Ανταλλάξιμα κτήματα. Εκποίησις προς κατόχους.:Η κατά τας διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του και σήμερον ισχύοντος, Ν.357/76, εκποίησις ανταλλαξίμων αγροτικών ακινήτων προς κατόχους των, είναι δυνατή, εφ όσον κριθή ότι δύνανται να αποτελέσουν βιώσιμον γεωργικήν εκμετάλλευσιν και εφ όσον δεν έχουν ανεγερθεί επ αυτών κατοικίες, έστω και παραθεριστικές (πλειοψ.), των δε αστικών δεν επιτρέπεται η εκποίησις προς τον έχοντα καλύψει την δι ην η εκποίησις ανάγκην του κατ άλλον τρόπον, ήτοι δεν επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την στέγασίν της, εις άλλην οικίαν του στεγαζομένης, ή δυναμένης να στεγασθή, οικογενείας του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, κατόχου του, ουδέ η εκποίησις αστικού ακινήτου δια την επαγγελματικήν στέγασίν του, έστω και έχοντος ανεγείρει και χρησιμοποιούντος επ αυτού κτίσματα, διαθέτοντος όμως άλλην επαγγελματικήν στέγην, δια της οποίας ικανοποιεί ή δύναται να ικανοποιήση την επαγγελματικήν αυτήν ανάγκην του, κατόχου του. Αντιθέτως, επιτρέπεται η εκποίησις αστικού ανταλλαξίμου ακινήτου δι επαγγελματικήν εγκατάστασιν προς τον έχοντα οικίαν δια την στέγασιν της οικογενείας του, ως και η εκποίησις δι οικογενειακήν στέγασιν προς τον έχοντα επαγγελματικήν στέγην, εν συνδρομή, όμως, κατ αμφοτέρας τας περιπτώσεις, των λοιπών, προϋποθέσεων χαρακτηρισμού του ως δικαιούχου εξαγοράς του.​

Δωρεά ακινήτων στο Δημόσιο για στέγαση Δ.Ο.Υ – Αναστολή λειτουργίας Δ.Ο.Υ. – Επιστροφή των ακινήτων στους δωρητές Δήμους.Μετά την θέσπιση του νέου Οργανισμού του Υπουργείου Οικονομικών (π.δ. 111/2014), στο οργανόγραμμα του οποίου δεν περιλαμβάνονται οι Δ.Ο.Υ. Σουφλίου Έβρου και Σαπών Ροδόπης, τεκμαίρεται η οριστική και αμετάκλητη διακοπή της λειτουργίας αυτών και άρα η κατάργησή τους, η οποία αποτελεί περίπτωση μεταβολής του σκοπού των δωρεών ακινήτων και πλήρωση της σχετικής διαλυτικής αιρέσεως των δωρητηρίων συμβολαίων, με συνέπεια τη λύση των συμβάσεων δωρεάς και την επιστροφή τα δωρούμενων ακινήτων (οικοπέδων) καθώς και των κτισμάτων, που έχουν ανεγερθεί επ' αυτών, αυτοδικαίως στους δωρητές Δήμους. Για την αυτοδίκαιη επάνοδο της κυριότητας των ακινήτων στους δωρητές Δήμους απαιτείται η έκδοση διαπιστωτικής αποφάσεως του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου και η μεταγραφή της στο Υποθηκοφυλακείο, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου ή κάποια άλλη νομική ενέργεια εκ μέρους του (ομοφ.).

Μη είσπραξη και διαγραφή βεβαιωθείσης αποζημιώσεως αυθαιρέτου χρήσεως κατ’ άρθρο 13 παρ.6 Ν. 3147/2003. Εγγραφή γηγενών κληρούχων ως δικαιούχων σε συνολική επιφάνεια «έως δυόμισι στρέμματα» επί του κατεχομένου οικοπέδου κατ’ άρθρο 31 παρ.1,2 Ν. 1644/1986.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Α) Τα «πρόστιμα» του άρθρου 13 παρ. 6 Ν 3147/2003, τα οποία διαγράφονται και δεν εισπράττονται, ταυτίζονται με τις αποζημιώσεις αυθαίρετης χρήσης που έχει καθορίσει η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία σε βάρος των αυθαιρέτων κατόχων. Ανάγκη διαγραφής του συνόλου του βεβαιωθέντος ποσού στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. που καθόρισε η Επιτροπή Δημοσίων Κτημάτων. Β) Ο περιορισμός της εκτάσεως «έως δυόμισι στρέμματα» του κατεχομένου οικοπέδου, στο οποίο γράφονται ως δικαιούχοι οι γηγενείς κληρούχοι κατά την έννοια και υπό τους όρους των διατάξεων του άρθρου 31 παρ. 1 και 2 του Ν 1644/1986 ισχύει για το σύνολο των κλήρων – αστικών ακινήτων που κατέχει ο κάθε κληρούχος.

