Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΣΤΕ/2384/2020

Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.97, 4412/2016/Α.302, 4412/2016/Α.317

Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Υπό τα δεδομένα αυτά, της ωριμότητας δηλαδή της διαγωνιστικής διαδικασίας που επήλθε με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών και την ουσιαστική ανάδειξη του μειοδότη, μετά από πλήρη ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων εντός του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, ο αναθέτων φορέας δεν είχε υποχρέωση να ματαιώσει τον διαγωνισμό ούτε κωλυόταν να ζητήσει την παράταση της ισχύος των προσφορών και μετά την τυπική λήξη της (πρβλ. ΣτΕ 1189, 1190, 1193/2009 Ολομ.) - όπως έπραξε τελικά στις 13.4.2020 με τη ρητή και ανεπιφύλακτη αποδοχή της σχετικής προσκλήσεως από τους διαγωνιζομένους (... και ...). Τούτο δε, λαμβανομένου υπόψη και ότι η λήξη ισχύος των προσφορών κατά το άρθρο 97 παρ. 4 του ν. 4412/2016 περιλαμβάνεται, πάντως, στους δυνητικούς λόγους ματαιώσεως της διαδικασίας αναθέσεως, οι οποίοι απαριθμούνται στο άρθρο 317 παρ. 2 του ν. 4412/2016 (πρβλ. ΕΑ 63/2020). Συνεπώς, μη νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτό ότι ο αναθέτων φορέας είχε υποχρέωση να ματαιώσει τη διαδικασία αναθέσεως. Και τούτο ανεξαρτήτως του αν η εταιρεία ..., ενόψει του όλου περιεχομένου της προδικαστικής της προσφυγής και, σε κάθε περίπτωση, μετά την από 13.4.2020 δήλωσή της περί παρατάσεως της ισχύος της προσφοράς της, είχε έννομο συμφέρον (πρβλ. άρθρο 29 του π.δ. 18/1989-Α΄ 8) για τη ματαίωση του διαγωνισμού, επικαλούμενη τη λήξη της ισχύος των προσφορών (πρβλ. ΣτΕ 4140, 542/2013, 4216, 1265/2011, 1190/2009 Ολομ., 4474/2005 κ.ά.). Για τον λόγο αυτόν, βασίμως προβαλλόμενο, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να απορριφθούν οι παρεμβάσεις και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της ....

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΑΕΠΠ/2/2021

Προμήθεια θερμογραφικού χαρτιού....Επειδή, ως προς τη ματαίωση λόγω της λήξης ισχύος των προσφορών, κρίνονται τα κάτωθι. Από τους εκατέρωθεν προβαλλόμενους  ισχυρισμούς και από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η προσφεύγουσα είχε ολοκληρώσει την υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης σε χρόνο (29.07.2020) προγενέστερο από αυτόν της λήξης ισχύος των προσφορών (14.08.2020). Υπό τα δεδομένα αυτά, της ωριμότητας δηλαδή της διαγωνιστικής διαδικασίας που επήλθε με την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, μετά από πλήρη ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων που συμμετείχαν εντός του χρόνου ισχύος των προσφορών τους, η αναθέτουσα αρχή δεν είχε υποχρέωση να ματαιώσει τον διαγωνισμό ούτε κωλυόταν να ζητήσει την παράταση της ισχύος των προσφορών και μετά την τυπική λήξη της (πρβλ. ΣτΕ 2384/2020, ΣτΕ 1189, 1190, 1193/2009 Ολομ.). Τούτο δε, λαμβανομένου υπόψη και ότι η λήξη ισχύος των προσφορών κατά το άρθρο 97 παρ. 4 του ν. 4412/2016 περιλαμβάνεται, πάντως, στους δυνητικούς λόγους ματαιώσεως της διαδικασίας αναθέσεως (ΣτΕ 2384/2020, πρβλ. ΕΑ 63/2020). Συνεπώς, μη νομίμως με την προσβαλλόμενη απόφαση και με τις απόψεις της αναθέτουσας αρχής γίνεται δεκτό ότι η αναθέτουσα αρχή είχε υποχρέωση να ματαιώσει τη διαδικασία αναθέσεως


