ΣτΕ/3896/2012
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, όπως ακριβώς και με την προμνησθείσα συνταγματική διάταξη, καθιερώνεται ως ουσιώδης τύπος της διαδικασίας η προηγούμενη ακρόαση του ενδιαφερομένου, κατά των δικαιωμάτων ή συμφερόντων του οποίου στρέφεται ορισμένη διοικητική ενέργεια ή μέτρο. Η μη τήρηση του τύπου αυτού συνεπάγεται την ακυρότητα της διοικητικής πράξης που θα εκδοθεί, ακόμη και στην περίπτωση που ο νόμος, ο οποίος προβλέπει την λήψη του μέτρου, δεν επιβάλλει ρητώς την τήρηση του τύπου αυτού. Πρέπει, όμως, το δυσμενές διοικητικό μέτρο να λαμβάνεται κατά την ενάσκηση διακριτικής εξουσίας από μέρους της διοικήσεως και η επιβολή του να μη γίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, αλλά να συνδέεται προς τη συμπεριφορά ή την υπαιτιότητα του προσώπου σε βάρος του οποίου πρόκειται να επιβληθεί το μέτρο ή προς ορισμένη κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτό το πρόσωπο (βλ. ΣτΕ 1724/2005, 135/2005, κ.ά.).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/59/2019
Καταβολή αποδοχών:..Ενόψει των ανωτέρω νομικών παραδοχών και του συντρέχοντος πραγματικού, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στο παρόν στάδιο της άσκησης του ελέγχου και με τα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία που έχουν τεθεί υπόψη του και συνοδεύουν τον ελεγχόμενο τίτλο, ο Δήμος ..., με τα αρμόδια διοικητικά και πειθαρχικά όργανά του, ενεργώντας τα λεπτομερώς ανωτέρω αναφερόμενα στάδια που ακολουθήθηκαν μέχρι την έκδοση του επίμαχου τίτλου, στο πλαίσιο της - ελεγχόμενης μόνο ως προς την τήρηση των άκρων ορίων αυτής- διακριτικής του ευχέρειας, έκρινε, με προσήκουσα και επαρκή αιτιολογία, περί της μη συνδρομής στο πρόσωπο του .... των προϋποθέσεων εφαρμογής της παρ. 2 του άρθρου 20 του ΥΚ και της καταγγελίας της σύμβασής του, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από την Επίτροπο. Συναφώς άλλωστε, ο Δήμος, με τα επιληφθέντα ως άνω αρμόδια όργανά του, σε όλα τα στάδια της προεκτεθείσας διοικητικής και πειθαρχικής διαδικασίας, ήταν σε συνεχή αλληλογραφία και ενημέρωνε τις αρμόδιες διοικητικές και εισαγγελικές αρχές για τα ευρήματα του ελέγχου του, την πορεία των διαδικασιών που ακολούθησε, τις σταθμίσεις στις οποίες προέβη -συνεκτιμώντας τα ανωτέρω γεγονότα και στοιχεία- για το σχηματισμό της κρίσης του και την επιλογή της κίνησης της πειθαρχικής διαδικασίας σε βάρος του ανωτέρω υπαλλήλου και όχι της ανάκλησης της πράξης της αρχικής του πρόσληψης στην πρώην δημοτική του επιχείρηση, χωρίς μάλιστα κανένα εξ’ αυτών να εκφράσει κάποια επιφύλαξη ή αντίθετη γνώμη.Κατόπιν τούτων, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΝΣΚ/470/2007
Εφαρμογή των διατάξεων για απευθείας ανάθεση της παρ.1 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995 σε συμβάσεις εκπόνησης μελετών ή παροχής υπηρεσιών, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν 3316/2005..Η διάταξη της παρ.1 του άρθρου 83 του Ν 2362/1995, με την οποία επιτρέπεται η απευθείας, χωρίς προϋποθέσεις και τήρηση οιασδήποτε διαδικασίας, ανάθεση συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής στις συμβάσεις που υπάγονται στο νόμο 3316/2005, επειδή είναι αντίθετη στη διάταξη του άρθρου 10 παρ.2 περ.στ’ του νόμου αυτού, που ρυθμίζει με τρόπο διαφορετικό το ζήτημα της εξαιρετικής ανάθεσης συμβάσεων χωρίς την τήρηση ανοιχτής ή κλειστής διαδικασίας.
