Μίσθωση, προς στέγαση Δημόσιας Υπηρεσίας, χώρων ακινήτων υπαχθέντων στις ρυθμίσεις του άρθρου 6 παρ.5 του Ν. 3843/2010.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Δεν είναι, κατ’ αρχήν, δυνατή η συμμετοχή στην διαδικασία μισθώσεως, προς στέγαση Δημόσιας Υπηρεσίας, χώρων ακινήτων, υπαχθέντων στις ρυθμίσεις του άρθρου 6 παρ.5 του Ν. 3843/2010, είναι όμως δυνατή η συμμετοχή χώρων ακινήτου στην σχετική διαδικασία, των οποίων η αλλαγή χρήσεως θα καλυφθεί από μεταγενέστερη οικοδομική άδεια, αναλαμβάνεται δε σχετική υποχρέωση του προσφέροντος το ακίνητο να προσκομίσει την νέα αυτή άδεια μέχρι την παραλαβή του ακινήτου. (ομόφ.)

Συνέπειες από τη διαπίστωση ότι ακίνητο που κατέχει το Δημόσιο για τη στέγαση υπηρεσίας του είχε ανεγερθεί πάνω σε δημόσιο κτήμα.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Το Δημόσιο παύει να οφείλει αποζημίωση χρήσεως για την κατοχή και χρήση χώρων κτιρίου, μετά τη λήξη σχετικής μισθώσεως, εάν διαπιστωθεί ότι το κτίριο είχε ανεγερθεί πάνω σε δημόσιο κτήμα, δικαιούται δε να αναζητήσει και τα ήδη καταβληθέντα ποσά (μισθώματα και αποζημιώσεις χρήσεως) με αγωγή ή ανταγωγή κατά τα άρθρα 1096 και 1098 ΑΚ, αν ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης του κτιρίου ήταν κακής πίστεως.

Ημιυπαίθριοι και βοηθητικοί χώροι – Αλλαγή χρήσης – Επιβολή ή μη τελών καθαριότητας και φωτισμού, Τ.Α.Π. κ.λπ. βάσει των διατάξεων των άρθρων 5 έως 8 του Ν. 3843/2010, ως ισχύει.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Δεν επιβάλλεται τέλος καθαριότητας και φωτισμού, φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη για τους διατηρούμενους, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010 χώρους, πλην των περιπτώσεων όπου ήδη επεβάλλοντο αυτά με βάση την προηγούμενη χρήση των χώρων αυτών. (ομοφ.) 2) Η αύξηση της επιφανείας των κτισμάτων, που επέρχεται με την προσθήκη εντός αυτών παταριών και σοφιτών, δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., εφόσον η αύξηση αυτή της επιφανείας ήθελε, πολεοδομικώς χαρακτηρισθεί, ως αλλαγή χρήσης, εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010. Κατά τούτο, παρέλκει η απάντηση επί του ερωτήματος περί του υπολογισμού του συντελεστού παλαιότητας των κτισμάτων αυτών. (ομοφ.) 3) Οι αποθήκες και οι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων θεωρούνται βοηθητικοί χώροι, ενώ, οι κλειστοί χώροι στάθμευσης, που κατασκευάζονται σε υπόγειους ορόφους δεν προσμετρώνται για τον υπολογισμό του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου. Κατά συνέπεια η αλλαγή χρήσης των χώρων αυτών, που διατηρούνται με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010, σε χώρους κύριας χρήσης, δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., υπό την προεκτεθείσα διάκριση. (ομοφ.) 4) Αν οι διατηρούμενοι με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010 χώροι είχαν, ήδη, δηλωθεί για τον υπολογισμό των ως άνω τελών και φόρων , συνεχίζουν να λαμβάνονται υπ’ όψιν και να συνυπολογίζονται, όπως είχαν δηλωθεί, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζεται η αλλαγή της χρήσης. (ομοφ.) 5) Δεν επιβάλλεται Τ.Α.Π., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 22 παρ. 5 του Ν. 3897/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 33 του Ν. 3937/2011, στους κλειστούς χώρους που προστέθηκαν σε κοινόχρηστες πιλοτές πολυκατοικιών, ανεξαρτήτως αν αυτοί δύναται να αποτελέσουν αντικείμενο διηρημένης ιδιοκτησίας, εφ’ όσον οι χώροι αυτοί έχουν τακτοποιηθεί –διατηρηθεί κατά τη διαδικασία των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010. (ομοφ.) 6) Δεν υπάρχει υποχρέωση μνείας των διατηρουμένων κατά τις διατάξεις του ως άνω νόμου χώρων, καθώς επί μεταβιβάσεως ακινήτων ή συστάσεως εμπράγματων δικαιωμάτων επ’ αυτών, προσαρτάται στα συμβολαιογραφικά έγγραφα ειδικό έντυπο, στο οποίο βεβαιώνεται η περαίωση της προβλεπόμενης, ενώπιον άλλης, κατά νόμον αρμοδίας Αρχής (Πολεοδομική Υπηρεσία), διαδικασίας για τη διατήρηση και την υπαγωγή των μεταβιβαζομένων ακινήτων στη ρύθμιση και, κατά συνέπεια, δεν απαιτείται αντίστοιχη αναφορά στη βεβαίωση του Ο.Τ.Α. (ομοφ.)