Ζητήματα σχετικά με τη σύμβαση μίσθωσης προς στέγαση Υπηρεσίας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
Νομιμότητα σύμβασης μίσθωσης ακινήτου, εκ μέρους του ιδιώτη ιδιοκτήτη αυτού προς τρίτο, παρότι το ΙΚΑ -ΕΤΑΜ χρησιμοποιεί το ακίνητο αυθαίρετα, προς στέγαση υπηρεσίας του, μετά τη λήξη της σχετικής μίσθωσης. Δικαιούχος της αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης. Δυνατότητα υπομίσθωσης του ακινήτου, εκ μέρους του τρίτου μισθωτή, προς το ΙΚΑ -ΕΤΑΜ.

Εξαγορά ανταλλαξίμων κατά τις διατάξεις του ν. 357/1976 ακινήτων – Απαγόρευση ή μη εμπράγματων δικαιοπραξιών – Αρμοδιότητα για τη διαδικασία τακτοποίησης των αυθαιρέτων.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Α. Οι διατάξεις του άρθρου 23 του ν. 4014/2011 περί απαγόρευσης εμπραγμάτων δικαιοπραξιών σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης δεν εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις εξαγοράς ανταλλαξίμων κτημάτων κατά τις διατάξεις του ν. 357/1976. (ομοφ.) Β. Τόσο το Δημόσιο όσο και ο αυθαίρετος κάτοχος δεν νομιμοποιούνται να κινήσουν τη σχετική διαδικασία τακτοποίησης. (ομοφ.)

Ημιυπαίθριοι και βοηθητικοί χώροι – Αλλαγή χρήσης – Επιβολή ή μη τελών καθαριότητας και φωτισμού, Τ.Α.Π. κ.λπ. βάσει των διατάξεων των άρθρων 5 έως 8 του Ν. 3843/2010, ως ισχύει.(..)Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή 
1) Δεν επιβάλλεται τέλος καθαριότητας και φωτισμού, φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη για τους διατηρούμενους, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010 χώρους, πλην των περιπτώσεων όπου ήδη επεβάλλοντο αυτά με βάση την προηγούμενη χρήση των χώρων αυτών. (ομοφ.) 2) Η αύξηση της επιφανείας των κτισμάτων, που επέρχεται με την προσθήκη εντός αυτών παταριών και σοφιτών, δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., εφόσον η αύξηση αυτή της επιφανείας ήθελε, πολεοδομικώς χαρακτηρισθεί, ως αλλαγή χρήσης, εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010. Κατά τούτο, παρέλκει η απάντηση επί του ερωτήματος περί του υπολογισμού του συντελεστού παλαιότητας των κτισμάτων αυτών. (ομοφ.) 3) Οι αποθήκες και οι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων θεωρούνται βοηθητικοί χώροι, ενώ, οι κλειστοί χώροι στάθμευσης, που κατασκευάζονται σε υπόγειους ορόφους δεν προσμετρώνται για τον υπολογισμό του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου. Κατά συνέπεια η αλλαγή χρήσης των χώρων αυτών, που διατηρούνται με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010, σε χώρους κύριας χρήσης, δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., υπό την προεκτεθείσα διάκριση. (ομοφ.) 4) Αν οι διατηρούμενοι με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010 χώροι είχαν, ήδη, δηλωθεί για τον υπολογισμό των ως άνω τελών και φόρων , συνεχίζουν να λαμβάνονται υπ’ όψιν και να συνυπολογίζονται, όπως είχαν δηλωθεί, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζεται η αλλαγή της χρήσης. (ομοφ.) 5) Δεν επιβάλλεται Τ.Α.Π., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 22 παρ. 5 του Ν. 3897/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 33 του Ν. 3937/2011, στους κλειστούς χώρους που προστέθηκαν σε κοινόχρηστες πιλοτές πολυκατοικιών, ανεξαρτήτως αν αυτοί δύναται να αποτελέσουν αντικείμενο διηρημένης ιδιοκτησίας, εφ’ όσον οι χώροι αυτοί έχουν τακτοποιηθεί –διατηρηθεί κατά τη διαδικασία των άρθρων 5 επ. του Ν. 3843/2010. (ομοφ.) 6) Δεν υπάρχει υποχρέωση μνείας των διατηρουμένων κατά τις διατάξεις του ως άνω νόμου χώρων, καθώς επί μεταβιβάσεως ακινήτων ή συστάσεως εμπράγματων δικαιωμάτων επ’ αυτών, προσαρτάται στα συμβολαιογραφικά έγγραφα ειδικό έντυπο, στο οποίο βεβαιώνεται η περαίωση της προβλεπόμενης, ενώπιον άλλης, κατά νόμον αρμοδίας Αρχής (Πολεοδομική Υπηρεσία), διαδικασίας για τη διατήρηση και την υπαγωγή των μεταβιβαζομένων ακινήτων στη ρύθμιση και, κατά συνέπεια, δεν απαιτείται αντίστοιχη αναφορά στη βεβαίωση του Ο.Τ.Α. (ομοφ.)

