114 ΑΚ. Στα υποτελή ιδρύματα ισχύουν οι απαλλαγές που αφορούν τα νομικά πρόσωπα στα οποία προσκολλώνται. IV. Τα κεφάλαια αυτοτελούς διαχειρίσεως για τα οποία δεν καθορίστηκε ίδιος τρόπος διοικήσεως δεν αποτελούν υποκείμενο του ΦΜΑΠ, αλλά αντί αυτών τέτοιο υποκείμενο αποτελούν τα νομικά πρόσωπα στα οποία ανατέθηκε η εκτέλεση του κοινωφελούς σκοπού. Ακολουθούν τη νομική μεταχείριση του νομικού προσώπου στο οποίο ανήκουν. Αν είναι πλείονα η περιουσία ενός εκάστου εξ αυτών προστίθεται στην περιουσία του νομικού προσώπου. Τα άνω υποτελή ιδρύματα δεν έχουν ίδιο αφορολόγητο όριο. (πλειοψ.)