ΣΤΕ . Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων - Διακήρυξη-Διαγωνισμός-Ανάθεση-(...) Επειδή, η προσβαλλομένη διακήρυξη προβλέπει ως κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή..ορίζει τα απαιτούμενα τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των υπό προμήθεια ειδών καθώς και ότι θα ληφθεί υπ’ όψιν και η υπάρχουσα εμπειρία, παραλλήλως, δε, ορίζει ότι «η υπηρεσία επιφυλάσσεται να επιλέξει την πιο κατάλληλη και συμφέρουσα γι’ αυτήν προσφορά, με βάση τα αναγραφόμενα από τους ενδιαφερόμενους οικονομικά και τεχνικά στοιχεία και τα στοιχεία της παρούσας τεχνικής περιγραφής» και ότι «κατά την αξιολόγηση θα ληφθούν υπ’ όψη η εμπειρία και η αξιοπιστία του προμηθευτή-κατασκευαστικού οίκου από την εμπειρία του [καθ’ ού] Νοσοκομείου …σε προγενέστερη χρήση των προσφερομένων υλικών, από άλλες προμήθειες», χαρακτηρίζει δε ρητώς όλους τους ανωτέρω όρους ως απαράβατους. Με το ανωτέρω περιεχόμενο, όμως, η διακήρυξη δεν φαίνεται να θεσπίζει κατά τρόπο σαφή ένα κριτήριο κατακυρώσεως, είτε αυτό της χαμηλότερης τιμής, είτε εκείνο της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, αλλά, κατά παράβαση των παρατιθεμένων στην προηγουμένη σκέψη διατάξεων, συγχέει τα ως άνω κριτήρια, προβλέποντας παραλλήλως στοιχεία, τα οποία προσιδιάζουν σε αμφότερα...Η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων πρέπει να γίνει δεκτή

6. Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι το σύστημα της χαμηλότερης προσφοράς προϋποθέτει, λογικώς, προσφερόμενα είδη τα οποία είναι από άποψη τεχνικών χαρακτηριστικών, ιδιοτήτων και ποιότητας κατ’ αρχήν ισοδύναμα και τα οποία, ως εκ τούτου, διαφοροποιούνται ουσιαστικά μόνον ως προς την προσφερόμενη τιμή. Στην περίπτωση αυτή, η χρησιμοποίηση από τη Διοίκηση ως κριτηρίου επιλογής μόνο της χαμηλότερης τιμής έχει την έννοια της επιλογής του φθηνότερου μεταξύ των προσφερόμενων παρεμφερών προϊόντων, ευνοεί τον ανταγωνισμό, λόγω του ότι επιτρέπει την συμμετοχή περισσότερων προμηθευτών, αποβαίνει δε επωφελής για τη Διοίκηση, εφ’ όσον οδηγεί αναγκαίως σε συμπίεση των τιμών εκ μέρους των υποψήφιων προμηθευτών, αφού κριτήριο κατακυρώσεως είναι η χαμηλότερη τιμή προσφοράς. Αντιθέτως, το σύστημα της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς προσιδιάζει σε διαγωνισμούς όπου τα προσφερόμενα είδη διαφοροποιούνται κατά το μάλλον ή ήττον ουσιωδώς από απόψεως ποιότητας και τιμής, για το λόγο δε αυτόν, προκειμένου να ευρεθεί η πλέον συμφέρουσα προσφορά, δικαιολογείται η στάθμιση κατά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών και ποιοτικών κριτηρίων (βλ. ΣτΕ 2183/2004 επταμ., ΕΑ 114/2008-βλ. και απόφ. ΔΕΚ της 17.9.2002, C-513/99, Concordia Bus Finland , Συλλογή 2002, σ. I-7213,σκ.59, 61-63). Στην περίπτωση αυτή, οι τεχνικές προδιαγραφές των ιατροτεχνολογικών προϊόντων πρέπει να προσδιορίζουν με σαφήνεια το υπό προμήθεια προϊόν, η δε διοίκηση έχει ευρεία ευχέρεια να επιλέξει είτε προϊόν τεχνικώς αποδεκτό σε χαμηλή τιμή, είτε προϊόν τεχνικώς εξελιγμένο σε λογική τιμή, αφού ο προσφέρων το τελευταίο, για να έχει πιθανότητες να αναδειχθεί προμηθευτής, θα υποχρεωθεί να συμπιέσει την τιμή της προσφοράς. (...)8. Επειδή, οι ανωτέρω όροι της διακηρύξεως, στο βαθμό που προβλέπουν ως κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή ανά κατηγορία προϊόντων, η οποία μπορεί να καλύπτει μία ή και περισσότερες υποκατηγορίες, υπό την έννοια ότι αρκεί, για το παραδεκτό της προσφοράς, η πλήρωση έστω και ενός από τα «Τεχνικά Χαρακτηριστικά» που ταυτίζονται με τις εν λόγω υποκατηγορίες, θα προκρίνεται δε, μεταξύ ισοτίμων ανά κατηγορία οικονομικών προσφορών, εκείνη