Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης 848/2018 της Οικονομικής Επιτροπής, η οποία ενέκρινε τη συμμετοχή μιας άλλης εταιρείας στον διαγωνισμό (φάση αποσφράγισης οικονομικών προσφορών). Το αντικείμενο της σύμβασης αποτελεί η παροχή υπηρεσιών «......................................» με ενδεικτικό προϋπολογισμό 267.031,57€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η άλλη εταιρεία παραβίασε τη Διακήρυξη και το Ν.4412/2016, καθώς αναρτήθηκε η οικονομική της προσφορά με ορατές τιμές στον ηλεκτρονικό φάκελο «Τεχνική Προσφορά», γεγονός που θα έπρεπε να οδηγήσει σε απόρριψή της. Επιπλέον, ζήτησε τη λήψη προσωρινών μέτρων (αναστολή εκτέλεσης της προσβαλλομένης πράξης), τα οποία έγιναν δεκτά προσωρινά με απόφαση Α12/2019.

Υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης, αποτελούσα το ultimum refugium για την επίτευξη του επιδιωκόμενου με αυτήν αποτελέσματος, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί καθεαυτή να επιφέρει μεταβίβαση αρμοδιότητας από τον ένα συμβαλλόμενο φορέα στον αντισυμβαλλόμενό του, παρά μόνο αν υφίσταται ήδη σχετική νομοθετική πρόβλεψη προς τούτο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η προγραμματική σύμβαση θα μετατρεπόταν σε εργαλείο παράκαμψης των αναγκαστικού δικαίου νομοθετικών διατάξεων περί αρμοδιότητας. Εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, η εκπόνηση της μελέτης νέου κτιρίου φαρμακευτικών εργαστηρίων στην 441 ΑΒΥΥ στο στρατόπεδο ... υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και όχι της Περιφέρειας ... Και ναι μεν στους τομείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα των Περιφερειών περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η υγεία (βλ. ανωτέρω, σκέψη ΙΙ), όμως ειδικά η εκπόνηση και χρηματοδότηση μελέτης κτιρίου φαρμακευτικών εργαστηρίων, το οποίο θα κατασκευαστεί εντός στρατοπέδου (αρμοδιότητας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας), ούτε προβλέπεται ρητά στις περιπτώσεις 1-23 του άρθρου 186 ΙΙ. Ζ. του ν. 3852/2010, στις οποίες εξειδικεύονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες που υπάγονται στον τομέα της υγείας και ανήκουν στις Περιφέρειες, ούτε είναι συναφής με καμία από τις περιπτώσεις αυτές, οι οποίες αφορούν ενδεικτικά τη χορήγηση και ανάκληση αδειών άσκησης επαγγελμάτων υγείας, την επιβολή σχετικών κυρώσεων, την εποπτεία Ιατρικών, Οδοντιατρικών και Φαρμακευτικών Συλλόγων της Περιφέρειας και τη διενέργεια υγειονομικών ελέγχων...

Η προσφεύγουσα Κοινοπραξία «Αστική Κατασκευαστική Ανώνυμη Εταιρεία - Αυγέρης Λάζαρος» ζητεί την ακύρωση της υπ’ αριθμ. ***** απόφασης της αναθέτουσας αρχής, με την οποία αποφασίστηκε η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής της στον διαγωνισμό για το έργο «*****» (προϋπολογισμός 549.129,03 € μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Το αδίκημα έγκειται στη μη νόμιμη και αόριστη αιτιολόγηση της κατάπτωσης, καθώς η απόφαση παραπέμπει σε άσχετες διατάξεις (άρθρο 71 Ν.4412/2016) χωρίς να εξειδικεύει τους λόγους. Επιπλέον, η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η αναθέτουσα αρχή παραβίασε τις διαδικαστικές υποχρεώσεις της, όπως η αυτεπάγγελτη αναζήτηση του πιστοποιητικού μη αναστολής επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω της πλατφόρμας της ΑΑΔΕ.

Ο προσφέρονας με την προδικαστική προσφυγή αίτησε την ακύρωση της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της αναθέτουσας αρχής, η οποία τον απέκλεισε στο στάδιο δικαιολογητικών κατακύρωσης του διαγωνισμού για την 'ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ'. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά προμήθεια με εκτιμώμενη συνολική αξία 287.060,03 ευρώ άνευ ΦΠΑ και επιμέρους αξία 14.128,66 ευρώ. Ο προσφέρονας υποστήριξε ότι η αναθέτουσα αρχή παραβίασε τις διαδικαστικές διατάξεις του νόμου, καθώς απέρριψε τα δικαιολογητικά κατακύρωσης που υπέβαλε μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος του ΕΣΗΔΗΣ αντί μέσω της ειδικής φόρμας, και ότι δεν τον κάλεσε για διευκρινίσεις. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι η αναθέτουσα όφειλε να του δώσει δεύτερη προθεσμία για υποβολή των δικαιολογητικών. Η απόφαση δέχτηκε την προσφυγή και ακύρωσε την απόφαση αποκλεισμού, διατάσσοντας και την επιστροφή του παραβόλου.

