Δημόσια έργα.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας ότι κατά τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του ν. 3669/2008  τα μέλη της κοινοπραξίας ευθύνονται έναντι του κυρίου του έργου εις ολόκληρο για κάθε υποχρέωση που απορρέει από το νόμο ή από τη σύμβαση, ότι ο υπογράψας τη σύμβαση εκτέλεσης του επίμαχου έργου δεν ήταν τρίτος αλλά  ο νόμιμος εκπρόσωπος της μιας εκ των δύο κοινοπρακτουσών εταιρειών, οι οποίες είχαν προσκομίσει δήλωση σύστασής της  κατά τη συμμετοχή της Κοινοπραξίας  στο διαγωνισμό και ότι το έργο περατώθηκε εμπρόθεσμα στις 5.8.2014, όπως βεβαιώνεται με τη 12384/18.8.2014 συναφή βεβαίωση, κρίνει ότι με την υποβολή της ως άνω πράξης του Συμβολαιογράφου .....   ..... περί διορισμού κοινού εκπροσώπου της αναδόχου Κοινοπραξίας θεραπεύτηκε η επισημανθείσα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο σχετική πλημμέλεια, καθισταμένης περαιτέρω αλυσιτελούς της αιτίασής της ως προς τον χρόνο σύνταξης  του ιδιωτικού συμφωνητικού σύστασης της αναδόχου Κοινοπραξίας. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάθεση του έργου «Σύνδεση της ευρίας παράκαμψης Πατρών με την πόλη της Πάτρας, με κάλυψη του χειμάρρου Διακονιάρη» (...)Επειδή, εν προκειμένω, όπως έχει ήδη εκτεθεί, στην επίμαχη Α΄ φάση της διαδικασίας (προεπιλογή), αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος δεν υποβλήθηκε από την αιτούσα εταιρεία ως μεμονωμένη εργοληπτική επιχείρηση, αλλά από την (υπό σύστασιν) κοινοπραξία της εταιρείας αυτής με την εταιρεία «.....», η εν λόγω δε κοινοπραξία προεπελέγη, με την ΚΒ/ΦΚ/ΠΤ16/ΠΡ1/91533/15.3.2003 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., για να συμμετάσχει στην Β΄ φάση του διαγωνισμού. Κατά την γενομένη, όμως, επανάκριση βάσει του ν. 2940/2001, εκ των ανωτέρω κοινοπρακτουσών εταιρειών, η μεν πρώτη (ήτοι η αιτούσα) κατετάγη στην 7η τάξη του Μ.Ε.Ε.Π., η δε δεύτερη («....») στην 6η τάξη του Μ.Ε.Ε.Π., εν όψει δε τούτου η ως άνω υποψήφια κοινοπραξία δεν ενέπιπτε πλέον σε καμμία από τις περιπτώσεις κοινοπραξιών, οι οποίες μπορούν, σύμφωνα με το άρθρο 17.2 της διακηρύξεως, να συμμετέχουν στην εν λόγω Α΄ φάση της διαδικασίας και, ως εκ τούτου, να προεπιλεγούν για την Β΄ φάση του διαγωνισμού και, περαιτέρω, να αναδειχθούν σε ανάδοχο του έργου. Νομίμως, συνεπώς, η ανωτέρω κοινοπραξία, μετά την αρχική απόφαση περί προεπιλογής της, απεκλείσθη, με την ΚΒ/ΦΚ/ΠΤ16/ΠΡ1/98974/18-12-2003 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., της περαιτέρω διαδικασίας. Δεν ήταν δε δυνατόν, μετά την ως άνω επανάκριση, να προχωρήσει στην Β΄ φάση του διαγωνισμού η αιτούσα εταιρεία ως μεμονωμένη εργοληπτική επιχείρηση, αφού, υπό το σύστημα του εν λόγω διαγωνισμού, δεν είναι δυνατόν, μετά την αξιολόγηση (και, μάλιστα, την προεπιλογή) της προσφοράς συγκεκριμένης συμμετεχούσης κοινοπραξίας, να μεταβληθεί η σύνθεση της κοινοπραξίας αυτής ούτε, βεβαίως, η νομική της μορφή (διά της υποκαταστάσεως μεμονωμένης εργοληπτικής επιχειρήσεως στην θέση της κοινοπραξίας αυτής) . ούτε είναι δυνατόν, εξ άλλου, προσφορά που υποβλήθηκε για λογαριασμό κοινοπραξίας να εξετασθεί για λογαριασμό μιας μόνον εκ των συμμετεχουσών στην κοινοπραξία αυτή εργοληπτικών επιχειρήσεων. Διά ταύτα Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση

ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ - ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ: Μη νόμιμη η καταβολή ενοικίου από Δήμο για τη στέγαση των διοικητικών, τεχνικών και οικονομικών υπηρεσιών του, καθόσον, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 4 του π.δ. 270/1981, η Επιτροπή εκτίμησης των προσφορών που έκρινε την καταλληλότητα του μοναδικού προσφερόμενου για μίσθωση ακινήτου κατά την πρώτη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας, άσκησε στη συνέχεια, κατά τη δεύτερη φάση αυτής, και χρέη της αρμόδιας, κατ’άρθρο 1 του ως άνω π.δ.,Επιτροπής Διαγωνισμού, για την αξιολόγηση της οικονομικής προσφοράς, με συνέπεια την ακυρότητα της κατακύρωσης του αποτελέσμτος του διαγωνισμού. Ο νόμος προβλέπει δύο διακριτά στάδια διαγωνισμού, που θα διεξαχθούν από δύο διαφορετικά μεταξύ τους συλλογικά όργανα και απόκλιση από την προβλεπόμενη αρμοδιότητα του κάθε οργάνου δεν επιτρέπεται.

Η διεξαγωγή όλων των σταδίων διαγωνισμού από το άνοιγμα του φακέλου των τυπικών δικαιολογητικών συμμετοχής έως την αξιολόγηση των προσφορών και την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου για την ανάδειξη της προσωρινής μειοδότριας προσφοράς, από μία μόνο επιτροπή δεν είναι νόμιμη, αφού και στις περιπτώσεις εφαρμογής του συστήματος δημοπράτησης που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή, απαιτείται η συγκρότηση 2 επιτροπών (επιτροπής διαγωνισμού και επιτροπής εισήγησης για ανάθεση) με διαφορετική σύνθεση και διακριτές αρμοδιό-τητες για κάθε φάση του διαγωνισμού. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 289/2010 Απόφασή του ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου και έκρινε ότι όταν επιλέγεται ως σύστημα υποβολής προσφορών αυτό που περιλαμβάνει μελέτη- κατασκευή η επιτροπή του διαγωνισμού είναι υπό το καθεστώς του ν.3669/2008 αρμόδια για τη διεξαγωγή όλων των σταδίων του διαγωνισμού.

Δυνατότητα αντικατάστασης μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία, πριν την ανάδειξη της κοινοπραξίας ως οριστικού μειοδότη σε διαγωνισμό.(...) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 65 του ν. 3669/2008 (Κώδικα Δημοσίων Έργων - ΚΔΕ) υποκατάσταση μέλους κοινοπραξίας από άλλη εταιρεία προβλέπεται μόνον κατά το στάδιο της εκτελέσεως/κατασκευής του έργου, δηλαδή το στάδιο που ακολουθεί την υπογραφή της συμβάσεως μεταξύ αναδόχου και κυρίου του έργου, στην προκείμενη δε περίπτωση από το ιστορικό προκύπτει ότι δεν υφίσταται σύναψη, ούτε και υπογραφή της συμβάσεως και επομένως δεν θα ήταν νόμιμη η υποκατάσταση μέλους της κοινοπραξίας που ανακηρύχθηκε μειοδότης στον επίμαχο διαγωνισμό (ομόφ.)

Νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες. Με την 700/2010 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας πράξης. Ειδικότερα το Τμήμα έκρινε ότι: α) η κοινο¬πραξία αποτελεί σύμπραξη περισσοτέρων φυσικών ή νομικών προσώπων προς επιδίωξη κοινού σκοπού, για τη συστατική δε πράξη αυτή δεν είναι υποχρεωτική η τήρηση εγγράφου τύπου, αφού λειτουργεί ως εν τοις πράγμασι ομόρρυθμη εταιρεία, καθότι αναλαμβάνει την εκτέλεση δημοσίου έργου (που συνιστά με βάση τον Εμπορικό Νόμο εμπορική πράξη) χωρίς όμως, να έχουν τηρηθεί για τη σύστασή της οι αναγκαίες διατυπώσεις δημοσιότητας κατά το άρθρο 42 του ίδιου νόμου, εκπροσωπείται νόμιμα από τους νόμιμους εκπροσώπους των μελών που την απαρτίζουν, οι οποίοι εγκύρως νομιμοποιούνται να συνάψουν για λογαριασμό της την οικεία εργολαβική σύμβαση, β) Η εγγυητική επιστολή που κατέθεσαν τα μέλη της αναδόχου κοινοπρα¬ξίας φέρει την ακριβή επωνυμία της κοινοπραξίας για τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό, έχει δε ως ημερομηνία έναρξης της ισχύος της την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, κατά την οποία τα μέλη της κοινοπραξίας συμμετείχαν με τα νόμιμα δικαιολογητικά, μεταξύ των οποίων και όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη δέσμευσή τους, σε περίπτωση ανάθεσης για τη σύντα¬ξη συμβολαιογραφικού εγγράφου για τη σύσταση κοινοπραξίας.

Εκτέλεση έργου...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο διενεργηθείς από την Επιτροπή Διαγωνισμού ουσιαστικός έλεγχος των δικαιολογητικών συμμετοχής της κοινοπραξίας «.....» και ο συνακόλουθος αποκλεισμός αυτής πριν την κατάταξη αυτής κατά σειρά μειοδοσίας, συνιστά πράγματι παράβαση της προβλεπόμενης εκ του νόμου και της διακήρυξης διαδικασίας είναι, δε, απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι προβαλλόμενοι με την ελεγχόμενη αίτηση ισχυρισμοί. Κατά τη γνώμη δε της Συμβούλου Μαρίας Αθανασοπούλου, σύμφωνα με την οποία ο αποκλεισμός της κοινοπραξίας «....» είναι νόμιμος, η διαπιστωθείσα ανωτέρω πλημμέλεια δεν είναι εν προκειμένω ουσιώδης, καθώς δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στον τελικά αναδειχθέντα μειοδότη.Κατ’ ακολουθία αυτών, που προηγουμένως κρίθηκαν, η ένδικη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 403/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013). Επισημαίνεται ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ανακαλέσει την από 1.8.2014 απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού και, στη συνέχεια, να προβεί στην επανάληψη της διαδικασίας από το σημείο κατάταξης των προσφορών, οπότε θα ακολουθήσει και ο επανέλεγχος της προσφοράς της ανωτέρω Κοινοπραξίας με βάση τα αναφερόμενα στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας.

Κτιριακό έργο. Εμπειρία σε προκατασκευές κτιρίων Η εμπειρία του ΧΠ, μεμονωμένου στελέχους ενός εκ των μελών της αναδόχου κοινοπραξίας δεν αρκεί για να θεωρηθεί ότι η εταιρεία μέλος αυτής διαθέτει αυτοτελώς, ως τεχνική και οικονομική μονάδα, την απαιτούμενη από τη διακήρυξη πρόσθετη τεχνική ικανότητα για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. Εξάλλου, η ανάδοχος δεν επικαλείται συμφωνία συνεργασίας με άλλο νομικό πρόσωπο, που να διαθέτει την ικανότητα αυτή. Τέλος, ακόμα και αν ήθελε κριθεί ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης, με βάση τον οποίο απαιτείται συνεργασία αποκλειστικά με νομικό πρόσωπο, έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 47 παρ. 2 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (EE L 134), η οποία όμως δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω λόγω του ύψους του προϋπολογισμού του επίμαχου έργου, αλλά και τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, καθώς αποκλείει τη συνεργασία με φυσικό πρόσωπο εργολήπτη δημοσίων έργων και πάλι η ανάδοχος δεν προσκομίζει, συνταχθέν πριν την ημερομηνία διεξαγωγής του διαγωνισμού, συμβολαιογραφικό έγγραφο, με το οποίο να αποδεικνύεται η συνεργασία με τυχόν ατομική επιχείρηση που διαθέτει το ανωτέρω στέλεχος ενός μέλους της.