που θα καλύπτει μεγαλύτερο αριθμό υποκατηγοριών, δεν θεσπίζουν κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο ένα κριτήριο αξιολογήσεως των προσφορών. Και τούτο, διότι, σε περιπτώσεις ταυτιζομένων σε σχέση με την προσφερομένη τιμή οικονομικών προσφορών, οι οποίες καλύπτουν τις αυτές μεν κατηγορίες αλλά διαφορετικές, από άποψη ποιοτική ή και ποσοτική, υποκατηγορίες, όπως επιτρέπεται από τη διακήρυξη, οι ανωτέρω όροι είναι δυνατόν να καταλήγουν, για την ανάδειξη μειοδότη, σε σύγκριση ανόμοιων και, συνακολούθως, εξ ορισμού μη συγκρίσιμων ως προς τα καλυπτόμενα τεχνικά χαρακτηριστικά προσφορών και να καθιστούν, ως εκ τούτου, αδύνατη την επί ίσοις όροις αξιολόγησή τους (πρβλ. ΕΑ 76/2011). Επομένως, ο σχετικός λόγος, με τον οποίο επαναλαμβάνεται αντίστοιχη αιτίαση προβληθείσα με την προδικαστική προσφυγή και μη απαντηθείσα, άλλωστε, από την αναθέτουσα αρχή, πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ:ζητείται να διαταχθούν ασφαλιστικά μέτρα σχετικά με την διακήρυξη της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επαναληπτικού ανοικτού διαγωνισμού προς επιλογή προμηθευτών για τη σύναψη Συμφωνίας Πλαισίου για την προμήθεια αρθροπλαστικών γόνατος, ισχίου, ώμου, αγκώνος και άλλων αρθρώσεων «για ποσότητα έως 44.3430 τμχ.» για δύο έτη.(...)Και τούτο, διότι, σε περιπτώσεις ταυτιζομένων σε σχέση με την προσφερομένη τιμή οικονομικών προσφορών, οι οποίες καλύπτουν τις αυτές μεν κατηγορίες αλλά διαφορετικές, από άποψη ποιοτική ή και ποσοτική, υποκατηγορίες, όπως επιτρέπεται από τη διακήρυξη, οι ανωτέρω όροι είναι δυνατόν να καταλήγουν, για την ανάδειξη μειοδότη, σε σύγκριση ανόμοιων και, συνακολούθως, εξ ορισμού μη συγκρίσιμων ως προς τα καλυπτόμενα τεχνικά χαρακτηριστικά προσφορών και να καθιστούν, ως εκ τούτου, αδύνατη την επί ίσοις όροις αξιολόγησή τους (...). Επομένως, ο σχετικός λόγος, με τον οποίο επαναλαμβάνεται αντίστοιχη αιτίαση προβληθείσα με την προδικαστική προσφυγή και μη απαντηθείσα, άλλωστε, από την αναθέτουσα αρχή, πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος.Αναστέλλει την εκτέλεση αφ’ ενός της ΕΠΥ 17/2010 διακηρύξεως ως προς τις «Ομάδες» αυτές, αφ’ ετέρου της σιωπηρής απορρίψεως της κατ’ αυτής ασκηθείσας προδικαστικής προσφυγής κατά το αντίστοιχο μέρος, κατά τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό.Απορρίπτει την αίτηση κατά τα λοιπά.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΤΕ/ΕΑ/397/2011

Το π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ Α’ 150) ορίζει στο άρθρο 21 υπό τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού» ότι: «(…) η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι μη νομίμως κατακυρώνεται με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή η προμήθεια είδους στο μοναδικό προσφέροντα προμηθευτή, εάν προηγουμένως δεν έχει εξετασθεί η προσφορά του με βάση συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθώς το Κλιμάκιο ήχθη στην κρίση ότι μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 21 εδ. η του π.δ. 118/2007 κατακυρώθηκε στην εταιρεία «…. .» η προμήθεια έντεκα (11) ειδών και, συγκεκριμένα, των επτά (7) ειδών με α/α 1-7 της κατηγορίας Β (έντυπα σε κιβώτια) και των ειδών με α/α 1, 3, 4 και 5 της κατηγορίας Α (έντυπα σε ρολούς), για τα οποία ήταν η μοναδική προσφέρουσα, καθόσον διαπίστωσε ότι οι σχετικές προσφερθείσες τιμές δεν είχαν προηγουμένως συγκριθεί με αυτές της αγοράς ή προηγούμενων διαγωνισμών, επομένως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007, ο διαγωνισμός, ως προς τα είδη αυτά όφειλε να ματαιωθεί. Πλην όμως, όπως προκύπτει από το επικαλούμενο και προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος από 30.09.2010 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το συνημμένο σε αυτό Πίνακα συγκριτικών στοιχείων παρελθόντων ετών, τα μέλη της τελευταίας, κατά την αξιολόγηση των κατατεθεισών προσφορών των υποψηφίων και πριν την έκδοση του προμνησθέντος από 25.08.2010 Πρακτικού, είχαν λάβει υπόψη τις τιμές κατακύρωσης των εν λόγω ειδών κατά τα έτη 2007