Επενδύσεις μετατροπής συγκροτήματος παραδοσιακών κτιρίων σε ενιαία ξενοδοχειακή μονάδα.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
1. Η νομική έκφραση «μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες» της περίπτωσης τ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 3, σε συνδυασμό και με τη διάταξη της παραγράφου 19 του άρθρου 6 του αναπτυξιακού νόμου 2601/1998, δεν καταλαμβάνει και επενδυτικά σχέδια που αφορούν την ανακατασκευή κατεδαφισθέντων ήδη, κατά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, κτισμάτων και ως εκ τούτου η εφαρμογή των διατάξεων αυτών, προϋποθέτει την ύπαρξη μορφής ή άλλως κτιριακής υπόστασης χαρακτηρισμένου ως διατηρητέου ή παραδοσιακού οικοδομήματος. 2. Για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, η «αποκατάσταση» παραδοσιακού κτιρίου ή συγκροτήματος παραδοσιακών κτιρίων ως συνόλου δεν αφορά την ανακατασκευή ολοκλήρου του κτιρίου ή του συνόλου των κτιρίων του συγκροτήματος που κατεδαφίστηκε κατά τη φάση των κατασκευαστικών εργασιών στο πλαίσιο εφαρμογής επενδυτικού σχεδίου, ούτε την ανακατασκευή του μεγαλύτερου μέρους αυτών (κτιρίου ή κτιριακού συγκροτήματος), μπορεί όμως να αφορά την ανακατασκευή κατεδαφισθέντος μέρους του κτιρίου ή μέρους (κατεδαφισθέντων κτιρίων) του κτιριακού συγκροτήματος ενιαίας επένδυσης, με την προϋπόθεση ότι η κατεδάφιση επιβάλλεται από τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, δεν αλλοιώνει την ταυτότητα, τη μορφή και τη φυσιογνωμία του όλου κτιρίου ή συγκροτήματος και εν γένει δεν αναιρεί τις έννοιες της «επισκευής», «αποκατάστασης» και «μετατροπής» του κτιρίου ή του συγκροτήματος ως συνόλου αντιστοίχως, θέματα τα οποία κρίνονται από τα αρμόδια διοικητικά όργανα σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.

Θέματα επιβολής του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, των δυνητικών ανταποδοτικών τελών και του τέλους ακίνητης περιουσίας σε χώρους, που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας αυθαίρετης χρήσης.α) Εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011,4178/2013 και 4495/2017 (ομόφ.). β) Εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή (ομόφ.). γ) Στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των ν. 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή της τελευταίας σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού, αλλά τα δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων εξακολουθούν να επιβάλλονται όπως είχαν υπολογιστεί πριν την υπαγωγή με βάση την εγκατασταθείσα αυθαίρετη χρήση (ομόφ.). δ) Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παρ. 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως (ομόφ.).

