ΣΤΕ/ΕΑ/99/2018
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Προμήθεια ειδών...Καθόσον, επομένως από τη γραμματική διατύπωση της διακήρυξης στο άρθρο 6.2.4.1. του Τεύχους 2 αυτής [...] προκύπτει ότι δεν προβλέπεται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης, απλώς τονίζεται ότι αν δεν προσκομίσουν τα στο εν λόγω άρθρο αναφερόμενα πιστοποιητικά όταν τους ζητηθούν οι διαγωνιζόμενοι θα αποκλειστούν, δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού διαγωνιζόμενου οικονομικού φορέα, αν δεν προσκόμισε τέτοια υπεύθυνη δήλωση. Αν, αντίθετα, ο Αναθέτων Φορέας απέκλειε διαγωνιζόμενο οικονομικό φορέα εξαιτίας μη προσκόμισης τέτοιας υπεύθυνης δήλωσης, η πράξη του αυτή, [...] θα αντ[έ]κειτο στην αρχή της τυπικότητας και της ίσης μεταχείρισης, [...]». Πράγματι, με την προπαρατεθείσα διάταξη του πρώτου εδαφίου του άρθρου 6.2.4.1 της διακήρυξης φαίνεται να θεσπίζεται υποχρέωση του διαγωνιζόμενου όπως προσκομίσει σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας του ζητηθεί τα δικαιολογητικά και στοιχεία που αναφέρονται στις δηλώσεις που έχει υποβάλει κατά τα άρθρα 6.2.2 και 6.2.4 (ΕΕΕΣ) της διακήρυξης και τα οποία απαριθμούνται στο ίδιο άρθρο (6.2.4.1), η δε υποχρέωση αυτή τίθεται επί ποινή αποκλεισμού. Ωστόσο, από την ανωτέρω διάταξη δεν φαίνεται να προκύπτει υποχρέωση περί υποβολής ιδιαίτερης δήλωσης σχετικά με την αποδοχή του όρου αυτού, δεδομένου μάλιστα ότι κατά το άρθρο 6.2.3. της διακήρυξης οι διαγωνιζόμενοι υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση περί πλήρους αποδοχής των όρων του διαγωνισμού και ισχύος της προσφοράς. Ενόψει των ανωτέρω, και δεδομένου ότι η εταιρεία .. πράγματι περιέλαβε στο φάκελο Α της προσφοράς της την από 28-8-2017 υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει ότι έλαβε γνώση όλων των διατυπωμένων στη σχετική διακήρυξη όρων του διαγωνισμού και ότι αποδέχεται αυτούς ανεπιφύλακτα, φαίνεται ότι νομίμως κρίθηκε και κατά τούτο τυπικώς αποδεκτή η προσφορά της και απορρίφθηκε ο σχετικός λόγος της προδικαστικής προσφυγής, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση δεν πιθανολογούνται ως βάσιμα.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/14/2019
Ανάθεση της υπηρεσίας «Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α.:.ζητείται η ανάκληση της 234/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, μη νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «….» και «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι αντί για δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει η κυριότητα των μηχανημάτων, η μεν πρώτη εταιρεία υπέβαλε προτιμολόγια αγοράς δύο εκ των προσφερόμενων για την εκτέλεση της σύμβασης μηχανημάτων, η δε δεύτερη εταιρεία υπέβαλε για όλα τα μηχανήματα μισθωτήρια και προτιμολόγια. Και τούτο διότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν οριζόταν με σαφήνεια αν οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να έχουν την κυριότητα των εν λόγω μηχανημάτων ή αν αρκούσε μόνο η κατοχή αυτών. Επιπλέον, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….», με την αιτιολογία ότι τα ΕΕΕΣ που υπέβαλε για τις δανείζουσες σε αυτήν εμπειρία επιχειρήσεις «….» και «…» δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένα. Και τούτο διότι τα εν λόγω ΕΕΕΣ έφεραν ιδιόχειρες υπογραφές των νόμιμων εκπροσώπων των εταιρειών αυτών, με βεβαίωση του γνησίου τους από ΚΕΠ, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία για την ταυτότητα και την ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών. Επιπροσθέτως, η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται και από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, δεδομένου ότι, αν και στο άρθρο 23 της διακήρυξης (Δικαιολογητικά Κατακύρωσης) αναφέρεται ότι: «Οι απαιτούμενες δηλώσεις ή υπεύθυνες δηλώσεις του παρόντος άρθρου υπογράφονται ψηφιακά από τους έχοντες υποχρέωση προς τούτο», η αναθέτουσα αρχή δέχθηκε ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, υπεύθυνη δήλωση της υπαλλήλου της ανακηρυχθείσας αναδόχου εταιρείας «... Ι.Κ.Ε.», κας …, η οποία δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένη (βλ. το ….2018 έγγραφο του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. … προς την εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.», στο οποίο της ζητούσε να υποβληθεί ψηφιακά υπογεγραμμένη η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 23 της διακήρυξης, την από 30.4.2018 (αρ. πρωτ. ….2018) απάντηση της ανωτέρω εταιρείας, σύμφωνα με την οποία η ως άνω υπάλληλος δεν έχει υποχρέωση να έχει ψηφιακή υπογραφή, η δε υπεύθυνη δήλωσή της έφερε θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της και την 30/8.5.2018 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, με την οποία το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε οριστικά στην εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.»). Τέλος, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι δεν υπέβαλε τα στοιχεία τεκμηρίωσης της εμπειρίας της που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης (συμβάσεις, τιμολόγια, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης). Και τούτο διότι κατά το στάδιο αυτό δεν απαιτούνταν να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά (βλ. τα άρθρα 11 και 16 της διακήρυξης, σύμφωνα με τα οποία κατά το στάδιο αυτό οι υποψήφιοι υποβάλλουν το ΕΕΕΣ, στο οποίο δηλώνουν ότι διαθέτουν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς τα τυπικά προσόντα συμμετοχής που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης, χωρίς να προβλέπεται, επιπλέον, ότι απαιτείται και η υποβολή, κατά τη φάση αυτή, των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων) αλλά η προσκόμιση αυτών απαιτείται κατά το μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με το από 3.8.2018 υπόμνημα, σχετικά με τις ανωτέρω πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. …, τα οποία διεξήγαγαν τον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχοντας την πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα, λαμβανομένης υπόψη της δυσκολίας ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων της διακήρυξης. Εντούτοις και ο λόγος αυτός θα πρέπει ν΄ απορριφθεί, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, καθώς η μη νόμιμη ερμηνεία των σχετικών διατάξεων της διακήρυξης από τα όργανα του ΣΥΔΙΣΑ είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό δύο εκ των τριών υποψηφίων, κατά παράβαση της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν τη σύναψη του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, καθώς η απρόσκοπτη συνέχιση της υγειονομικής ταφής στο ΧΥΤΑ ΠΣ … συνδέεται άμεσα και ουσιωδώς με τη δημόσια υγεία, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. ΕΣ VI Τμ. 691/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης κατά της 234/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ/ΤΜΗΜΑ ΕΒΔΟΜΟ/91/2025