Προμήθεια ιατρικών αερίων...:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, και τούτο διότι δεν είναι σύννομη η κατακύρωση του διαγωνισμού στη μοναδική εναπομείνασα - και ήδη φερόμενη ως δικαιούχο - εταιρία, καθόσον, παρά το γεγονός ότι εφαρμόσθηκε ως κριτήριο κατακύρωσης αυτό της χαμηλότερης τιμής, δεν λήφθηκαν υπόψη από το Νοσοκομείο συγκριτικά στοιχεία, είτε των επιτευχθεισών σε ανάλογους, προηγούμενους διαγωνισμούς τιμών, είτε της αγοράς για την προμήθεια ομοειδών υλικών, που να επιβεβαιώνονται μάλιστα από συγκεκριμένα παραστατικά στοιχεία. Η υποχρέωση αυτή της Αναθέτουσας Αρχής, όπως προκύπτει από την απόφαση κατακύρωσης όπου δεν περιλαμβάνεται σχετική ειδική αιτιολογία, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι ανάδοχος σε όλους τους διεξαχθέντες από το 2003 διαγωνισμούς ήταν η ίδια εταιρία, καθώς, ακόμη κι αν παρατίθεντο οι τιμές που είχαν προσφερθεί στους διαγωνισμούς εκείνους, και πάλι θα απαιτούνταν η διερεύνηση και η σύγκριση των τιμών της οικείας αγοράς, ενόψει του ότι α) δεν μπορούν να θεωρηθούν ως συγκριτικά στοιχεία οι τιμές που η ίδια ανάδοχος προσέφερε σε διαγωνισμούς με όμοιο αντικείμενο και β) αυτό καθαυτό το γεγονός ανάδειξης της ίδιας προμηθεύτριας εταιρίας επί σειρά ετών (χωρίς να διευκρινίζεται αν τότε είχαν υποβληθεί και αξιολογηθεί περισσότερες προσφορές) καθιστά, κατά την κοινή πείρα, επιτακτικότερη την ανάγκη συλλογής των στοιχείων αυτών, προκειμένου να διασφαλισθεί το επιδιωκόμενο από τις κείμενες διατάξεις συμφέρον του Νοσοκομείου μέσω της ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού. Περαιτέρω, όπως αποδεικνύεται από την απόφαση συγκρότησης της επιτροπής διαγωνισμού, η σύνθεσή της περιλάμβανε εκπροσώπους της ΔΥΠΕ και του Επιμελητηρίου, κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 2955/2001. Συνεπώς, όσα, αντιθέτως, ισχυρίζεται το Νοσοκομείο είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, ενώ είναι βάσιμοι οι προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας της Επιτρόπου και δεν πρέπει να θεωρηθεί το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 858, 859, 860/2021 απόφαση του 1ου Κλιμακίου της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.(...)Επειδή, με την ...2021 απόφασή του ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) προέβη σε πρόσκληση κάθε ενδιαφερομένου οικονομικού φορέα για διαπραγμάτευση χωρίς προηγουμένη δημοσίευση, με αντικείμενο την “κατεπείγουσα προμήθεια ... ταχέων ελέγχων αντιγόνων Sars-CoV-2 (rapid test)”, εκτιμωμένης συνολικής δαπάνης ποσού 15.000.000 ευρώ (ήτοι 3.000.000 τεμαχίων προς 5 ευρώ το καθένα, με μηδενικό ΦΠΑ), με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής απόψεως προσφορά αποκλειστικώς βάσει της χαμηλότερης τιμής.(....)Επομένως, η επάλληλη αυτή αιτιολογική βάση απορρίψεως της προσφοράς της ... δεν επλήγη παραδεκτώς από την εν λόγω εταιρεία ενώπιον της ΑΕΠΠ κατά την εξέταση της οικείας προδικαστικής της προσφυγής κατά της απορρίψεως της προσφοράς της, και, συνακολούθως, η εν λόγω προσφυγή ήταν, εξ αυτού του λόγου, απορριπτέα ως αλυσιτελής. Εν τούτοις, όμως, η ΑΕΠΠ κατ’ αποδοχή της προσφυγής της ..., ακύρωσε την πράξη της αναθέτουσας αρχής, καθ' ό μέρος είχε απορριφθεί η προσφορά της, και δέχθηκε την τελευταία. Ως εκ τούτου, είναι βάσιμα τα σχετικώς προβαλλόμενα από την ... περί υπερβάσεως από την ΑΕΠΠ, κατά τούτο, της αρμοδιότητάς της, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων με το υπόμνημα της ....