Παροχή υπηρεσιών: Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση από την .. της υπηρεσίας μεταφοράς μαθητών στα δρομολόγια που καθορίζονται στα τμήματα Α και Β και στα δρομολόγια Γ144, Γ158, Γ159, Γ160, Γ202, Γ203 και Γ204 της διακήρυξης

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου, που υποβλήθηκαν, προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 624/7-8-2008 διακήρυξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., προκηρύχθηκε ανοικτός δημόσιος μειοδοτικός διαγωνισμός, με σφραγισμένες προσφορές και κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, για τη μεταφορά των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού .........Περίληψη της διακήρυξης, έχουσα το νόμιμο περιεχόμενο, απεστάλη προς δημοσίευση στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 11-8-2008 και δημοσιεύθηκε στο τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως στις 29-8-2008 (ΦΕΚ 481/29-8-2008), καθώς και στις εφημερίδες …………….. στις 22-8-2008 και «….» στις 28-8-2008. Κατά την ημερομηνία (24-10-2008) του διαγωνισμού, η Επιτροπή του Διαγωνισμού που συγκροτήθηκε με την 3/16-1-2008 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Έργων – Μελετών και Προμηθειών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., μετά τη διενέργεια ελέγχου των προσφορών των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό γνωμοδότησε: να κατακυρωθούν τα περιγραφόμενα δρομολόγια του Παραρτήματος Α΄ (47 συνολικά) στην εταιρεία «……...», με συνολική ημερήσια αποζημίωση 5.458,41 ευρώ, και του Παραρτήματος Β΄ (157 συνολικά) στους αναφερόμενους σ’ αυτό αναδόχους (61 συνολικά) με την αντίστοιχη, ανά δρομολόγιο, προσφερόμενη τιμή ημερήσιας αποζημίωσης, ... Ακολούθως η ανωτέρω Νομαρχιακή Επιτροπή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ..........., με την 253/18-11-2008 απόφασή της, αφού δέχθηκε την εισήγηση της ως άνω Επιτροπής του Διαγωνισμού κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και ανέθεσε τη μεταφορά των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού ..........., σύμφωνα με τα ανωτέρω...Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπόψη ότι κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας του διαγωνισμού και του αποτελέσματός της, δεν έχουν ασκηθεί ενστάσεις ή άλλα ένδικα μέσα ...,το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο (62 συνολικά) σχεδίων συμβάσεων.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ζητείται η ανάκληση της 286 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι: Α. Η διαδικασία του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη, εφόσον δεν διαπιστώθηκε, πριν από τη δημοπράτηση των δρομολογίων, κατά παράβαση του άρθρου 1 παρ. 8 της προαναφερθείσας IB/6071/26.08.1998 Κ.Υ.Α., με αιτιολογημένη απόφαση του Νομάρχη ....., η αντικειμενική αδυναμία μεταφοράς των μαθητών με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα των οικείων δήμων ή με την τακτική συγκοινωνία. Η έλλειψη αυτή συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου, που έχει ταχθεί για τη διενέργεια της υπό κρίση διαδικασίας ανάθεσης, όπως ορθώς το Κλιμάκιο αποφάνθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη του. Περαιτέρω, είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι με την 4651/26.8.2010 απόφαση του Νομάρχη ....., η οποία προσκομίσθηκε ενώπιον του Ζ΄ Κλιμακίου σε εκτέλεση της 254/2010 αναβλητικής πράξης αυτού, καλύπτεται η απαίτηση της διάταξης του άρθρου 1 της IB/6071/26.08.1998 Κ.Υ.Α., καθόσον η παράλειψη της έγκαιρης έκδοσης της εν λόγω απόφασης δεν αναπληρώνεται από την μεταγενέστερη έκδοση αυτής, αφού αυτή εκδόθηκε μετά την κατάρτιση της οικείας διακήρυξης, την έγκριση των όρων της και την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας..(..)Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης. 

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ναι μεν μη νομίμως η δημοσίευση της περίληψης της διακήρυξης στην ημεδαπή εχώρησε πριν από την αποστολή της στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην όμως, όπως βασίμως προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο, η εν λόγω πλημμέλεια δεν επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα του ως άνω διενεργηθέντος διαγωνισμού, δεδομένου ότι α) τηρήθηκε η σχετική ελάχιστη προθεσμία των 52 ημερών από την ημερομηνία αποστολής της περίληψης στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ε.Ε. (1.8.2011) μέχρι τη διενέργεια του διαγωνισμού (23.9.2011) και συνεπώς οι τυχόν ενδιαφερόμενοι έλαβαν εγκαίρως σχετικώς γνώση και β) μεταξύ των δημοσιεύσεων στον εθνικό τύπο και της αποστολής της περίληψης της διακήρυξης στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων της Ε.Ε. μεσολάβησε μικρό χρονικό διάστημα.(...)Κατ’ ακολουθίαν αυτού, η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως κατόπιν διαπραγματεύσεων, συνεπεία του ότι στην ανοικτή διαδικασία δεν υπεβλήθη καμία προσφορά, πάσχει ομοίως, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η νομιμότητά της συναρτάται με το κύρος και τη νομιμότητα του προηγηθέντος και ματαιωθέντος διαγωνισμού. Η γνώμη αυτή όμως δεν εκράτησε.