Επισκευές και συντηρήσεις των εγκαταστάσεων κλιματισμού.(...)Λαμβάνοντας τα ανωτέρω υπόψη, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν τυγχάνουν εφαρμογής εν προκειμένω, ήτοι αναφορικά με τις επίμαχες απαιτήσεις της διακήρυξης ως προς το προσωπικό που θα διατεθεί στην υλοποίηση της σύμβασης και δεν ανήκει στον ανάδοχο, οι ρυθμίσεις του άρθρου 78 του ν. 4412/2016 και οι αντίστοιχες του άρθρου 2.2.8 της διακήρυξης «περί δάνειας ικανότητας», καθώς αυτές προϋποθέτουν στήριξη στη δάνεια ικανότητα τρίτου για την ικανοποίηση των εξεταζομένων ως προς το πρόσωπο του προσφέροντος κριτηρίων επιλογής της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (άρθρο 75 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης) ή/και της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας (άρθρο 75 παρ. 4 του ν. 4412/2016 και άρθρο 2.2.6 της διακήρυξης) αυτού και δεν εφαρμόζονται για την κάλυψη των απαιτήσεων και όρων που αποτελούν στοιχεία της τεχνικής προσφοράς του διαγωνιζόμενου. Ως εκ τούτου, δεν απαιτείται η υποβολή χωριστών εντύπων ΕΕΕΣ και δικαιολογητικών κατακύρωσης για το προσωπικό αυτό, ούτε δήλωση στο ΕΕΕΣ που η ίδια υπέβαλε ότι θα στηρίζεται στη δάνεια ικανότητα τρίτων, όπως λανθασμένα υπολαμβάνει η Αναπληρώτρια Επίτροπος. Μετά δε και τις ανωτέρω παραδοχές και εφόσον δεν προβάλλεται άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου με την ασκηθείσα υπέρ της προσφυγής και κατά τους κύρους της προσβαλλόμενης πράξης παρέμβαση λόγου ότι οι εργαζόμενοι με σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών δεν συνιστούν «τρίτους» δανείζοντες τεχνική ικανότητα, αλλά αποτελούν «ίδιους πόρους» του προσφέροντος, ο οποίος αυτοδύναμα θα εκτελέσει τη σύμβαση (βλ. σχετικά ΔΕφΑθ 906/2023 σκ. 8 και Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1045/2022 σκ. 9, αλλά και αντίθετα ΕλΣυν Ολ. 310/2022 σκ. 49, ΣτΕ 107/2018 σκ. 6, ΔΕφΑθ. 826/2024 σκ. 10, ΔΕφΑθ. 236/2019 σκ. 7), και ότι, επομένως, για τον λόγο αυτό, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα του διαγωνισμού ο χαρακτηρισμός των επίμαχων απαιτήσεων είτε ως κριτηρίων τεχνικής ικανότητας είτε ως στοιχείων της τεχνικής προσφοράς των διαγωνιζομένων. Επίσης, παρέλκει η εξέταση των προβαλλόμενων από την αναθέτουσα αρχή λόγων δημοσίου συμφέροντος.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/503/2017
Ελεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης.(..)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων και ελλείψει αντίθετης ειδικότερης νομοθετικής διάταξης κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού στο ΚΗΜΔΗΣ (βλ. το μεταγενέστερο του ως άνω κρίσιμου χρόνου άρθρο 107 παρ. 13 του ν. 4497/2017, ΦΕΚ Α΄ 171/13.11.2017) συνάγεται ότι η υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικού φορέα από τη διαγωνιστική διαδικασία, εάν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, αφορά, στις περιπτώσεις των ανωνύμων εταιρειών, εκτός του διευθύνοντος συμβούλου, και σε όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου αυτών. Από τα προεκτεθέντα παρέπεται ότι και το προβλεπόμενο στο άρθρο 79 του ως άνω νόμου Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης, το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, με τις συνέπειες του ν. 1599/1986, που υποβάλλεται ως προκαταρκτική απόδειξη, προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, και με το οποίο επιβεβαιώνεται ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 73 του ως άνω νόμου, πρέπει να υπογράφεται από όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της συμμετέχουσας στο διαγωνισμό ανώνυμης εταιρείας (..)Κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής αποκλείσθηκε η καταταγείσα στην 1η σειρά μειοδοσίας εταιρεία «....», με μέση έκπτωση 45,82%, με τη νόμιμη αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 το ΤΕΥΔ και ειδικότερα το μέρος VI, τελικές δηλώσεις, έφερε υπογραφές μόνο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της ως άνω εταιρείας και όχι όλων των μελών του διοικητικού της συμβουλίου (βλ. σκέψη 4 της παρούσας)...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης
ΕλΣυν.Τμ.6/693/2018
Εκτέλεση έργου «Ασφαλτοστρώσεις, πλακοστρώσεις πεζοδρομίων,ΚΛΠ :..ζητείται η ανάκληση της 81/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα διαπιστώνει ότι με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με τα κατατεθέντα υπομνήματα, προβάλλονται λόγοι που προσβάλλουν το πρώτο σκέλος της αιτιολογίας της αρνητικής κρίσης του Κλιμακίου (ανωτέρω υπό Α), ενώ δεν πλήττεται το δεύτερο σκέλος της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης Πράξης περί μη έκδοσης απόφασης ανάληψης πολυετούς δημοσιονομικής υποχρέωσης για το έργο (ανωτέρω υπό Β). Δεδομένου δε ότι το διατακτικό της προσβαλλόμενης στηρίζεται αυτοτελώς και στις δύο (2) ως άνω (υπό Α και Β) αιτιολογίες, οι προβαλλόμενοι με την αίτηση λόγοι αλυσιτελώς προβάλλονται, αφού η τυχόν αποδοχή τους δεν θα οδηγούσε σε ανάκληση του συνόλου της 81/2018 Πράξης. Ανεξαρτήτως ωστόσο αυτού, το Τμήμα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο 2), κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαδικασία του επίμαχου διαγωνισμού η εταιρεία «... Α.Τ.Ε.Β.Ε.», όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και βασίμως προβάλλεται με την παρέμβαση αυτής και παρά τα όσα περί του αντιθέτου αβάσιμα υποστηρίζει η αιτούσα. Και τούτο, διότι η από 20.12.2016 υπεύθυνη δήλωση του … ως νομίμου εκπροσώπου της «....», με την οποία δηλώνεται κατά λέξη ότι « ... η εταιρία κατά τη συμμετοχή της στη δημοπρασία της 20.12.2016 ... δεν βρίσκεται σε μια από τις καταστάσεις του άρθρου 22Α της διακήρυξης, …», ήταν σύμφωνη κατά περιεχόμενο με τις απαιτήσεις τόσο του νόμου (άρθρα 73 παρ. 1 και 79 παρ. 2 και 4 του ν. 4412/2016), όσο και της διακήρυξης, που όριζε, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 23.1, ως προς την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ότι «ο εν λόγω οικονομικός φορέας … δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 22 Α …»Δεν ανακαλεί την 81/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/943/2022
«ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ 1 ΤΗΣ … ΑΕ»(...)κατόπιν της καταφατικής δήλωσης στο ΕΕΕΣ της -δανείζουσας ικανότητα στη συμμετέχουσα στον διαγωνισμό εταιρεία … Α.Ε.- εταιρείας … A.E. περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος συνιστάμενου στην επιβολή σε βάρος της από τα όργανα του ΣΕΠΕ, μέσα σε χρονικό διάστημα δύο (2) ετών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφοράς στον υπό κρίση διαγωνισμό, πλέον των τριών (3) πράξεων επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας διαπιστωθείσες στο πλαίσιο, αθροιστικά, τριών ελέγχων και, περαιτέρω, της αρνητικής δήλωσης της ίδιας αναφορικά με τη λήψη επανορθωτικών μέτρων, ο αναθέτων φορέας όφειλε, καθόσον η καταφατική ως άνω δήλωση συνιστά καταφατική δήλωση ως προς τη συνδρομή υποχρεωτικού λόγου αποκλεισμού και δεν υφίσταται περιθώριο τήρησης της διαδικασίας που προδιαγράφεται περί αυτοκάθαρσης, να απαιτήσει από τη συμμετέχουσα εταιρεία … Α.Ε. να προβεί σε αντικατάσταση της τρίτης που παρέχει σε αυτή δάνεια ικανότητα, προκειμένου να παραμείνει στον διαγωνισμό.