Ερωτάται: α) εάν μπορεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να αποδώσει ακινδύνως στον εκτελεστή διαθήκης, χρηματικές παρακαταθήκες που συστήθηκαν από τον μεσεγγυούχο που ορίστηκε και διατάχθηκε προς τούτο με δικαστική απόφαση, ύστερα από τη σφράγιση του ιδιωτικού χώρου διαθέτη περιουσίας υπέρ κοινωφελούς σκοπού, ενόσω υφίσταται εκκρεμής δίκη κατόπιν άσκησης αγωγής νόμιμης μοίρας των τέκνων του διαθέτη και β) εάν απαιτείται η έκδοση δικαστικής απόφασης για άρση της μεσεγγύησης με διάταξη προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για απόδοση των παρακαταθηκών στους αναγνωρισθησόμενους δικαιούχους.(...)α) Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων νομίμως αποδίδει στον εκτελεστή διαθήκης, χρηματικές παρακαταθήκες που συστήθηκαν από τον μεσεγγυούχο που ορίστηκε και διατάχθηκε προς τούτο με δικαστική απόφαση, ύστερα από τη σφράγιση του ιδιωτικού χώρου διαθέτη περιουσίας υπέρ κοινωφελούς σκοπού, ενόσω υφίσταται εκκρεμής δίκη κατόπιν άσκησης αγωγής νόμιμης μοίρας των τέκνων του διαθέτη και β) δεν απαιτείται η έκδοση δικαστικής απόφασης για άρση της μεσεγγύησης με διάταξη προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για απόδοση των παρακαταθηκών στους αναγνωρισθησόμενους δικαιούχους (ομόφωνα).

Κληροδοσία. Ιδιόγραφη διαθήκη. Προθεσμία εκτέλεσης κοινωφελούς σκοπού.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Η σε βάρος του Δημοσίου ταχθείσα από τον διαθέτη Ιωάννη Κατσάνη με την από 10.10.1982 ιδιόγραφη διαθήκη του δωδεκαετής προθεσμία προς εκτέλεση του σ αυτή αναφερομένου κοινωφελούς σκοπού - ανέγερση Νοσοκομείου στην Αφυτο Κασσάνδρας, δεν έχει αρχίσει να τρέχει, εν όψει της μη εισέτι περατώσεως της εκποιητικής διαδικασίας της αφεθείσης περιουσίας. Η επωφελέστερη αξιοποίηση ή διάθεση της από τον ως άνω διαθέτη καταληφθείσης κοινωφελούς περιουσίας είναι δυνατή, κατά την υπό του νόμου οριζομένη διαδικασία, εάν ο εν λόγω σκοπός κατέστη πράγματι ανέφικτος.

Διαχείριση και επένδυση κεφαλαίων και χρηματικών διαθεσίμων των κοινωφελών ιδρυμάτων και κεφαλαίων αυτοτελούς διαχείρισης.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Τα αυτοτελή κοινωφελή ιδρύματα και τα κεφάλαια αυτοτελούς διαχείρισης υποχρεούνται να καταθέτουν τα χρηματικά διαθέσιμά τους σε πιστωτικά ιδρύματα μόνο της ημεδαπής και όχι της αλλοδαπής, εκτός αν ορίζεται άλλως από τον διαθέτη, δωρητή ή στην συστατική τους πράξη. Επιπλέον, δεν δύνανται να επενδύουν τα χρηματικά ποσά, που προέρχονται από τις περιουσίες τους, πέραν των ακινήτων και των τραπεζικών καταθέσεων και σε άλλες μορφές επενδύσεων, όπως ομόλογα ή έντοκα γραμμάτια, ή άλλο τίτλο δανεισμού που εκδίδει ή εγγυάται το δημόσιο, σε μετοχές, σε ομολογιακά δάνεια, σε πολύτιμα μέταλλα κ.ά., εκτός αν ορίζεται άλλως από τον διαθέτη ή δωρητή, ή στην συστατική τους πράξη. Τέλος, όταν προβλέπεται από τη συστατική πράξη η τον οργανισμό των ανωτέρω ιδρυμάτων η επένδυση διαθεσίμων σε χρεόγραφα, μετοχές ή άλλες κινητές αξίες, τότε αυτή επιτρέπεται να γίνεται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας Αρχής, αλλά απλή γνωστοποίηση σε αυτήν (πλειοψ.) -- ΣΥΝΑΠΟΔΟΧΗ ΑΠΟ ΥΠ. ΔΙΟΙΚ/ΚΗΣ ΜΕΤΑΡ/ΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΥΠ. ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ.

