Περίληψη 1 . Η οδηγία 71/305 τού Συμβουλίου πρέπει νά ερμηνευθεί υπό τήν έννοια οτι αντίκειται πρός αυτήν η απαίτηση ενός Κράτους μέλους από προσφέροντα εγκατεστημένο σε άλλο Κράτος μέλος να αποδείξει οτι συγκεντρώνει τούς όρους πού τάσσονται στα άρθρα 23 έως 26 της οδηγίας αυτής καί ανάγονται στην εντιμότητα και στα επαγγελματικά του προσόντα μέ άλλα μέσα , οπως είναι η άδεια εγκαταστάσεως , πλήν εκείνων πού ορίζονται από τίς εν λόγω διατάξεις . Τό αποτέλεσμα μιάς τέτοιας ερμηνείας τής οδηγίας είναι εξ άλλου σύμφωνο προς το σύστημα τών διατάξεων τής συνθήκης περί παροχής υπηρεσιών . Πράγματι , τό νά εξαρτάται σέ ενα Κράτος μέλος η εκτέλεση παροχών υπηρεσιών από μία επιχείρηση πού ειναι εγκατεστημένη σέ άλλο Κράτος μέλος από τήν κτήση αδείας εγκαταστάσεως στό πρώτο κράτος θά ειχε ως συνέπεια νά αφαιρείται κάθε πρακτικό αποτέλεσμα από τό άρθρο 59 τής συνθήκης , αντικείμενο τού οποίου ειναι ακριβώς η κατάργηση τών περιορισμών τής ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από πρόσωπα μή εγκατεστημένα στό κράτος στό έδαφος τού οποίου πρέπει νά εκτελεσθεί η παροχή . 2 . Όταν , κατά τήν γνώμη τού αναθέτοντος δημόσια έργα , οι προσφορές ενός εργολήπτου εμφανίζονται κατά τρόπο έκδηλο υπερβολικά χαμηλές εν σχέσει πρός τίς πρός εκτέλεση παροχές , τό άρθρο 29 παράγραφος 5 τής οδηγίας 71/305 υποχρεώνει τόν αναθέτοντα , πρίν αποφασίσει τήν κατακύρωση τού έργου , νά καλέσει τόν προσφέροντα νά δικαιολογήσει τίς τιμές πού προσφέρει ή νά πληροφορήσει τόν προσφέροντα , ποιές από τίς προσφορές εμφανίζονται ως υπερβολικά χαμηλές καί νά τού τάξει εύλογη προθεσμία γιά νά υποβάλει συμπληρωματικές διευκρινίσεις .

Νομιμότητα διεξαγωγής διαγωνισμού κατασκευής δημόσιου έργου.Οι δημοπρασίες κατασκευής δημόσιων έργων στις οποίες όλες οι υποβαλλόμενες προσφορές κρίνονται, κατ' εφαρμογή του υπό του Ν 2576/98 προβλεπόμενου «μαθηματικού τύπου» ως «υψηλές» ή «τελικά υπερβολικά χαμηλές» (τ.υ.χ.) δεν θεωρούνται υποχρεωτικά «άγονες», αλλά πρέπει να κληθούν αυτοί των οποίων οι προσφορές κρίθηκαν τ.υ.χ. να τις «αιτιολογήσουν» και ανάλογα με την απόφαση επί της «αιτιολόγησής» τους, κρίνεται η περαιτέρω πορεία των δημοπρασιών.

Οι προσφυγές ασκήθηκαν με στόχο την ακύρωση της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου της ανώνυμης εταιρείας «......» (αριθ. 259/2020), η οποία αφορούσε τον διαγωνισμό για την ανάθεση του έργου «Κατασκευή Επέκτασης Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού ...... – Φάση Α2». Οι προσφυγές εντοπίζουν ως παράνομες τις αποφάσεις που έκανε δεκτές τις προσφορές συγκεκριμένων ενώσεων χωρίς να κληθούν να αιτιολογήσουν τις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές τους, καθώς και την απόρριψη των προσφορών άλλων συμμετεχόντων. Το αντικείμενο της σύμβασης ήταν η επέκταση της υφιστάμενης εγκατάστασης επεξεργασίας νερού, ώστε να αυξηθεί η δυναμικότητά της από 150.000 σε 300.000 m3 ημερησίως, με συνολική διάρκεια έργου 30 μήνες. Οι προσφυγές επικαλούνται παραβάσεις των διατάξεων του ν. 4412/2016 και της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στα κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών και τη διαδικασία διερεύνησης ασυνήθιστα χαμηλών τιμών.

