Αυτεπάγγελτος ή μη συμψηφισμός εκ μέρους του Δημοσίου απαίτησης οφειλέτη του έναντι ληξιπροθέσμων χρεών αυτού προς το Δημόσιο, όταν η εν λόγω απαίτηση αφορά αποζημίωση για την αποκατάσταση υλικών ζημιών οχήματος του ως άνω οφειλέτη. Η αναγνωρισθείσα σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 976/1979 χρηματική απαίτηση σε βάρος του Δημοσίου για την αποκατάσταση των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν σε όχημα οφειλέτη του, δεν εμπίπτει στις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 31 του ΚΕΔΕ ακατάσχετες απαιτήσεις, ούτε στις διατηρηθείσες δυνάμει του άρθρου 52 του ΕισΝΚΠολΔ διατάξεις των ειδικών νόμων που προβλέπουν ακατάσχετα. Επομένως, είναι δυνατόν να χωρήσει αυτεπάγγελτος συμψηφισμός της απαίτησης αυτής από την αρμόδια Δ.Ο.Υ., με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ως άνω οφειλέτη προς την ίδια Δ.Ο.Υ., κατ’ άρθρο 83 παρ.3 του ΚΕΔΕ.

ΘΕΜΑ: Μη αυτεπάγγελτος συμψηφισμός εισφορών που εισπράττονται ή παρακρατούνται από τις Δ.Ο.Υ. υπέρ του Ι.Κ.Α.(επισυνάπτεται νσκ 186/2013)

Επιτρεπτό ή μη αυτεπάγγελτου συμψηφισμού απαιτήσεων οφειλέτη του Δημοσίου, με απαιτήσεις του Δημοσίου εναντίον του, ύστερα από την έκδοση προσωρινής διαταγής, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 3869/2010.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Επιτρέπεται ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός, κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ (ν.δ. 356/1974), απαιτήσεων οφειλέτη του Δημοσίου με απαιτήσεις του Δημοσίου εναντίον του, μέχρι το ύψος που αυτές καλύπτονται, εφόσον οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού συνέτρεξαν πριν από την υποβολή της αίτησης για την υπαγωγή στο ν. 3869/2010. (πλειοψ.)

ΘEMA: Συμψηφισμός χρεών με απαιτήσεις κατά του Δημοσίου. Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 11 του ν.3943/31.03.2011 (ΦΕΚ 66 Α’) και παροχή οδηγιών για την εφαρμογή τους.

Άρση κατασχέσεων λόγω υπαγωγής σε ρύθμιση οφειλών. Α) Η κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας οφειλέτη, η οποία διενεργήθηκε μετά την υπαγωγή των χρεών του στη ρύθμιση του ν. 4305/2014, καταλαμβάνεται από την αναστολή του πρώτου εδαφίου της περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού και συντρέχει νόμιμος λόγος άρσης της κατάσχεσης αυτής. (ομοφ.) Β) Η επιβολή της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, που συντελέσθηκε μετά την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των χρεών του, αντίθετα προς την ισχύουσα αναστολή λήψεως αναγκαστικών μέτρων, δεν είναι νόμιμη, πλην, όμως, εφόσον δεν ακυρώθηκε δικαστικώς, παρήγαγε τις έννομες συνέπειες της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου και για την ταυτότητα του νομικού λόγου, υπάγεται στις ρυθμίσεις των παραγράφων 13 και 16 του άρθρου 51 του ν. 4305/2014. Ως εκ τούτου τα αποδιδόμενα ποσά θα πιστώνονται σύμφωνα με την παρ.16 του άρθρου 51 του εν λόγω νόμου, ενώ η επιβληθείσα κατάσχεση αίρεται υποχρεωτικά σε ικανοποίηση αιτήματος του οφειλέτη που έχει εξοφλήσει το 50% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής, σύμφωνα με την περ.γ’ της παρ.13 του άρθρου 51 του νόμου αυτού. Όμως, η Διοίκηση, στα πλαίσια της αρχής της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, μπορεί, μολονότι δεν ακυρώθηκε δικαστικώς η επιβληθείσα μετά τη ρύθμιση κατάσχεση, να άρει αυτήν κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη. (πλειοψ.)