ΑΕΠΠ/26/2020

Παροχή υπηρεσιών...Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα ο προσφεύγων υποστηρίζει με το Υπόμνημά του, η ματαίωση της διαδικασίας συνεπεία λήξεως ισχύος των προσφορών είναι υποχρεωτική κατά το κανονιστικό περιεχόμενο της διακήρυξης, κατά το δε τελευταίο εδάφιο του άρ. 97 παρ. 4 Ν. 4412/2016, που δεν καταλαμβάνει τη διαδικασία, και πάλι η ματαίωση αποτελεί τον κανόνα και η ανανέωση ισχύος των προσφορών μετά τη λήξη τους, την ειδικώς αιτιολογητέα εξαίρεση, ενώ η μη κλήση των διαγωνιζομένων προς δεύτερη ανανέωση της προσφοράς τους, επίσης αποτελεί κατά τη διακήρυξη και το άρ. 97 παρ. 4, τον κανόνα και η κλήση των διαγωνιζομένων προς ανανέωση (προ λήξεως ισχύος προσφορών) την ειδικώς αιτιολογητέα βάσει λόγων δημοσίου συμφέροντος εξαίρεση. Οι δε περί του τρόπου που ο αναθέτων συμμορφώθηκε με τη ΔΕφΘεσ 150/2019, αιτιάσεις του προσφεύγοντος αλυσιτελώς προβάλλονται, δεδομένου ότι η ματαίωση σε κάθε περίπτωση δεν επήλθε λόγω κάποιας συμμόρφωσης σε δικαστική απόφαση, αλλά λόγω της μη άσκησης από τον αναθέτοντα της κατ’ εξαίρεση και ειδικώς αιτιολογητέας διακριτικής της ευχέρειας να μην επιλέξει τη συνέχιση του διαγωνισμού και να μην καλέσει προς ανανέωση ισχύος προσφορών, ενώ αντίθετα, καίτοι ο αναθέτων δεν όφειλε, αιτιολόγησε την απόφαση του να μην ασκήσει την ως άνω διακριτική ευχέρεια του, επί τη βάσει της ανάθεσης της σύμβασης με τον συντομότερο δυνατό τρόπο. Κατ’ αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω, εκτός του ότι η προσφυγή είναι κατά τη σκ. 3 απαράδεκτη, σε κάθε περίπτωση και όλοι οι επιμέρους ισχυρισμοί του προσφεύγοντος είναι αβάσιμοι και κατά τις ανωτέρω σκέψεις, σε Αριθμός Απόφασης: 26/2020 13 απορριπτέοι. 


ΣΤΕ/542/2013

Ανάδειξη χορηγητών αντιδραστηρίων...Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική της προσφυγή και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση ότι, ενόψει των κριθέντων με την 1193/2009 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο διενεργούμενος βάσει της ανωτέρω διακηρύξεως διαγωνισμός θεωρείται εκ του νόμου ματαιωθείς, εφόσον ο χρόνος ισχύος των προσφορών (ο οποίος, κατά τα προαναφερθέντα, ορίσθηκε έξι μήνες από την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού) έληξε την 8-8-2008, χωρίς το καθ’ ου να ζητήσει από τους συμμετέχοντες παράταση ισχύος των προσφορών τους, κατά τον ως άνω δε χρόνο λήξεως ισχύος των προσφορών δεν είχαν αποσφραγισθεί οι οικονομικές προσφορές, ώστε να προκύπτει ο αναδεικνυόμενος ανάδοχος. Με την αυτή προσφυγή η αιτούσα είχε δηλώσει ότι «Προς άρση κάθε τυχόν αμφιβολίας και πάλι δηλώνουμε εδώ, επιφυλασσόμενοι της παρούσας, ότι συνεχίζει να ισχύει αναλλοίωτη η συμμετοχή μας στο διαγωνισμό και η τεχνική και οικονομική μας προσφορά», τη δήλωση δε αυτή επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον δηλαδή η αιτούσα δηλώνει ότι συνεχίζει- μετά την πάροδο του ανώτατου χρόνου ισχύος των προσφορών- να ισχύει η προσφορά της, στερείται αυτή του κατά το άρθρο 47 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) εννόμου συμφέροντος προς ακύρωση της σιωπηρής απορρίψεως της προσφυγής της κατά της παραλείψεως της διοικήσεως να ματαιώσει τον επίδικο διαγωνισμό (πρβλ. ΣΕ 1190/2009 Ολομ.).