Εξόφληση 4ου Λογαριασμού έργου, μετά από τη σύναψη 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Μη νόμιμη η δαπάνη, διότι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 8 παρ.1 του ν.1418/1984, του άρθρου 8 παρ. 3 του π.δ. 334/2000 και του άρθρου 43 παρ.1 του π.δ. 609/1985, η εκτέλεση των συμπληρωματικών αυτών εργασιών υπαγορεύθηκε από την ανάγκη βελτίωσης της ποιότητας του έργου («για να γίνει λειτουργικό, ολοκληρωμένο και αυτοτελές το έργο») και όχι από τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων. Όμοια η 316/2009 πράξη του ιδίου Τμήματος

ΕΡΓΑ.  ζητείται, παραδεκτώς, η αναθεώρηση της 668/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτικής αίτησης της Περιφέρειας ...και των ήδη αιτουσών για την ανάκληση της 2/2017 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου ...με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας Κοινοπραξίας και της Περιφερειακής Ενότητας ... Περιφέρειας ...για την εκτέλεση του έργου «Καθαρισμός ερεισμάτων και τάφρων οδών επαρχιακού οδικού δικτύου, Π.Ε. ..., Ο προέχων χαρακτήρας του επίμαχου υποέργου, αυτοτελώς, είναι αυτός του δημοσίου έργου, και για τον πρόσθετο λόγο ότι ο κύριος σκοπός της ελεγχόμενης σύμβασης είναι η συντήρηση, αποκατάσταση και άρση της επικινδυνότητας του επίμαχου επαρχιακού οδικού δικτύου, ήτοι η συντήρηση έργου......η οποία απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς της, εξειδικευμένη τεχνική γνώση και επέμβαση, δηλαδή χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και αντίστοιχων μέσων, ενώ το επίμαχο υποέργο, προορίζεται να επιτελεί καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο λειτουργικό αποτέλεσμα, συνδέεται δε άμεσα με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό....Περαιτέρω, η 2η μειοδότρια κοινοπραξία «...» νομίμως αποκλείστηκε, λόγω μη προσκόμισης από το πρώτο μέλος αυτής «...» ασφαλιστικής ενημερότητας .(..)Συναφώς, παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή που συγκροτήθηκε με την 655/2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ... ακυρώθηκε στη συνέχεια με την 1101/2015, όμοια, ενώ με την 1102/2015 απόφαση συγκροτήθηκε νέα Επιτροπή Διαγωνισμού, η εν λόγω πλημμέλεια, συνεκτιμωμένων και των ειδικότερων περιστάσεων της εξέλιξης της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, και, ειδικότερα, ενόψει του νόμιμου αποκλεισμού της 2ης μειοδότριας εταιρείας, δεν είναι ουσιώδης ώστε να συνεπιφέρει ακυρότητα της όλης διαγωνιστικής διαδικασίας και να καθιστά εύλογη την επέλευση μιας τέτοιας συνέπειας, κωλύουσας την υπογραφή της οικείας σύμβασης....Ως εκ τούτου το VI Τμήμα, που με την προσβαλλόμενη απόφασή του έκρινε αντίθετα, έσφαλε ως προς την εφαρμογή των οικείων διατάξεων και πρέπει, κατά παραδοχή ως βάσιμων των σχετικών λόγων αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η απόφαση αυτή.(..)Δέχεται την αίτηση της Κοινοπραξίας, με την επωνυμία «...» και των κατ’ ιδίαν μελών της. Αναθεωρεί την 668/2017 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.....Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας Κοινοπραξίας και της Περιφερειακής Ενότητας