ΑΕΠΠ/1258/2021
Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές
Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της διακήρυξης της δημόσιας σύμβασης με αντικείμενο «Συντήρηση – καθαρισμός και επισκευή φρεατίων υδροσυλλογής και συνδετηρίων αγωγών», εκτιμώμενης αξίας 5.170.967,74 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), επικαλούμενος παράνομη χαρακτηρισμό της ως σύμβασης έργου αντί υπηρεσιών. Κύρια σημεία: (α) Το μεγαλύτερο μέρος του αντικειμένου (66,18% των δαπανών) αφορά καθαρισμούς, αποφράξεις και έκτακτες επεμβάσεις, όχι τεχνικό έργο, (β) Παράλειψη υποχρεωτικής σύμφωνης γνώμης Τεχνικού Συμβουλίου κατ’ άρθρο 4 παρ. 7 Ν.4412/2016, (γ) Αντίστοιχη παράβαση οδηγεί σε λανθασμένο καθεστώς συμμετοχής (άρθρα 21.1, 22Β-22Δ της διακήρυξης). Η ΑΕΠΠ δέχτηκε την προσφυγή, ακύρωσε τη διακήρυξη και ενέκρινε επιστροφή του παραβόλου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/101/2016
Εργασίες κατασκευής – επισκευής φρεατίων υδροσυλλογής και αγωγών ομβρίων:Με δεδομένα αυτά, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα αυτής
ΕΣ/ΚΛ.Ε/517/2017
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Αττικής «Κατασκευή αγωγών ομβρίων και φρεατίων υδροσυλλογής στην οδό Γλαύκωνος στο Δήμο Αθηναίων», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 800.000,00 ευρώ με ΦΠΑ(....)Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, εφόσον προσκομισθεί στο στάδιο επικαιροποίησης των δικαιολογητικών κατακύρωσης πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου ότι ο προσωρινός μειοδότης δεν έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης...Επισημαίνεται ότι από προφανή παραδρομή αναφέρεται στη σελ. 3 του σχεδίου σύμβασης ως κατακυρωτική απόφαση η 2788/25.10.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής αντί της ορθής 2788/25.10.2017.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου της Περιφέρειας Αττικής «Κατασκευή αγωγών ομβρίων και φρεατίων υδροσυλλογής στην οδό Γλαύκωνος στο Δήμο Αθηναίων», υπό τα ανωτέρω οριζόμενα στο σκεπτικό.
ΑΕΠΠ/1362/2019
Η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά την ακύρωση της απόφασης 2455/2019 της Οικονομικής Επιτροπής και της ΟΡΘΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ αυτής, καθώς και του Πρακτικού 1ου της Επιτροπής Διαγωνισμού, διότι θεωρεί ότι η προσφορά της εταιρείας "ΕΡΓΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΤΕ", με ποσοστό έκπτωσης 58,35%, είναι ασυνήθιστα χαμηλή και έπρεπε να ζητηθεί αιτιολόγηση της. Επίσης, υποστηρίζει ότι το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) του εκμισθωτή δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένο. Το αντικείμενο της σύμβασης είναι η συστηματική συντήρηση-ανακατασκευή της επιφάνειας κυκλοφορίας των οδικών αξόνων Λ. Συγγρού, Λ. Πειραιώς, Βασ. Σοφίας, Φειδιπίδου & Μεσογείων αρμοδιότητας Δ.ΔΙ.Μ.Υ. Περιφέρειας Αττικής, η αντιμετώπιση αστοχιών, η αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης, η συντήρηση και βελτίωση της οριζόντιας σήμανσης, η τροποποίηση της στάθμης φρεατίων, ο καθαρισμός φρεατίων υδροσυλλογής και αγωγών, καθώς και η συμπλήρωση πλακοστρώσεων όπου απαιτείται.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1538/2014