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης κατακύρωσης του διαγωνισμού για την προμήθεια ιατρικών γαζών προς τη παρεμβαίνουσα εταιρεία, ισχυριζόμενη ότι η τελευταία δεν προσέφερε πλήρη και σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού δικαιολογητικά κατακύρωσης, ειδικά ως προς τα πιστοποιητικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητάς της κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς. Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την προμήθεια ιατρικών γαζών, συγκεκριμένα για τα είδη «ΓΑΖΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΗ ΜΗ ΑΚΤΙΝΟΣΚ. 10X10 cm ΔΙΠΛ. 8 PLY» και «ΚΟΜΠΡΕΣΣΑ ΑΠΛΗ ΓΑΖΑΣ ΓΕΜΙΣΤΗ ΜΕ ΒΑΜΒΑΚΙ 10X20cm», με συνολικό προϋπολογισμό 138.363,75 € συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Η προσφυγή υποστηρίζει ότι η αναθέτουσα αρχή παραβίασε τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και της τυπικότητας, καθώς δεν τηρήθηκαν οι διαδικαστικές προϋποθέσεις για τη συμπλήρωση των ελλειπόντων δικαιολογητικών.

Υλοποίηση μελέτης:..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η Περιφέρεια ... έχει, δυνάμει του άρθρου 186 ΙΙ. περιπτ. ΣΤ. του ν. 3852/2010, συντρέχουσα με το Δημόσιο (εν προκειμένω, Υπουργείο ...) αρμοδιότητα εκπόνησης μελέτης για την κατασκευή του Νέου Κτιρίου Φαρμακευτικών Εργαστηρίων (ΦΕ) στην 441 ΑΒΥΥ στο στρατόπεδο ...», δοθέντος ότι το προς μελέτη κτίριο ευρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας, ενώ, περαιτέρω, η κατασκευή και λειτουργία του προδήλως κατατείνει στην  εξυπηρέτηση αναγκών των πολιτών της Περιφέρειας, ήτοι σε βελτιστοποιημένες ιατρικές υπηρεσίες από τα ... Νοσοκομεία της ..., στα οποία έχουν πρόσβαση δυνάμει της Υ4α/οικ.18421/11 κοινής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Συνεπώς, νομίμως προβαίνει η Περιφέρεια στη σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο ... για την εκπόνηση της ανωτέρω μελέτης, η οποία έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Εκτελεστέων Έργων της, έτους 2018.Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν έχει αναδειχθεί έτερος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να αναθεωρηθεί η 120/2019 απόφαση του VI Τμήματος, ακολούθως δε να ανακληθεί η 43/2018 πράξη της Επιτρόπου της 15ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.Αναθεωρεί την 120/2019 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Βλάβες στα έργα -Αναγνώριση αποζημίωσης. Νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες εργασίες στην ως άνω εταιρεία κατ’ εφαρμογή του άρθρου 58 του ν. 3669/2008, διότι πληρούνται οι ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις της διάταξης αυτής. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει βλάβη στο έργο της κατασκευής κυττάρων υποδοχής απορριμμάτων του Χ.Υ.Τ.Α., το οποίο δεν έχει οριστικά παραληφθεί και εκτελείται στο πλαίσιο της σχετικής σύμβασης, όπως αυτή έχει παραταθεί και ισχύει έως το κρίσιμο χρονικό σημείο. Η βλάβη αυτή του έργου, συνιστάμενη αφενός σε σοβαρά προβλήματα ευστάθειας των κυττάρων υποδοχής απορριμμάτων του Χ.Υ.Τ.Α., αφετέρου στη διακινδύνευση πρόκλησης περιβαλλοντικής καταστροφής σε ενδεχόμενη διαφυγή των απορριμματικών στραγγισμάτων (βλάβη διακινδύνευσης), οφείλεται, σύμφωνα με το οικείο πρωτόκολλο διαπίστωσης βλαβών και τις σχετικές αυτοψίες των αρμοδίων οργάνων που δεν αμφισβητεί η διαφωνούσα Επίτροπος, σε ακραίας έντασης και έκτασης καιρικά φαινόμενα, τα οποία η ανάδοχος εταιρεία αδυνατούσε να προβλέψει και να αποτρέψει. Συντρέχει ως εκ τούτου λόγος ανωτέρας βίας που απαλλάσσει την ανάδοχο από οιαδήποτε ευθύνη. Περαιτέρω, τηρήθηκε η ειδική διοικητική διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 58 του ν. 3669/2008 (αίτηση της αναδόχου για διαπίστωση ζημιών, αυτοψία της αρμόδιας υπηρεσίας, σύνταξη πρωτοκόλλου διαπίστωσης βλαβών από την ειδικά προς τούτο συσταθείσα Επιτροπή του φορέα, έγκριση του πρωτοκόλλου από το φορέα). Κατά συνέπεια δεν απαιτείτο η σύναψη σύμβασης για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών αποκατάστασης βλαβών, ενώ δεν μπορεί για το λόγο αυτό να τεθεί ζήτημα προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας. Νόμιμη δαπάνη.