ΜΕΛΕΤΕΣ:Αίτηση ανάκλησης της 230/2012 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι : Α) Η αλλαγή του κτιριολογικού προγράμματος, η οποία δεν οφείλεται σε εξωτερικούς απρόβλεπτους παράγοντες, οι οποίοι επιβάλλουν την τοιαύτη μεταβολή, αλλά στη βούληση των οργάνων Διοίκησης του Ιδρύματος αναφορικά με τη χρήση του κτιρίου, δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός, δυνάμενο να δικαιολογήσει την κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως, ενώ περαιτέρω, ως ήδη εξετέθη, συντρεχουσών των απρόβλεπτων περιστάσεων, είναι δυνατή η κατάρτιση συμπληρωματικής συμβάσεως εφόσον ο ανάδοχος δεν έχει εκπληρώσει την παροχή του και η σύμβαση εξακολουθεί να είναι ως προς τις απορρέουσες από αυτή υποχρεώσεις, ενεργός. (…)Β) Η δυνατότητα διαχωρισμού των σχετικών μελετών από τις αρχικές τοιαύτες σημαίνει ότι αυτές μπορούν να δημοπρατηθούν ανεξαρτήτως και αυτοτελώς ως προς τις αρχικές μελέτες χωρίς τούτο να επηρεάζει την λειτουργικότητά τους. Η πρόβλεψη, με την 212/30η/15.9.2011 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ότι οι μελέτες που απαιτούνται για την αλλαγή του κτιριολογικού προγράμματος και τη μετατροπή του κτιρίου σε «κτίριο Διοίκησης» μπορεί να εκπονηθούν από τη Διεύθυνση Τεχνικής και Στέγασης του Ιδρύματος, αποδεικνύει ότι αυτές θα μπορούσαν να εκτελεσθούν από κάποιον άλλο πλην της αρχικής αναδόχου συμπράξεως, ανεξαρτήτως αν αυτός θα ήταν η ως άνω Διεύθυνση ή άλλος τρίτος ιδιώτης. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί περί υποστελέχωσης της υπηρεσίας λόγω συνταξιοδοτήσεων και περί αδυναμίας του εναπομείναντος προσωπικού να εκπονήσει το σύνολο των μελετών μέχρι τη λήξη της οικοδομικής αδείας, ενόψει, μεταξύ άλλων, και της απασχολήσεως αυτού με πληθώρα αντικειμένων, και αληθείς υποτιθέμενοι, δεν ασκούν επιρροή εν προκειμένω, καθόσον δεν παρέχουν ερείσματα για την αυτοτέλεια ή τη συμπληρωματικότητα των μελετών, αλλά μόνο για την εκτέλεσή τους ή μη από την αρμόδια υπηρεσία του Ιδρύματος. Γ) Περαιτέρω, σχετικά με την εκπόνηση μελέτης κατ’ εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ, πέραν των όσων εξετέθησαν ανωτέρω, επισημαίνεται ότι η μεταφορά των δεδομένων που προκύπτουν από άλλες μελέτες (θέρμανσης, κλιματισμού, θερμομόνωσης κ.λπ.) και η χρήση αυτών κατά την σύνταξη της μελέτης ΚΕΝΑΚ δεν αποδεικνύεται ότι γίνεται μόνον από το πρόγραμμα που έχει εκπονήσει ο αρχικός μελετητής, εν πάση δε περιπτώσει και εάν ακόμη αυτό ήταν αληθές, τούτο δεν αιτιολογεί το ότι δεν μπορούν να διαχωριστούν από αυτές της αρχικής, αλλά ενδεχομένως δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση των οικείων μελετών βάσει των διατάξεων του άρθρου 10 παρ.2 περ.β) του Ν. 3316/2005, δηλαδή σε περίπτωση που υφίστανται αποκλειστικά δικαιώματα η σύμβαση μπορεί να ανατεθεί σε συγκεκριμένο υποψήφιο και όχι μέσω καταρτίσεως συμπληρωματικής συμβάσεως και Δ) Λόγοι δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι δικαιολογούν τη σύναψη της συμπληρωματικής συμβάσεως δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί εν προκειμένω καθόσον α) ο αρχικός σχεδιασμός του κτιρίου ως κτίριο Διοικήσεως και οι διαδοχικές αλλαγές της χρήσεως αυτού το έτος 2005 σε Περιφερειακό Υποκατάστημα – Υγειονομική Μονάδα Αθηνών του Ιδρύματος και το έτος 2011 σε κτίριο Διοικήσεως, οφείλονται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής («αλλαγή σχεδιασμού και πολιτικής από την νέα Διοίκηση ενός Ν.Π.Δ.Δ.», όπως αναφέρεται στη σελ.2 του υπομνήματος) και δεν δικαιολογούνται από οιαδήποτε απρόβλεπτη περίσταση, β) οι διαδοχικές αλλαγές της χρήσεως του κτιρίου έχουν αυξήσει το κόστος αυτού σχεδόν στο διπλάσιο, καθώς ο προϋπολογισμός της αρχικής συμβάσεως ανερχόταν στο ποσό των 925.