ΕλΣυνΤμ.6/1341/2018

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, που, ως κανονιστική πράξη, δεσμεύει τόσο την αναθέτουσα αρχή όσο και τους διαγωνιζόμενους, καθορίστηκε ρητώς ότι ο χρόνος ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων ήταν 6 μήνες από την ημερομηνία του διαγωνισμού (ανεξαρτήτως της μη πρόβλεψης στην διακήρυξη της τρίμηνης προσαύξησης του χρόνου ισχύος των προσφορών, ως εκ της υπαγωγής στη διαδικασία του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου), νομίμως η αναθέτουσα αρχή προσκάλεσε τους διαγωνιζόμενους να παρατείνουν, ενόψει της επικείμενης λήξης του αρχικού χρόνου ισχύος τους, την ισχύ των προσφορών τους και συνακόλουθα, νομίμως προέβη τελικά στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην 4η κατά τη σειρά μειοδοσίας και ήδη αιτούσα εταιρεία, η οποία παρέτεινε την ισχύ της προσφοράς της, ανταποκρινόμενη στις σχετικές προσκλήσεις της αναθέτουσας αρχής, αφού προηγουμένως οι διαγωνιζόμενοι που είχαν καταταχθεί στις τρεις πρώτες θέσεις του σχετικού πίνακα μειοδοσίας δεν συναίνεσαν στην παράταση της ισχύος των προσφορών τους κατά το χρόνο λήξης αυτών. Σε κάθε δε περίπτωση, η πρώτη (τρίμηνη) παράταση του χρόνου ισχύος των προσφορών των υποψηφίων έβρισκε έρεισμα στην εκ του άρθρου 97 παρ. 3 του   ν. 4412/2016 πρόβλεψή της περί εννεάμηνου χρόνου ισχύος τους, οριζομένου τούτου ως του κατώτερου δυνατού χρονικά. Ούτε εξάλλου θα μπορούσε να γίνει δεκτό ερμηνευτικά ότι οι υποβληθείσες στον επίμαχο διαγωνισμό προσφορές είχαν εξαρχής χρόνο ισχύος εννέα μηνών, καθόσον μια τέτοια εκδοχή θα απέβαινε σε βάρος των διαγωνιζομένων, αφού θα επέκτεινε τη χρονική ισχύ της προσφοράς τους και την εξ αυτής δέσμευσή τους χωρίς τη συναίνεσή τους και κατά τρόπο εντελώς αντίθετο με τη σαφή βούλησή τους, όπως αυτή ρητώς δηλώθηκε με την – σε πλήρη συμμόρφωση προς τους δεσμευτικούς όρους της διακήρυξης – υποβολή προσφοράς με χρονική ισχύ για έξι μόνο μήνες από την ημερομηνία του διαγωνισμού.Επομένως, η περί του αντιθέτου κρίση της προσβαλλόμενης πράξης είναι εσφαλμένη, όπως βασίμως προβάλλεται με το σχετικό λόγο ανάκλησης.(..). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον με την προσβαλλόμενη πράξη δεν αναδείχθηκε άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, η ένδικη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλομένη 13/2018 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... Συνακόλουθα, το Τμήμα αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Πύργου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» για την εκτέλεση του έργου «Αγροτική Οδοποιία ... (Αγροτική Οδός ...)».


ΝΣΚ/83/2011

Δυνατότητα ή μη ματαίωσης ανοικτού διαγωνισμού προμήθειας, μετά τη λήξη της ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων.Σε περίπτωση, που πριν την λήξη της ισχύος των προσφορών των διαγωνιζομένων, δεν κλήθηκαν αυτοί από την αναθέτουσα αρχή να παρατείνουν εγγράφως την ισχύ των προσφορών τους, και ως εκ τούτου δεν υφίστανται πλέον προσφορές σε ισχύ, τα αποτελέσματα του διαγωνισμού ματαιώνονται υποχρεωτικά, δεν υφίσταται δε κατ’ εξαίρεση, δυνατότητα συνέχισης του διαγωνισμού, με αιτιολογημένη περί εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος απόφαση συνέχισης του διαγωνισμού, δεδομένου ότι  η δυνατότητα αυτή, παρέχεται μόνο στην περίπτωση που, πριν την εκπνοή, του ανώτατου κατά παράταση χρόνου ισχύος των προσφορών, κληθούν οι διαγωνιζόμενοι, μετά από αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής, να δηλώσουν ότι παρατείνουν την ισχύ των προσφορών τους. 