Τεχνικά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. II σκέψη, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι η σύναψη της σύμβασης και η εκτέλεση έστω και μερικών εργασιών αυτής πριν από την αποστολή του φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς προσυμβατικό έλεγχο κατέστησαν την αρμοδία Επίτροπο της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ... κατά χρόνο αναρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας της σύμβασης αυτής, όπως ορθώς κρίθηκε και με την προσβαλλόμενη απόφαση, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος. Περαιτέρω, όμως, το Τμήμα άγεται, κατά πλειοψηφία, στην κρίση, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων και σχημάτισαν την πεπλανημένη, πλην όμως συγγνωστή, πεποίθηση ότι α) δεν ήταν απαραίτητη η υποβολή του σχεδίου της ανωτέρω σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθόσον είχε ήδη προηγηθεί η θετική κρίση αυτού, με την 22/2011 πράξη του τότε Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ...., κατόπιν της αποστολής του οικείου σχεδίου σύμβασης με την τότε αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία «.....» και β) νομίμως προχώρησαν στην εκτέλεση τμήματος των προβλεπόμενων από τη μελέτη εργασιών (αγωγών αποχέτευσης ομβρίων & φρεατίων υδροσυλλογής), ήτοι των απολύτως αναγκαίων και στο μικρότερο κατά το δυνατόν ποσοστό, δεδομένου ότι πρόκειται για έργο αντιπλημμυρικό σε μια ιδιαιτέρως ευαίσθητη περιοχή που επλήγη από τις πυρκαγιές του 2007, ως εκ τούτου οι προπαρασκευαστικές αυτές εργασίες συντελούσαν στην αποφυγή του κινδύνου εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων από τις βροχοπτώσεις του επερχόμενου χειμώνα.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση του Δήμου ... πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 22/2014 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δεδομένου ότι δε συντρέχει άλλος νόμιμος διακωλυτικός λόγος, να υπογραφεί το οικείο σχέδιο σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/3677/2009
Αντικαταστάση υπόγειων αγωγών..ζητείται η ανάκληση της 504/2009 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μετά την επισυμβάσα ορθή επανάληψη, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, του άρθρου 21.1 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, διευρύνθηκε ο αριθμός των εν δυνάμει υποψηφίων εργοληπτικών επιχειρήσεων και των αντιστοίχων με αυτές που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον απέκτησαν το πρώτον δικαίωμα να συμμετάσχουν στη δημοπρασία, εκτός των εργοληπτών κατηγορίας ηλεκτρομηχανολογικών έργων, και μεμονωμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.Ε.Π. στην κατηγορία των υδραυλικών έργων. Επομένως, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να αποστείλει εκ νέου προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τροποποιηθείσα, ως προς τον ως άνω ουσιώδη όρο, προκήρυξη, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του. Με την υπό κρίση ανακλητική αίτηση προβάλλεται υπό του αιτούντος ότι από τις διέπουσες το διαγωνισμό διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 3669/2008 και της Δ17α/08/35/ΦΝ430 (ΦΕΚ Β΄469) υπουργικής απόφασης περί επανακαθορισμού προϋπολογισμού έργων που επιτρέπεται να αναλάβουν εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.