(...)στο πλαίσιο των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων (καθαριότητας ή/και) φύλαξης, όπως η επίμαχη, κατά την έννοια του λόγου αποκλεισμού περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος συνιστά τέτοιο (παράπτωμα) η περίπτωση γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 68 ν. 3863/2010, είναι αδιάφορο το γεγονός (και αλυσιτελής ο αντίστοιχος ισχυρισμός) ότι οι επιβληθείσες πράξεις του ΣΕΠΕ μπορεί να μην έχουν αποκτήσει τελεσίδικη ισχύ λόγω προσβολής τους με άσκηση προσφυγής, ενώ είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός περί αμφισημίας της διακήρυξης. Ομοίως αδιάφορο είναι άλλωστε και το γεγονός ότι κατά τον χρόνο που καλείται ο συμμετέχων από τον αναθέτοντα φορέα να προβεί σε αντικατάσταση του τρίτου ενδέχεται να μην υφίσταται πλέον ο λόγος αποκλεισμού λόγω παρέλευσης διετίας από την ημερομηνία έκδοσης των πράξεων, δοθέντος ότι, σε κάθε περίπτωση, αυτός συνέτρεχε κατά τον κρίσιμο χρόνο υποβολής της προσφοράς.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.6/824/2019
ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..ζητείται η ανάκληση της 166/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η εταιρεία «...» (μέλος της παρεμβαίνουσας ένωσης) όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη, περί αναπλήρωσης του πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε. με ένορκη βεβαίωση, δεν είχε τεθεί μετά την πρόβλεψη της απαίτησης να προσκομισθεί αυτό, αλλά στο προηγούμενο εδάφιο του σχετικού όρου της διακήρυξης. Και τούτο διότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Το δε αιτούν όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει την αναφερθείσα ως άνω έλλειψη στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της ως άνω εταιρείας και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Τέλος, επισημαίνεται ότι το αιτούν θα μπορούσε οίκοθεν να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω (υπό σκέψη IV B), αν δεν συνέτρεχε ο έτερος (υπό σκέψη VIIΙ A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης.Κατά τούτο, αλυσιτελώς, πέραν του ότι και αβασίμως, υποστηρίζεται από το αιτούν ότι πρέπει να εφαρμοσθεί στην υπό κρίση υπόθεση αφενός η παρ. 7α του άρθρου 43 του ν. 4605/2019, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και πλέον δεν προβλέπεται αντικατάσταση/αναπλήρωση του ως άνω πιστοποιητικού από ένορκη βεβαίωση, και αφετέρου η παρ. 46 του ίδιου ως άνω άρθρου 43, που προβλέπει ότι, μέχρι να καταστεί εφικτή η έκδοση του ως άνω πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε., αυτό αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα και ότι η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (1.4.2019) δεν έχει εκδοθεί πράξη κατακύρωσης. Τούτο διότι η πράξη κατακύρωσης στην ανάδοχο ένωση εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου (30.1.2019), και δεν μπορεί αυτός, όπως αβασίμως υποστηρίζεται, επιλεκτικώς να εφαρμοσθεί, καθώς μία τέτοια ερμηνεία θα αντέβαινε προδήλως στην αρχή της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 166/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν/ΣΤΚλιμ/92/2017
