ΕΔ/ΚΛ ΣΤ/121/2025
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Η απόφαση του ΣΤ΄ Κλιμακίου (121/2025) αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια αστικού εξοπλισμού και ανταλλακτικών για παιδικές χαρές, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους του Δήμου Γλυφάδας, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.699.993,84 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Η σύμβαση έχει διάρκεια 36 μήνες και αποτελεί μεικτή σύμβαση προμήθειας αγαθών και παροχής υπηρεσιών με προέχον το στοιχείο της προμήθειας. Το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο προσωρινός ανάδοχος, μια Α.Ε., παρείχε επαρκείς διευκρινίσεις και είχε λάβει επανορθωτικά μέτρα για προηγούμενους λόγους αποκλεισμού (πρόστιμο για περιβαλλοντικοί λόγους), τα οποία είχαν κριθεί επαρκή και σε προγενέστερους διαγωνισμούς. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/121/2025
Η Πράξη 121/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την «Προμήθεια αστικού εξοπλισμού και ανταλλακτικών για παιδικές χαρές, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους» του Δήμου Γλυφάδας, προϋπολογισμού 2.983.866,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Η διαδικασία επαν-εισήχθη μετά από αναβλητική πράξη. Προς εξέταση τέθηκε το ζήτημα του προσωρινού αναδόχου, «... ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», ο οποίος είχε δηλώσει πρόστιμο για παραβάσεις περιβαλλοντικού δικαίου. Ο ανάδοχος τεκμηρίωσε ότι έχει λάβει επαρκή επανορθωτικά μέτρα, τα οποία είχαν κριθεί επαρκή και σε προγενέστερους διαγωνισμούς. Το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη τις διευκρινίσεις της Επιτροπής Διαγωνισμού και την τεκμηρίωση των επανορθωτικών μέτρων, έκρινε ότι δεν συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού και αποφάσισε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΣΤ/62/2025
Η Πράξη 62/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την «Προμήθεια αστικού εξοπλισμού και ανταλλακτικών για παιδικές χαρές, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους» του Δήμου Γλυφάδας, συνολικού προϋπολογισμού €2.983.866,00 πλέον ΦΠΑ. Διαπιστώθηκε ότι ο προσωρινός ανάδοχος δήλωσε στο ΕΕΕΣ την ύπαρξη λόγων αποκλεισμού (αθέτηση υποχρεώσεων περιβαλλοντικού δικαίου και σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα), αλλά η αναθέτουσα Αρχή αποδέχθηκε την προσφορά του χωρίς να προβεί σε αιτιολογημένη κρίση, όπως όφειλε βάσει της διακριτικής της ευχέρειας, για τη συνδρομή ή μη των λόγων αποκλεισμού (άρθρο 73 παρ. 4 περ. ζ και θ του ν. 4412/2016). Κατόπιν αυτού, το Κλιμάκιο αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξης και διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου εντός 15 ημερών με την απαιτούμενη αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας Αρχής.
