Διοικητικές συμβάσεις. Ανάθεση μελετών για την επιλογή του διαγωνιζομένου στον οποίον θα ανατεθεί η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης χωρεί αιτιολογημένη αξιολόγηση, κατ` εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη Διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσης συμπράξεως στο κριτήριο αυτό αξιολογήσεως αιτιολογείται πλημμελώς, διότι η εκτίμηση των προσόντων του προτεινομένου από την αιτούσα σύμπραξη συντονιστή εχώρησε βάσει στοιχείων αναγομένων στην άσκηση αντιστοίχων καθηκόντων συντονιστή κατά την εκπόνηση μελετών προς σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 2508/1997, χωρίς καμία ειδική αναφορά στις λοιπές χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες, κατά την εκπόνηση των οποίων ο συντονιστής που προτείνει η αιτούσα σύμπραξη είχε ασκήσει παρόμοια καθήκοντα συντονιστή. Η αποσφράγιση και ο έλεγχος των οικονομικών προσφορών πρέπει να διενεργηθεί αφού προηγουμένως καταστεί οριστική η βαθμολογία των τεχνικών προσφορών. Μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών δεν είναι επιτρεπτή, για οποιοδήποτε λόγο, η εκ νέου αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών ή η το πρώτον αιτιολόγηση της βαθμολογίας αυτών. Μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή προχώρησε σε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Ματαίωση του επίδικου διαγωνισμού, εφ` όσον η νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ανεπίτρεπτη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.

Ανάθεση υπηρεσιών Συμβούλου Διαχείρισης με ανοικτή διαδικασία και κριτήριο ανάθεσης εκείνο της «πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς», σύμφωνα με τα άρθρα 5 παρ. 1 και 9 παρ. 4 του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 42)..Από τις διατάξεις της διακήρυξης, σε συνδυασμό με την αρχή της διαφάνειας, που διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και επιβάλλει, σε κάθε περίπτωση, αιτιολόγηση της επιλογής του αναδόχου, προκύπτει ότι η Αναθέτουσα Αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων, οφείλει, επί ποινή ακυρότητας της κρίσης της, να αιτιολογεί ειδικά, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, την δοθείσα σε αυτούς βαθμολογία στα αναφερόμενα στο άρθρο 22 επιμέρους δύο (2) κριτήρια (Πληρότητα και αρτιότητα της εκτίμησης του γενικού και ειδικού αντικειμένου της ζητούμενης υπηρεσίας - Οργανωτική αποτελεσματικότητα της ομάδας παροχής της Υπηρεσίας). Η εν λόγω ειδική κρίση της Αναθέτουσας Αρχής δεν δύναται να αναπληρωθεί από την παρεχόμενη βαθμολογία στα παραπάνω κριτήρια αξιολόγησης, δηλαδή από την απλή παράθεση βαθμών και μόνο, καθόσον η αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων αιτιολόγησης της σχετικής βαθμολογίας, πέραν του ότι επιβάλλεται ρητά από τη διακήρυξη, καθώς και για λόγους διαφάνειας, είναι αναγκαία τόσο για την υποβολή αντιρρήσεων από τους λοιπούς διαγωνιζόμενους – ανεξάρτητα αν τελικά υποβλήθηκαν ή όχι – όσο και για το δικαστικό έλεγχο της σχετικής κρίσης. Ανακλήθηκε απο την 51/2007 του 6ου Τμ.