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και ήδη, με την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση εγγίζει το ποσό του 1.769.605,11 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., γ) η αναθέτουσα αρχή δεν επικαλείται τη συνδρομή οιασδήποτε μορφής νομικής πλάνης στο πρόσωπο των αρμοδίων οργάνων της προκειμένου να καταστήσει ανεκτή την τοιαύτη υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης, αλλά και το γεγονός ότι η ολοκλήρωση του συνόλου των μελετών, η έκδοση της οικοδομικής αδείας και των σχετικών τευχών δημοπρατήσεων, οι οποίες έλαβαν χώρα για τη χρήση του κτιρίου ως Περιφερειακού Υποκαταστήματος του Ιδρύματος, τελικά θα παραμείνουν αχρησιμοποίητες κατά παράβαση κάθε έννοιας χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία επιβάλλει τον εξορθολογισμό της χρήσης του δημοσίου χρήματος και επομένως την εκταμίευση αυτού μόνον για την αντιμετώπιση των πράγματι επιβεβλημένων αναγκών που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, δ) το υψηλό κόστος των μισθωμάτων που καταβάλλει η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τη μίσθωση των χώρων λειτουργίας της (περίπου 109.729,36 ευρώ μηνιαίως) και αληθές υποτιθέμενο, δεν άγει στην παραδοχή της αιτήσεως ανακλήσεως, πρωτίστως διότι, για τη μεταστέγαση των οικείων υπηρεσιών, απαιτείται κατ΄ αρχάς, η εκτέλεση των σχετικών εργασιών (δηλαδή του έργου), το οποίο απαιτεί επιπλέον χρήματα και χρόνο, ε) η ένταξη του έργου σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτήσεως προϋποθέτει τη νομιμότητα ως προς την επιλογή της χρήσεως του κτιρίου και στ) η αναβάθμιση της περιοχής λόγω της αναπλάσεως του κτιρίου, δεν ανάγεται στους σκοπούς του ασφαλιστικού οργανισμού ώστε να προτάσσεται παραδεκτώς ως λόγος ανακλήσεως της προσβαλλομένης πράξεως ή να δύναται βασίμως να στοιχειοθετήσει την ανάκληση αυτής (..) Απορρίπτει την από 31.5.2012 αίτηση ανακλήσεως του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «΄Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων – Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών».​

Ερωτάται εάν υφίσταται δυνατότητα: 1) καταγγελίας των υφιστάμενων μισθώσεων στο κτίριο επί της οδού Σταδίου αρ. 28 στην Αθήνα, στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του ακινήτου και με δεδομένα α) την με αριθμό 30/2015 «Έκθεση Επικινδύνου Οικοδομής» και β) τις αναγκαίες και εκτεταμένες εργασίες που απαιτούνται κατόπιν της από 7.3.2018 τεχνικής έκθεσης του Πολιτικού Μηχανικού Δ.Γ. (όπως αυτά διατυπώθηκαν ως Α και Β υποερωτήματα στην παράγραφο Ε του εν λόγω εγγράφου ερωτήματος) και 2) διαγωνιστικής διαδικασίας μίσθωσης ολόκληρου του ακινήτου και μεταβίβασης των υφιστάμενων μισθώσεων σε τρίτο που θα αναλάβει την επισκευή και εκμετάλλευση του ακινήτου.(...)) Δεν υφίσταται δυνατότητα καταγγελίας των υφιστάμενων μισθώσεων στο κτίριο επί της οδού Σταδίου αρ. 28 στην Αθήνα, στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του ακινήτου διότι α) η έκθεση επικινδύνου Ε30/2015 η οποία δεν παρίσταται επίκαιρη λόγω του διαδραμόντος χρόνου και από ευθύνη του κυρίου-εκμισθωτή δεν υλοποιήθηκε μέχρι σήμερα, αφενός,δεν δικαιολογεί την από μέρους του εκμισθωτή καταγγελία της σύμβασης μίσθωσης, αφετέρου, ο τυχόν, με τέτοιο περιεχόμενο, επικαλούμενος «σπουδαίος λόγος» στερείται περιεχομένου, β) ότι η από 7.3.2018 τεχνική έκθεση του Πολιτικού Μηχανικού Δ.