ΑΕΠΠ/304/2020
Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές
Προμήθεια τροφίμων... Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα υπό σκέψεις 35-37, εφόσον η δήλωση που περιλαμβάνεται στο ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος περί πλήρωσης του κριτηρίου χρηματοοικονομικής επάρκειας δεν αποδεικνύεται εκ των υποβληθέντων ήδη με την προσφορά του δικαιολογητικών κατακύρωσης, ήτοι των Ε3 για τα έτη 201, 2017 και 2018, ο προσφεύγων όφειλε, όπως βασίμως ισχυρίζεται ο παρεμβαίνων, να ασκήσει προδικαστική προσφυγή κατά της υπ’ αριθμόν 496/2019 απόφασης της αναθέτουσας αρχής, η οποία του κοινοποιήθηκε την 13.12.2019 και να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της, κατά το σκέλος που έκρινε αποδεκτή την προσφορά του παρεμβαίνοντος ως πληρούσα τα κριτήρια επιλογής, παρά το γεγονός ότι εκ των υποβληθέντων Ε3 δεν αποδεικνύεται η κάλυψη του κριτηρίου χρηματοοικονομικής επάρκειας από τον παρεμβαίνοντα. Στο δε στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ο παρεμβαίνων δεν υπέβαλε προς απόδειξη της κάλυψης του όρου 2.2.5 της διακήρυξης έτερο αποδεικτικό μέσο αλλά τα ίδια έγγραφα που είχε προσκομίσει με την προσφορά του. Επομένως, εκ των προαναφερθέντων συνάγεται ότι ανεπικαίρως και, άρα, απαραδέκτως ο προσφεύγων προβάλλει με την παρούσα προσφυγή του ότι ο παρεμβαίνων δεν πληροί τα κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας για τα Τμήματα Α, Β, Γ και Δ του διαγωνισμού για τα οποία συμμετείχε και, ως εκ τούτου, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1402/2023
...Προμήθεια ειδών κυλικείου ..ζητείται η ανάκληση της 287/2022 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης, με τον οποίο επιλέχθηκαν τα έτη 2018, 2019 και 2020 ως έτη αναγωγής για την απόδειξη του απαιτούμενου ύψους κύκλου εργασιών και συνακόλουθα της συνδρομής του κριτηρίου της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων είναι μη νόμιμος και η θέσπισή του συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της προκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο. Και τούτο, διότι, τοιουτοτρόπως περιορίσθηκε, χωρίς βάσιμο λόγο, ο ανταγωνισμός των δυνητικά ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων μόνον σε εκείνους που πληρούσαν το εν λόγω κριτήριο κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, κατ’ αποκλεισμό εκείνων που ενδεχομένως πληρούσαν αυτό κατά το έτος 2021, το οποίο ως εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού ήταν και το πλέον πρόσφορο για τη διακρίβωση της χρηματοοικονομικής καταλληλότητας των υποψηφίων. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δοθέντος ότι αφενός δεν προβάλλεται άλλος λόγος ανάκλησης, αφετέρου το Τμήμα δεν δύναται κατ΄ αρχήν να εξετάσει τη νομιμότητα κεφαλαίου της προσβαλλομένης για το οποίο δεν έχουν προβληθεί από τον προσφεύγοντα λόγοι ανάκλησης (ΕλΣ Ολ. 505/2021 σκ. 6), η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμες.
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/151/2018
Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.(χρηματοοικονομική επάρκεια.) «Εργασίες Αποκατάστασης Δημοτικού και Αγροτικού Δικτύου Δήμου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας: Με τους διαλαμβανόμενους στο άρθρο 22 Γ περ, γ΄, δ΄ και ε΄ όρους της επίμαχης διακήρυξης τίθενται ελάχιστες απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά από τους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν ελάχιστη πιστοληπτική ικανότητα σε ποσοστό 50% επί του προϋπολογισμού του έργου καθώς και ελάχιστο γενικό και ειδικό ετήσιο κύκλο εργασιών για κάθε ένα από τα τελευταία τρία έτη ύψους 2.400.000 και 1.000.000 ευρώ αντιστοίχως. Οι όροι αυτοί τίθενται πέραν εκείνων που προβλέπονται στο άρθρο 22 Γ α΄ και αντιστοιχούν στις γενικές απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας που πρέπει να πληρούν, κατ’ άρθρο 100 παρ. 5 β’ του Κ.Δ.Ε., οι καλούμενες επιχειρήσεις 2ης τάξης του Μ.Ε.Ε.Π. Οι επίμαχοι όροι θέτουν ιδιαιτέρως αυστηρές και σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις ελάχιστης χρηματοοικονομικής επάρκειας σε σύνηθες έργο οδοποιίας, που παρίστανται δυσανάλογες σε σχέση με το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης και παρακωλύουν υπέρμετρα την πρόσβαση των ενδιαφερομένων στον διαγωνισμό, και δη των επιχειρήσεων 2ης τάξης, οι οποίες τύποις κλήθηκαν να συμμετάσχουν (αυτοτελώς) σε αυτόν..Για τον λόγο αυτό καθίσταται μη σύννομη η ελεγχόμενη διαδικασία στο σύνολό της και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης..). Η απαίτηση δε της διακήρυξης να πληρούνται σωρευτικά στο συγκεκριμένο ύψος όλες οι προβλεπόμενες απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (πιστοληπτική ικανότητα, γενικός και ειδικός κύκλος εργασιών) είναι εκείνη που καθιστά τελικώς δυσανάλογους τους επίμαχους όρους στον επίμαχο διαγωνισμό.
Ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/846/2018
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/538/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: H προσφεύγουσα Α.Α. καθόρισε, ως ελάχιστο επίπεδο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των προσφερόντων, συγκεκριμένο κύκλο εργασιών για τα διαχειριστικά έτη 2019, 2018 και 2017. Δεδομένου, όμως, ότι η προκήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας δημοσιεύθηκε το έτος 2021, ως περίοδος αναφοράς, για την απόδειξη της πλήρωσης του τεθέντος κριτηρίου επιλογής, έπρεπε να ορισθούν, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α΄ του Βιβλίου Ι του ν. 4412/2016, τα τρία διαχειριστικά έτη που προηγούνται του έτους της προκήρυξης, ήτοι οι οικονομικές χρήσεις των ετών 2020, 2019 και 2018.Περαιτέρω, όμως, από τις περιστάσεις του συγκεκριμένου πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, το Δικαστήριο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Οι επίμαχοι όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων φορέων, αφού κατά την ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας. Ωστόσο, δεν υπήρξε οικονομικός φορέας που να προσέβαλε ρητά τους συγκεκριμένους όρους ή να αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2020 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 56/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/905/2022
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:τοποθέτησης, απομάκρυνσης και γενικότερης διαχείρισης κινητών συστημάτων υγιεινής στις λαϊκές αγορές της Περιφέρειας Αττικής για τρία (3) έτη(...)Συνεπώς, μη νομίμως επέλεξε η αναθέτουσα αρχή να εξαιρέσει το έτος 2021, που είναι το εγγύτερο στην ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης. Τούτο, ενδεχομένως να ανέτρεψε υποψηφίους οικονομικούς φορείς,που πληρούσαν τα ζητούμενα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά το έτος 2021 -το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας- χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος. Σημειωτέα, εξάλλου, α) ότι η μη ύπαρξη δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων κατά το έτος 2021 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους γενικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και β) στην αμέσως προηγούμενη διακήρυξη, έτους 2018, το αυτό κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας εκτεινόταν ορθώς στην τριετία 2015, 2016 και 2017.(...)Ωστόσο, παρόλη αυτή την ευρείας κλίμακας υποδιαίρεση της σύμβασης, το κριτήριο χρηματοοικονομικής επάρκειας παρέμεινε ίδιο με αυτό της προηγούμενης διαγωνιστικής διαδικασίας και δεν προσαρμόστηκε στις ως άνω ανάγκες της παρούσας σύμβασης, ήτοι στην εξυπηρέτηση της υποδιαίρεσης της σύμβασης σε 14 τμήματα. Τούτο είχε αποτέλεσμα να ζητείται για κάθε ένα από τα τμήματα 1, 2, 7, 8, 9 και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών τριετίας (2018, 2019 και 2020) ίσος ή μεγαλύτερος των 500.000 ευρώ.(...)Εν προκειμένω, δεν τεκμηριώνεται από τα στοιχεία του φακέλου της σύμβασης ο λόγος της ως άνω αυστηροποίησης των όρων συμμετοχής σε έκαστο των ως άνω τμημάτων, συνεπώς, η επίμαχη απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας παρίσταται δυσανάλογη σε σχέση με το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης και παρεμποδίζει ουσιωδώς την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή οικονομικών φορέων στον διαγωνισμό και δη μικρότερων επιχειρήσεων, όπως, άλλωστε, ήταν εξ αρχής στόχος της αναθέτουσας αρχής.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης
ΑΕΠΠ/1094/2020
Ο προσφεύγων ζητεί την ακύρωση του κριτηρίου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (όρος 2.2.5) της διακήρυξης, το οποίο απαιτεί ασφαλιστήριο συμβόλαιο επαγγελματικής και αστικής ευθύνης ύψους 10.000.000€ (300% του προϋπολογισμού). Το αντικείμενο της σύμβασης αφορά παροχή υπηρεσιών φύλαξης για 2 έτη (+1 προαιρετικό) στις εγκαταστάσεις της αναθέτουσας αρχής (κτίρια διοίκησης, εργοστάσια, αποθήκες) με προϋπολογισμό 2.773.557,66€. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν ελέγχους εισόδων-εξόδων, περιπολίες και φύλαξη χώρων που φιλοξενούν ευαίσθητο υλικό άμυνας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1763/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Επιδιώκεται η ανάκληση της 389/2022 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα μοναδική πλημμέλεια της επίμαχης διαδικασίας δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ως ουσιώδης δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου, περαιτέρω υπόψη όσων βασίμως προβάλλονται ανωτέρω αναφορικά με την απόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας της εταιρείας «….» (βλ. σκέψη 12 iv), το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχει διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης.Ανακαλεί την 389/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2064/2021
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ: Σύμβαση προμήθειας μηχανολογικού εξοπλισμού από Δήμο (απορριμματοφόρα, φορτηγά, εκσκαφέας κλπ). Ελλιπής τεκμηρίωση σκοπιμότητας της προμήθειας. Δεν αναφέρεται ο υφιστάμενος μηχανολογικός εξοπλισμός και η παλαιότητα, το εύρος και η λειτουργικότητα αυτού, ώστε να διακριβωθεί η ανάγκη προμήθειας νέων μηχανημάτων. Οι δημοσιευθείσες σε εθνικό επίπεδο πληροφορίες αναφορικά με το κριτήριο οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας διαφέρουν από τις αντίστοιχες που δημοσιεύθηκαν στην ΕΕΕΕ. Έλλειψη λεκτικής αιτιολόγησης της βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών. Ο όρος για οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια παραβιάζει το άρθρο 75 παρ. 3 του ν. 4412/2016.
ΕΣ/ΤΜ.6/456/2018
ΕΡΓΑ-Όροι χρηματοοικονομικής επάρκειας.(..) ζητείται η ανάκληση της 528/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης του έργου «Συντήρηση- Οδική Ασφάλεια Επαρχιακού Οδικού...(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, με την αιτιολογία ότι ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, κατ΄ απόκλιση του ισχύοντος κατά το χρόνο δημοσίευσης αυτής σχετικού προτύπου τεύχους διακηρύξεων, για την προαπόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων απαιτείται σχετική δήλωση στο Ε.Ε.Ε.Σ. περί του κύκλου εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος, ύψους τουλάχιστον 600.000 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον τέθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, η δε μη νομιμότητα του ανωτέρω όρου της διακήρυξης, επειδή πλήττει την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού, ιδίως σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή σε αυτόν των μικρότερων σε οικονομική δύναμη εργοληπτικών επιχειρήσεων, είναι ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης....V. Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 22 της οικείας διακήρυξης...αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Γ του πρότυπου τεύχους διακήρυξης, που ίσχυε εν προκειμένω...και είναι σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, η ως άνω απαίτηση οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας που τίθεται στο άρθρο 22.Γ της συγκεκριμένης διακήρυξης αφενός μεν σχετίζεται και είναι ανάλογη με το αντικείμενο της σύμβασης, αφετέρου δε πληροί τους όρους του άρθρου 75 παρ. 3 του ν. 4412/2016, αφού ο ετήσιος κύκλος εργασιών που επιβάλλεται δεν υπερβαίνει το διπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση του στοιχείου 22.Γ στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται προς τούτο απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου, αφού δεν πρόκειται για προσθήκη επιπλέον όρου....Κατά συνέπεια, νομίμως, όπως βάσιμα ισχυρίζονται οι αιτούσες, διαμορφώθηκαν οι ως άνω όροι της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου....Ανακαλεί την 528/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΣτΕ/2095/2021