Συμψηφισμός ή μη χρεών οφειλέτη με απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημοσίου – Εκκαθάριση απαίτησης από κατάπτωση εγγύησης Δημοσίου – Αρμοδιότητα ή μη της Υ.Δ.Ε. – Βεβαίωση σε βάρος του πρωτοφειλέτη του εγγυημένου από το Δημόσιο ποσού – Εκτέλεση δικαστικής απόφασης – Προσκόμιση ή μη εγγυητικής επιστολής.(..)Κατάσταση : Εν μέρει αποδεκτή 
α) Αρμόδια υπηρεσία, για την εκκαθάριση και την έκδοση χρηματικού εντάλματος (Χ.Ε.Π.), κατόπιν αποστολής των οικείων δικαιολογητικών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, για το συμψηφισμό από την οικεία Δ.Ο.Υ. της απαίτησης του οφειλέτη-πιστωτικού ιδρύματος του Δημοσίου, κατά του Δημοσίου από κατάπτωση εγγύησης, που παρασχέθηκε από το τελευταίο προς το πιστωτικό ίδρυμα, έναντι χρεών αυτού προς το Δημόσιο, είναι η οικεία Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου. (ομοφ.) β) Οφειλές του Δημοσίου προς το πιστωτικό ίδρυμα, οι οποίες δεν αποτελούν τμήμα του εγγυημένου από το Δημόσιο ποσού, όπως είναι, στην περίπτωση του ερωτήματος, οι τόκοι επί των ήδη επιδικασθέντων με δικαστική απόφαση σε βάρος του Δημοσίου δεδουλευμένων οφειλόμενων και καθυστερούμενων τόκων υπερημερίας, τους οποίους υποχρεούται το Δημόσιο να καταβάλει στο ενάγον πιστωτικό ίδρυμα σύμφωνα με την αναφερόμενη στο ιστορικό υπ’ αριθμ. 1431/2011 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, δεν δύνανται να απαιτηθούν αναλογικώς από το Δημόσιο με βεβαίωσή τους σε βάρος του πρωτοφειλέτη. (ομοφ.) γ) Για τη διενέργεια συμψηφισμού της απαίτησης του οφειλέτη-πιστωτικού ιδρύματος του Δημοσίου κατά του Δημοσίου, που απορρέει από την υπ’ αριθμ. 1431/2011 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, έναντι χρεών αυτού προς το Δημόσιο, το τελευταίο δεν δικαιούται να απαιτήσει ισόποση εγγυητική επιστολή Τράπεζας κατ’ εφαρμογή της διάταξης της παρ. 1 εδάφιο δεύτερο του άρθρου 4 του ν. 3068/2002. (ομοφ.) ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ Α΄, Β΄, Δ΄ ΕΡΩΤΗΜΑ ΟΧΙ ΤΟ Γ'.

Υπογραφή ή μη ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του πτωχού οφειλέτη, σε περίπτωση εκτέλεσης πρακτικού του Ν.Σ.Κ. επί αιτήματος ρύθμισης των χρεών του, μετά την ισχύ του άρθρου 62 Α του Κ.Ε.Δ.Ε. – Καταβολή ή μη του αναλογικού τέλους χαρτοσήμου.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
α) Σε περίπτωση εκτέλεσης πρακτικού του Ν.Σ.Κ. επί αιτήματος ρύθμισης των χρεών πτωχού οφειλέτη, μετά την ισχύ του άρθρου 62 Α του Κ.Ε.Δ.Ε., δεν απαιτείται, ως προϋπόθεση για την υλοποίηση της ρύθμισης, η σύνταξη και υπογραφή ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του πτωχού οφειλέτη αλλά αρκεί η δήλωση αποδοχής της ρύθμισης από τον πτωχό οφειλέτη στο σώμα του πρακτικού. (ομοφ.) β) Σε κάθε περίπτωση (υπογραφής ιδιωτικού συμφωνητικού ή δήλωσης αποδοχής της ρύθμισης από τον πτωχό οφειλέτη στο σώμα του πρακτικού), απαιτείται η καταβολή του προβλεπόμενου από τις διατάξεις των άρθρων 12, 13 παρ. 1 εδ. α’ και 37 του Π.Δ/τος 28/28 Ιουλίου 1931 «Περί Κώδικος των νόμων περί τελών χαρτοσήμου», αναλογικού τέλους χαρτοσήμου. (ομοφ.)

Συμψηφισμός ή μη, κατ' άρθρο 83 ΚΕΔΕ, αναδρομικών αποδοχών, που επιδικάσθηκαν με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, με τυχόν οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο. α) Δεν επιτρέπεται ο συμψηφισμός των αναδρομικών αποδοχών, που επιδικάσθηκαν με την υπ’ αριθμ. 1001/2011 τελεσίδικη απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών, με οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο, καθόσον θεωρούνται μισθός, και στο μέτρο που δεν υπερβαίνουν το όριο που προβλέπεται στο άρθρο 31 του ΚΕΔΕ (πλειοψ.) και β) Η αναδρομική καταβολή αποδοχών πρέπει να αναχθεί σε ποσό μηνιαίας καταβολής, το δε μη συμψηφιστέο ποσό θα προκύψει από την πρόσθεση των επιδικασθεισών μηνιαίων αποδοχών με τις ληφθείσες αποδοχές του χρόνου στον οποίο αυτές αφορούν (ομοφ.).