Γ., στο πλαίσιο επισκευής και αξιοποίησης του στο ιστορικό αναφερόμενου κτιρίου δεν μπορεί να στηρίξει, προς το παρόν, σπουδαίο λόγο καταγγελίας. Η Διοίκηση όμως, η οποία έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα, αφού εκτιμήσει τα προαναφερθέντα και αξιολογήσει όλα τα στοιχεία που διαθέτει καθώς και όσα τυχόν στο μέλλον ανακύψουν, και αφού λάβει υπόψη την κατάσταση του κτιρίου και την ταυτότητά του ως διατηρητέο και χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης, μπορεί κατά την αξιολογική της κρίση να αποφασίσει εάν τα επιπλέον πραγματικά στοιχεία που στο μέλλον θα διαθέτει μπορούν να υπαχθούν στην νομική έννοια του σπουδαίου λόγου, λαμβανομένου όμως υπόψη προηγουμένως, των εκατέρωθεν οικονομικών συμφερόντων καθώς και τις οικονομικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από τη εξακολούθηση ή τη λύση της μίσθωσης (κατά πλειοψηφία). 2) Στα πλαίσια των άρθρων 361 και 574 του ΑΚ σε συνδυασμό με το π.δ. 715/1979 που προβλέπει τη διακήρυξη διαγωνισμού δύναται ο Φορέας να προβεί σε διαγωνιστική διαδικασία μίσθωσης των κενών ορόφων του πολυώροφου ακινήτου, κατά την οποία, ο εκμισθωτής οφείλει να παραχωρήσει την χρήση αυτών και ο αναδεικνυόμενος από αυτήν μισθωτής να καταβάλλει στον εκμισθωτή το συμφωνηθέν μίσθωμα. Ο παραπάνω χαρακτήρας μίσθωσης δεν αναιρείται, ούτε από την υποχρέωση που θα βαρύνει τον μισθωτή με τις δαπάνες ανακαίνισης, συντήρησης και αναπαλαίωσης του ακινήτου καθώς και όσες ήθελε κριθούν ως αναγκαίες από τον Φορέα, καθόσον λόγω του ενδοτικού χαρακτήρα της διάταξης του άρθρου 574 ΑΚ και της καθιερούμενης με τη διάταξη του άρθρου 361 του ΑΚ αυτονομίας της ιδιωτικής βούλησης, είναι επιτρεπτό να συμφωνηθούν και παρεπόμενες πρόσθετες υποχρεώσεις σε βάρος του μισθωτή, ούτε από τις υπάρχουσες ενεργείς μισθωτικές συμβάσεις, καθώς με το θεσμό της εκχώρησης και της αναδοχής χρέους δύναται τρίτο πρόσωπο να υπεισέλθει στη θέση του εκμισθωτή στις ήδη υπάρχουσες συμβατικές σχέσεις, χωρίς να καταστρατηγούνται κατά τα ανωτέρω οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 (ομόφωνα).

ΑΠΟΔΟΧΕΣ: Μη νομιμη καταβολή επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αναδρομικά από 21.2.2016 έως 31.5.2017, με την αιτιολογία ότι αφενός δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος, που καθορίζονται στο άρθρο 22 του ν.4368/2016, διότι ο ως άνω υπάλληλος δεν απασχολήθηκε κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα κατά πλήρη και αποκλειστική απασχόληση σε χώρο που δικαιολογεί την καταβολή του επιδόματος, αφετέρου δεν προσκομίστηκε η προβλεπόμενη από την οικ.2/16519/0022/12 κοινή υπουργική απόφαση βεβαίωση του οικείου Προϊσταμένου για την απόδειξη της συνδρομής της ως άνω νόμιμης προϋπόθεσης χορήγησης του επιδόματος.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας. Και τούτο, διότι: α) για το χρονικό διάστημα από 21.2.2016 έως 26.4.2016, ήτοι κατά τον χρόνο ισχύος του άρθρου 22 του Ν.4368/2016, ο φερόμενος σε αυτό ως δικαιούχος υπάλληλος δεν παρείχε εργασία σε χώρους υγειονομικής ταφής, στην ανακύκλωση, σε κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, σε σταθμούς μεταφόρτωσης και σε μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, αλλά στον χώρο στέγασης του έμψυχου δυναμικού και των οχημάτων του Τμήματος Αποκομιδής Απορριμμάτων − Ανακυκλώσιμων Υλικών και Καθαρισμού Κοινόχρηστων Χώρων, ήτοι σε χώρο που δεν δικαιολογεί την καταβολή του επίδικου επιδόματος. ... Συνεπώς, ο χώρος και η φύση της εργασίας του φερόμενου ως δικαιούχου κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα δεν δικαιολογούν τη χορήγηση του επίδικου επιδόματος. β) για το χρονικό διάστημα από 27.4.2016 έως 31.5.2017, ήτοι κατά τον χρόνος ισχύος του άρθρου 18 του Ν.4354/2015, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 