ΕΠ., σε συνδυασμό με τον προϋπολογισμό μελέτης του ελεγχόμενου έργου, προέκυπτε εξαρχής και χωρίς την ανάγκη ρητής διατύπωσης στη διακήρυξη η δυνατότητα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία μεμονωμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων κατηγορίας υδραυλικών έργων, ενόψει, μάλιστα, του ότι, όπως ορίζεται στην Δ15/10666/18.07.1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., όταν δημοπρατούνται έργα που αφορούν εξωτερικά άρδευσης, όπως εν προκειμένω, καλούνται υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στις κατηγορίες τόσο των ηλεκτρομηχανολογικών όσο και των υδραυλικών έργων, καθόσον οι εργασίες αυτές αποτελούν κοινό αντικείμενο των εν λόγω κατηγοριών, και ως εκ τούτου με την ορθή επανάληψη του άρθρου 21.1. δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς ο σχετικός όρος της διακήρυξης, αλλά, απλώς, αποσαφηνίσθηκε το περιεχόμενό του. Ο ισχυρισμός αυτός στερείται ερείσματος και βασιμότητας καθόσον από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτουν οι τάξεις, στις οποίες κατατάσσονται οι μετέχοντες σε δημοπρασία για την εκτέλεση δημόσιου έργου εργολήπτες, βάσει του αναλυτικού προϋπολογισμού αυτού, στην περίπτωση που το έργο περιλαμβάνει εργασίες περισσότερων κατηγοριών και όχι οι κατηγορίες έργων, για τις οποίες εγγράφονται στο Μ.Ε.ΕΠ. οι εργοληπτικές επιχειρήσεις, ανάλογα με τη στελέχωσή τους. Περαιτέρω, στον προϋπολογισμό μελέτης που εκτίθεται στο κατ’ ορθή επανάληψη εκδοθέν και δημοσιευθέν σε εθνικό επίπεδο άρθρο (21.1) της διακήρυξης αναφέρεται για πρώτη φορά αναλυτικά κάθε κατηγορία εργασιών του ελεγχόμενου έργου με το αντίστοιχο τμήμα της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εις τρόπον ώστε να καθίσταται εντεύθεν δυνατός ο προσδιορισμός των δικαιούμενων να υποβάλουν προσφορά εργοληπτικών επιχειρήσεων, αυτός όμως ο προϋπολογισμός μελέτης δεν αποτυπώνεται ρητά ούτε μπορεί να συναχθεί κατά τα επί μέρους στοιχεία του από τις διατάξεις της αρχικώς δημοσιευθείσας διακήρυξης, εφόσον δι’ αυτής ταυτίζεται κατά περιεχόμενο με τον συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Τέλος, η προμνησθείσα Δ15/10666/1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., την οποία επικαλείται το αιτούν Υπουργείο, αφορά σε διαφορετικό του κρινόμενου ζήτημα και δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα του προβληθέντος ισχυρισμού του. Ωστόσο, δεδομένου ότι αφενός η ορθή επανάληψη (ως προς το άρθρο 21) της διακήρυξης του διαγωνισμού δημοσιεύθηκε, κατά τα ανωτέρω, προσηκόντως στον ελληνικό τύπο, αφετέρου δε, προσήλθαν και υπέβαλαν τελικώς προσφορές δέκα επτά (17) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, εκ των οποίων η μία αλλοδαπή, αριθμός ικανός, ενόψει και του αντικειμένου του διενεργηθέντος διαγωνισμού, να εξασφαλίσει την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η παράβαση των προβλεπομένων στο νόμο και στη διακήρυξη κανόνων δημοσιότητας οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της κρινόμενης αίτησης...Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 504/2009 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.4/47/2017
Συμφωνητικό εξώδικου συμβιβασμού (για παροχή υπηρεσιών καθαριότητας) :ζητείται παραδεκτώς ανάκληση της 109/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα:Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από όσα ορθώς δέχθηκε το Κλιμάκιο με την 109/2017 πράξη του. Ειδικότερα, ως προς τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με την αίτηση ανάκλησης, κρίνει τα εξής: Απορριπτέος τυγχάνει ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι νομίμως προσέφυγε σε επέκταση της αρχικής σύμβασης εν όψει των αναγκών καθαριότητας των νέων χώρων Μ.Α.Φ. και Τ.Ε.Π. και της προβλεπόμενης στο άρθρο 24 παρ. 4 του π.