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/62/2025
Η Πράξη 62/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάθεσης και του σχεδίου σύμβασης για την «Προμήθεια αστικού εξοπλισμού και ανταλλακτικών για παιδικές χαρές, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους» του Δήμου Γλυφάδας, συνολικού προϋπολογισμού 3.699.993,84 ευρώ (με ΦΠΑ). Ο φάκελος κρίνεται ελλιπής, καθώς ο προσωρινός ανάδοχος («... A.E.») δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ) ότι έχει αθετήσει υποχρεώσεις περιβαλλοντικού δικαίου, διέπραξε σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα και έκανε ψευδείς δηλώσεις. Το Κλιμάκιο διαπίστωσε ότι η αναθέτουσα Αρχή αποδέχθηκε τη συμμετοχή του φορέα, χωρίς να ασκήσει την προβλεπόμενη διακριτική ευχέρεια και να αιτιολογήσει την κρίση της σχετικά με τη συνδρομή ή μη λόγων αποκλεισμού (άρθρο 73 παρ. 4 περ. ζ και θ του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξης και διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου εντός 15 ημερών με την έγγραφη και αιτιολογημένη απόφαση του αρμοδίου οργάνου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/504/2023
Προμήθειας ειδών ηλεκτροφωτισμού και καμερών ασφαλείας.(...)Αποφαίνεται ότι απαραδέκτως υποβλήθηκαν για έλεγχο νομιμότητας τα σχέδια συμβάσεων για την ανάθεση εκτέλεσης τμήματος της προμήθειας με τίτλο «Δημιουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) Δήμου Γλυφάδας»
ΑΕΠΠ/590/2019
Η προσφεύγουσα εταιρεία, με την προδικαστική προσφυγή της, αιτείται την ακύρωση της διακήρυξης του Δήμου Βέλου-Βόχας υπ' αριθμ. πρωτ. 2511/2019, η οποία αφορά στη σύμβαση για την «Αναβάθμιση του συστήματος οδοφωτισμού του Δήμου Βέλου-Βόχας με σκοπό την εξοκονόμηση ενέργειας και τη μείωση του κόστους λειτουργίας». Το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει την υλοποίηση της προμήθειας (Μεικτή Σύμβαση) με εκτίμηση αξίας 1.702.955,00€ (χωρίς ΦΠΑ), η οποία καλύπτει την προμήθεια φωτιστικών σωμάτων, λαμπτήρων και λοιπού εξοπλισμού, καθώς και την παροχή υπηρεσιών για την αναβάθμιση του φωτισμού των δημόσιων χώρων του Δήμου (οδοί, πλατείες, πάρκα κ.λπ.), με διάρκεια 10 έτη και δικαίωμα προαίρεσης για 5 επιπλέον έτη. Η προσφεύγουσα ζητά επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού μετά τη διόρθωση των όρων που θεωρεί άδικους.
ΕλΣυν.Κλ.Στ/254/2017
Προμήθεια, αποξήλωση, απομάκρυνση, τοποθέτηση και εγκατάσταση εξοπλισμού παιδικής χαράς:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η 340/26.7.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη σύμβαση σε τμήματα αιτιολογείται επαρκώς, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνει αναλυτικά η 80/8.8.2017 μελέτη του διαγωνισμού. Ειδικότερα, οι 11 παιδικές χαρές του Δήμου συνιστούν ενιαίο σύστημα χώρων άθλησης και ψυχαγωγίας, αφού πρόκειται να διαμορφωθούν με ομοειδή εξοπλισμό και να καλύψουν τις ανάγκες του συνόλου των παιδιών των δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου, που δύνανται, άλλωστε, να χρησιμοποιούν περισσότερες από μια παιδικές χαρές, ενώ η ανάθεση της σύμβασης σε μοναδικό ανάδοχο, που θα αναλάβει τον συντονισμό του προσωπικού και των εργασιών των επιμέρους τμημάτων, καθιστά ευχερέστερη την ομοιόμορφη εκτέλεση της συνολικής σύμβασης.(...)Ούτε, άλλωστε, προκύπτει ότι οι 11 παιδικές χαρές του Δήμου αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα, για τη διαμόρφωση του οποίου απαιτείται συντονισμός από τον ίδιο ανάδοχο, καθώς αυτές αποτελούν αυτόνομους χώρους ψυχαγωγίας και άθλησης, που βρίσκονται σε διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα. Αντιθέτως, στην προκείμενη περίπτωση ήταν ευχερής η υποδιαίρεση της προμήθειας ανά μία ή περισσότερες παιδικές χαρές (1 ως 11) ή ανά γεωγραφική ενότητα (παιδικές χαρές .. ή …ή ..).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/123/2025
ΜΕΙΚΤΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΡΓΟ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ «Αισθητική, ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση υποδομών ψυχαγωγίας σε κοινόχρηστους χώρους του Δήμου Δυτικής Λέσβου (προμήθεια υλικών και οργάνων για δημιουργία παιδικών χαρών)» (...) Σύμφωνα με την διακήρυξη, αντικείμενο της προς υπογραφή σύμβασης είναι η προμήθεια και εγκατάσταση, μετά της κατασκευής των αναγκαίων υποδομών και χώρων πρασίνου, του απαραίτητου εξοπλισμού δραστηριοτήτων παιδικής χαράς, αστικού εξοπλισμού, φωτισμού και των λοιπών προαπαιτουμένων εργασιών και υπηρεσιών σε είκοσι επτά (27) παιδικές χαρές σε οικισμούς του Δήμου Δυτικής Λέσβου, με στόχο την δημιουργία ή αναβάθμισή τους (...)Από την αντικειμενική εκτίμηση του συνόλου των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ελεγχόμενης σύμβασης, σε συνδυασμό με τα αναφερόμενα στη σκέψη 5 κριτήρια, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η προς ανάθεση σύμβαση αποτελεί μεικτή σύμβαση εκτέλεσης εργασιών και προμήθειας (βλ. σκέψεις 2-5 και 14), το προέχον (κύριο) αντικείμενο της οποίας είναι αυτό της προμήθειας των ειδών που αποτελούν το ενιαίο σύνολο για την κατασκευή/αναβάθμιση των παιδικών χαρών του Δήμου Δυτικής Λέσβου. (...) Εν όψει της παραδοχής ότι το κύριο αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια και εγκατάσταση των ανωτέρω ειδών, μη νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 6 και 7, δημοπρατήθηκε η προς ανάθεση σύμβαση ως έργο. Κατά συνέπεια, α) μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίσθηκε ο κύκλος των δικαιούμενων συμμετοχής στους οικονομικούς φορείς που είναι εγγεγραμμένοι στην αντίστοιχη κατηγορία έργων του Μ.Ε.ΕΠ., οι οποίοι δεν πρέπει να υπερβαίνουν το ανώτατο όριο ανεκτέλεστου υπολοίπου συμβάσεων δημοσίων έργων (βλ. σκ. 6 της παρούσας), β) μη νομίμως επιβαρύνθηκε το σύνολο του αντικειμένου της σύμβασης με γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος, απρόβλεπτα και αναθεώρηση (βλ. σκ. 6 της παρούσας) και γ) μη νομίμως δεν τηρήθηκε η υποχρέωση διαβίβασης της προκήρυξης της σύμβασης στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δημοσίευση, αν και η εκτιμώμενη, πλέον ΦΠΑ, αξία της σύμβασης υπερβαίνει το ποσό των 221.000,00 ευρώ (βλ. σκ. 7 της παρούσας). Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/2095/2022
«Προμήθεια Εξοπλισμού για την Αναβάθμιση, Βελτίωση και Εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων του Χιονοδρομικού Κέντρου Καλαβρύτων»(...)Για να άρει την αμφισβήτηση ως προς την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1, περιπτώσεις 6, 7 και 8 του ν. 4412/2016, λόγω της έκδοσης των 469/2022 και 952/2022 αντίθετων πράξεων του ΣΤ΄ και Ε΄ Κλιμακίου, αντιστοίχως (...)Το ΣΤ΄ Κλιμάκιο εξέδωσε την 469/2022 πράξη, με την οποία η σύμβαση παραπέμφθηκε λόγω αρμοδιότητας στο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου διότι καθ’ ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 παρ. 6, 7 και 8 του ν. 4412/2016 κρίθηκε ότι η σύμβαση έχει ως αντικείμενο την εκτέλεση δημοσίου έργου. Ακολούθως, το Ε΄ Κλιμάκιο, επιλαμβανόμενο της υπόθεσης και ερμηνεύοντας τις ίδιες ως άνω διατάξεις του ν. 4412/2020, το μεν έκρινε, με την 952/2022 πράξη του, ότι δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου σύμφωνα με τη ΦΓ8/16805/13.10.1999 κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας (Β΄ 1970), διότι η εν λόγω σύμβαση έχει μεικτό χαρακτήρα έργου και προμήθειας με προέχον (κύριο) αντικείμενο την προμήθεια ειδικής φύσης ειδών (αναβατήρες), στην οποία περιλαμβάνονται παρεμπιπτόντως και οι εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασής τους, το δε παρέπεμψε την υπόθεση, σύμφωνα με την διάταξη της του άρθρου 337 παρ. 2 του ν. 4700/2020, στην ελάσσονα Ολομέλεια του Δικαστηρίου, ζητώντας να αρθεί η ως άνω δημιουργηθείσα αμφισβήτηση.