54 του ν.4384/2016, ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν παρείχε εργασία με ειδικότητα που να δικαιολογεί την καταβολή του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, αφού ο ίδιος δεν απασχολείτο στη συγκομιδή και αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή απορριμμάτων, σε συνεργεία συντήρησης, επισκευής καθαρισμού των μέσων καθαριότητας, αλλά τα καθήκοντά του εξαντλούνταν στην εποπτεία και τον συντονισμό των συνεργείων και την εποπτεία της άρτιας λειτουργίας του μηχανολογικού εξοπλισμού.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναθεώρηση της 3101/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε, κατά πλειοψηφία, αίτηση του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου για την ανάκληση της 411/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. II και III σκέψεις, το Τμήμα άγεται, κατά πλειοψηφία, στην κρίση ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 28 και 57 του ν. 3669/2008 για τη νόμιμη σύναψη της υπό κρίση συμπληρωματικής σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το αιτούν Πανεπιστήμιο, καθόσον από την παλαιότητα του κτιρίου, σε συνδυασμό με τις διαχρονικά πολλαπλές διαδοχικές επεμβάσεις στα δομικά του στοιχεία με προβληματικούς τρόπους, προκύπτει ότι ήταν αδύνατη η πρόβλεψη, κατά τη σύνταξη της αρχικής μελέτης όλων των τελικώς απαιτουμένων εργασιών, όση επιμέλεια και αν επεδείκνυε ο μέσος συνετός μελετητής, χωρίς τον κίνδυνο κατάρρευσης του κτιρίου. Συγκεκριμένα, μόνο μετά από την καθαίρεση των δαπέδων του α΄ ορόφου, την αφαίρεση του χώματος πάνω από τους θόλους, την αποκάλυψη και τον καθαρισμό της άνω επιφάνειας των θόλων και την καθαίρεση των επιχρισμάτων στις θέσεις σύνδεσης των εγκαρσίων τοίχων ήταν δυνατή η ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης των λιθοδομών ενόψει και της έλλειψης οικοδομικής άδειας, ως εκ τούτου αποδεικνύεται ότι η αρχική μελέτη, αφ’ ενός μεν στηρίχθηκε σε όσα δεδομένα και τεχνικά στοιχεία ήταν δυνατό, με βάση τους κανόνες επιστήμης και τέχνης, να συλλεγούν προ του χρόνου έναρξης των εργασιών και της απομάκρυνσης των επιφανειακών επιχώσεων που αποκάλυψαν την πραγματική και πλήρη κατάσταση των δομικών στοιχείων του διατηρητέου, αφ’ ετέρου δε περιέλαβε όσες ενέργειες μπορούσαν στο χρόνο εκείνο να πραγματοποιηθούν (αποτυπώσεις της γεωμετρίας των δομικών στοιχείων του κτιρίου και διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων) και δεν έθιξαν την ακεραιότητα του διατηρητέου. Κατά συνέπεια, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι ήταν αδύνατη εκ των προτέρων η εκτίμηση του είδους και του βάθους θεμελίωσης καθώς και της ολοκληρωμένης εικόνας της κατάστασης των λιθοδομών, με αποτέλεσμα να καταστεί αντιστοίχως αδύνατη η εφαρμογή των προβλεπόμενων από την αρχική μελέτη μεθόδων και υλικών, καθισταμένης, ως εκ τούτου, νόμιμης της σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι η ανάγκη υπογραφής της ανέκυψε κατά την εκτέλεση του έργου και από απρόβλεπτες, κατά τα ανωτέρω, περιστάσεις, δεν μπορούν τεχνικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα  αρχή και να αποτρέψουν τον κίνδυνο μη ολοκλήρωσης του κτιρίου, αιτιολογούνται δε επαρκώς με την 3172/29.5.2012 εισηγητική έκθεση και την σύμφωνα με αυτή εκδοθείσα 3/13.6.2012 απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με την οποία αποφασίστηκε η σύναψη της ως άνω 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Χρυσούλα Καραμαδούκη και Μαρία Βλαχάκη, κατά τη γνώμη των οποίων, η ανάγκη εκτέλεσης των περιλαμβανόμενων στην ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση εργασιών, οι οποίες συνίστανται στην, μετά από τροποποίηση της αρχικής μελέτης αποκατάστασης του διατηρητέου κτιρίου του πρώην δημοτικού σχολείου Ν. Μυστρά, βελτίωση της στατικότητάς του με ενισχύσεις και αποκαταστάσεις ολικού ή τοπικού χαρακτήρα, δεν μπορεί να αποδοθεί σε απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν την ανάθεση των εργασιών αυτών με την ως άνω συμπληρωματική σύμβαση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 57 του ν. 3669/2008. Και τούτο, διότι η επικαλούμενη αποκάλυψη του τρόπου κατασκευής και των υλικών δόμησης του κτιρίου μετά από την πλήρη καθαίρεση των επιχρισμάτων, η διάνοιξη των ανοιγμάτων στο ισόγειο - οπότε κατέστη δυνατή η επισκεψιμότητα όλων των χώρων - και η αφαίρεση του χώματος πάνω από τους θόλους, που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης, δεν συνιστούν αιφνίδια πραγματικά γεγονότα μη αναγόμενα στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης και μη δυνάμενα να προβλεφθούν με την κατάρτιση πλήρους αρχικής μελέτης του έργου, δεδομένου ότι κατά την αποκατάσταση διατηρητέων κτηρίων είναι αναμενόμενα εξ ορισμού και αφανή κατασκευαστικά χαρακτηριστικά των κτιρίων αυτών, που αφορούν στον συγκεκριμένο τρόπο κατασκευής, τα υλικά δόμησης του φέροντος οργανισμού και της τοιχοποιίας τους καθώς και τυχόν μεταγενέστερες επεμβάσεις επί του διατηρητέου κτηρίου (όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο μεγάλος δείκτης κενών των φερουσών λιθοδομών και η μηδενική συνεκτικότητα του συνδετικού κονιάματος, η έλλειψη επιμέλειας στην αρχική δόμηση λόγω συνύπαρξης ακατέργαστων λίθων νταμαριού με κροκάλες ποταμίσιες, άτεχνα κλεισίματα παλαιών ανοιγμάτων, μετατροπές και αυξομειώσεις ανοιγμάτων -παλαιών και νέων- με διαφορετικά υλικά σε πολλά κρίσιμα σημεία, αναντιστοιχία ισογείου και ορόφου λόγω αλλαγής διάταξης των καμαρών με νεώτερη επέμβαση κ.ά.), τα οποία λογικά αποτελούν αντικείμενο αυτονόητων προηγούμενων καίριων δειγματοληπτικών ελέγχων, προκειμένου να διαπιστωθεί ο ακριβής τρόπος δόμησης των κτηρίων, να διακριβωθούν και να επισημανθούν τα σημεία τα οποία χρήζουν ιδιαίτερου τρόπου επισκευής – αποκατάστασης με τη χρήση ενδεδειγμένων υλικών και ακολούθως να συνταχθούν οι σχετικές πλήρεις μελέτες. Περαιτέρω, η διευθύνουσα υπηρεσία δεν αιτιολογεί γιατί, κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης, ενόψει των ευρισκόμενων στη διάθεση των μελετητών τεχνικών μέσων αλλά και των διενεργηθέντων δειγματοληπτικών ελέγχων, δεν κατέστη δυνατή η διακρίβωση κυρίως της ποιότητας των υλικών των φερουσών λιθοδομών του κτιρίου, οι οποίες φέρονται να εμφανίζουν μεγάλο δείκτη κενών, του είδους του συνδετικού κονιάματος, της αποκόλλησης ή της μη σύνδεσης των εγκάρσιων τοίχων, της με νεότερη επέμβαση αλλαγής της διάταξης των καμαρών του 1ου ορόφου που έχουν σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει αντιστοιχία ισογείου και ορόφου και να απαιτείται ήδη η κατασκευή νέων σφενδονίων, της ανάγκης αποκατάστασης της φέρουσας ικανότητας των θόλων καθώς και της ανάγκης ενίσχυσης των ανοιγμάτων του 1ου ορόφου, ώστε να δύναται να θεωρηθεί ότι η ανάγκη εκτέλεσης των επίμαχων εργασιών οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και όχι σε παραλείψεις, ατέλειες ή σφάλματα της αρχικής μελέτης. Εξ άλλου, δεν παρασχέθηκαν από την αναθέτουσα αρχή, σε εκτέλεση 349/2012 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, διευκρινίσεις σχετικά με τον αριθμό, το είδος και την επάρκεια των διενεργηθέντων κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής μελέτης δειγματοληπτικών ελέγχων ούτε διευκρινίσεις σχετικά με τους λόγους για τους