δ. 394/1996 δυνατότητας τροποποίησης της αρχικής σύμβασης διότι: α) Οι ανάγκες καθαριότητας των συγκεκριμένων χώρων είναι πάγιες, συνεπώς προβλέψιμες και δεν αποδεικνύεται ότι το αιτούν κατέβαλε την ενδεδειγμένη επιμέλεια για την έγκαιρη νόμιμη ανάθεση της καθαριότητάς τους, εν όψει και του συμφωνηθέντος χρόνου παράδοσης αυτών και β) τα συμβαλλόμενα μέρη δεν μπορούσαν να προβούν, κατ΄επίκληση της ανωτέρω διάταξης, με νεότερη κοινή συμφωνία τους σε τροποποίηση των ουσιωδών όρων της διακήρυξης και της σύμφωνης με αυτούς οικείας σύμβασης, που προσδιορίζουν το φυσικό και οικονομικό συμβατικό αντικείμενο, επιφέροντας δια της τροποποιήσεως την επέκτασή του, όπως συνέβη εν προκειμένω. Αβασίμως υποστηρίζει περαιτέρω το αιτούν ότι ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν μπορούσε να ελέγξει παρεπιμπτόντως τη νομιμότητα της 201/13.3.2003 απόφασης του Δ.Σ του Νοσοκομείου δεδομένου ότι, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει δεκτά ανωτέρω στη σκέψη IΙΙ, αυτή ασκεί ουσιώδη επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης δαπάνης. Ομοίως, ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ για το οποίο το Νοσοκομείο μπορούσε να προβεί σε απευθείας ανάθεση χωρίς να συντρέχουν οι ειδικές προϋποθέσεις του ν. 2286/1995 αβασίμως προβάλλεται και πρέπει να απορριφθεί, διότι αιτία έκδοσης των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων είναι ο εξώδικος συμβιβασμός, σύμφωνα με τους όρους του οποίου η συμφωνία παραίτησης από την αγωγή της αναδόχου προϋποθέτει εξόφληση του συνόλου του αιτηθέντος με την εν λόγω αγωγή ποσού και όχι μέρους αυτού με άλλη νομική βάση. Αναφορικώς δε με την επικαλούμενη εφαρμογή του άρθρου 4 του ν. 4132/2013, εφόσον δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η έκδοση από αρμόδιο δικαστήριο τελεσίδικης θετικής απόφασης ως προς την επίμαχη απαίτηση της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, η επίμαχη δαπάνη, κριθείσα ορθώς από το Κλιμάκιο ως μη νόμιμη, δεν δύναται να αποτελέσει νόμιμη αιτία σύναψης εξώδικου συμβιβασμού για την τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Νοσοκομείου προς τρίτους βάσει της εν λόγω διάταξης. Τούτο δε διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις V και VI, η εν λόγω διάταξη η οποία σε κάθε περίπτωση δεν είναι νομιμοποιητική, προϋποθέτει εγκυρότητα και νομιμότητα της υποκείμενης του συμβιβασμού αιτίας και συνεπώς, ο προβαλλόμενος από το αιτούν ισχυρισμός ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής της και σε περιπτώσεις αξιώσεων ερειδόμενων σε μη νόμιμη σύμβαση παροχής υπηρεσιών είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Περαιτέρω, οι αποφάσεις 161/2011 και 153/2016 του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας που επικαλείται το αιτούν εκδόθηκαν επί αγωγών που ασκήθηκαν κατ’ αυτού από άλλη ανάδοχο, η οποία παρείχε υπηρεσίες φύλαξης και ως εκ τούτου, δεν ασκούν έννομη επιρροή επί της συγκεκριμένης υπόθεσης. Εξάλλου, δεν μπορεί να αναγνωριστεί υπέρ των οργάνων του αιτούντος συγγνωστή πλάνη, της οποίας όλως αορίστως γίνεται επίκληση από το αιτούν, το οποίο έχει προσφύγει σε σειρά μη νόμιμων αναθέσεων των επίμαχων υπηρεσιών. Τέλος, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός περί συνδρομής λόγων επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι επιβάλουν τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, καθόσον το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας και όχι με παραβιάσεις της εθνικής νομοθεσίας (Ε.Σ. Πρ. ΙV Tμ.57, 42/2016, πρβλ. VI Τμ. αποφ. 1249, 1254/2011). Απορρίπτει την αίτηση.