(...)Με τα δεδομένα που εκτέθηκαν προηγουμένως στις σκέψεις 9 έως 14 και σύμφωνα με όσα διαλαμβάνονται στις νομικές σκέψεις 7 και 8, το Δικαστήριο κρίνει ότι η υπό εξέταση σύμβαση συνιστά μεικτή σύμβαση έργου και προμήθειας, το προέχον (κύριο) αντικείμενο της οποίας είναι αυτό της προμήθειας ειδικής φύσεως ειδών (αναβατήρων και συστημάτων ηλεκτρονικής έκδοσης και ελέγχου εισιτηρίων μαζί με τον συνοδό και απαραίτητο για τη λειτουργία τους εξοπλισμό), στην οποία περιλαμβάνονται παρεμπιπτόντως και οι αναγκαίες εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασής τους από οικονομικό φορέα που διαθέτει εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, ήτοι από τον οίκο κατασκευής τους ή από εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο που αποδεδειγμένα ασκεί συναφή δραστηριότητα. Αίρει την αμφισβήτηση υπέρ της άποψης που κράτησε με την 952/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, κρίνοντας ότι η υπό έλεγχο σύμβαση έχει μεικτό χαρακτήρα έργου και προμήθειας με προέχον (κύριο) αντικείμενο την προμήθεια εξοπλισμού, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 2 παρ. 1 περίπτωση 8 του ν. 4412/2020. Και Αναπέμπει το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης και τα στοιχεία του φακέλου της διαδικασίας ανάθεσής της στο καθύλην αρμόδιο για τον έλεγχό τους ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΔ/ΚΛ ΣΤ/133/2025
Η Πράξη 133/2025 του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά στον έλεγχο νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού και μείωσης διαρροών του δικτύου ύδρευσης του Δήμου Πωγωνίου». Η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ανέρχεται σε 1.785.770,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Η σύμβαση χαρακτηρίζεται ως μικτή προμήθειας και υπηρεσιών, με προέχον το στοιχείο της προμήθειας. Ο φάκελος επανυποβλήθηκε μετά την πλήρη εκτέλεση της αναβλητικής Πράξης 70/2025. Ο μοναδικός υποψήφιος ανάδοχος είναι ο οικονομικός φορέας «ΤΕΧΝΩΡ ENGINEERING Ε.Π.Ε.». Το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία και αποφάσισε ότι η υπογραφή του επικαιροποιημένου σχεδίου σύμβασης δεν κωλύεται.
ΕΣ/ΚΛ ΣΤ/53/2025
Η Πράξη 53/2025 του ΣΤ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά τον έλεγχο νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την ανάθεση των Ομάδων Α και Β της προμήθειας «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ» του Δήμου Γλυφάδας. Η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας ανέρχεται σε 1.670.924,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή κυμαίνεται μεταξύ 300.000,00 και 1.700.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), το Κλιμάκιο έκρινε ότι δεν έχει την αρμοδιότητα να διενεργήσει τον έλεγχο. Κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4700/2020, η αρμοδιότητα ανήκει στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως εκ τούτου, η υπόθεση παραπέμπεται στην αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου ΟΤΑ VI στον Δήμο Καλλιθέας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου ελέγχου νομιμότητας.