Συµπλήρωση της υπ’ αριθμ. 28492/2009 (ΦΕΚ Β΄931/ 18.5.2009) «Καθορισµός των προϋποθέσεων και των τεχνικών προδιαγραφών για την κατασκευή και τη λειτουργία των παιδικών χαρών των Δήµων και των Κοινοτήτων, τα όργανα και η διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου τους, η διαδικασία συντήρησης αυτών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτοµέρεια» υπουργικής απόφασης.

Παροχή συμβουλευτικών Υπηρεσιών για την Πιστοποίηση  Παιδικών Χαρών.Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ανατεθείσες με την από 21.9.2017 σύμβαση υπηρεσίες, συνιστάμενες στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στις τριάντα (30) παιδικές χαρές του Δήμου ... και τις ενδεδειγμένες ενέργειες αντικατάστασης ή επισκευής του υπάρχοντος εξοπλισμού και κατάλληλης διαμόρφωσης του χώρου, προκειμένου αυτές να πιστοποιηθούν ως ασφαλείς για χρήση από τους δημότες, υπάγονται στην έννοια των τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, δοθέντος ότι η ανάθεση τους αποσκοπεί στη συνδρομή του Δήμου στο δρομολογούμενο έργο της συντήρησης των παιδικών χαρών του προκειμένου να πιστοποιηθεί η καταλληλότητά τους, για την εκτέλεση του οποίου θα επιδιώξει την έγκριση χρηματοδότησης από το Πράσινο Ταμείο. Καθόσον πρόκειται δε για έργο που αφορά τη διαμόρφωση και τον εξωραϊσμό κοινόχρηστων χώρων του Δήμου, η εκτέλεση των σχετιζόμενων με αυτό υπηρεσιών όπως οι επίμαχες προδήλως εντάσσεται στα προαναφερθέντα βάσει του Ο.Ε.Υ. του Δήμου ... καθήκοντα του υπηρετούντος στο Τμήμα Μελετών και Τεχνικών Έργων προσωπικού, το οποίο, κατά τον κρίσιμο χρόνο, ήταν στελεχωμένο, πλην του Προϊσταμένου (ειδικότητας ΠΕ Πολιτικών-Μηχανικών), επιπλέον με δύο (2) υπαλλήλους ειδικότητας ΠΕ Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών και έναν (1) υπάλληλο ειδικότητας ΤΕ Μηχανολόγων-Μηχανικών. Δοθέντος, άλλωστε, ότι σύμφωνα με την 28492/09 Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών (Β΄931/18.5.2009), όπως αυτή έχει ήδη τροποποιηθεί με την 27934/14 (Β΄2029/25.7.2014) όμοια σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται κατά την κατασκευή νέων και την πιστοποίηση της καταλληλότητας ήδη υφιστάμενων παιδικών χαρών των δήμων, οι τιθέμενες προδιαγραφές αφορούν στη συμμόρφωση σε συγκεκριμένα πρότυπα.....Οι διορθωτικές επεμβάσεις δεν πρέπει να αλλοιώνουν τη δομική αρτιότητα του εγκατεστημένου εξοπλισμού. …», ειδικά δε ως προς τις υφιστάμενες παιδικές χαρές δεν εφαρμόζεται το σύνολο των τιθέμενων (ως προς τις νέες παιδικές χαρές) προϋποθέσεων, αβάσιμα προβάλλεται η αδυναμία λόγω έλλειψης εξειδίκευσης των δύο αρχιτεκτόνων-μηχανικών και του ενός μηχανολόγου-μηχανικού του Τμήματος Μελετών και Τεχνικών Έργων του Δήμου να εκτελέσουν τις συγκεκριμένες υπηρεσίες. Δεδομένου ότι μη νομίμως ανατέθηκαν αυτές σε τρίτο ιδιώτη, κατ’ αρχήν παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου λόγου περί υπαγωγής των υπηρεσιών στον  ν. 3316/2005 και, ως εκ τούτου, μη νομότυπης παράλειψης διενέργειας διαγωνισμού για την ανάθεση τους, επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπό την ισχύ του (ήδη εφαρμοστέου) ν. 4412/2016 είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση μελετών, καθώς επίσης τεχνικών και συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, υπό την ειδικότερη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 118, ήτοι κατόπιν διενέργειας κλήρωσης... Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια, αποξήλωση, απομάκρυνση, τοποθέτηση και εγκατάσταση εξοπλισμού παιδικής χαράς:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η 340/26.7.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη σύμβαση σε τμήματα αιτιολογείται επαρκώς, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνει αναλυτικά η 80/8.8.2017 μελέτη του διαγωνισμού. Ειδικότερα, οι 11 παιδικές χαρές του Δήμου συνιστούν ενιαίο σύστημα χώρων άθλησης και ψυχαγωγίας, αφού πρόκειται να διαμορφωθούν με ομοειδή εξοπλισμό και να καλύψουν τις ανάγκες του συνόλου των παιδιών των δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου, που δύνανται, άλλωστε, να χρησιμοποιούν περισσότερες από μια παιδικές χαρές, ενώ η ανάθεση της σύμβασης σε μοναδικό ανάδοχο, που θα αναλάβει τον συντονισμό του προσωπικού και των εργασιών των επιμέρους τμημάτων, καθιστά ευχερέστερη την ομοιόμορφη εκτέλεση της συνολικής σύμβασης.(...)Ούτε, άλλωστε, προκύπτει ότι οι 11 παιδικές χαρές του Δήμου αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα, για τη διαμόρφωση του οποίου απαιτείται συντονισμός από τον ίδιο ανάδοχο, καθώς αυτές αποτελούν αυτόνομους χώρους ψυχαγωγίας και άθλησης, που βρίσκονται σε διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα. Αντιθέτως, στην προκείμενη περίπτωση ήταν ευχερής η υποδιαίρεση της προμήθειας ανά μία ή περισσότερες παιδικές χαρές (1 ως 11) ή ανά γεωγραφική ενότητα (παιδικές χαρές .. ή …ή ..).Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης

Εργασίες επισκευής και συντήρησης παιδικών χαρών:Με δεδομένα αυτά, η εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία αλλά και ειδικά τεχνικά μέσα, αφού, σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΥΑ 28492/2009, η συντήρηση των παιδικών χαρών διενεργείται από ειδικευμένο προσωπικό και σύμφωνα με τα πρότυπα ΕΛΟΤ ΕΝ 1176 - 7 ή ισοδύναμα αυτών, ενώ ο Δήμος δεν διαθέτει προσωπικό με γνώσεις και εξειδίκευση στον τομέα αυτό, ούτε τον κατάλληλο εξοπλισμό (39730/31.12.2018 έγγραφο επανυποβολής).

Τροποποίηση της αριθ. 28492/2009 (ΦΕΚ Β΄ 931) απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών «Καθορισμός των προϋποθέσεων και των τεχνικών προδιαγραφών για την κατασκευή και τη λειτουργία των παιδικών χαρών των Δήμων και των Κοινοτήτων, τα όργανα και η διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου τους, τη διαδικασία συντήρησης αυτών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια». 

Προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού για την αναβάθμιση της παιδικής χαράς του Παυσιλύπου και δημιουργία νέας παιδικής χαράς.(...)Το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν παραβιάστηκαν οι αρχές του ενωσιακού δικαίου από την απαίτηση των τεχνικών προδιαγραφών της διακήρυξης οι διαστάσεις του εξοπλισμού των παιδικών χαρών να είναι συγκεκριμένες. Τούτο διότι όπως προκύπτει από την 28492/18.5.2009 υπουργική απόφαση, όπως ισχύει, αλλά και την τεχνική έκθεση της διακήρυξης ο χώρος έκαστης παιδικής χαράς είναι εκ των προτέρων οριοθετημένος και  με συγκεκριμένες διαστάσεις εισόδου και ζωνών όδευσης στο εσωτερικό του . Ως εκ τούτου ο εξοπλισμός που θα τοποθετηθεί εντός αυτών, μόνο εάν διαθέτει συγκεκριμένες διαστάσεις διασφαλίζει ότι θα εξυπηρετούνται με άνεση και ασφάλεια οι ανάγκες των ανήλικων χρηστών και των συνοδών τους. Πέραν των ανωτέρω η αναθέτουσα αρχή προκειμένου να αποτρέψει τον περιορισμό των δυνητικά ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων στην πρόσβαση της εν λόγω προμήθειας προέβλεψε ότι οι διαστάσεις του εξοπλισμού των παιδικών χαρών δύνανται να έχουν απόκλιση έως 5% από τις προσδιορισμένες στην τεχνική περιγραφή. Συνεπώς, ο συγκεκριμένος όρος παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένος και πρόσφορος για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού της προμήθειας κατάλληλου εξοπλισμού και της ασφαλούς διαμόρφωσης των παιδικών χαρών του Δήμου .., οι δε σχετικές απαιτήσεις ως προς τις προβλεπόμενες διαστάσεις δεν είναι υπερβολικές, ούτε φωτογραφικές, ούτε δύναται να υποστηριχθεί βασίμως ότι εμπόδισαν τη συμμετοχή τυχόν ενδιαφερομένων στον διαγωνισμό (ΕλΣυν Τμ.VI 640/2016).Kατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή στο σύνολό της,  να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 10/2022 πράξη της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης.

ΘΕΩΡΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ-ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΛΕΤΩΝ:χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ..., που  αφορά στην καταβολή ποσού 19.987,68 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «… – Ε.Π.Ε. – …», ως αμοιβή της για την εκτέλεση της εργασίας «Μελέτη και καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης παιδικών χαρών Δήμου και εισήγηση εναρμόνισης στα οριζόμενα της ΚΥΑ 28492/2009 για τη λειτουργία παιδικών χαρών».(....)Άλλωστε στην προαναφερόμενη υπουργική απόφαση εξειδικεύονται με πληρότητα αφενός οι τεχνικές προδιαγραφές λειτουργίας των παιδικών χαρών, αφετέρου η ακολουθητέα διαδικασία για την εναρμόνισή αυτών στις απαιτήσεις ασφαλείας, που τίθενται από τις διατάξεις της. Περαιτέρω, η επικαλούμενη από το Δήμο … ανεπάρκεια του υπηρετούντος προσωπικού (τρεις πολιτικοί μηχανικοί Π.Ε. έναντι έξη, τρεις πολιτικοί μηχανικοί Τ.Ε., έναντι τεσσάρων, μιας τοπογράφου έναντι δύο, και ενός μηχανολόγου μηχανικού Τ.Ε. έναντι δύο) προβάλλεται αναποδείκτως.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και δεν πρέπει αυτό να θεωρηθεί.

Συντήρηση και προμήθεια οργάνων παιδικών χαρών:..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, προκύπτουν τα εξής: α) Όσον αφορά στην από 21.6.2016 σύμβαση με τίτλο «Συντήρηση παιδικών χαρών Δ.Κ. ... ...», η οποία έχει μικτό χαρακτήρα, αφού το αντικείμενο της αφορά τόσο στην προμήθεια των εξαρτημάτων και ανταλλακτικών των οργάνων, που ήδη υπάρχουν στις παιδικές χαρές, όσο και σε εργασίες συντήρησης και επισκευής ενός δαπέδου (10 τ.μ.) και μίας σύνθετης κατασκευής, η σύμβαση αυτή συνιστά σύμβαση προμήθειας, διότι η αξία των υπό προμήθεια ειδών υπερβαίνει, και μάλιστα δυσανάλογα πολύ, την αξία των εργασιών, η οποία δεν εγγίζει ούτε τα 1.000 ευρώ και ως εκ τούτου μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας στην ως άνω ανάδοχο εταιρία, αφού η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη ποσού 24.600 ευρώ, υπερβαίνει το ποσό των 15.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία αυτή. β) Τόσο τα εξαρτήματα - ανταλλακτικά των οργάνων των παιδικών χαρών (π.χ. κάθισμα κούνιας, σκοινί αναρρίχησης, ξύλινη σκάλα κλπ.) που περιλαμβάνονται στην ως άνω σύμβαση προμήθειας, όσο και αυτά που περιλαμβάνονται στην, ομοίως από 21.7.2016, δεύτερη σύμβαση προμήθειας (τραμπάλες, μύλοι, ζωάκια ελατηρίου κλπ) αποβλέπουν στην συντήρηση των παιδικών χαρών της Δ.Κ. Αγ. ..., που επιβάλλει είτε την επιδιόρθωση (π.χ. προστατευτικά πάνελ) και αντικατάσταση (π.χ. καθίσματα κούνιας και ξύλινη σκάλα) τμήματος των οργάνων που ήδη υπάρχουν, είτε την προμήθεια νέων οργάνων, πρόκειται, δηλαδή, και στις δύο περιπτώσεις για προμήθεια ειδών που κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται ομοειδή και τα οποία από τη φύση τους και τη λειτουργικότητά τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών και εκτελούνται και από την ίδια εταιρία και συνεπώς, θα έπρεπε για την προμήθειά τους να διενεργηθεί ένας ενιαίος πρόχειρος διαγωνισμός, δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη αυτών ανέρχεται στο ποσό των 39.460 ευρώ και ως εκ τούτου μη νομίμως αυτές ανατέθηκαν με απευθείας ανάθεση.(..) οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες ..