Προσέγγιση νομοθεσιών * Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων δημοσίων έργων * Οδηγία 71/305 * Παρεκκλίσεις από τους κοινούς κανόνες * Στενή ερμηνεία * 'Υπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων * Βάρος αποδείξεως.1. Οσάκις προσφυγή ασκηθείσα βάσει του άρθρου 169 της Συνθήκης κηρύσσεται απαράδεκτη με το αιτιολογικό ότι το δικόγραφο της προσφυγής της Επιτροπής στηρίζεται σε αιτίαση διαφορετική από εκείνη που περιέχεται στην αιτιολογημένη γνώμη, η Επιτροπή μπορεί να θεραπεύσει την πλημμέλεια που διαπίστωσε το Δικαστήριο με την άσκηση, όσον αφορά τα ίδια πραγματικά περιστατικά, νέας προσφυγής στηριζομένης στις ίδιες αιτιάσεις, λόγους και επιχειρήματα με την αρχικώς εκδοθείσα αιτιολογημένη γνώμη, χωρίς να χρειάζεται να κινήσει εκ νέου ολόκληρη την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία ή να εκδώσει συμπληρωματική γνώμη. 2. Οι διατάξεις του άρθρου 9 της οδηγίας 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη των συμβάσεων δημοσίων έργων, οι οποίες επιτρέπουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες που αποσκοπούν στη διασφάλιση της αποτελεσματικής ασκήσεως των αναγνωριζομένων από τη Συνθήκη δικαιωμάτων στον τομέα των συμβάσεων δημοσίων έργων, πρέπει να ερμηνεύονται στενά. Το βάρος αποδείξεως περί του ότι συντρέχουν όντως οι δικαιολογούσες την παρέκκλιση εξαιρετικές περιστάσεις το φέρει όποιος τις επικαλείται. Λαμβανομένου υπόψη του γράμματος του άρθρου 9, σημείο β', της οδηγίας, δυνάμει του οποίου οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις έργων χωρίς να εφαρμόζουν τις διατάξεις της οδηγίας, και ιδίως εκείνες που προβλέπουν τη δημοσίευση προκηρύξεως, "όταν για τεχνικούς ή καλλιτεχνικούς λόγους ή για λόγους σχετιζομένους με την προστασία των δικαιωμάτων αποκλειστικότητας τα έργα δύνανται να εκτελεστούν μόνο από ορισμένο ανάδοχο", το κράτος μέλος οφείλει, για να δικαιολογήσει την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όχι μόνον να αποδείξει την ύπαρξη τεχνικών λόγων κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, αλλά και να αποδείξει ότι οι τεχνικοί αυτοί λόγοι καθιστούν απολύτως αναγκαία τη σύναψη της επίδικης συμβάσεως με συγκεκριμένη επιχείρηση.

Περίληψη Το άρθρο 9, περίπτωση δ', της οδηγίας 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιστάσεις, παρεκκλίσεις από τους κοινούς κανόνες και ιδίως αυτούς που αφορούν τη δημοσιότητα. Οι παρεκκλίσεις αυτές, ωστόσο, δεν μπορούν να ισχύσουν όταν οι αναθέτουσες αρχές διαθέτουν επαρκή χρόνο για την τήρηση της ταχείας διαδικασίας διαγωνισμού, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 15 της οδηγίας.