Αυτεπάγγελτος συμψηφισμός ή μη, κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του Κ.Ε.Δ.Ε., ασφαλιστικών εισφορών υπέρ Ι.Κ.Α. με οφειλές του Ιδρύματος προς το Δημόσιο – Περιπτώσεις.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Δεν χωρεί αυτεπάγγελτος συμψηφισμός, κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του Κ.Ε.Δ.Ε., στις περιπτώσεις: α) απόδοσης από τη Δ.Ο.Υ. προς το Ι.Κ.Α. εισπραχθέντων υπέρ του Ι.Κ.Α. ασφαλιστικών εισφορών, με οφειλές αυτού προς το Δημόσιο, β) πληρωμής από τη Δ.Ο.Υ. ποσού με Χ.Ε.Π., με δικαιούχο το Ι.Κ.Α., για εξαγορά, ως προϋπηρεσίας, του χρόνου στρατιωτικής θητείας του ασφαλισμένου, με οφειλές του Ι.Κ.Α. προς το Δημόσιο και γ) εξόφλησης από τη Δ.Ο.Υ. Χ.Ε.Π. σε τρίτο δικαιούχο (όχι το Ι.Κ.Α.), για την οποία προσκομίστηκε ασφαλιστική ενημερότητα του δικαιούχου, με παρακράτηση ποσού υπέρ του Ι.Κ.Α., με οφειλές του Ι.Κ.Α. προς το Δημόσιο. (ομοφ.)

Με τις ανωτέρω διατάξεις(356/1974) οργανώνεται συνεκτικό σύστημα εισπράξεως δημοσίων εσόδων, με σκοπό το μεν να καθίσταται δυνατή και να μη ματαιώνεται η, συνταγματικώς άλλωστε επιβαλλομένη (άρθρο 4 παράγραφος 5 του Συντάγματος), είσπραξη των χρεών προς το Δημόσιο, με παράλληλη, όμως, έγκαιρη ενημέρωση του οφειλέτη του Δημοσίου, ο οποίος δύναται να ασκεί επικαίρως τα ένδικα βοηθήματα και μέσα που του παρέχει ο νόμος. Στο πλαίσιο αυτό, ο οφειλέτης του Δημοσίου, εις βάρος του οποίου έχει ήδη γίνει η εν ευρεία εννοία βεβαίωση του οφειλομένου ποσού, την οποία μπορεί, κατά κανόνα, να αμφισβητήσει δικαστικώς, με την διεξαγωγή διαγνωστικής δίκης, πληροφορείται, με κοινοποίηση προς αυτόν της ταμειακής βεβαιώσεως του χρέους ή της ατομικής ειδοποιήσεως, την νομιμότητα της οποίας δύναται, βεβαίως, να αμφισβητήσει δικαστικώς, με την διεξαγωγή δίκης περί την εκτέλεση, ότι υπάρχει πλέον εις βάρος του νόμιμος τίτλος (εν στενή εννοία βεβαίωση) και ότι έχει ήδη καταστεί οφειλέτης. Εννοείται ότι, χωρίς την κοινοποίηση αυτή, δεν μπορεί να χωρήσει εγκύρως η περαιτέρω διαδικασία (βλ. ΣτΕ 1566/2012, 4417/2011). Έννομη συνέπεια τούτου είναι το μεν ότι ο οφειλέτης γνωρίζει ευθέως εκ του νόμου (άρθρο 5 ΚΕΔΕ) πότε το βεβαιωμένο χρέος του καθίσταται ληξιπρόθεσμο, το δε, ευθέως πάλι εκ του νόμου (άρθρο 7 ΚΕΔΕ), ότι από την επομένη της ημέρας κατά την οποία το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο, είναι δυνατή η λήψη εις βάρος του αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη του χρέους. Ένα από τα αναγκαστικά αυτά μέτρα είναι, κατά το άρθρο 9 του ΚΕΔΕ, η κατάσχεση κινητών και απαιτήσεων του οφειλέτη του Δημοσίου εις χείρας τρίτου. Η διαδικασία λήψεως του μέτρου αυτού οργανώνεται στα άρθρα 30 και επόμενα του ΚΕΔΕ. Προς τούτο συντάσσεται κατασχετήριο έγγραφο, κοινοποιούμενο στον τρίτο και όχι στον οφειλέτη. Η μη κοινοποίηση στον οφειλέτη οφείλεται στον προφανή λόγο ότι, αν αυτός επληροφορείτο την επικειμένη λήψη του μέτρου, θα έσπευδε να εισπράξει από τον τρίτο τα οφειλόμενα σ’ αυτόν χρήματα ή απαιτήσεις ή θα ανελάμβανε τα εις χείρας τρίτου κινητά του, με συνέπεια, βεβαίως, να καθίσταται αδύνατη η εξ αυτών ικανοποίηση της αξιώσεως του Δημοσίου.