Κοινοποίηση του με αριθ. Φ.80000/10992/795/05-06-2014 Εγγράφου του Υπουργείου Εργασίας , Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας καθώς και του με αριθ. 4044/30-04-2014 εγγράφου της Διεύθυνσης Ο.Κ.Κ. του ΥΠΕΚΑ και παροχή συμπληρωματικών οδηγιών για τη διαχείριση περιπτώσεων ακινήτων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 (ΦΕΚ.174/τ.Α΄/08-08-2013)(ΑΔΑ:Β84Ω4691ΩΓ-Σ0Ε) 

Αναστολή λειτουργίας Δ.Ο.Υ. και κατάργηση Αστυνομικών Σταθμών, στεγαζομένων σε δωρηθέντα προς το Δημόσιο ακίνητα.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Α) Το Δημόσιο, ως δωρεοδόχο ακινήτου για στέγαση Δ.Ο.Υ. η λειτουργία της οποίας ανεστάλη με υπουργική απόφαση, δεν υποχρεούται να αποδώσει το ακίνητο αυτό στον δωρητή Δήμο, καθόσον η εν λόγω υπουργική απόφαση δεν επέχει θέση γεγονότος πλήρωσης της σχετικώς προβλεπόμενης διαλυτικής αίρεσης. Β) Επί καταργήσεως των Αστυνομικών Σταθμών που στεγάζονταν σε δωρηθέντα προς τον σκοπό αυτόν από πρώην κοινότητες ακίνητα, στην περίπτωση που αντικείμενο δωρεάς προς στέγαση τούτων ήταν οικόπεδα με κτίσματα, η κυριότητα τούτων επανέρχεται αυτοδικαίως στους σημερινούς Δήμους (στους οποίους ήδη υπάγονται οι τότε δωρήτριες κοινότητες), με διαπιστωτική πράξη του αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου που θα μεταγραφεί στο οικείο υποθηκοφυλακείο, εφόσον είτε πρόκειται για δωρητήρια συμβόλαια, συνταχθέντα υπό καθεστώς του ν.δ. 2888/1954 (άρθρο 194) και των εφεξής έκτοτε διαδοχικά ως άνω ισχυσάντων νομοθετημάτων, ανεξαρτήτως καταρχάς του αν περιέχεται ή όχι σ’ αυτά ρήτρα σχετικής προς τούτο διαλυτικής αίρεσης, είτε για προγενέστερα του πιο πάνω ν.δ/τος καθεστώτος, εφόσον, όμως τούτο ρητώς προβλεπόταν στα αντίστοιχα συμβόλαια. Στις ως άνω περιπτώσεις, εφόσον τα κτίσματα αυτά είχαν ανεγερθεί με δαπάνες του Ελληνικού Δημοσίου, δεν στοιχειοθετείται αξίωση τούτου για επιστροφή του δαπανηθέντος από αυτό ποσού για την ανέγερση οικοδομήματος επί των εν λόγω ακινήτων, δεδομένου ότι από το ανωτέρω ιστορικό δεν φέρεται να έχει προκύψει ότι υπήρξε σχετική συμφωνία μεταξύ των μερών για αναδρομική ενέργεια της ανωτέρω διαλυτικής αίρεσης, όπου αυτή προβλεπόταν, κατά την προεκτεθείσα έννοια. (ομοφ.)