Διορισμός συγγενή του ιδρυτή-διαθέτη στη θέση του Προέδρου Κοινωφελούς Ιδρύματος, σύμφωνα με ιδιόγραφη διαθήκη του.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
1. Για την ανάδειξη του Προέδρου του ανωτέρω Ιδρύματος, πρέπει να εφαρμόζεται το, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη της διαθήκης, άρθρο 3 του Οργανισμού του Ιδρύματος, που ορίζει ότι ως μέλη της Επιτροπής προτιμώνται πάντοτε κάτοικοι της Πάργας, ως Πρόεδρος δε της Επιτροπής εκλέγεται ένας εκ των εχόντων συγγένεια με τον διαθέτη, μελών της Επιτροπής, κατοίκων ως άνω. 2. Αποκλείεται να συμμετέχει στη διοίκηση του Ιδρύματος, ενδιαφερόμενη για τη θέση του Προέδρου της Διαχειριστικής Επιτροπής, ανεξαρτήτως της επικαλούμενης μακρινής συγγενείας της με το διαθέτη, εφόσον δεν είναι μόνιμη κάτοικος Πάργας. 3. Αν και εν προκειμένω δεν διαπιστώνεται διάσταση περιεχομένου ανάμεσα στη βούληση του διαθέτη και τους ορισμούς του Οργανισμού του Ιδρύματος σε σχέση με τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ο Πρόεδρός του, σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε αμφισβήτηση για την ερμηνεία της διαθήκης ως προς τη διοίκηση της καταλειφθείσας με αυτή κοινωφελούς περιουσίας, μπορεί να αρθεί, είτε δικαστικώς είτε δια της νομοθετικής οδού, που θα είχε το χαρακτήρα της τροποποίησης ή αντικατάστασης του άρθρου 3 του Οργανισμού του Ιδρύματος (ομόφ.).

Κληροδοτήματα:Αναίρεση της 1867/2013  απόφασης του VΙΙ  Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Οι διαχειριστές «κεφαλαίου αυτοτελούς διαχείρισης», ήτοι περιουσίας που διατίθεται είτε με πράξη εν ζωή είτε με διάταξη τελευταίας βουλήσεως υπέρ, μεταξύ άλλων, οργανισμού τοπικής αυτοδιοικήσεως για την εκπλήρωση κοινωφελούς σκοπού, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό του τρόπου διοίκησής της, καταλογίζονται για κάθε ζημία που εκ δόλου ή βαρείας αμελείας τους τυχόν θα προκληθεί σε βάρος της καταληφθείσης περιουσίας. Εξάλλου, ενόψει του ότι το «κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης» συνιστά ομάδα περιουσίας που διακρίνεται από τη λοιπή περιουσία του νομικού προσώπου στο οποίο διατίθεται, οι οικείοι διαχειριστές, κατά την ενάσκηση του δημοσίου λειτουργήματός τους υποχρεούνται αφενός μεν στην ετήσια κατάρτιση και υποβολή στο Υπουργείο Οικονομικών προϋπολογισμού και απολογισμού των εσόδων αυτού καθώς και ισολογισμού περί της περιουσίας του, αφετέρου δε στην τήρηση ιδίων βιβλίων (εσόδων – εξόδων, διπλοτύπων ενταλμάτων πληρωμής κ.ά.) καθώς και ιδίου τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο να κατατίθενται οι εισπράξεις του αυτοτελούς κεφαλαίου. Καταλογισμών μελών δημοτικού συμβουλίου ως διαχειριστών του κληροδοτήματος.

Εκτέλεση διαθήκης με την οποία κατελείφθη περιουσία στο Δήμο Αθηναίων υπέρ κοινωφελούς σκοπού – Ορισμός ή μη φυσικού προσώπου ως εκτελεστή της κληρονομίας και διαχειριστή του κληροδοτήματος – Κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης ή μη η καταλειφθείσα περιουσία.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Εκτελεστής της διαθήκης του Μ.Ν., με την οποία κατελείφθη περιουσία στο Δήμο Αθηναίων υπέρ της ιδρύσεως σχολικού συγκροτήματος και συντηρήσεως αυτού είναι ο εκάστοτε Διευθυντής του 8ου Λυκείου Αθηνών, ο οποίος ελέγχει ότι τα έσοδα του κληροδοτήματος χρησιμοποιούνται στην εξυπηρέτηση αναγκών συντήρησης και λειτουργίας των σχολείων, χωρίς να αναμειγνύεται στη διαχείριση της κληρονομίας. (ομοφ.) β) Η καταλειφθείσα περιουσία αποτελεί κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης διοικούμενη από τον κληρονόμο Δήμο Αθηναίων, από τον οποίο πρέπει να τηρούνται οι οικείες διατάξεις των άρθρων 96 και 101 έως 104 του Α.Ν. 2039/1939. (ομοφ.)