(...)Α. Απορρίπτει την αίτηση της εταιρείας “... ... ΙΚΕ”, κατά το αιτιολογικό.(...)Β. Δέχεται την αίτηση της εταιρείας “... ... (…) Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Εμπορίας ...”, καθ’ ό μέρος στρέφεται κατά της αποδοχής της προσφοράς της εταιρείας “... ... ΑΕ”, κατά το αιτιολογικό.Ακυρώνει την 858, 859, 860/2021 απόφαση του 1ου Κλιμακίου της ΑΕΠΠ, καθ’ ό μέρος με αυτήν, κατ’ αποδοχή προδικαστικής προσφυγής της εταιρείας “... ... ΑΕ”, έγινε τελικώς δεκτή η προσφορά της εν λόγω εταιρείας.

Το άρθρο 21 του Κανονισμού Προμηθειών του Δημοσίου (π.δ. 118/2007-Α΄ 150), που φέρει τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμών», ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι: «Το αρμόδιο για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού όργανο, με αιτιολογημένη γνωμοδότησή του, μπορεί να προτείνει: α. … δ. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και επανάληψή του με τροποποίηση ή μη των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών. ε. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, όταν συντρέχει λόγος επείγοντος που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της Υπηρεσίας. στ. Ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού σύμφωνα με τις διατάξεις των υπό στοιχεία Ι και ΙΙ των περ. α και β της παρ. 2 του άρθρου 20 του παρόντος. ζ. Οριστική ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού στις εξής περιπτώσεις: i) Όταν ο φορέας δε χρειάζεται πλέον το υλικό είτε λόγω αλλαγών στην τεχνολογία είτε λόγω διακοπής ή περιορισμού της δραστηριότητας, για την οποία επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί το υλικό. ii) Όταν συντρέχουν άλλοι λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν την ματαίωση. η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά. Στον επαναληπτικό διαγωνισμό και εφόσον συντρέχουν εκ νέου οι παραπάνω περιστάσεις, ο διαγωνισμός ολοκληρώνεται με διαπραγμάτευση της τιμής». Από τη γραμματική διατύπωση και τη διάρθρωση των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι με την παρ. (η) εισάγεται μία ειδική περίπτωση υποχρεωτικής ματαίωσης διαγωνισμού. Ειδικότερα, η διοίκηση οφείλει να προβεί στη ματαίωση του διαγωνισμού όταν συντρέχουν σωρευτικά τρεις προϋποθέσεις: α) ο διαγωνισμός διεξήχθη με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή, β) υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά ή τελικά έγινε αποδεκτή μία μόνο προσφορά και γ) δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς. Προφανής δε δικαιολογητικός λόγος για τη θέσπιση της τρίτης προϋπόθεσης είναι η αναγκαιότητα εξέτασης από την αναθέτουσα αρχή του ασύμφορου/ικανοποιητικού ή μη του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Και τούτο διότι από την κείμενη νομοθεσία δεν αποκλείεται μεν η κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, για τον οποίο τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας για την επιλογή αναδόχου προμηθευτή, στον μοναδικό υποψήφιο, ούτε όμως προκύπτει υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να αναθέσει το έργο στον μοναδικό προσφέροντα που κρίθηκε ικανός να μετάσχει στον διαγωνισμό, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με βάση τα υπάρχοντα συγκριτικά στοιχεία είναι ασύμφορο - μη ικανοποιητικό (βλ. Πρακτικό 24ης/23.11.1998 Συν. Ολ. Ελ. Συν. Θέμα Β΄ , Πράξη 39/2009 Στ΄ Κλιμακίου, πρβλ. απόφαση της 16ης Σεπτεμβρίου 1999, C-27/98, Fracasso και Leitschutz, απόφαση της 15ης Οκτωβρίου 2009, C-138/2008, Hochtief AG, ΣτΕ 375/2009, ΕΑ ΣτΕ 33/2009). Περαιτέρω, από τη γραμματική διατύπωση της παρ. (η) του άρθρου 21 του Κ.