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1. Νομίμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον οικονομικό φορέα «.........». Και τούτο, διότι, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙΑ της παρούσας, από την οικεία πρόσκληση προς διαπραγμάτευση δεν προέκυπτε κατά τρόπο αδιαμφισβήτητο η υποχρέωση των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων να υποβάλουν, ηλεκτρονικά, αντίγραφα επικυρωμένων πιστοποιητικών συμμόρφωσης στα πρότυπα EN ISO 9001 και EN ISO 14001, τα οποία στην ειδικότερη περίπτωση της ως άνω εταιρείας έχουν εκδοθεί από φορέα πιστοποίησης που έχει διαπιστευθεί από το ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης» (δ.τ. Ε.ΣΥ.Δ.), το οποίο αποτελεί τον Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης κατά την έννοια των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 (L 218/30) (βλ. σχετ. ν.4468/2017, Α΄ 61, καθώς και τον αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Ε.Σ.Υ.Δ. κατάλογο διαπιστευμένων φορέων και εργαστηρίων), παράλληλα δε η γνησιότητα αυτών μπορούσε να εξακριβωθεί με την απλή αναζήτηση αυτών στη δωρεάν και ευχερώς προσβάσιμη βάση δεδομένων του φορέα πιστοποίησης. Υπό τις περιστάσεις συνεπώς της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, προεχόντως δε λόγω της ως άνω ασάφειας της οικείας πρόσκλησης προς διαπραγμάτευση, η οποία ενισχύεται, αφενός εκ του ότι, κατά τα ρητώς προβλεπόμενα στην πρόσκληση, οι οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν ηλεκτρονικά αντίγραφο της εγγυητικής επιστολής καλούνταν να προσκομίσουν εντός τριημέρου από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών μόνο το πρωτότυπο αυτής, αφετέρου εκ του γεγονότος ότι τρεις εκ των έξι συμμετασχόντων υπέβαλαν ηλεκτρονικά αντίγραφα των επίμαχων πιστοποιητικών, τα οποία δεν έφεραν θεώρηση από τις υπηρεσίες και τους φορείς της περίπτωσης α΄ του άρθρου 1 του ν.4250/2014, ούτε επικύρωση από δικηγόρο, η αναθέτουσα αρχή, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της αναλογικότητας, δεν έλαβε υπόψη τα έγγραφα που προσκόμισε στις 20.4.2018 ο ως άνω οικονομικός φορέας. Συνακόλουθα, ορθώς κατ’ αποτέλεσμα κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στον οικονομικό φορέα «.........», ο οποίος αρχικώς είχε καταταγεί δεύτερος στη σειρά μειοδοσίας.2. Περαιτέρω, αναφορικά με το θέμα της ύπαρξης ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, διαπιστώνεται ότι η συγγενική σχέση μεταξύ του Προέδρου του Δ.Σ. του οικονομικού φορέα «........ Α.Ε.», ο οποίος είχε αρχικώς καταταγεί πρώτος στη σειρά μειοδοσίας, και του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων της Δ.Τ.Ε. Π.Ε. ........, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, κληρώθηκε και ως μέλος της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, εμπίπτει στο υποκειμενικό πεδίο της παρ. 3 του άρθρου 24 του ν.4412/2016. Διαπιστώνεται, περαιτέρω, το μεν ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας στο σχετικό χωρίο του ΤΕΥΔ περί ύπαρξης ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων απάντησε αρνητικά, το δε ότι ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός διεξήχθη στις 15.3.2018 και ο ως άνω Προϊστάμενος υπέβαλε μετά την πάροδο δεκαεννέα (19) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών, συγκεκριμένα στις 3.4.2018, ενώπιον της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού υπεύθυνη δήλωση. Επιπροσθέτως, ότι η πλειοψηφούσα γνώμη της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, η οποία υιοθετήθηκε από την Οικονομική Επιτροπή, και, ως εκ τούτου, συνιστά την διατυπωθείσα εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής κρίση ως προς τη μη ύπαρξη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, βασίστηκε στην υπεύθυνη δήλωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, χωρίς περαιτέρω αιτιολογία. Συνεκτιμωμένων των προεκτεθέντων, κρίνεται ότι ορθώς, κατ’ αποτέλεσμα, αποκλείστηκε ο οικονομικός φορέας «........ Α.Ε.» εξ αυτού του λόγου. Ειδικότερα, πέραν του ότι η αναθέτουσα αρχή δεν εξέτασε, και, ως εκ τούτου, δεν συνεκτίμησε το γεγονός ότι ο ανωτέρω δήλωσε στο οικείο χωρίο του ΤΕΥΔ ότι δεν υφίσταται κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων, παραβιάζοντας κατά τούτο την υποχρέωσή της να ελέγχει αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του στοιχείου ζ΄ της παρ. 4 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 (πρβ. προπαρατεθείσα απόφ. Γ.Δ. Τ-292/15 σκ. 119), παραβίασε το καθήκον της να προβεί σε αιτιολογημένη, βάσει συγκεκριμένων στοιχείων και παραμέτρων, κρίση ως προς την ύπαρξη ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων. Αντίθετα, από τα διαλαμβανόμενα στο επίμαχο Πρακτικό της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού, προκύπτει ότι ουδόλως εκτιμήθηκε αν συγκεκριμένες παράμετροι της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως επί παραδείγματι η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, καθώς και η όλως συνοπτική περιγραφή των προς εκτέλεση εργασιών στην οικεία Τεχνική Περιγραφή, παρέχουν πλεονέκτημα στον εν λόγω οικονομικό φορέα. Επιπροσθέτως, η κρίση της Επιτροπής ως προς το μη αποκλεισμό του εν λόγω οικονομικού φορέα βασίζεται, αφενός στα όσα αναφέρονται στην υπεύθυνη δήλωση του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, αφετέρου στο ότι «δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί ότι η κατάσταση αυτή οδήγησε σε στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των διαγωνιζομένων» (πρβ. προπαρατεθείσα απόφ. Γ.Δ. Τ-292/15 σκ. 129- επ.). Από το σύνολο των προεκτεθέντων προκύπτει ότι, υπό τις περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης, η αναθέτουσα αρχή, παραλείποντας να προβεί σε πραγματικό έλεγχο ως προς τη στοιχειοθέτηση ή μη στο πρόσωπο του εν λόγω οικονομικού φορέα μη επιτρεπτής κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, συνακόλουθα παραλείποντας να διεξαγάγει έρευνα, προκειμένου να αποδείξει μετά βεβαιότητας ότι η συμμετοχή του ως άνω Προϊσταμένου στη διαδικασία κατάρτισης των τευχών δημοπράτησης δεν συνεπαγόταν σύγκρουση συμφερόντων, υπέπεσε σε πλημμέλεια, αφού τίθεται εν αμβιβόλω η διασφάλιση των αρχών  της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των συμμετασχόντων, αλλά, και της διασφάλισης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Συνεπώς, υπό τις περιστάσεις της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας κρίνεται ότι ο αποκλεισμός του οικονομικού φορέα «........ Α.Ε.», ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, στο σχετικό χωρίο του ΤΕΥΔ απάντησε αρνητικά ως προς την ύπαρξη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, συνιστούσε αναγκαίο και πρόσφορο μέτρο, αφού, συνεκτιμώμενου του επείγοντος χαρακτήρα της εκτέλεσης των δημοπρατηθεισών εργασιών και του χρόνου διαπίστωσης της συγγενικής σχέσης μεταξύ του Προέδρου του Δ.Σ. του προαναφερθέντος οικονομικού φορέα και του Προϊσταμένου του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, ήτοι μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών, δεν ήταν δυνατή η λήψη οιουδήποτε προληπτικού μέτρου.VΙ. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποληθέντος σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, με την επισήμανση, όμως, ότι, πριν από την υπογραφή του, θα πρέπει, ενόψει της κατάργησης, με την ΠΝΠ της 29.6.2018 (Α΄115), του μειωμένου συντελεστή Φ.Π.Α., μεταξύ άλλων, και για τα νησιά