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά μη νόμιμα αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η προσφορά της εταιρείας «….», καθόσον στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν αναφέρθηκε ρητά υποχρέωση υπογραφής του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Έγγραφου Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της, περί μη ύπαρξης σε βάρος τους τελεσίδικης καταδικαστικής απόφασης. Η σχετική διάταξη δε του Εκτελεστικού Κανονισμού 2016/7 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας η αναθέτουσα αρχή έκανε δεκτή την προδικαστική προσφυγή της «….» και απέρριψε την προσφορά της «… αναφέρει ότι κάθε άτομο «ενδέχεται» να πρέπει να υπογράψει το ίδιο Ε.Ε.Ε.Σ., ανάλογα όμως με τους εθνικούς κανόνες δικαίου. Κατά συνέπεια, ελλείψει ρητής πρόβλεψης στο κείμενο της διακήρυξης δεν υφίστατο για το συγκεκριμένο διαγωνισμό υποχρέωση υπογραφής του ως άνω εντύπου Ε.Ε.Ε.Σ. από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ανωτέρω εταιρείας. Άλλωστε και η ίδια η αναθέτουσα αρχή, υιοθετώντας την από 30.1.2017 γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας της, απέρριψε αρχικά την ένσταση της «….», εκδίδοντας την 159/1.2.2017 απόφασή της με την οποία έκανε δεκτή, ως παραδεκτή και σύμφωνη με τους όρους της διακήρυξης, την προσφορά της «….».ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Τμ.VI/1434/2017
ΕΣ/ΤΜ.6/296/2018
Προμήθεια οχημάτων και μηχανημάτων:Αίτηση ανακλήσης της 246/2017 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι το γεγονός ότι το προσκομισθέν από τις εταιρείες ... …. δεν φέρει ψηφιακή υπογραφή από τα λοιπά μέλη του δ.σ. των ως άνω εταιρειών δεν πλήττει, εν προκειμένω, τη νομιμότητα της συμμετοχής των ως άνω εταιρειών στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία. Όπως προέκυψε από τα στοιχεία του φακέλου, η μεν εταιρεία «... Α.Ε.» υπέβαλε, δια του νομίμου εκπροσώπου της, αποσπάσματα ποινικού μητρώου, από τα οποία προκύπτει προσηκόντως η μη καταδίκη των λοιπών μελών του διοικητικού της συμβουλίου για κάποιο από τα αναφερόμενα στην παρ.1 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 αδικήματα, τα δε λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας «Δ.Φ. .......», υπέβαλαν υπεύθυνες δηλώσεις, οι οποίες φέρουν θεώρηση του γνησίου της υπογραφής από αρμόδια αρχή περί μη έκδοσης σε βάρος τους σχετικής καταδικαστικής απόφασης. Ειδικότερα, αφενός το Ε.Ε.Ε.Σ. της εταιρείας «... Α.Ε.» διαβιβάστηκε με τα προαναφερόμενα ποινικά μητρώα, με τα οποία βεβαιώνεται πρωτογενώς η μη συνδρομή του λόγου αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 1 του ιδίου νόμου, πρόκειται άλλωστε για δικαιολογητικά με μείζονα αποδεικτική ισχύ, σε σχέση με το επέχον θέση απλής υπεύθυνης δήλωσης Ε.Ε.Ε.Σ. (πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 142/2012), αφετέρου, το …. της εταιρείας ... ......» υποβλήθηκε με τις προαναφερόμενες υπεύθυνες δηλώσεις των λοιπών μελών του διοικητικού του συμβουλίου, οι οποίες έχουν, υπό τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις, ισοδύναμη με το ως άνω έγγραφο αποδεικτική δύναμη, αφού δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία για την ταυτότητα και ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών (βλ. και προοίμιο του Κανονισμού 2017/6 της Επιτροπής της 5ης Ιανουαρίου 2016). Σε κάθε περίπτωση, η διακήρυξη προβλέπει στο στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης (άρθρο 15), την υποχρεωτική επικαιροποιημένη επανυποβολή των δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη μη συνδρομή λόγων αποκλεισμού από τον διαγωνιζόμενο, ο οποίος ανακηρύχθηκε ανάδοχος και καλείται τελικώς να υπογράψει τη σύμβαση. Ακολούθως, τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης, ήτοι ότι τα προσκομιζόμενα ποινικά μητρώα ημερομηνίας 12.4.2017 και 25.4.2017, δεν είναι επίκαιρα, τα οποία άλλωστε επισυνάπτονται στην με ημερομηνία 7.5.2017 υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας «.... Α.