Π.Δ., και σε αντιδιαστολή με τη διατύπωση των λοιπών παραγράφων του άρθρου αυτού που αναφέρονται στις περιπτώσεις δυνητικής ματαίωσης, όπου ρητά απαιτείται αιτιολογημένη γνωμοδότηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου όταν αυτό προτείνει την ματαίωση του διαγωνισμού, προκύπτει ότι ο νομοθέτης περιορίστηκε στην αναγραφή και μόνο των προϋποθέσεων της υποχρεωτικής ματαίωσης, προτάσσοντας μάλιστα την πραγματική ανυπαρξία συγκριτικών στοιχείων, και δε συμπεριέλαβε σχετική ρύθμιση ως προς το περιεχόμενο της εισήγησης του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου στην περίπτωση που αυτό κρίνει ότι η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί παρά τον ένα και μοναδικό προσφέροντα. Από τα ανωτέρω συνάγεται συνεπώς ότι δεν απαιτείται εκ του νόμου να παρατίθενται στη σχετική εισήγηση εκείνα τα συγκριτικά στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη από το γνωμοδοτούν όργανο που προτείνει τη συνέχιση της διαδικασίας, αλλά αρκεί αυτά να ενυπάρχουν στα λοιπά στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας. Το έχον συμβουλευτική γνώμη μέλος του Τμήματος Χρυσούλα Μιχαλάκη, Πάρεδρος, διατύπωσε την άποψη ότι, προεχόντως για λόγους διαφάνειας, αλλά, και για λόγους που άπτονται της χρηστής οικονομικής διαχείρισης, πρέπει στην εισήγηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου να αναφέρονται, έστω και συνοπτικά, τα συγκριτικά εκείνα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη για την αξιολόγηση του αποτελέσματος του διαγωνισμού ως ικανοποιητικού, παρά την ύπαρξη ενός και μοναδικού υποψηφίου.

Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλωσίμων υλικών:..αβασίμως προβάλλεται ότι η διάταξη του άρθρου 73 παρ. 2 του ν. 4146/2013 εισάγει ανεπίτρεπτο περιορισμό στο δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας για τους διαγωνιζομένους από τα δικαστήρια (άρθρα 20 παρ. 1 και 2 Συντ., 6 παρ. 1 Ε.Σ.Δ.Α.), δεδομένου ότι η διαδικασία προσυμβατικού ελέγχου αφορά, προεχόντως, στην αναθέτουσα αρχή, οι συμμετέχοντες δε στον οικείο διαγωνισμό δύνανται σε κάθε περίπτωση να προσφύγουν αυτοτελώς στα αρμόδια δικαστήρια και να ζητήσουν την ικανοποίηση των εννόμων συμφερόντων τους που απορρέουν από τη σχετική διαδικασία, ενώ η προθεσμία, καθώς και η άσκηση της προδικαστικής προσφυγής και της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων κατά της απόφασης κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 5 και 6 του ν. 3886/2010, κωλύουν τη σύναψη της σύμβασης, ενώ η άσκηση κατά της τελευταίας αίτησης ακύρωσης δεν καθίσταται άνευ αντικειμένου σε περίπτωση υπογραφής της σύμβασης με την αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία, αφού η αναγνωρισμένη με δικαστική απόφαση παρανομία της κατακυρωτικής απόφασης μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο αποζημιωτικής αγωγής κατά του Δημοσίου. Περαιτέρω, η προαναφερόμενη διάταξη δεν αντιβαίνει στην αρχή της ίσης δικονομικής μεταχείρισης των διαγωνιζομένων (άρθρο 4 του Σ.), όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, καθόσον η ανάδοχος και η αιτούσα εταιρεία, η οποία κατετάγη εν προκειμένω δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας, δεν τελούν υπό όμοιες συνθήκες, αφού η μεν αιτούσα συνιστά τρίτο πρόσωπο που δεν σχετίζεται πλέον με την υπόθεση της ανάθεσης της εν λόγω προμήθειας, η δε ανάδοχος εταιρεία απέκτησε, δια της οριστικής κατακυρώσεως των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, την ιδιότητα του συμβαλλόμενου προσώπου, το οποίο και μόνο συνιστά (μαζί με την αντισυμβαλλόμενη αναθέτουσα αρχή), ενόψει του προεκτεθέντος σκοπού της διάταξης και της φύσης του διενεργούμενου προσυμβατικού ελέγχου, υποκείμενο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την ελεγχόμενη σύμβαση και έχει αποκλειστικά τη δυνατότητα άσκησης αίτησης ανάκλησης.