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1489/2022

Συντηρήσεις – αποκαταστάσεις  τεχνικών έργων – αντιπλημμυρικά έργα.(...) Ενόψει των ανωτέρω, ο επίμαχος διαγωνισμός διέπεται από τα άρθρα 97 και 106 του ν. 4412/2016, όπως ίσχυαν πριν από την τροποποίηση και διαμόρφωσή τους με τα άρθρα 39 και 46 του ν. 4782/2021 που ισχύουν από 1.6.2021 και, ελλείψει ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης, δεν καταλαμβάνουν εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες ως η επίμαχη (Ε.Σ. Ολ. 1827/2021, σκ. 7,  Έβδομο Τμήμα 197/2022, σκ. 7 και 9, ΣτΕ 1000/2022, σκ. 15, πρβλ. ΣτΕ 2141/2019, σκ. 16,  ΣτΕ 1904/2020, σκ. 13). Εξάλλου, η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει από τους διαγωνιζόμενους την παράταση των προσφορών και των εγγυήσεων συμμετοχής τους πριν από την λήξη του προβλεπόμενου στη διακήρυξη χρόνο ισχύος τους, δεν αποτελεί, κατά το κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς, λόγο ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ως άγονης. Νομίμως, δε ζητήθηκε η σχετική παράταση εκ των υστέρων, αφού, σε κάθε περίπτωση, συνέτρεχαν εξαρχής πρόδηλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούσαν τούτο και η παράταση ζητήθηκε, πάντως, εντός ευλόγου χρόνου (στις 18.4.2022), και δη αμέσως μετά την ψήφιση του νέου προϋπολογισμού του Δήμου (στις 4.3.2022) και την άρνηση του αρχικού αναδόχου να συναινέσει σε αυτήν (μετά την κλήση του στις 16.3.2022).Ανακαλεί την 21/2022 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1141/2021

Εκτέλεση έργου- λειτουργική αναμόρφωση οδού...Το Δικαστήριο κρίνει ότι κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη 12, η παράταση των εγγυητικών επιστολών συμμετοχής σε διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου μετά τη λήξη τους δεν προβλέπεται ως υποχρεωτικός ή δυνητικός λόγος ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας ούτε ως λόγος για τον οποίο η διαγωνιστική διαδικασία κηρύσσεται άγονη. Άλλωστε, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα εκτιθέμενα στο ιστορικό της παρούσας, προσκομίστηκαν εντός του χρόνου ισχύος της προσφοράς του ήδη παρεμβαίνοντος αναδόχου (όπως είχε το πρώτον παραταθεί) και κατ’ επανάληψη παρατάθηκαν ακολούθως οι αρχικά εκδοθείσες εγγυητικές επιστολές συμμετοχής αυτού κατόπιν πέντε αιτημάτων της αναθέτουσας αρχής, αλλά και του έτερου αποδεχθέντα την παράταση της ισχύος της προσφοράς του στη διαδικασία φορέα, ο οποίος, ωστόσο, δεν ανανέωσε την προσφορά του πέραν της 2ης παράτασης (σκ. 3.6 της παρούσας). Επομένως, ο εκδότης της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία του ήδη παρεμβαίνοντος παρέτεινε και αποδέχτηκε ως ισχυρή την εγγύηση υπέρ αυτού, παρότι είχε παρέλθει η αρχική της διάρκεια. Με την προσκόμιση της βεβαίωσης παράτασης εντός τριών ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος της αναθέτουσας αρχής (9.8.2019), καλύφθηκε και, μάλιστα, εντός ευλόγου χρόνου, το σύνολο του χρόνου ισχύος και παράτασης της ισχύος της προσφοράς του αναδόχου. Εξάλλου, η ισχύς της αρχικής εγγυητικής επιστολής επιβεβαιώθηκε κατόπιν των συναπτών μεταγενέστερων παρατάσεων αυτής τόσο πριν από την έκδοση της κατακυρωτικής απόφασης όσο και κατόπιν αυτής. Επομένως, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι αρχικά εκδοθείσες εγγυητικές επιστολές του .... είχαν διάρκεια 310 ημερών από τη διεξαγωγή του διαγωνισμού, ως εκ τούτου έως τις 25.7.2019 και παρά την κατά πλάνη περί τα πράγματα διαπίστωση της προσβαλλόμενης πράξης ότι ίσχυαν έως τις 6.8.2019, πρέπει ο προβαλλόμενος λόγος της προσφυγής ανάκλησης να γίνει δεκτός ως βάσιμος και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και κατά το μέρος τούτο.


