Η προσφεύγουσα ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία αίτησε την ακύρωση της απόφασης υπ’ αριθμ. 1802/28.12.2020, με την οποία κρίθηκε αποδεκτή η προσφορά της παρεμβαίνουσας εταιρείας και ανακηρύχθηκε προσωρινή ανάδοχος για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιρίων της … (CPV: …), με συνολικό προϋπολογισμό 140.000,00 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) για διάρκεια 12 μηνών. Η προσφυγή επικαλείται εσφαλμένο υπολογισμό του εργατικού κόστους (Δώρα Χριστουγέννων/Πάσχα και επίδομα αδείας) από την παρεμβαίνουσα, καταγγέλλοντας παράβαση της εργατικής νομοθεσίας (ΥΑ 4241/127/30.01.2019) και της διακήρυξης (άρθρο 102 Ν.4412/2016). Ζητείται η αποκατάσταση της νομιμότητας και η ανατροπή της ανάδειξης της αντιπάλου εταιρείας.

Με τις προδικαστικές προσφυγές απαιτείται η ακύρωση της πράξης με την οποία εγκρίθηκαν τα πρακτικά γνωμοδότησης για αναδιαμόρφωση του εργατικού κόστους και κατακυρώθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού για ανάδειξη αναδόχου παροχής υπηρεσιών ασφάλειας, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών φύλαξης για την περίοδο 2021-2023. Οι προσφυγές επικεντρώνονται στην μη νόμιμη μη ματαίωση του διαγωνισμού, την αποδοχή μη νόμιμων δικαιολογητικών της αναδόχου, την μη τριετή διάρκεια της σύμβασης και την μη αναπροσαρμογή του τιμήματος λόγω αύξησης του εργατικού κόστους, εν όψει της αυξημένης νόμιμης αμοιβής εργαζομένων.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα …, που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για τον καθαρισμό του κρατικού αερολιμένα … (…), που εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου διαγωνισμού «για την ανάδειξη αναδόχου καθαρισμού χώρων και επιφανειών των Κρατικών Αερολιμένων … (…), … (…), … (…), … (…), … (…) και … (…)» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.279.040,39 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..(....)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι με την οικ.4241/127/19 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β΄ 173/30.1.2019) επήλθε αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση(....) Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, υπό τον όρο, όμως, αναδιαμόρφωσης του εργατικού κόστους της σύμβασης κατά τρόπο ώστε να είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της ως άνω υ.α. περί αύξησης του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.

Καθαριότητα κτιριακών εγκαταστάσεων....Ως εκ τούτου απαραδέκτως, ελλείψει εννόμου συμφέροντος κατά τα προαναφερόμενα, η προσφεύγουσα ασκεί την παρούσα Προσφυγή της, αιτούμενη την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης κατά το μέρος που απορρίφθηκε η προσφορά της, αφού ουδεμία πλημμέλεια ή κακή ενάσκηση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής υφίσταται, αφού αυτή συμμορφώθηκε, κατά το άρθρο 367 παρ. 3 του Ν. 4412/2016, ως όφειλε, με την προρρηθείσα απόφαση της Α.Ε.Π.Π., ενώ, κατ’ άρθρο 362 παρ. 4 δεν επιτρέπεται η άσκηση προδικαστικής προσφυγής κατά απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία δέχεται εν όλω ή εν μέρει προσφυγή άλλου προσώπου ή και κατά της εν λόγω απόφασης συμμόρφωσης, ως εν προκειμένω. Ομοίως και όσον αφορά τον δεύτερο λόγο της Προσφυγής περί παράλειψης της αναθέτουσας να ματαιώσει τον διαγωνισμό, συνεκτιμώντας τα γενόμενα αποδεκτά από την ΑΕΠΠ 651/2019 και το αντικειμενικό γεγονός ότι μετά την έκδοση της υπ’ αριθ. οικ. 4241/127/30/01.2019 ΥΑ δεν επαρκεί ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού για την κάλυψη του απαιτούμενου ελάχιστου νόμιμου εργατικού κόστους και συνεπώς για το λόγο αυτόν τυγχάνει ακυρωτέα η προσβαλλόμενη, ουδεμία πλημμέλεια της αναθέτουσας αρχής υφίσταται στην προσβαλλόμενη πράξη της, αφού, ως προελέχθη, η ισχύς της υπ’ αριθ. 651/2019 απόφαση της Α.Ε.Π.Π. ανεστάλη με την υπ’ αριθ. 262/2019 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και ως εκ τούτου η αναθέτουσα αρχή δεν όφειλε να συνεκτιμήσει, ως αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται, τα γενόμενα δεκτά με την ΑΕΠΠ 651/2019.