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ορθώς απορρίφθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση η αίτηση της εταιρείας «….» για ανάκληση της 78/2013 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου και, απορριπτομένων ως αβασίμων των οικείων λόγων αναθεώρησης, πρέπει να απορριφθούν εν συνεχεία ως απαράδεκτοι οι λοιποί ισχυρισμοί της αιτούσας, με τους οποίους προβάλλονται πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον με αυτούς δεν πλήττεται η αιτιολογία της προσβαλλομένης απόφασης περί απορρίψεως της αίτησης ανάκλησης. (..)Απορρίπτει την αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…», για αναθεώρηση της 3256/2013 απόφασης του VI Τμήματος (Γ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, ενόψει του ότι ρητώς ορίζονται ως περιεχόμενο της ανωτέρω υπεύθυνης δηλώσεως «γεγονότα ή στοιχεία», συνάγεται ότι αυτή μπορεί να αφορά αποκλειστικώς και μόνον γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα, όχι, όμως, μέλλοντα (πρβλ. ΠΕ 160, 58/1984 επί της ομοίου περιεχομένου διατάξεως του προϊσχύσαντος ν.δ/τος 105/1969). Περαιτέρω, ενόψει της ρητής προβλέψεως της διακηρύξεως και του άρθρου 6 του π.δ/τος 118/2007 περί του ότι με την κατ' άρθρο 8 του ν.1599/1986 υπεύθυνη δήλωση πρέπει να δηλώνεται ότι όλα όσα αναλυτικώς αναφέρονται στη διακήρυξη (Παράρτημα Β΄ παρ.1.6) και στο άρθρο 6 του Π.Δ. 118/2007 ισχύουν «μέχρι και την ημέρα υποβολής της προσφοράς», συνάγεται ότι η ημερομηνία υπογραφής της υπεύθυνης δηλώσεως πρέπει να συμπίπτει με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς, ούτως ώστε να καλύπτει, κατά τη ρητή απαίτηση της διακηρύξεως, και την ημερομηνία αυτή. Επομένως, υπεύθυνη δήλωση με ημερομηνία υπογραφής προγενέστερη εκείνης της υποβολής της προσφοράς δεν καλύπτει τις απαιτήσεις της διακηρύξεως και του ανωτέρω π.δ/τος, δεδομένου ότι, βεβαιώνοντας την ανυπαρξία καταδικών κλπ. σε μελλοντική ημερομηνία, δεν αναφέρεται, εν πάση περιπτώσει, σε γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα. Η ερμηνεία αυτή συνάδει με τον σκοπό της σχετικής ρυθμίσεως, ο οποίος συνίσταται στην ανάγκη διευκολύνσεως τόσο της συμμετοχής των διαγωνιζομένων, με την αποφυγή της υποχρεώσεως συλλογής ήδη από το χρονικό σημείο της υποβολής της προσφοράς των αντιστοίχων με τις δηλούμενες στην υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 ιδιότητες δικαιολογητικών, όσο και της μη ενασχολήσεως της αναθέτουσας αρχής με τα ως άνω δικαιολογητικά σε επίπεδο παραδεκτού της συμμετοχής των διαγωνιζομένων. Εξάλλου, η ως άνω ερμηνεία δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, υπό την έννοια της παρεμβολής δυσαναλόγων προς τον επιδιωκόμενο σκοπό εμποδίων στην ελεύθερη συμμετοχή των διαγωνιζομένων, ούτε συνεπάγεται καθεστώς δυσμενών διακρίσεων σε βάρος όσων αλλοδαπών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων εδρευουσών εκτός του τόπου διεξαγωγής του διαγωνισμού επιθυμούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, δεδομένου ότι, κατά τις παρατεθείσες στην σκέψη 6 διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1,4 και 5 του π.