ΣτΕ/122/2008
Προμήθεια "αντιδραστηρίων ανοσολογικών εξετάσεων".(...)Επειδή, εξάλλου, το ν.δ. 3026/1954 ("Περί του Κώδικος των Δικηγόρων", Α΄ 235), ορίζει στο άρθρο 52 ότι "1. Ο Δικηγόρος έχει το δικαίωμα να εκδίδη επικυρωμένα υπ'αυτού αντίγραφα των παρ' αυτώ υπαρχόντων παντός είδους εγγράφων, ως υπεύθυνος περί της ακριβείας αυτών. 2. Τα τοιαύτα αντίγραφα έχουσι πλήρη ισχύν αντιπεφωνημένου αντιγράφου. 3. Δημόσιος υπάλληλος... αρνούμενος να δεχθή και σεβασθή τοιούτον αντίγραφον τιμωρείται α) επί παραβάσει καθήκοντος αυτεπαγγέλτως ή τη εγκλήσει του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου και β) πειθαρχικώς τουλάχιστον δια προσωρινής παύσεως". Περαιτέρω, ο κυρωθείς με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας (ΚΔΔ, Α΄ 45) όριζε στο άρθρο 11 ότι "1...2. Την επικύρωση αντιγράφου από το πρωτότυπο, ή από το ακριβές αντίγραφο της αρχής που εξέδωσε το πρωτότυπο, μπορεί να ζητήσει ο ενδιαφερόμενος από οποιαδήποτε διοικητική αρχή, δικηγόρο ή συμβολαιογράφο...3. Οι διοικητικές αρχές οφείλουν να δέχονται επικυρωμένα αντίγραφα πιστοποιητικών, βεβαιώσεων ή άλλων δικαιολογητικών στοιχείων...", σύμφωνα δε με το άρθρο 33 αυτού "1. Από την έναρξη ισχύος του Κώδικα, αν σε αυτόν ορίζεται διαφορετικά, καταργείται κάθε γενική διάταξη, η οποία αναφέρεται σε θέμα ρυθμιζόμενο από αυτόν. 2...". Οι ως άνω, όμως, διατάξεις του άρθρου 11 του ΚΔΔ τροποποιήθηκαν με το άρθρο 16 του ν. 3345/2005 (Α΄ 138), που διέπει, ως εκ του χρόνου ισχύος του, τον επίδικο διαγωνισμό ως εξής: "1...2. Την επικύρωση αντιγράφου από το πρωτότυπο ή από το ακριβές αντίγραφο της διοικητικής αρχής που το εξέδωσε μπορεί να ζητήσει κάθε ενδιαφερόμενος από όλες τις διοικητικές αρχές και τα ΚΕΠ. Αντίγραφα των ανωτέρω επικυρώνονται και από δικηγόρους...σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την άσκηση των λειτουργημάτων τους...3. Τα επικυρωμένα κατά τα ανωτέρω αντίγραφα εγγράφων που εξέδωσε διοικητική αρχή... γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά από τη Διοίκηση, όπως τα πρωτότυπα". Επομένως, η ανωτέρω γενική διάταξη του άρθρου 52 του Κώδικα περί Δικηγόρων, η οποία αναφέρεται σε δυνατότητα επικυρώσεως από δικηγόρο αντιγράφου εγγράφου "παντός είδους" και συνέχισε να ισχύει υπό την αρχική μορφή του ΚΔΔ, πρέπει να θεωρηθεί ότι καταργήθηκε, ειδικώς ως προς τα μη προερχόμενα από "διοικητική αρχή" έγγραφα, από τη μεταγενέστερη και ειδικότερη από την εξεταζομένη άποψη, διάταξη του άρθρου 16 του ν. 3345/2005, με συνέπεια το ανεπίτρεπτο, υπό το καθεστώς της τελευταίας αυτής διατάξεως, της επικυρώσεως από δικηγόρο αντιγράφων εγγράφων μη προερχομένων από διοικητική αρχή.7. Επειδή, η προσφορά της αιτούσας, με την οποία αυτή προσκόμισε επικυρωμένα από δικηγόρο αντίγραφα των απαιτουμένων από τη διακήρυξη βεβαιώσεων του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Αθηνών περί μη πτωχεύσεως, εκκαθαρίσεως ή συνδρομής άλλης ανάλογης καταστάσεως, ήτοι εγγράφων μη προερχομένων από "διοικητική αρχή" κατά την έννοια της προαναφερθείσας διατάξεως του ν. 3345/2005, ήταν, κατά τα εκτεθέντα στην προηγουμένη σκέψη, απαράδεκτη. Επομένως, η εν λόγω προσφορά ορθώς απερρίφθη με την ως άνω αιτιολογία, οι δε περί του αντιθέτου λόγοι δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμοι.