Δυνατότητα τροποποίησης συμβάσεων που έχουν υπογραφεί και υλοποιούνται για: α) την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του ΕΚΠΑ και β) τον καθαρισμό εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, και της αναπροσαρμογής του κόστους των υπηρεσιών, κατόπιν αιτήματος των αναδόχων των ως άνω υπηρεσιών. (...) Είναι δυνατή η τροποποίηση συμβάσεων που έχουν υπογραφεί και υλοποιούνται για: α) την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του Ιδρύματος και β) τον καθαρισμό εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, και η αναπροσαρμογή του κόστους των υπηρεσιών με βάση το άρθρο 132 παρ.1 περ.γ΄ του Ν. 4412/2016, σε συνδυασμό με την υπ' αριθ. οικ.4241/127/01-02-2019 Υ.Α., κατόπιν αιτήματος των αναδόχων των ως άνω υπηρεσιών, οι οποίοι επικαλούνται την υπ’ αριθ.106/2019 γνωμοδότηση του ΝΣΚ.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(...)Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.Δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της επίμαχης σύμβασης, δεδομένου ότι η αύξηση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30-1-2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίπτωση, η οποία, εξάλλου, δεν ανέκυψε κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά πριν τη σύναψή της (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια ΝΣΚ, λόγω μείζονος σπουδαιότητας και οριακής πλειοψηφίας. Εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 106/2019 γνωμ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας ΝΣΚ.

Υπηρεσίες καθαριότητας κτιρίων δήμου... Επειδή, ο προσφεύγων, παραθέτοντας σχετικό πίνακα υπολογισμού κατώτατου νομίμου εργατικού κόστους στην προσφυγή του, ισχυρίζεται ότι το ελάχιστο νόμιμο εργατικό κόστος ανέρχεται σε 6,94€ ανά ώρα [αναγωγή σε εργατοώρα του voμίμου κατώτατου ημερομισθίου σύμφωνα με την υπ' αριθ. οικ. 4241/127/30.01.2019 (ΦΕΚ Β'173/30.01.2019) Απόφαση της Υπουργού Εργασίας), καθόσον, κατά τους ισχυρισμούς του, οι καθαριστές αποτελούν εργατοτεχνίτες και όχι υπαλλήλους, βάσει πάγιας νομολογίας, και ότι ακόμη και σε περίπτωση που υφίσταται πλημμέλεια στη διακήρυξη ως προς τον υπολογισμό του νομίμου κατώτατου εργατικού κόστους, οι προσφέροντες, οφείλουν εν πάσει περιπτώσει να εφαρμόζουν τα νόμιμα. Η αναθέτουσα αρχή ισχυρίζεται ότι δεν υφίσταται σχετική νομοθεσία βάσει της οποίας οι καθαριστές δεν δύνανται να αμείβονται ως υπάλληλοι. 30. Επειδή σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία υπέβαλλαν προσφορά συνολικά πέντε οικονομικοί φορείς, εκ των οποίων τέσσερις κρίθηκαν αποδεκτές και η μία απορρίφθηκε λόγω υπέρβασης του προϋπολογισμού. Εκ των τεσσάρων που απέμειναν οι τρεις οικονομικοί φορείς μεταξύ των οποίων και προσφεύγων, προσέφεραν κόστος εργατοώρας που ανέρχεται από 6,96€ έως 7,06€. Ο οικονομικός φορέας ... ..., προσέφερε αντιστοίχως 6,219€ και αιτιολόγησε την απόκλιση από το ορισθέν στη διακήρυξη ποσό ύψους 6,231€, καταθέτοντας σχετικά έγγραφα και ισχυριζόμενος ότι η εκ μέρους του κατάθεση κατώτερης τιμής εκ της ορισθείσας στη διακήρυξη βασίζεται στην πρόσφατη τροποποίηση της νομοθεσίας λόγω μείωσης των εργοδοτικών εισφορών. 31. Επειδή, και βάσιμοι υποτιθέμενοι οι ως άνω ισχυρισμοί του προσφεύγοντος, οι διαπιστωθείσες πλημμέλειες στην προσφορά του οικονομικού φορέα ... ... παρέχουν αυτοτελές νόμιμο έρεισμα για την απόρριψη  της προσφοράς του (βλ. σκέψη 26 της παρούσας) και ως εκ τούτου αλυσιτελώς προβάλλεται εκ του προσφεύγοντος η εξέταση της επάλληλης αιτιολογικής βάσης απόρριψης της προσφοράς του (πρβλ. Ε.Α. ΣτΕ 326/2011, 1238, 1132, 420/2010, 750/2007 κ.α.).

Δυνατότητα ή μη τροποποίησης, κατ’ άρθρο 132 του ν. 4412/2016 (ή κατ’ άλλη διάταξη), διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης, με την αναπροσαρμογή (αύξηση) του συμβατικού ανταλλάγματος, ενόψει της εκ του νόμου αύξησης του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη από το άρθρο 68 του ν. 3863/2010 υποχρέωση κάλυψης, με την οικονομική προσφορά της αναδόχου, του ελάχιστου εργατικού κόστους παροχής των υπηρεσιών και την υποχρέωση αυτής να τηρεί, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.(..)Η αύξηση, με τη με αριθμό οικ. 4241/127/30.1.2019 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και του κατώτατου νομοθετημένου ημερομισθίου των υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών της χώρας, συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, η οποία δικαιολογεί, κατ’ άρθρο 132 παρ. 1 περ.γ΄ του ν. 4412/2016, την τροποποίηση της συναφθείσας, πριν την αύξηση αυτών, διοικητικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών φύλαξης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συνιστάμενη στην αντίστοιχη αύξηση της συμβατικής αμοιβής της αναδόχου, σε κάθε δε περίπτωση, η τροποποίηση αυτή, μπορεί να γίνει με έρεισμα και τις διατάξεις των άρθρων 200 και 288 του Α.Κ. με την αναπροσαρμογή του συμβατικού ανταλλάγματος, στο προσήκον μέτρο (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Α΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 48/2019 γνωμ. του Γ΄