δ/τος 118/2007 και 10 παρ.3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν θεσπίζεται ανελαστικώς μία συγκεκριμένη και μόνον ημέρα για την ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών αλλά ο ενδιαφερόμενος να συμμετάσχει σε ανοικτό διαγωνισμό έχει την ευχέρεια, αφού ολοκληρώσει πλήρως κατά τα λοιπά την προετοιμασία του φακέλου της προσφοράς του, να επιλέξει στην συνέχεια οποτεδήποτε, εντός του κατ' άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ/τος 60/2007 ευρέος χρονικού διαστήματος (ήτοι από την ημερομηνία αποστολής της διακηρύξεως προς δημοσίευση μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας υποβολής προσφορών -η οποία, κατά τη διέπουσα τον επίδικο διαγωνισμό διακήρυξη, συμπίπτει με την ημερομηνία διενεργείας του διαγωνισμού-), την ημερομηνία, μέχρι της οποίας θα πρέπει να επιμεληθεί να υπογράψει την υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, να θεωρήσει το γνήσιο της υπογραφής του δηλούντος και να προβεί στην υποβολή της προσφοράς, περιλαμβάνοντας σ’ αυτήν και την ως άνω υπεύθυνη δήλωση, είτε με απ' ευθείας κατάθεση της προσφοράς στην αναθέτουσα αρχή είτε αποστέλλοντάς την προς την εν λόγω αρχή με συστημένη επιστολή στην ταχυδρομική υπηρεσία, εφ' όσον ο τρόπος αυτός αποστολής ρητώς προβλέπεται στο άρθρο 10 παρ. 3 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, δεν αποκλείεται δε από διάταξη της διακηρύξεως ή του π.δ/τος 118/2007. Στην τελευταία, όμως, αυτή περίπτωση, πρέπει να εξασφαλίζεται η περιέλευση της προσφοράς στην ανωτέρω αρχή το αργότερο μέχρι την προηγουμένη της ημερομηνίας διενεργείας του διαγωνισμού, ως ημερομηνία δε υποβολής της προσφοράς θεωρείται η ημερομηνία καταθέσεως της ανωτέρω επιστολής στην ταχυδρομική υπηρεσία. Τέλος, η απαιτουμένη από τη διακήρυξη θεώρηση του γνησίου της υπογραφής είναι εύλογη και δεν εμποδίζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό ή την ελεύθερη συμμετοχή σε διαγωνισμούς, δεδομένου ότι συνιστά για το δημόσιο μία εξασφαλιστική των συμφερόντων του διαδικασία, η οποία δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις που αφορούν στη διενέργεια διαγωνισμών προμηθειών του Δημοσίου.

προμήθεια καυσίμων...Με τα δεδομένα αυτά το Στ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι η 7709/30.12.2008 διακήρυξη μη προσδιορίζουσα, έστω κατά προσέγγιση, την ζητούμενη ποσότητα του προς προμήθεια προϊόντος κατά κατηγορία και περιοριζόμενη στην αόριστη αναφορά στις αναγκαίες ποσότητες των φορέων είναι ασαφής και ως εκ τούτου μη νόμιμη, το εν λόγω δε στοιχείο (ποσότητα) δεν καθορίζεται ούτε στα υποβληθέντα προς έλεγχο σχέδια συμβάσεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο έκρινε ότι η παράλειψη διευκρίνησης στη διακήρυξη του εάν η έκπτωση θα αφορά στη μέση λιανική ή στη μέση χονδρική τιμή των προς προμήθεια ειδών καθιστά τη διακήρυξη πλημμελή, αφού είναι εκ προοιμίου αδύνατη η σύγκριση των προσφορών για την εύρεση της χαμηλότερης τιμής και την ανάδειξη του προμηθευτή βάση αυτής κατά τους όρους της διακήρυξης. Επιπλέον, με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι οι οικονομικές προσφορές του …., στην οποία αναγράφεται μόνον το ποσοστό έκπτωσης χωρίς να συγκεκριμενοποιείται επί ποιάς τιμής προσφέρεται αυτή, καθώς και του …. και της ομόρρυθμης εταιρίας …., σύμφωνα με τις οποίες η προσφερόμενη έκπτωση θα υπολογίζεται επί των μέσων τιμών είτε χονδρικής είτε λιανικής πώλησης, είναι μη νόμιμες και απορριπτέες ως απαράδεκτες αφού δεν συνάγεται με σαφήνεια η προσφερόμενη από αυτούς έκπτωση και, κατά συνέπεια, τιμή. Τέλος, το Κλιμάκιο επεσήμανε ότι εσφαλμένα προβλέπεται στο άρθρο 