Διαγωνισμός εκπόνησης μελέτης. Αίτηση αναστολής εκτελέσεως αποφάσεως με την οποία βαθμολογήθηκαν οι τεχνικές προσφορές των διαγωνιζομένων. 7. Επειδή, ανεξαρτήτως της παρανομίας της προσβαλλομένης αποφάσεως που διαπιστώνεται στην προηγούμενη σκέψη, παρατηρούνται, περαιτέρω, τα εξής: Στις παρατεθείσες ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 9 του ν. 3316/2005 δεν προβλέπεται, ρητώς, αρμοδιότητα της Προϊσταμένης Αρχής να προχωρήσει η ίδια, μετά από αναπομπή του πρακτικού βαθμολόγησης στην Επιτροπή Διαγωνισμού και σε περίπτωση νέας διαφωνίας, στην αναβαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Και υπό την υποστηριζόμενη όμως από τη Διοίκηση ερμηνευτική εκδοχή, σύμφωνα με την οποία, στην περίπτωση αυτή, η Προϊσταμένη Αρχή είναι αρμόδια να αναβαθμολογήσει, η ίδια, τις τεχνικές προσφορές, κατ' ανάλογη εφαρμογή του, μη εφαρμοζομένου ευθέως, άρθρου 6 παρ. 10 του ίδιου νόμου, πάντως η απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής περί αναβαθμολογήσεως πρέπει, κατά ρητή πρόβλεψη της τελευταίας αυτής διατάξεως, να είναι «ειδικά αιτιολογημένη». Εν προκειμένω, και όπως εκτίθεται στη δεύτερη σκέψη, η Προϊσταμένη Αρχή προέβη, με την προσβαλλόμενη απόφαση, μετά την από 29.9.2006 αναπομπή του πρακτικού ΙΙ στην Επιτροπή Διαγωνισμού και την αναβαθμολόγηση, από την επιτροπή, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, σε νέα αναβαθμολόγηση των προσφορών αυτών, χωρίς να παραθέτει ειδική αιτιολογία για την αναβαθμολόγηση αυτή. Τέτοια ειδική αιτιολογία, άλλωστε, δεν μπορεί να θεωρηθεί η παρατιθέμενη στην ανωτέρω, από 29.9.2006, απόφαση περί αναπομπής του Πρακτικού ΙΙ στην Επιτροπή Διαγωνισμού. Με τα δεδομένα όμως αυτά, η προσβαλλόμενη πράξη είναι, προδήλως, μη νόμιμη, ως αναιτιολόγητη, όπως βασίμως προβάλλεται με την οικεία αίτηση ακυρώσεως. 8. Επειδή, η προσβαλλόμενη πράξη είναι, για τους λόγους που εκτίθενται στις δύο προηγούμενες σκέψεις, προδήλως παράνομη και συνεπώς η εκτέλεσή της πρέπει να ανασταλεί, κατά παραδοχή των σχετικών λόγων της κρινόμενης αιτήσεως. Εξυπακούεται ότι η Διοίκηση μπορεί, μέχρι τη συζήτηση της οικείας αιτήσεως ακυρώσεως, να εκδώσει εκ νέου πράξη αναβαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, η οποία πρέπει να υπογράφεται αρμοδίως και να φέρει ειδική αιτιολογία, κατά τα προεκτεθέντα.”

H πρώτη προσφεύγουσα εταιρεία με ΓΑΚ 1885/14.12.2020 επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης για τα Τμήματα 1 (Γαλακτοκομικό Προϊόν «Φέτα»), 2 (Ελαιόλαδο Έξτρα Παρθένο) και 3 (Είδη Βασικής Υλικής Συνδρομής) της σύμβασης, ισχυριζόμενη ότι οι αποδεκτές προσφορές των άλλων διαγωνιζομένων παραβιάζουν τους όρους της διακήρυξης. Ειδικότερα, αμφισβητεί την καταλληλότητα τόσο των τεχνικών όσο και των οικονομικών προσφορών, καθώς και την πληρότητα των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών, με ιδιαίτερη έμφαση στις αδυναμίες τήρησης των κριτηρίων επαγγελματικής ικανότητας και των απαιτούμενων πιστοποιήσεων.

Από τις ανωτέρω διατάξεις της διακήρυξης, σε συνδυασμό με την αρχή της διαφάνειας, που διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και επιβάλλει, σε κάθε περίπτωση, αιτιολόγηση της επιλογής του αναδόχου, προκύπτει ότι η Αναθέτουσα Αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων, οφείλει, επί ποινή ακυρότητας της κρίσης της, να αιτιολογεί ειδικά, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, την δοθείσα σε αυτούς βαθμολογία στα αναφερόμενα στο άρθρο 22 επιμέρους δύο (2) κριτήρια (Πληρότητα και αρτιότητα της εκτίμησης του γενικού και ειδικού αντικειμένου της ζητούμενης υπηρεσίας - Οργανωτική αποτελεσματικότητα της ομάδας παροχής της Υπηρεσίας). Η εν λόγω ειδική κρίση της Αναθέτουσας Αρχής δεν δύναται να αναπληρωθεί από την παρεχόμενη βαθμολογία στα παραπάνω κριτήρια αξιολόγησης, δηλαδή από την απλή παράθεση βαθμών και μόνο, καθόσον η αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων αιτιολόγησης της σχετικής βαθμολογίας, πέραν του ότι επιβάλλεται ρητά από τη διακήρυξη, καθώς και για λόγους διαφάνειας, είναι αναγκαία για το δικαστικό έλεγχο της σχετικής κρίσης.Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα: Η διάταξη του άρθρου 55 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ προβλέπει ότι η αναθέτουσα αρχή προτού προχωρήσει στην απόρριψη μιας προσφοράς ως ασυνήθιστα χαμηλής, οφείλει να παράσχει στο διαγωνιζόμενο, ο οποίος υπέβαλε την εν λόγω προσφορά, τη δυνατότητα να εκθέσει τις απόψεις του και να δικαιολογήσει τις προτεινόμενες από αυτόν τιμές με την παροχή των απαραίτητων διευκρινήσεων. Κατά συνέπεια, δεν επιτρέπεται εθνική ρύθμιση με την οποία να προβλέπεται ο αυτόματος αποκλεισμός προσφοράς που παραβιάζει κατώτατη τιμή που καθορίζεται από νομοθετική, κανονιστική ή διοικητική διάταξη χωρίς να παρέχεται προηγουμένως στον προσφέροντα, κατόπιν ακρόασής του, η δυνατότητα διευκρίνησης και αιτιολόγησης των επιμέρους στοιχείων της προσφοράς του. Οποιοσδήποτε περιορισμός της ως άνω δυνατότητας θα ερχόταν σε αντίθεση με τον σκοπό της Οδηγίας, δεδομένου ότι οδηγεί στον αποκλεισμό άνευ ετέρου των προσφορών, οι αιτιολογήσεις των οποίων στηρίζονται σε εκτιμήσεις διαφορετικές από αυτές που δέχεται η ισχύουσα εθνική ρύθμιση και τούτο παρά το γεγονός ότι οι προσφορές αυτές είναι, ενδεχομένως, περισσότερο συμφέρουσες για την αναθέτουσα αρχή (πρβλ. Σ.τ.Ε.2184/2004).