Ε.» είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Επίσης απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός ότι λόγω της μη υποβολής ψηφιακά υπογεγραμμένου ΕΕΕΣ από τα λοιπά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των ως άνω εταιρειών δεν αποδείχθηκε η μη συνδρομή των στοιχείων που δύνανται να οδηγήσουν σε αποκλεισμό των υποψηφίων, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, αφού η διακήρυξη απαιτούσε την ψηφιακή υπογραφή όλων των μελών του διοικητικού συμβουλίου μόνο όσον αφορά τη μη έκδοση τελεσίδικης απόφασης για τους λόγους α΄-στ΄ της παρ.1 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 (βλ Σημείωση υπό παράγραφο ΑΑ1 της Διακήρυξης). Ούτε σε κάθε περίπτωση με βάση την αρχή της τυπικότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και της δεσμευτικότητας των όρων της διακήρυξης, δύναται να θεωρηθεί ότι νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «.... Α.Ε.» και «... ......» κατά το στάδιο αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής, καθόσον, αφενός η προσκόμιση του Ε.Ε.Ε.Σ. ψηφιακά υπογεγραμμένου από όλα τα μέλη του Δ.Σ. για τους σκοπούς της προαπόδειξης ήταν μεν υποχρεωτική κατά την διακήρυξη, που είναι δεσμευτική για την Αναθέτουσα Αρχή, όμως η σχετική πλημμέλεια θεραπεύεται, εν προκειμένω, αφού προσκομίστηκαν, όπως προεκτέθηκε δικαιολογητικά μείζονος αποδεικτικής ισχύος, αφετέρου, σύμφωνα με το άρθρο 11 της διακήρυξης εφόσον προσκομίζονται βεβαιώσεις, οι οποίες χρήζουν διευκρινήσεων, η αναθέτουσα αρχή έχει δεσμία αρμοδιότητα, αν επίκειται αποκλεισμός του υποψηφίου εξ αυτού του λόγου, να τον καλέσει στην υποβολή διευκρινήσεων.Δεν ανακαλεί την 246/2017 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/710/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 30/2022 Πράξης του E΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την 30/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη) έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … Ημαθίας και της αναδόχου ένωσης εργοληπτικών επιχειρήσεων με την επωνυμία «… – …», που αφορά στην εκτέλεση του έργου «Ανάπλαση πλατείας Ελευθερίας Δήμου …»(....)Εν προκειμένω, οι εργοληπτικές επιχειρήσεις-μέλη του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη δήλωσαν ότι διαθέτουν τα εν λόγω πιστοποιητικά του προαναφερόμενου Κεφαλαίου Δ του Μέρους IV, πληρούσες έτσι τις απαιτήσεις της διακήρυξης κατά το στάδιο κατάθεσης των δικαιολογητικών συμμετοχής, ενώ, επιπλέον, στο συγκεντρωτικό έγγραφο που συνοδεύει την προσφορά τους, στο οποίο αναφέρονται τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά συμμετοχής και περιλαμβάνεται πίνακας με δήλωσή τους ότι πληρούν τις απαιτήσεις της Διακήρυξης και ότι διαθέτουν τα απαιτούμενα πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας. Κατόπιν τούτων, ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη ότι για το παραδεκτό της προσφοράς του παρεμβαίνοντος 2ο μειοδότη, ως προς την προαπόδειξη της δυνατότητας προσκόμισης των απαιτούμενων από τη Διακήρυξη πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας, δεν υπήρχε υποχρέωση προσκόμισης των εν λόγω πιστοποιητικών κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών συμμετοχής, απορριπτόμενων όσων περί του αντιθέτου προβάλλονται με την κρινόμενη προσφυγή. Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης.