7 των υποβληθέντων ενώπιόν του για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων η εφαρμογή των μη ισχυουσών και μη διεπουσών τον ελεγχόμενο διαγωνισμό διατάξεων των προεδρικών διαταγμάτων 370/1995 και 394/1996, καθόσον οι ως άνω συμβάσεις και ο διαγωνισμός διέπονται από τις διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων 60/2007 και 118/2007. Ήδη, με την υπό κρίση αίτηση η αναθέτουσα αρχή, αποδεχόμενη τις ανωτέρω επισημάνσεις του Κλιμακίου, προέβη στην τροποποίηση των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων. Ειδικότερα, προέβη στην τροποποίηση των σχεδίων συμβάσεων: 1) με την επιχείρηση «…..» με προσδιορισμό της απαιτούμενης για την κάλυψη των αναγκών: α) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ... ποσότητας: αα) πετρελαίου κίνησης σε 150.000 λίτρα, αβ) βενζίνης σούπερ σε 15.400 λίτρα, αγ) βενζίνης αμόλυβδης σε 25.000 λίτρα, β) του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων ... ποσότητας: βα) πετρελαίου κίνησης σε 2.500 λίτρα, ββ) βενζίνης αμόλυβδης σε 5.000 λίτρα γ) του ΤΕΦΑΑ ... ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης σε 20.000 λίτρα, δ) του Γενικού Νοσοκομείου ... ποσότητας: δα) βενζίνης αμόλυβδης σε 15.000 λίτρα, δβ) βενζίνης σούπερ σε 1.500 λίτρα, ε) του Ε.Κ.Α.Β. ποσότητας βενζίνης αμόλυβδης σε 42.000 λίτρα και στ) του Ι.Κ.Α. ... ποσότητας βενζίνης αμόλυβδης σε 700 λίτρα, 2) με την επιχείρηση «….» με προσδιορισμό της απαιτούμενης ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών: α) της Ν.Α. ... σε 141.000 λίτρα, β) του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων ... σε 130.000 λίτρα, γ) του Βρεφονηπιακού Σταθμού Εργατικής Εστίας ... σε 21.250 λίτρα, δ) του Ε.Κ.Α.Β. σε 5.000 λίτρα και ε) του Ι.Κ.Α. ... σε 80.000 λίτρα, 3) με την επιχείρηση «…» με προσδιορισμό της απαιτούμενης ποσότητας πετρελαίου κίνησης για την κάλυψη των αναγκών: α) του Γενικού Νοσοκομείου ... σε 231.000 λίτρα, β) των Κέντρων Υγείας ... σε 2.500 λίτρα, 4) με την επιχείρηση «…» ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών: α) των Κέντρων Υγείας ... σε 90.000 λίτρα, β) του Τ.Ε.Ι. ... σε 96.000 λίτρα και 5) με την επιχείρηση «…» ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης για την κάλυψη των αναγκών: α) του Γενικού Νοσοκομείου ... σε 600.000 λίτρα. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή, λαμβάνοντας υπόψη της την επισήμανση του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου προέβη στη διόρθωση των σχεδίων συμβάσεων με τις προαναφερόμενες πέντε επιχειρήσεις με αναγραφή στο άρθρο 7 αυτών (σχεδίων) των εχόντων εν προκειμένω εφαρμογή προεδρικών διαταγμάτων 60/2007 και 118/2007 στη θέση των εκ παραδρομής αναγραφομένων στο ίδιο άρθρο των αρχικώς υποβληθέντων ενώπιον του Κλιμακίου σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων 370/1995 και 394/1996. Έτσι, μετά τις τροποποιήσεις αυτές, δεν καταστρατηγούνται οι κατά νόμο διαδικασίες ανάθεσης και οι αρχές του υγιούς και ελεύθερου ανταγωνισμού, εφόσον ελλείπουν, πλέον, λόγω των γενομένων τροποποιήσεων, οι μη νόμιμοι όροι από τα σχέδια συμβάσεων και δεν κωλύεται, πλέον, η υπογραφή τους λόγω των προαναφερόμενων διαπιστώσεων που έγιναν με την προσβαλλομένη. (...)Ενόψει των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δικαιολογείται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης υπέρ της αναθέτουσας αρχής και η εξ αυτού του λόγου ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης όσον αφορά τις ουσιώδεις πλημμέλειες που εντοπίστηκαν από το Στ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη διαδικασία του ελεγχόμενου διαγωνισμού.