ΑΕΠΠ/309/2020

Καθαριότητα κτιριακών εγκαταστάσεων....Ως εκ τούτου απαραδέκτως, ελλείψει εννόμου συμφέροντος κατά τα προαναφερόμενα, η προσφεύγουσα ασκεί την παρούσα Προσφυγή της, αιτούμενη την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης κατά το μέρος που απορρίφθηκε η προσφορά της, αφού ουδεμία πλημμέλεια ή κακή ενάσκηση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής υφίσταται, αφού αυτή συμμορφώθηκε, κατά το άρθρο 367 παρ. 3 του Ν. 4412/2016, ως όφειλε, με την προρρηθείσα απόφαση της Α.Ε.Π.Π., ενώ, κατ’ άρθρο 362 παρ. 4 δεν επιτρέπεται η άσκηση προδικαστικής προσφυγής κατά απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία δέχεται εν όλω ή εν μέρει προσφυγή άλλου προσώπου ή και κατά της εν λόγω απόφασης συμμόρφωσης, ως εν προκειμένω. Ομοίως και όσον αφορά τον δεύτερο λόγο της Προσφυγής περί παράλειψης της αναθέτουσας να ματαιώσει τον διαγωνισμό, συνεκτιμώντας τα γενόμενα αποδεκτά από την ΑΕΠΠ 651/2019 και το αντικειμενικό γεγονός ότι μετά την έκδοση της υπ’ αριθ. οικ. 4241/127/30/01.2019 ΥΑ δεν επαρκεί ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού για την κάλυψη του απαιτούμενου ελάχιστου νόμιμου εργατικού κόστους και συνεπώς για το λόγο αυτόν τυγχάνει ακυρωτέα η προσβαλλόμενη, ουδεμία πλημμέλεια της αναθέτουσας αρχής υφίσταται στην προσβαλλόμενη πράξη της, αφού, ως προελέχθη, η ισχύς της υπ’ αριθ. 651/2019 απόφαση της Α.Ε.Π.Π. ανεστάλη με την υπ’ αριθ. 262/2019 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και ως εκ τούτου η αναθέτουσα αρχή δεν όφειλε να συνεκτιμήσει, ως αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται, τα γενόμενα δεκτά με την ΑΕΠΠ 651/2019.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/703/2020

Συντήρηση - αποκατάσταση τεχνικών και λοιπών έργων ρεμάτων και ποταμών...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει, ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας, τα ακόλουθα: Ο περιλαμβανόμενος στο άρθρο 21 όρος της διακήρυξης, που ορίζει ότι δικαίωμα συμμετοχής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή ενώσεις αυτών, που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ τάξης 2ης σε Κ/ξια ή 3ης τάξης και άνω του Μ.Ε.ΕΠ., παρίσταται, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ, αντίθετος προς τη διάταξη του άρθρου 76 του ν.4412/2016, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τον κύκλο των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, εφόσον σε αυτόν δύνανται να συμμετέχουν μόνον εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην 3η τάξη και άνω του Μ.Ε.ΕΠ. ή, εάν συμμετέχουν με τη μορφή κοινοπραξίας, εταιρείες εγγεγραμμένες στη 2η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ.. Συνεπεία δε του όρου αυτού, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση και προς τις υποσημειώσεις Ixxi και Ixxxiv της διακήρυξης (οι οποίες αποτελούν διατάξεις του επικαιροποιημένου προτύπου τευχών της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων), αποκλείστηκε μη νομίμως η πρώτη μειοδότρια εταιρεία με μόνη την αιτιολογία ότι δεν ήταν εγγεγραμμένη στην 3η τάξη του Μ.Ε.ΕΠ., χωρίς να εξεταστεί, περαιτέρω, αν πληροί, είτε ατομικώς είτε μέσω της δάνειας εμπειρίας, τις προϋποθέσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που τίθενται από τη διακήρυξη (πρβλ Ε.Σ. VI Τμ. 17/2019).