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης (...) Εφ’ όσον, όμως, η παρεμβαίνουσα δεν δήλωσε προαποδεικτικώς στο ΕΕΕΣ την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου -ελλείψει υπαιτιότητάς της κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά αφού δεν υπήρχε οικείο πεδίο προς συμπλήρωση-, τα ανωτέρω αυτοβούλως υποβληθέντα εκ μέρους της αποδεικτικά μέσα (τραπεζικές βεβαιώσεις) προσκομίσθηκαν ως τα μόνα μέσα προκαταρκτικής απόδειξης για την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου επιλογής και, ως εκ τούτου, έπρεπε βάσει αυτών να προαποδεικνύεται η πλήρωση του κριτηρίου της χρηματοοικονομικής επάρκειας κατά την υποβολή της προσφοράς, το οποίο όμως δεν συνέβη εν προκειμένω σύμφωνα με όσα προεξετέθησαν. Κατόπιν τούτων, δεν αιτιολογείται νομίμως η προσβαλλόμενη απόφαση του αναθέτοντος φορέα, καθ’ ο μέρος έκρινε ότι προαποδεικνύεται η απαιτούμενη χρηματοοικονομική επάρκεια της παρεμβαίνουσας, ερειδόμενη εν μέρει στην τραπεζική βεβαίωση του δάνειου φορέα, η οποία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις της διακήρυξης, αλλά ούτε και η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ, με την οποία απερρίφθη η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας κατά το μέρος αυτό. Δια ταύτα Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει εν μέρει την 603/2021 απόφαση της ΑΕΠΠ και την .../2021 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΣΕ και αναπέμπει την υπόθεση στον αναθέτοντα φορέα για να ενεργήσει τα νόμιμα, σύμφωνα με το σκεπτικό.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1762/2022
Προμήθεια δακοκτόνων υλικών :Επιδιώκεται η ανάκληση της 442/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες νομικές σκέψεις, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι όροι της διακήρυξης με τους οποίους επελέγησαν τα έτη 2018, 2019 και 2020 ως έτη αναγωγής για την απόδειξη του απαιτούμενου ύψους κύκλου εργασιών και, συνακόλουθα, της συνδρομής του επίμαχου κριτηρίου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων και εξαιρέθηκε το έτος 2021, το οποίο ήταν εγγύτερο του χρόνου διεξαγωγής του διαγωνισμού, είναι μη νόμιμοι. Εξάλλου, η επιλογή από την αναθέτουσα αρχή των ετών 2018-2020, για τον λόγο ότι υπήρχαν διαθέσιμα και ασφαλή αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τον κύκλο εργασιών των διαγωνιζομένων, σε αντίθεση με το έτος 2021 για το οποίο δεν είχαν οριστικοποιηθεί τα οικονομικά δεδομένα των υποψηφίων, επειδή δεν είχε λήξει ακόμη η νόμιμη προθεσμία για τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεών τους για το έτος αυτό, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο καθόσον, σύμφωνα με τις προεκτεθείσες διατάξεις του Μέρους Ι του Παραρτήματος ΧΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, αλλά και της διακήρυξης (άρθρο 2.2.9.2.Β.3) του διαγωνισμού, η απαίτηση για την ύπαρξη ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών μπορούσε να αποδειχθεί με χρήση οποιουδήποτε άλλου κατάλληλου εγγράφου, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των προσφευγόντων (ΕλΣυν Ολ. 1716/2022, σκ. 29, 180/2022 σκ. 20, 1832/2021 σκ. 26). Το Δικαστήριο, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) οι ως άνω όροι οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας ετέθησαν υπόψη των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων, αφού, κατά την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας, β) δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι κάποιος οικονομικός φορέας προσέβαλε με προδικαστική προσφυγή τους συγκεκριμένους όρους ή αμφισβήτησε καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο τη νομιμότητά τους, προβάλλοντας αιτίαση περί αδυναμίας συμμετοχής στον διαγωνισμό για την ανωτέρω αιτία ή υποβάλλοντας αίτημα συνεκτίμησης του κύκλου εργασιών για το έτος 2021 ή διευκρινιστικό ερώτημα ως προς τα ορθά έτη αναγωγής της επίμαχης τριετίας, γ) κανείς διαγωνιζόμενος δεν αποκλείσθηκε για τον λόγο ότι δεν πληρούσε τις επίμαχες απαιτήσεις της διακήρυξης, δ) ο κύκλος των δραστηριοποιούμενων στην αγορά των προς προμήθεια φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι εξαιρετικά περιορισμένος λόγω και του ιδιαιτέρως εξειδικευμένου αντικειμένου της, καθώς και των αυστηρών απαιτήσεων για την απόκτηση της σχετικής διοικητικής άδειας διάθεσής τους, κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια της διαδικασίας δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ως ουσιώδης, δοθέντος ότι δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση των συνθηκών ανταγωνισμού και δεν αναδεικνύεται ότι δι’ αυτής επήλθε πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει ο εν λόγω αναδειχθείς από το Κλιμάκιο διακωλυτικός λόγος για την υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων.Ανακαλεί την 442/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.