ΑΕΠΠ/8/2021
Προμήθεια τροφίμων....Συνεπώς, οι διαγωνιζόμενοι οφείλουν να υποβάλουν μόνον τα αξιούμενα από τη διακήρυξη ή από τυχόν άλλη διάταξη, στην οποία αυτή ρητώς και ειδικώς παραπέμπει, δικαιολογητικά και στοιχεία για την απόδειξη ιδιοτήτων ή γεγονότων κρίσιμων για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, η δε αναθέτουσα αρχή, δεν δύναται να προβεί σε αποκλεισμό διαγωνιζομένου από τη διαγωνιστική διαδικασία, λόγω μη προσκομίσεως διαφορετικών ή και επί πλέον από τα προβλεπόμενα δικαιολογητικών συμμετοχής (ΣΤΕ 2723/2018, ΕΑ 382/2015 5μ., 53, 19/2011, πρβλ. ΣτΕ 3703/2010, 1329, 1616, 1619/2008). Ακόμη όμως και στη περίπτωση που ήθελε υποτεθεί υποχρέωση των υποψηφίων αναδόχων, εν προκειμένω, να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση όπου να δηλώνουν ότι δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παραγράφου 2γ' του άρθρου 73 του Ν.4412/2016, θα πρέπει Αριθμός Απόφασης 8 / 2021 14 να γίνει δεκτό ότι τοιαύτη υποχρέωση δεν προκύπτει ρητά και χωρίς αμφισημία, πολλώ δε μάλλον που εκ της πλήρωσης της προϋπόθεσης μη απασχόλησης προσωπικού συνάγεται και η μη δυνατότητα επιβολής των ως άνω κυρώσεων και προστίμων, αφού τοιαύτη καθίσταται άνευ αντικειμένου. Προσέτι, ως γίνεται παγίως δεκτό, ασάφειες ή πλημμέλειες των εγγράφων της σύμβασης δεν μπορούν να ερμηνεύονται εις βάρος του καλόπιστου συμμετέχοντα, κατά παράβαση των αρχών του ανταγωνισμού και της παροχής ίσων ευκαιριών (ΕΑ ΣτΕ 423/2011, 424/2011, 425/2011) και τούτο διότι, εάν η αναθέτουσα αρχή επιθυμούσε πράγματι εν προκειμένω να δηλώνουν οι συμμετέχοντες στην Υπεύθυνη Δήλωση ότι δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παραγράφου 2γ' του άρθρου 73 του Ν.4412/2016, όφειλε να εκφραστεί σαφέστερα (ΕφΑΘ 1959/1970 Αρμ. 1970 σελ. 1111, ΕφΘεσ 501/1987 ΕΔημΕργ 1990/1, σελ. 84). Συνεπεία των ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι μη νομίμως απερρίφθη η προσφορά της προσφεύγουσας, λαμβανομένου δε υπόψη ότι, στα πλαίσια της αρχής της τυπικότητας και της διαφάνειας, οι διαγωνιζόμενοι οφείλουν να υποβάλουν μόνο τα αξιούμενα από τη διακήρυξη ή από τυχόν άλλη διάταξη, στην οποία αυτή ρητώς παραπέμπει, δικαιολογητικά και στοιχεία (πρβλ. ΣτΕ 5022/2012), εφόσον, όμως, υφίσταται ρητός και σαφής όρος και όχι εκ των υστέρων και κατά την αξιολόγηση το πρώτον ερμηνεία της διακήρυξης με τρόπο ώστε να εισάγονται όροι αποκλεισμού και υποχρεώσεις των προσφερόντων, οι οποίες δεν προέκυπταν με σαφήνεια από την ίδια τη διακήρυξη, καθόσον, σύμφωνα με τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα, κατ’ ουδένα τρόπο δε συνάγεται εκ της προσφεύγουσας μη τήρηση όρου της οικείας διακήρυξης ή μη προσκόμιση προβλεπόμενου ως απαιτούμενου, αναγκαίου ή κατάλληλου για την αξιολόγηση των δικαιολογητικών κατακύρωσης εγγράφου. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, ενδεχόμενη διαπιστωθείσα ασάφεια των δηλωθέντων εν προκειμένω από την προσφεύγουσα στην υποβληθείσα από πλευράς της ως δικαιολογητικό κατακύρωσης Υπεύθυνη Δήλωση είναι δεκτική διευκρινήσεως και θεραπείας βάσει των διατάξεων του άρθρου 102 του Ν. 4412/2016 και των οικείων όρων της υπόψη διακήρυξης. Τούτων δοθέντων, ο λόγος της προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός ως νόμω και ουσία βάσιμος και συνεπώς το αίτημα της προσφεύγουσας να γίνει δεκτό.