ΕΣ/ΚΛ.Ε/793/2018

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκ. 2 και 3), το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα ως προς τη νομιμότητα των διαλαμβανόμενων όρων της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης: Α) Η επαύξηση του πλήθους των οπτικών ινών από 24 σε 48 έναντι πρόσθετου τιμήματος 402.250,80 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) βρίσκει νόμιμο έρεισμα στις διατάξεις των παρ. 2 και 4 του άρθρου 337 του ν.4412/2016. Και τούτο, διότι η αξία της τροποποίησης αυτής υπολείπεται του ποσού των 5.250.000 ευρώ και ανέρχεται σε ποσοστό μόλις 1,09% επί του αρχικού συμβατικού τιμήματος, ήτοι κατώτερου από το προβλεπόμενο στο νόμο όριο του 15%, χωρίς να μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης. Κατά παράβαση όμως του άρθρου 302 παρ. 1 περ. β΄ του ν.4412/2106, συνδυαστικά ερμηνευόμενου με το άρθρο 7 του τεύχους 1 της διακήρυξης, δεν προβλέπεται στο ελεγχόμενο σχέδιο η υποχρέωση της αναδόχου εταιρείας να προσκομίσει, πριν την τροποποίηση, συμπληρωματική εγγύηση καλής εκτέλεσης σε ποσοστό 5% επί του ανωτέρω ποσού. Τούτο ισχύει, καθόσον η υποχρέωση προσκόμισης πρόσθετης εγγύησης καλής εκτέλεσης δεν καταλείπεται στην ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, αλλά προβλέπεται ευθέως στο νόμο και αφορά, του νόμου μη διακρίνοντος, κάθε περίπτωση τροποποίησης του άρθρου 337 που επιφέρει αύξηση της συμβατικής αξίας. Ως εκ τούτου, η συμβατική επαύξηση των οπτικών ινών από 24 σε 48 είναι επιτρεπτή, μόνο υπό τον όρο ότι θα αναμορφωθεί αναλόγως το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης και θα προβλεφθεί υποχρέωση του αναδόχου να προσκομίσει, πριν την υπογραφή του συμφωνητικού, συμπληρωματική εγγύηση καλής εκτέλεσης ύψους 5% επί του ποσού των 402.250,80 ευρώ. Β) Η μείωση του περιθωρίου του επιτοκίου EURIBOR από 6 ποσοστιαίες μονάδες σε 3,5 αφορά επουσιώδη τροποποίηση παρεπόμενου οικονομικού όρου, σχετιζόμενου αποκλειστικά με τη χορηγούμενη στον ανάδοχο προκαταβολή, δεν επιφέρει ουσιώδη μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης και δικαιολογείται, κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής, από τη γενικότερη μείωση των επιτοκίων της αγοράς και το γεγονός ότι το μέσο περιθώριο επί του κόστους του επιτοκίου κυμαίνεται στις 3 μονάδες. Κατά το μέρος, συνεπώς, αυτό, δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Γ) Η μείωση της προθεσμίας καταβολής του συνόλου των πληρωμών του αναδόχου, από την 24η ημέρα του μεθεπόμενου μήνα υποβολής των απαιτούμενων δικαιολογητικών πληρωμής, στην 20ή ημέρα από την ημερομηνία υποβολής αυτών, υποδηλώνει βούληση επαναδιαπραγμάτευσης ουσιώδους όρους της διακήρυξης υπέρ της αναδόχου κατά την εκτέλεση της σύμβασης και αντιβαίνει στις παρ. 2 και 4 του άρθρου 377 του ν.4412/2016. Ειδικότερα, η επίμαχη σύμβαση χαρακτηρίζεται από ιδιαιτέρως υψηλό