Στην περίπτωση καταβολής από το Δημόσιο, στο πλαίσιο αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ποσών αποζημίωσης προς ιδιώτες, για εκτάσεις οι οποίες δεν εμπίπουν εντός των ορίων της απαλλοτρίωσης, λόγω απόκλισης μεταξύ του κτηματολογικού διαγράμματος της απόφασης κήρυξης και της έκθεσης κτηματογράφισης, που συντάχθηκε εν όψει της αναγνώρισης δικαιούχων της απαλλοτρίωσης, τίθενται τα ζητήματα: 1. Αν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού των απαλλοτριωθέντων τμημάτων των ακινήτων, όπως προκύπτουν στην δικαστική απόφαση αναγνώρισης δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία έκρινε με βάση την οικεία έκθεση κτηματογράφισης, βάσει της οποίας καταβλήθηκαν στους δικαιούχους ...(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Δεν επιτρέπεται η εκ μέρους του Δημοσίου αμφισβήτηση του εμβαδού απαλλοτριωμένων ακινήτων, για τα οποία καταβλήθηκαν αποζημιώσεις, στην περίπτωση ύπαρξης αμετάκλητης απόφασης αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης, η οποία ρητώς παραπέμπει στην έκθεση κτηματογράφισης και στα εμβαδά των απαλλοτριωμένων ιδιοκτησιών που αναφέρονται στην έκθεση αυτή και παράγει δεδικασμένο ως προς τα εμβαδά των απαλλοτριωθέντων ακινήτων (πλειοψ.). β) Ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της πράξης της έκθεσης κτηματογράφισης ως διοικητικής πράξης ή μη και άρα της δυνατότητας της Διοίκησης να την ανακαλέσει, δεν τίθεται στην περίπτωση του ερωτήματος ζήτημα ανάκλησής της, διότι η πράξη αυτή χρησιμοποιήθηκε ως αποδεικτικό στοιχείο ή / και διαδικαστική πράξη στη δίκη της αναγνώρισης δικαιούχων και ενσωματώθηκε στην κρίση της αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, οπότε δεν υφίσταται αυτοτελώς και δεν ανακαλείται (ομόφωνα.). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στους καθών η απαλλοτρίωση με βάση την αμετάκλητη δικαστική απόφαση αναγνώρισής τους ως δικαιούχων, σύμφωνα με τα εμβαδά που αναφέρονται στην απόφαση, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «αχρεώστητη», διότι η απόφαση αναγνώρισης των δικαιούχων της αποζημίωσης συνιστά τη νόμιμη αιτία της καταβολής των αποζημιώσεων. Επομένως, δεν τίθεται ζήτημα γέννησης αξίωσης του Δημοσίου για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού, ούτε θέμα παραγραφής της αξίωσης (κατά πλειοψηφία.). δ) Για την εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, λαμβανομένου υπόψη ότι με την δημοσιευθείσα στο ΦΕΚ Δ΄1310/06-12-1994 ειδοποίηση παρακατάθεσης της αποζημίωσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων επήλθε η συντέλεση της απαλλοτρίωσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 του ν.δ. 797/1971, και επομένως περιήλθαν στην κυριότητα του Δημοσίου τα τμήματα των ακινήτων για τα οποία καταβλήθηκε η ορισθείσα αποζημίωση, η ερωτώσα υπηρεσία οφείλει να μεριμνήσει, κατά το λόγο της αρμοδιότητάς της, για την καταγραφή των ακινήτων στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, προκειμένου να καταστεί νομικώς δυνατή η διαχείριση και προστασία της με βάση τις κοινές διατάξεις περί δημοσίων κτημάτων (ομόφωνα.).

Παραχωρητήρια. Διόρθωση.(..)Κατάσταση :  Αποδεκτή 
Προεδρεύων: Α. Σοφός, Αντιπρόεδρος Εισηγήτρια: Γ. Σκιάνη, Πάρεδρος Η υπ αρ. 411 εγκύκλιος (υπ.αρ. Δ5/14871/1964 έγγραφο) του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας/Γεν. Δ/νσεως Κοιν.Πρόνοιας/ Δ/νσεως Δ5 δεν εφαρμόζεται στους κατόπιν συμβολαιογραφικής πράξεως ιδιοκτήτες ακινήτων παραχωρηθέντων σε πρόσφυγες, υπό την έννοια ότι οι ιδιοκτήτες αυτοί δεν μπορούν να ζητήσουν την απευθείας επ ονόματί τους διόρθωση του παραχωρητηρίου, λόγω σφάλματος της Διοικήσεως να μην αναγράψει στο εκδοθέν παραχωρητήριο τα λόγω τροποποιήσεως του οικείου ρυμοτομικού διαγράμματος πραγματικά τετραγωνικά μέτρα, έχουν όμως έννομο συμφέρον, ως ειδικοί διάδοχοι, να ζητήσουν την επ ονόματι του αρχικού δικαιούχου-πρόσφυγα ή των κληρονόμων του διόρθωση του παραχωρητηρίου.