Περίληψη 1 Οι προϋποθέσεις του άρθρου 2, παράγραφος 8, της οδηγίας 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, δεν έχουν εφαρμογή σε αρχές των οποίων η συγκρότηση και η λειτουργία διέπονται από κανόνες όπως εκείνοι που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά του Unabhδngiger Verwaltungssenat fόr Kδrnten (ανεξάρτητο διοικητικό όργανο στο οποίο έχει ανατεθεί ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων των διοικητικών αρχών του ομοσπόνδου κράτους της Καρινθίας), το οποίο, δεδομένου ότι διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να θεωρηθεί δικαστήριο υπό την έννοια του άρθρου 177 της Συνθήκης, αποτελεί αρμόδια για την εκδίκαση των προσφυγών δικαστική αρχή. 2 Ούτε το άρθρο 2, παράγραφος 8, ούτε οι άλλες διατάξεις της οδηγίας 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, μπορούν να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι, ελλείψει μεταφοράς στο εσωτερικό δίκαιο της οδηγίας 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών, εντός της ταχθείσας προς τούτο προθεσμίας, οι αρχές των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για την εκδίκαση των προσφυγών στον τομέα των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων και έχουν εγκαθιδρυθεί δυνάμει του άρθρου 2, παράγραφος 8, της οδηγίας 89/665, είναι επίσης αρμόδιες να εκδικάζουν προσφυγές αφορώσες διαδικασίες συνάψεως δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, οι απαιτήσεις ερμηνείας του εθνικού δικαίου σύμφωνα προς την οδηγία 92/50 και αποτελεσματικής προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών επιβάλλουν στο εθνικό δικαστήριο την υποχρέωση να ελέγχει αν οι κρίσιμες διατάξεις του εθνικού δικαίου επιτρέπουν να αναγνωριστεί στους πολίτες δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής στον τομέα της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών. Υπό περιστάσεις όπως αυτές της υποθέσεως της κυρίας δίκης, το εθνικό δικαστήριο οφείλει, ειδικότερα, να ελέγχει αν το εν λόγω δικαίωμα ασκήσεως προσφυγής μπορεί να ασκηθεί ενώπιον ακριβώς των αρχών εκείνων που προβλέπονται στον τομέα της συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων. 3 Παροχές υπηρεσιών που αφορούν διάφορες υπηρεσίες μηχανικού, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται εργασίες σχεδιασμού, παροχής συμβουλών και μελέτης για διάφορες ιατρικές εγκαταστάσεις και οι οποίες αφορούν εργασίες σχετικές με την κατάρτιση και την εκτέλεση σχεδίων για την ανέγερση παιδιατρικής κλινικής σε νοσοκομείο και των αντίστοιχων ιατρικών εγκαταστάσεων εμπίπτουν στο παράρτημα Ι Α, κατηγορία 12, της οδηγίας 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών. 4 Οι ιδιώτες μπορούν να επικαλούνται απευθείας τις διατάξεις των τίτλων Ι και ΙΙ της οδηγίας 92/50 ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων. Όσον αφορά τις διατάξεις των τίτλων ΙΙΙ έως VI, ένας ιδιώτης μπορεί επίσης να τις επικαλείται ενώπιον εθνικού δικαστηρίου, στο μέτρο που από την ατομική εξέταση του γράμματός τους απορρέει ότι είναι απαλλαγμένες αιρέσεων και επαρκώς σαφείς και ακριβείς. Πράγματι, οι λεπτομερείς διατάξεις των τίτλων ΙΙΙ έως VI της οδηγίας, οι οποίες αφορούν την επιλογή των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων και τους εφαρμοστέους στους διαγωνισμούς κανόνες, τους κοινούς κανόνες στον τεχνικό τομέα και τον τομέα της δημοσιότητας, καθώς και εκείνους σχετικά με τα κριτήρια συμμετοχής, επιλογής και αναθέσεως, είναι, με την επιφύλαξη εξαιρέσεων και μικρών παραλλαγών που απορρέουν από το γράμμα τους, απαλλαγμένες αιρέσεων και επαρκώς σαφείς και ακριβείς, ώστε οι παρέχοντες τις υπηρεσίες να μπορούν να τις επικαλούνται ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων.

Οδηγίες κατάρτισης αναφορών Κόμβου Διαλειτουργικότητας από τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου της αυτοδιοίκησης που υποχρεούνται να εφαρμόζουν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν. 4308/2014).ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 110/2019 ΑΔΑ: ΨΛΜΠ465ΧΘ7-ΟΛΣ Ε