ΙΚΑ/Ε99/26/2013
Θ Ε Μ Α: «Υποχρεωτική αυτεπάγγελτη αναζήτηση ενιαίου τύπου πιστοποιητικού στρατολογικής κατάστασης, που εκδίδεται από υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ». ΣΧΕΤΙΚΑ: α. Το Φ80000/25442/2874/5-9-2013 έγγραφο της Γ.Γ.Κ.Α. του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. β. Η ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.2.1./23487/27-8-2013 εγκύκλιος του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. γ. Η ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.2.1/20562/19-7-2013 (ΦΕΚ 1881/Β’/1-8-2013) Κοινή Υπουργική Απόφαση. δ. Οι εγκύκλιοι 42/2005 & 48/2005 της Διεύθυνσής μας
ΝΣΚ/172/2015
Αποδοχή ή μη παραίτησης υπαλλήλου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, η οποία εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 8 παρ.1 περ.α’ του ν. 3528/2007. Ενόψει των διδομένων περιστατικών της συγκεκριμένης περίπτωσης, το ΙΚΑ- ΕΤΑΜ δεν κωλύεται από τη διάταξη του άρθρου 148 παρ.2 του Υ.Κ. να εξετάσει την περίπτωση αποδοχής της αίτησης παραίτησης του υπαλλήλου Ν.Σ., χωρίς να αναμένει την αμετάκλητη περαίωση της ποινικής δίωξης, που έχει ασκηθεί εναντίον του. (ομοφ.)
ΔΙΔΚ/Φ.33/οικ.14900/2019
Σύσταση του Υπηρεσιακού Συμβουλίου του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.
ΕΣ/Τ6/260/2007
«Το συλλογικό όργανο συνεδριάζει νομίμως όταν στη σύνθεσή του μετέχουν, ως τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη, περισσότερα από τα μισά των διορισμένων μελών (απαρτία). Η απαρτία πρέπει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης. Αν, κατά την πρώτη συνεδρίαση, διαπιστωθεί έλλειψη απαρτίας, το όργανο καλείται εκ νέου σε συνεδρίαση, η οποία πραγματοποιείται το νωρίτερο σε είκοσι τέσσερις (24) ώρες, στον ίδιο τόπο και με την ίδια ημερήσια διάταξη. Κατά τη συνεδρίαση αυτή, υπάρχει απαρτία αν μετέχουν στη σύνθεση τακτικά ή αναπληρωματικά μέλη που παριστούν τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) του συνόλου των διορισμένων τακτικών μελών του και εν πάση περιπτώσει όχι λιγότερα των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών. Στα τριμελή συλλογικά όργανα, για την ύπαρξη απαρτίας, απαιτείται η παρουσία και των τριών (3) τακτικών ή αναπληρωματικών μελών». (Αρθρο 14 παρ. 1 του ν. 2690/1999 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 45)).Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι για τη νόμιμη σύνθεση και λειτουργία του συλλογικού οργάνου απαιτείται αυτό να έχει απαρτία, η οποία ελλείπει όταν στη σύνθεσή του μετέχουν λιγότερα των τριών τακτικών ή αναπληρωματικών μελών. Απαρτία δε πρέπει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης (ΣτΕ 3838/2000, 1403/2002).