Προμήθεια οργάνων και εξοπλισμού παιδικών χαρών:Αίτηση  ανάκλησης της 10/2018 Πράξης του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου :Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι η απόφαση της αναθέτουσας αρχής να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη προμήθεια σε τμήματα ανά παιδική χαρά ή γεωγραφικό διαμέρισμα, αιτιολογείται επαρκώς, όπως βασίμως προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση. Τούτο διότι οι δέκα τρεις (13) παιδικές χαρές του Δήμου, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους χωροθέτηση, αποτελούν ένα ενιαίο λειτουργικό σύστημα χώρων άθλησης και ψυχαγωγίας, για την ομοιόμορφη διαμόρφωση του οποίου, με ομοειδή εξοπλισμό, απαιτείται ενιαίος συντονισμός του προσωπικού και των εργασιών των επιμέρους τμημάτων, προκειμένου να επιτευχθεί η εμπρόθεσμη και προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης, που αποβλέπει στη δημιουργία σύγχρονων χώρων ψυχαγωγίας για το σύνολο των παιδιών των δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου και στην ασφαλή λειτουργία των χώρων αυτών, ενόψει και των θεσπιζόμενων από την οικεία νομοθεσία αυστηρών προδιαγραφών. Συνεπώς, η ενιαία δημοπράτηση της επίμαχης προμήθειας χωρίς την πρόβλεψη δυνατότητας υποβολής προσφοράς για τμήμα μόνο των ζητουμένων ειδών δεν συνιστά εν προκειμένω κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, ενόψει μάλιστα και του όρου του άρθρου 2.2.8 της διακήρυξης (βλ. σκέψη 4.Γ),  βάσει του οποίου οι φορείς που τυχόν δεν δραστηριοποιούνται στην εμπορία του συνόλου των ειδών, δύνανται να υποβάλουν προσφορά στηριζόμενοι στις ικανότητες άλλων φορέων (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. VI 528/2018) Ανακαλεί τη 10/2018 Πράξη του Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο 

Αθλητικές διοργανώσεις των Ο.Τ.Α. (..) Με δεδομένα αυτά και συμφωνά με όσα έγιναν δεκτά στην προηγουμένη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλομένη δαπάνη είναι νόμιμη, ως λειτουργική, καθόσον η προμήθεια των ανωτέρω ειδών (καρτελών puzzle και επιτραπέζιων παιχνιδιών), για τη διανομή τους, ως επιβράβευση, στα παιδιά που συμμετείχαν στους άνω αγώνες, συμβάλει στην ανάπτυξη και προώθηση των αθλητικών αξιών και, ως εκ τούτου, συνάδει τόσο με τη μέριμνα για την προαγωγή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των δημοτών, όσο και με την υποχρέωση προώθησης και εφαρμογής προγραμμάτων ενίσχυσης του μαζικού αθλητισμού. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.