Ανάδειξη αναδόχου για την κατασκευή έργου:..Με δεδομένα αυτά και αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, πριν από την απόρριψη των άνω υπερβολικά χαμηλών προσφορών δεν κλήθηκαν οι προσφέροντες να τις αιτιολογήσουν, η άνω κατακυρωτική απόφαση δεν είναι νόμιμη.Μετά από αυτά και του γεγονότος ότι ο προσδιορισμός των κριτηρίων για το χαρακτηρισμό – διαπίστωση εάν ένα ή περισσότερα τμήματα αποτελούν ενιαίο έργο είναι πρωταρχικής σημασίας για τον έλεγχο των σχετικών συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθόσον ο εντοπισμός των κατατμήσεων έργων συμβάλλει στην εξυπηρέτηση των σκοπών της οδηγίας 93/37, που είναι η διασφάλιση της δυνατότητας συμμετοχής στις εν λόγω διαδικασίες και εργοληπτών άλλων κρατών μελών, η προστασία τους από την αυθαιρεσία της αναθέτουσας αρχής με την μη αυτόματη απόρριψη των προσφορών τους που χαρακτηρίσθηκαν ως υπερβολικά χαμηλές και η ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει ομόφωνα ότι τα ζητήματα αυτά είναι μείζονος σπουδαιότητας και, για τους λόγους αυτούς πρέπει να παραπεμφθούν σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 131 παρ. 3 Π.Δ. 1225/1981 (πρβλ και άρθρο 22 παρ. 6 εδ β του Π.Δ. 774/1980) στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αυτή καλείται να εκφέρει τη γνώμη για το ποια κριτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να διαπιστωθεί εάν δύο ή περισσότερες διαδικασίες για την ανάθεση συμβάσεων εκτελέσεως έργων από την ίδια αναθέτουσα αρχή συνιστούν τμήματα ενός ενιαίου έργου, τα οποία έχουν κατατμηθεί τεχνητώς για την αποφυγή τήρησης των κανόνων δημοσιότητας και της αιτιολόγησης των υπερβολικά χαμηλών προσφορών, διακοπτόμενης, ως εκ τούτου, της σχετικής 30ήμερης προθεσμίας μέχρις ότου η Ολομέλεια αποφανθεί επί των ανωτέρω γενικότερου ενδιαφέροντος ερωτημάτων.

ΟΙ διαδικασίες συνομολόγησης δανείων με πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς εκ μέρους των φορέων, για την πραγματοποίηση σκοπών της αρμοδιότητας ή της δράσης τους εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ . Οι αναθέτοντες φορείς όμως όταν τις συνάπτουν, υποχρεούνται, εντούτοις, να τηρούν τους θεμελιώδεις κανόνες της συμβάσεως εν γένει και την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγενείας ειδικότερα. Η υποχρέωση διαφάνειας που απόκειται στην αναθέτουσα αρχή συνίσταται στη διασφάλιση, υπέρ όλων των ενδεχομένων αναδόχων, προσήκοντος βαθμού δημοσιότητας που να καθιστά δυνατό το άνοιγμα της αγοράς υπηρεσιών στον ανταγωνισμό καθώς και τον έλεγχο του αμερόληπτου χαρακτήρα των διαδικασιών διαγωνισμού.

Εγκατάσταση Εφαρμογών Λογισμικού.(...) Μη νόμιμος ο όρος της διακήρυξης που θέσπισε ανώτατο επιτρεπόμενο ποσοστό έκπτωσης 15%.(...) Οι σχετικοί διαγωνισμοί με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, είτε διενεργούνται με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, είτε τη συμφερότερη προσφορά (άρθρα 20 π.δ.394/1996, 30 του π.δ. 346/1998 και ήδη άρθρο 53 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ της 31ης Μαρτίου 2004 «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών»), πρέπει να διεξάγονται υπό συνθήκες ανάπτυξης όρων υγιούς ανταγωνισμού και ελεύθερης διαμόρφωσης των οικονομικών προσφορών, χωρίς να επιτρέπεται ο περιορισμός της ελεύθερης διαμόρφωσης των οικονομικών προσφορών και της ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς με τη θέση όρων απαγορευτικών της προσφοράς εκπτώσεων άνω ενός ποσοστού. Άλλο είναι το ζήτημα της αντιμετώπισης της ενδεχόμενης περίπτωσης υποβολής υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, για την οποία ζητούνται κατά περίπτωση διευκρινίσεις από τον προσφέροντα ως προς τα στοιχεία που μπορεί να συντρέχουν στο πρόσωπό του και να τη δικαιολογούν (άρθρο 31 του π.δ. 346/1998 και ήδη άρθρο 55 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ της 31ης Μαρτίου 2004 «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών»).Ανεξάρτητα πάντως από το ζήτημα αυτό σε κάθε διαγωνιστική διαδικασία τα αρμόδια όργανα υποχρεούνται να εφαρμόζουν τα προαναφερόμενα θεσμοθετημένα κριτήρια ανάδειξης αναδόχου υπό συνθήκες διασφάλισης της διαφάνειας και της ανάπτυξης ελεύθερου ανταγωνισμού, χωρίς την εκ των προτέρων θέση περιοριστικών όρων στην ελεύθερη διαμόρφωση των οικονομικών προσφορών.