ΠΟΛ 1074/2004
«Τήρηση του βιβλίου αποθήκης από τις επιχειρήσεις των Σούπερ – Μάρκετ για την διαχειριστική περίοδο που αρχίζει την 1-1-2005 ή εντός του 2005 και μέχρι τη λήξη της»
ΝΣΚ/552/2004
ΔΕΗ – ΟΤΕ. Υπαγωγή στις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας για απάντηση σε αιτήματα πολιτών, διεκπεραίωση υποθέσεων και πρόσβασή τους σε διοικητικά έγγραφα. Δεσμεύσεις και χρηματικές κυρώσεις του άρθρου 5 του Ν 1943/1991.Η ΔΕΗ ως ανώνυμη εταιρεία δεν υπάγεται στις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και ειδικώτερα στα άρθρα 4 και 5 αυτού τα οποία αφορούν απαντήσεις σε αιτήματα πολιτών, διεκπεραίωση υποθέσεών τους μέσα σε ορισμένη προθεσμία και πρόσβασή τους σε διοικητικά έγγραφα, επειδή ο Κώδικας καταλαμβάνει μόνο τις δημόσιες υπηρεσίες, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ. Στις διατάξεις αυτές όμοια δεν υπάγονται και οι φορείς που εξέρχονται από τον δημόσιο τομέα κατ’ εφαρμογή των άρθρων 30 του Ν 1914/1990 και 22 του Ν 1947/1991 όπως η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ, καθώς και οι δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις που συστήνονται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 277 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ΠΔ 410/1995). Στις δεσμεύσεις και χρηματικές κυρώσεις του άρθρου 5 του Ν 1943/1991 για μη απάντηση σε αιτήματα των πολιτών και μη διεκπεραίωση υποθέσεών τους μέσα σε ορισμένη προθεσμία δεν υπόκεινται ούτε η ΔΕΗ ούτε ο ΟΤΕ και ούτε οι παραπάνω δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/4700/2013
Κατασκευή κτιρίου γεωτεχνικών υπηρεσιών:..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2 περ. γ΄ υποπερ. δδ΄ του ν. 4013/2011, όπως ισχύει, δεν αντιβαίνει κατά περιεχόμενο στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος, καθόσον η καθιέρωση ενός επιπλέον διοικητικού προσταδίου ελέγχου, όπως είναι ο έλεγχος από την ως άνω Ανεξάρτητη Αρχή, που απολήγει στην έκδοση της απόφασης που εγκρίνει τη συμπληρωματική σύμβαση, ουδόλως μεταβάλλει ή απομειώνει την ανατεθείσα από την ανωτέρω συνταγματική διάταξη αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου εφ’ όλης της διαδικασίας σύναψης των συμβάσεων αυτών, δεδομένου ότι κατατείνει αφ’ ενός στην ενίσχυση της διαφάνειας της προηγηθείσας διοικητικής διαδικασίας (βλ. άρθρο 1 του ν. 4013/2011 και την οικεία εισηγητική έκθεση), καθόσον αφορά σε ειδικές περιπτώσεις ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων με προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, οι οποίες, λόγω του υψηλού κριτηρίου υποκειμενικότητας που ενέχουν, αποτελούν πεδίο αυξημένης επικινδυνότητας και εμφιλοχώρησης κρουσμάτων διαφθοράς, αφ’ ετέρου δύναται, ενόψει και των ειδικών χαρακτηριστικών των ως άνω υποβαλλόμενων συμβάσεων, να εξυπηρετεί το γενικότερο δημόσιο συμφέρον και να συμβάλει θετικά στην άσκηση του ελέγχου που θα διεξάγει μεταγενεστέρως, κατά συνταγματική επιταγή, το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αιτούσας περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων αυτής, όσον αφορά στον χρόνο υποβολής του φακέλου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, δεδομένου ότι η υποβολή αυτή μετά την έκδοση της απόφασης για την έγκριση της συμπληρωματικής σύμβασης αποδεικνύει τη γνώση των οργάνων αυτών περί ισχύος της εν λόγω διαδικασίας, ο χρόνος δε της ως άνω υποχρέωσης υποβολής προκύπτει με σαφή τρόπο από τις προεκτεθείσες διατάξεις, ενώ, περαιτέρω, η αναγνώριση πλάνης στην περίπτωση που η εγκριτική της συμπληρωματικής σύμβασης απόφαση εκδίδεται σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο της έναρξης ισχύος της εξαιρετικής νομιμοποιητικής διάταξης του ν. 4146/2013, θα οδηγούσε κατ’ ουσίαν σε ανεπίτρεπτη επέκταση αυτής. Κατά τη γνώμη, όμως, του Συμβούλου Γεωργίου Βοΐλη, η μη τήρηση και μόνο του ως άνω τύπου της προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της Ανεξάρτητης Αρχής και εφ’ όσον η υπό κρίση σύμβαση δεν πάσχει οποιασδήποτε άλλης πλημμέλειας σύμφωνα με τις διατάξεις που τη διέπουν, δεν αρκεί από μόνη της για να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο για τη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Πλην, όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Περιφέρειας ... για αναθεώρηση της 3630/2013 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.