Διαθήκη. Κοινωφελείς σκοποί.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Η εκτέλεση του έργου προς εκπλήρωση του κοινωφελούς σκοπού, τον οποίο έταξε ο αναφερόμενος στο ερώτημα διαθέτης, με διαθήκη του ενώπιον συμβολαιογράφου Αθηνών, όπως ο σκοπός αυτός μεταβλήθηκε με απόφαση του Εφετείου Αθηνών, μπορεί να γίνει από τον εκτελεστή της διαθήκης χωρίς τις διατυπώσεις της δημοπρασίας ή οποιονδήποτε άλλο περιορισμό από αυτούς που επιβάλλονται από τις αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 90, 91 και 94 του ΑΝ 2039/1939, έναντι των οποίων, ως μη δημοσίας τάξεως τοιούτων, υπερισχύει η βούληση του διαθέτη ως προς τον τρόπο εκτελέσεως του έργου. Εκ τούτου όμως δεν έπεται ότι κωλύεται ο κατασταλτικός έλεγχος του Υπουργού των Οικονομικών για τυχόν κακή διαχείριση, βλαπτική ή αντίθετη του σκοπού για τον οποίο τάχθηκε η περιουσία, μη επιτρεπομένου μόνον του προληπτικού ελέγχου, ούτε και από απόψεως νομιμότητας, των πράξεων διαχειρίσεως εν γένει της περιουσίας από τον εκτελεστή, που έχει από τη διαθήκη ελεύθερη την εξουσία εκτελέσεως του έργου, χωρίς τις προβλεπόμενες διατυπώσεις.

Αξιοποίηση ακινήτων κοινωφελούς περιουσίας, την οποία διαχειρίζεται ν.π.δ.δ., ως κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης.Το ερώτημα αν, για την αξιοποίηση ακινήτων κοινωφελούς περιουσίας, την οποία διαχειρίζεται ν.π.δ.δ., ως κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης, εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 ή οι διατάξεις του ν.4182/2013 και, σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του ν.4182/2013, αν, ανεξάρτητα από τη μορφή του φορέα διαχείρισης, η αξιοποίηση των παραπάνω ακινήτων με ουσιώδη ανακατασκευή, έναντι μακροχρόνιας μίσθωσής τους, είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με απευθείας εκμίσθωση με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 24 παρ. 8 του ν.4182/2013, χωρίς, δηλαδή, την τήρηση των διαδικασιών του άρθρου 42 παρ. 4 του αυτού νόμου, δεν έχει υποβληθεί αρμοδίως από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, επειδή αφορά ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος (ομόφωνα).

Καταλογισμός σε κληρονόμους Αρχιεπισκόπου και ιερομονάχου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κρήτης, που αποτελούσαν μέλη της διαχειριστικής επιτροπής κοινωφελούς περιουσίας, λόγω της διαχείρισης αυτής για σκοπό διαφορετικό από αυτόν για τον οποίο διατέθηκε.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Ισοψήφησαν δύο γνώμες. Κατά την πρώτη γνώμη, ο καταλογισμός ποσού από άτακτη διαχείριση κοινωφελούς περιουσίας έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα και επιβάλλεται σε βάρος όλων των υπόχρεων μελών της Διαχειριστικής Επιτροπής, σε περίπτωση δε που αυτοί είχαν την ιδιότητα των μοναχών, ο καταλογισμός επιβάλλεται σε βάρος των νομίμων κληρονόμων τους, δηλ. στις Ιερές Μονές, στο μοναχολόγιο των οποίων ήταν εγγεγραμμένοι. Ειδικώς, όσον αφορά την κληρονομία Αρχιεπισκόπου, και για την περίπτωση που αυτός δεν είχε καρεί μοναχός, ισχύουν οι κοινοί κανόνες της εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής του ΑΚ. Κατά τη δεύτερη γνώμη, στην έννοια της κληρονομίας της περιουσίας του μοναχού ή άλλου κληρονομούμενου προσώπου δεν συμπεριλαμβάνονται χρέη, τα οποία αφενός αφορούν δημόσια διαχείριση του αποβιώσαντος (με την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου), αφετέρου δε για τα οποία ο καταλογισμός σε βάρος του κληρονομούμενου (μοναχού ή άλλου προσώπου) δεν είχε συντελεσθεί κατά το χρόνο θανάτου του, ούτε ήταν νόμιμο να χωρήσει καταλογισμός σε βάρος του, μετά θάνατον. Λόγω ισοψηφίας των γνωμών το Τμήμα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 3086/2002, παραπέμπει το ερώτημα στην Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 244/2019 γνωμοδότηση Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Διαθήκη ιδιόγραφη – Σύσταση κοινωφελούς ιδρύματος – Διαδικαστικές ενέργειες διορισμένου κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας.

Ο δικαστικώς διορισμένος κηδεμόνας της σχολάζουσας κληρονομίας του θέματος, μπορεί να ενεργήσει τις διαδικασίες σύστασης του ιδρύματος ή της προσφυγής στο Εφετείο, για την τροποποίηση της βούλησης του διαθέτη, μη όντος αναγκαίου στο στάδιο αυτό του διορισμού εκτελεστή διαθήκης. (ομοφ.)