οικονομικό και εξειδικευμένο τεχνικό αντικείμενο και απαιτεί τη διάθεση σημαντικών πόρων εκ μέρους της αναδόχου, η οποία θα πρέπει να διασφαλίσει ότι διαθέτει τη δυνατότητα προσήκουσας εκτέλεσης των συμβατικών υποχρεώσεών της και στο μεσοδιάστημα, μεταξύ των πληρωμών, και πάντοτε στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος, το οποίο πρέπει να υποβληθεί στην αναθέτουσα αρχή και αποτελεί το πρόγραμμα εκτέλεσης του έργου (βλ. άρθρο 5 τεύχους 1 Συμφωνητικού). Ενόψει αυτών, ο χρόνος καταβολής του τιμήματος αποτελεί, στην προκείμενη υπόθεση, ουσιώδες στοιχείο των συμβατικών υποχρεώσεων και επηρεάζει την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο διαγωνισμό, αλλά και τη διαμόρφωση του ύψους των οικονομικών προσφορών (πρβλ. C-496/99, σκ. 117, σχετικά με τον ουσιώδη χαρακτήρα των τρόπων πληρωμής της σύμβασης). Η σύντμηση των προθεσμιών καταβολής του τιμήματος και μάλιστα στην ανωτέρω έκταση (έως 2 μήνες νωρίτερα), χωρίς βεβαίως αντίστοιχη σύντμηση των συμβατικών προθεσμιών εκτέλεσης του έργου, επιτρέπει οικονομικό και τεχνικό προγραμματισμό εκ μέρους της αναδόχου ουσιωδώς διαφορετικό, από εκείνον που η ίδια έκανε κατά την υποβολή της προσφοράς της, της δυνατότητας δε αυτής στερήθηκε η άλλη διαγωνιζόμενη, της οποίας η προσφορά είναι μεγαλύτερη σε ποσοστό 5% (βλ. και 359/2015 Πράξη του παρόντος Κλιμακίου και εκεί μνημονευόμενο έγγραφο αξιολόγησης ως προς το συμφέρον της προσφοράς της αναδόχου), αλλά και οι λοιποί δυνητικοί ενδιαφερόμενοι. Ενόψει αυτών, και δεδομένου ότι η δυνατότητα σύντμησης των προθεσμιών πληρωμής δεν προβλεπόταν ρητά και συγκεκριμένα στα συμβατικά τεύχη του διαγωνισμού, κωλύεται κατά το μέρος αυτό η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Δ) Μη νομίμως προβλέπεται στο ελεγχόμενο σχέδιο η απαλοιφή συλλήβδην της αρχικώς προβλεπόμενης υποχρέωσης της αναδόχου εταιρείας να προσκομίσει εγγύηση προκαταβολής, ενώ διατηρείται ακέραιο το δικαίωμά της να αιτηθεί τη χορήγηση προκαταβολής σε ποσοστό έως 10% επί του συμβατικού αντικειμένου, ήτοι και κατά το μέρος που το ποσό της προκαταβολής υπερβαίνει το ποσό της εγγύησης καλής εκτέλεσης (5% επί της συμβατικής αξίας). Και τούτο, διότι η υποχρέωση προσκόμισης από τον ανάδοχο εγγύησης προκαταβολής, που θα καλύπτει τη διαφορά μεταξύ του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης και του ποσού της καταβαλλόμενης προκαταβολής και θα είναι ισόποση με τη διαφορά αυτή, δεν καταλείπεται στην ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, αλλά προβλέπεται ευθέως στο νόμο, για λόγους διασφάλισης της τελευταίας έναντι της αναδόχου του έργου, ως προς την εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων που σχετίζονται με τη χορήγηση της προκαταβολής. Συνεπώς, η επίμαχη τροποποίηση επιφέρει κατάργηση συμβατικού όρου επιβαλλόμενου ευθέως από διάταξη νόμου και ως εκ τούτου είναι μη νόμιμη.