Μεταφορά μαθητών:Κωλύεται η υπογραφή ενός εκ των πενήντα τριών (53) σχεδίων σύμβασης, με αντικείμενο τη μεταφορά μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Περιφερειακής Ενότητας για τα σχολικά έτη 2014-2015 και 2015-2016, μεταξύ Περιφέρειας και εταιρείας για το Τμήμα 40 της σχετικής διακήρυξης, καθόσον μη νομίμως αποκλείστηκε συμμετέχων στην υπό έλεγχο διαγωνιστική διαδικασία, κατά το στάδιο της αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής από την οικεία διαγωνιστική διαδικασία και συνακόλουθα, μη νομίμως κατακυρώθηκε το Τμήμα 40, για το οποίο υπέβαλε προσφορά και ο ανωτέρω, μη νομίμως αποκλεισθείς, από την διαγωνιστική διαδικασία, σε άλλη εταιρεία χωρίς προηγουμένως να έχει ληφθεί υπόψη η προσφορά του.

α) η διενέργεια του επίμαχου διαγωνισμού σε συντετμημένη προθεσμία 36 ημερών δεν καθιστά στην προκειμένη περίπτωση νομικώς πλημμελή τη σχετική διαγωνιστική διαδικασία, δοθέντος ότι ο διαγωνισμός αυτός, προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.095.500 ευρώ με ΦΠΑ, ήταν επαναληπτικός και τα στοιχεία που απαιτούνταν για την πληρότητα της ενημέρωσης των ενδιαφερομένων είχαν ήδη δημοσιευθεί στο σύνολό τους με την συνταχθείσα σύμφωνα με το παράρτημα VIIΑ προκήρυξη του αρχικού διαγωνισμού, η οποία εξάλλου κάλυπτε και τις περαιτέρω προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 38 της Οδηγίας, από πλευράς του χρόνου δημοσίευσής της, β) περαιτέρω δεν συνιστά νομική πλημμέλεια η έκδοση απόδειξης είσπραξης του ποσού της προκαταβολής και όχι τιμολογίου αφού η εντελλόμενη δαπάνη αφορά σε προκαταβολή μέρους του συμβατικού τιμήματος και όχι σε παράδοση προϊόντων σε εκτέλεση της σύμβασης και γ) όμως η εντελλόμενη δαπάνη πάσχει διότι για να είναι νόμιμη η χορήγηση προκαταβολής έπρεπε ρητώς να ορίζεται αυτό και να προσδιορίζεται το ποσοστό της καθώς και οι ειδικότερες λεπτομέρειες του τρόπου πληρωμής στην οικεία διακήρυξη.

Μεταφορές μαθητών.H δαπάνη του κόστους μεταφοράς των μαθητών δεν μπορεί να υπερβαίνει, τη μέγιστη αποζημίωση που καθορίζεται σύμφωνα με τους οριζόμενους στην παρ. 9 του άρθρου 1 της αριθμ.6071/1998 ΚΥΑ τύπους, ανεξάρτητα εάν το έργο της μεταφοράς των μαθητών εκτελείται είτε κατόπιν ενέργειας σχετικού διαγωνισμού, είτε με απευθείας ανάθεση στην περίπτωση που ο διαγωνισμός απέβη άγονος, δεδομένου ότι η διάταξη της παρ.9 του άρθρου 1 της υπουργικής απόφασης δεν κάνει καμία σχετική διάκριση.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/5/2008.

Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων σύμβασης μεταφοράς μαθητών. (..)Επί της περιγραφείσας παρούσας διαδικασίας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα: Από τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1, 3 και 4 του ν.3852/2010 (βλ. και άρθρο 103 παρ. 2, 4 και 5 του ν.3463/2006) προκύπτει ότι η Οικονομική Επιτροπή είναι το αποκλειστικώς αρμόδιο όργανο για τη συγκρότηση των επιτροπών διαγωνισμού, έχοντας την ευχέρεια να παραπέμπει θέματα της αρμοδιότητάς της, όταν αυτό επιβάλλεται από την ιδιαίτερη σοβαρότητά τους, μόνο στο δημοτικό συμβούλιο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτήθηκε με την 26/2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ..., βάσει της από 19.1.2011 εισήγησης του Αντιδημάρχου Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου .... Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, δεν είναι νόμιμη η συγκρότησή της από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ούτε, άλλωστε, από κανένα στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι το δημοτικό συμβούλιο με ειδική αιτιολογία και με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του αποφάσισε ότι θα ασκήσει το ίδιο τη σχετική αρμοδιότητα (βλ. άρθρο 72 παρ. 1 και 3 του ν.3852/2010). Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η πλημμέλεια αυτή δεν θα μπορούσε από μόνη της να οδηγήσει σε ακυρότητα όλης της διαδικασίας του διαγωνισμού, αφού, ενόψει του κριτηρίου κατακύρωσης που είναι αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή, δεν επηρέασε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και με την έννοια αυτή δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια..(..)Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τον έλεγχο νομιμότητας της επί μέρους φάσης της διαδικασίας, που αφορά στην ανάδειξη αναδόχων για τη μεταφορά μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου ... κατά το σχολικό έτος 2011 – 2012.

Επομένως, η ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων με διαπραγμάτευση αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, η προσφυγή στην οποία επιτρέπεται μόνον στις περιοριστικώς αναφερόμενες στην Οδηγία περιπτώσεις. Τέτοια περίπτωση, μεταξύ άλλων, συντρέχει και όταν, λόγω επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δεν είναι δυνατή η τήρηση των νόμιμων προθεσμιών για τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού, ως απρόβλεπτες δε περιστάσεις νοούνται εκείνα τα αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, τα οποία, ακριβώς επειδή δεν θα μπορούσαν να είναι γνωστά στην Αναθέτουσα Αρχή, ούτε ανάγονται στη σφαίρα της ευθύνης της, καθιστούσαν ανέφικτο τον έγκαιρο προγραμματισμό των αναγκαίων για την αντιμετώπισή τους υπηρεσιών. Η περίπτωση, μάλιστα, αυτή, κατά την οποία η διαδικασία της διαπραγμάτευσης διαμορφώνεται ελευθέρως από την Αναθέτουσα Αρχή, σαφώς διακρίνεται εκείνης που, κατόπιν διαγωνισμού στον οποίον δεν υποβλήθηκαν κανονικές προσφορές, στη διαπραγμάτευση καλούνται όλοι οι υποψήφιοι που συμμετείχαν στο διαγωνισμό και πληρούσαν τις τυπικές, για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς, προϋποθέσεις (βλ. πράξη IV Τμήματος 18/2009, ΣτΕ Επ. Αν. 1059/2008).

Από τις προπαρατιθέμενες διατάξεις, συνάγεται ότι οι δημόσιες συμβάσεις προμηθειών είναι δυνατόν να ανατίθενται με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, σε όλως εξαιρετικές και περιοριστικώς αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις, που, επειδή εισάγουν παρέκκλιση από τον κανόνα της ανάδειξης προμηθευτή με τη διαδικασία του διαγωνισμού με προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, είναι στενά ερμηνευτέες. Τέτοιες είναι, μεταξύ άλλων, οι περιπτώσεις: α) της ματαίωσης του προηγηθέντος ανοικτού διαγωνισμού, εξαιτίας υποβολής μη κανονικών ή ακατάλληλων (για παράδειγμα ασύμφορων) προσφορών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται ουσιωδώς οι όροι της διακήρυξης του ματαιωθέντος διαγωνισμού, οπότε στη διαπραγμάτευση προσκαλούνται όλοι όσοι είχαν υποβάλει στο ματαιωθέντα διαγωνισμό παραδεκτές προσφορές (βλ. ΕλΣ VI Τμ αποφάσεις 2845/2010, 3723, 3558/2009, ΣτΕ ΕπΑν 1059, 515/2008), β) της συνδρομής κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι σε έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής κατά τον προγραμματισμό των οικείων προμηθειών από τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής και σε καμία περίπτωση δεν απορρέουν από δική τους ευθύνη, που καθιστούν αδύνατη την τήρηση των νόμιμων προθεσμιών για τη διενέργεια σχετικού τακτικού διαγωνισμού. Στην περίπτωση αυτή, η απόφαση την αναθέτουσας αρχής για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, πρέπει να αιτιολογεί πλήρως τη συνδρομή των οικείων απρόβλεπτων περιστάσεων (βλ. ΕλΣ VI Τμ αποφάσεις 2050, 935/2010, 3355/2009).