οποίους δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η ύπαρξη των αναφερομένων στην ως άνω εισηγητική έκθεση ατελειών του εν λόγω κτηρίου πριν από την καθαίρεση των επιχρισμάτων και τη διάνοιξη των ανοιγμάτων, με τη διενέργεια των προσηκόντων δειγματοληπτικών ελέγχων, ιδίως ενόψει της γνωστής εκ των προτέρων παλαιότητας του κτιρίου. Επομένως, πρόκειται για νέες εργασίες που δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, επί των οποίων εφαρμογή έχουν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 57 του ν. 3669/2008, με τις οποίες 

Παροχή συμβουλευτικών Υπηρεσιών για την Πιστοποίηση  Παιδικών Χαρών.Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ανατεθείσες με την από 21.9.2017 σύμβαση υπηρεσίες, συνιστάμενες στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στις τριάντα (30) παιδικές χαρές του Δήμου ... και τις ενδεδειγμένες ενέργειες αντικατάστασης ή επισκευής του υπάρχοντος εξοπλισμού και κατάλληλης διαμόρφωσης του χώρου, προκειμένου αυτές να πιστοποιηθούν ως ασφαλείς για χρήση από τους δημότες, υπάγονται στην έννοια των τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, δοθέντος ότι η ανάθεση τους αποσκοπεί στη συνδρομή του Δήμου στο δρομολογούμενο έργο της συντήρησης των παιδικών χαρών του προκειμένου να πιστοποιηθεί η καταλληλότητά τους, για την εκτέλεση του οποίου θα επιδιώξει την έγκριση χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο. Καθόσον πρόκειται δε για έργο που αφορά τη διαμόρφωση και τον εξωραϊσμό κοινόχρηστων χώρων του Δήμου, η εκτέλεση των σχετιζόμενων με αυτό υπηρεσιών όπως οι επίμαχες προδήλως εντάσσεται στα προαναφερθέντα βάσει του Ο.Ε.Υ. του Δήμου ... καθήκοντα του υπηρετούντος στο Τμήμα Μελετών και Τεχνικών Έργων προσωπικού, το οποίο, κατά τον κρίσιμο χρόνο, ήταν στελεχωμένο, πλην του Προϊσταμένου (ειδικότητας ΠΕ Πολιτικών-Μηχανικών), επιπλέον με δύο (2) υπαλλήλους ειδικότητας ΠΕ Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών και έναν (1) υπάλληλο ειδικότητας ΤΕ Μηχανολόγων-Μηχανικών. Δοθέντος, άλλωστε, ότι σύμφωνα με την 28492/09 Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών (Β΄931/18.5.2009), όπως αυτή έχει ήδη τροποποιηθεί με την 27934/14 (Β΄2029/25.7.2014) όμοια σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται κατά την κατασκευή νέων και την πιστοποίηση της καταλληλότητας ήδη υφιστάμενων παιδικών χαρών των δήμων, οι τιθέμενες προδιαγραφές αφορούν στη συμμόρφωση σε συγκεκριμένα πρότυπα.....Οι διορθωτικές επεμβάσεις δεν πρέπει να αλλοιώνουν τη δομική αρτιότητα του εγκατεστημένου εξοπλισμού. …», ειδικά δε ως προς τις υφιστάμενες παιδικές χαρές δεν εφαρμόζεται το σύνολο των τιθέμενων (ως προς τις νέες παιδικές χαρές) προϋποθέσεων, αβάσιμα προβάλλεται η αδυναμία λόγω έλλειψης εξειδίκευσης των δύο αρχιτεκτόνων-μηχανικών και του ενός μηχανολόγου-μηχανικού του Τμήματος Μελετών και Τεχνικών Έργων του Δήμου να εκτελέσουν τις συγκεκριμένες υπηρεσίες. Δεδομένου ότι μη νομίμως ανατέθηκαν αυτές σε τρίτο ιδιώτη, κατ’ αρχήν παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου λόγου περί υπαγωγής των υπηρεσιών στον  ν. 3316/2005 και, ως εκ τούτου, μη νομότυπης παράλειψης διενέργειας διαγωνισμού για την ανάθεση τους, επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπό την ισχύ του (ήδη εφαρμοστέου) ν. 4412/2016 είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση μελετών, καθώς επίσης τεχνικών και συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, υπό την ειδικότερη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 118, ήτοι κατόπιν διενέργειας κλήρωσης... Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.