Αίτηση Δημοτικής Επιχείρησης για την ανάκληση Πράξης Ε΄ Κλιμακίου. Οι πράξεις του πληρεξουσίου εντός των ορίων της δοθείσας εξουσίας, είναι πράξεις του παρέχοντος την πληρεξουσιότητα. Αποκλεισμός διαγωνιζομένων. Μη νόμιμος. Η συνεργασία με μελετητικό γραφείο ανώτερης τάξης από αυτό που απαιτούσε η διακήρυξη, δεν απαγορεύεται από το νόμο, καθώς το μελετητικό γραφείο δεν συμμετέχει αυτοτελώς στο διαγωνισμό. Ο νόμιμος εκπρόσωπος της μίας συμμετέχουσας στο κοινοπρακτικό σχήμα εταιρείας δίδει προς το νόμιμο εκπρόσωπο της άλλης συμμετέχουσας, την εντολή υπογραφής και κατάθεσης της προσφοράς. Πρόκειται για παροχή πληρεξουσιότητας και όχι για ανεπίτρεπτη, κατά το νόμο, εκπροσώπηση των δύο εταιρειών από το ίδιο φυσικό πρόσωπο.

Οδηγίες για την ορθή εφαρμογή διατάξεων του ν. 3316/05, που αφορούν τη συγκρότηση της ομάδας μελέτης των διαγωνιζομένων και τον τρόπο σύνταξης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών.ΕΓΚ1

ΣτΕ/ ΕΑ 944/2007.Τέλος, το άρθρο 17 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 (Α΄ 45), ορίζει ότι: «1. Η ατομική διοικητική πράξη πρέπει να περιέχει αιτιολογία, η οποία να περιλαμβάνει τη διαπίστωση της συνδρομής των κατά νόμο προϋποθέσεων για την έκδοσή της. 2. Η αιτιολογία πρέπει να είναι σαφής, ειδική, επαρκής και να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, εκτός αν προβλέπεται ρητώς στο νόμο ότι πρέπει να περιέχεται στο σώμα της πράξης . 3…» 9. Επειδή, από τις προπαρατεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι για την επιλογή του γραφείου μελετών στο οποίο θα ανατεθεί η εκπόνηση μελέτης πρέπει να αξιολογούνται τα ουσιαστικά προσόντα των μελετητικών γραφείων ή σχημάτων που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και να λαμβάνεται υπ’ όψη η δυνατότητά τους για την προσήκουσα εκτέλεση της υπό ανάθεση μελέτης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 7 παρ. 6 του ν. 3316/2005 κριτήρια, η αξιολόγηση δε αυτή του αρμοδίου οργάνου πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς και να βασίζεται σε συγκριτική εκτίμηση των προσόντων των διαγωνιζομένων. Ειδικότερα, σε ότι αφορά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, η σχετική κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς με την παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων εκ των αναφερομένων στην παρ. 4 του άρθρου 7 του ν. 3316/2005, ανταποκρινομένων στα κριτήρια της παρ. 6 του άρθρου τούτου, σε περίπτωση δε υποβολής ενστάσεως κατά του πρακτικού βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, το αποφαινόμενο επ’ αυτής αρμόδιο όργανο οφείλει να αιτιολογήσει τη σχετική κρίση του, ενόψει και των προβαλλομένων από τον ενιστάμενο ουσιωδών και κρίσιμων ισχυρισμών .

Ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση της δημοσιευθείσας διακήρυξης με αριθμό ΚΗΜΔΗΣ ... της 28-5-2021 για την ανάθεση του έργου «Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Δήμων ... – ... και ... – ...» (Εργολαβία ...), εκτιμώμενης άνευ ΦΠΑ αξίας 86.056.804,03 ευρώ. Η προσφυγή επικαλείται παραβάσεις στον καθορισμό και εφαρμογή των κριτηρίων αξιολόγησης, ιδίως για τις κατηγορίες εξοπλισμού και τις βαθμολογικές παραμέτρους (όπως Κ3.1, Κ3.2, Κ4.2 και Κ5.6), θέτοντας ζητήματα ίσης μεταχείρισης, διαφάνειας και αντικειμενικής αξιολόγησης των προσφορών.

Ελ.Συν./Τμ.VΙ/13/2008.Δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών. Το πρακτικό αξιολόγησης της ελεγχθείσας διαδικασίας διαγωνισμού διέπεται από τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 6 και 8 του νόμου 3316/2005 και η αιτιολογία του είναι τυποποιημένη. Η αιτιολογία αρκεί να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. «Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μη νομίμως το Κλιμάκιο έκρινε ως ελλιπή την αιτιολογία του ανωτέρω Πρακτικού αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Και τούτο διότι η σύνταξη του πρακτικού αξιολόγησης της ελεγχθείσας διαδικασίας διαγωνισμού διέπεται από τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 6 και 8 του νόμου 3316/2005, καθώς και του άρθρου 4.4 της διακήρυξης, οι οποίες τυποποιούν την αιτιολογία του πρακτικού αυτού, με βάση τα κριτήρια που θέτουν και καθορίζουν τη βαρύτητα καθενός από αυτά. Επομένως τη λεκτική διατύπωση της αιτιολογίας την παρέχει ο ίδιος ο νόμος και η διακήρυξη, με συνέπεια η βαθμολόγηση κατά κριτήριο να είναι αυτή καθαυτή η ουσιαστική αιτιολόγηση του διαγωνισμού. Η ανωτέρω επιλογή του νομοθέτη επιβάλλεται από την ίδια τη φύση του μελετητικού αντικειμένου, καθόσον ο υπό κρίση διαγωνισμός αφορά τεχνολογία αιχμής, με εξαιρετικά σύνθετη μεθοδολογία, που οδηγεί σε πολυσέλιδες προσφορές, με αποτέλεσμα ακόμα και μία συνοπτική επιγραμματική αιτιολόγηση της συγκριτικής (μεταξύ των διαγωνιζομένων ) αξιολόγησης της Επιτροπής θα ελάμβανε αναπόφευκτα τον χαρακτήρα μιας εκτενούς επιστημονικής πραγματείας, η οποία μάλιστα εξ αυτού του άκρως τεχνικού περιεχομένου της θα ήταν απροσπέλαστη και κατ` αποτέλεσμα ανέλεγκτη κατά τη διαδικασία του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης. Η απομάκρυνση από την οριοθέτηση της αιτιολογίας με τα τυποποιημένα κριτήρια που θέτει ο νόμος και η ίδια η διακήρυξη (άρ.4.4), θα είχε ως αποτέλεσμα τον έλεγχο επί τεχνικών κρίσεων και επιστημονικών θεμάτων με συνέπεια ο έλεγχος νομιμότητας να μετατρέπεται σε ουσιαστικό επιστημονικό-τεχνικό έλεγχο, ο οποίος ευρίσκεται εκτός των ορίων του θεσμοθετημένου από το νομοθέτη ελέγχου και θα είχε ως αποτέλεσμα να τίθενται σε κίνδυνο οι κρίσιμες αξίες της διαφάνειας, της ισότητας και της αντικειμενικότητας. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο μη νομίμως έλεγξε την πληρότητα και το ορισμένο της αιτιολογίας με βάση μόνον τα διαλαμβανόμενα στο ίδιο το σώμα του πρακτικού ΙΙ/24.9.2007 και τούτο διότι στην περίπτωση κατά την οποία οι διέπουσες την έκδοση της πράξης διατάξεις δεν προβλέπουν ρητά ότι η αιτιολογία πρέπει να προκύπτει από το σώμα της πράξης, τότε αρκεί να προκύπτει αυτή από τα στοιχεία του φακέλου (ΣτΕ 276/1983, 4165/1984 κ.α.). Τέλος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός των αιτούντων ότι ακόμη και αν υφίστατο η ανωτέρω πλημμέλεια της αιτιολογίας, αυτή θα μπορούσε να εξεταστεί από το Κλιμάκιο μόνο στην περίπτωση που είχαν ασκηθεί σχετικές ενστάσεις εκ μέρους των διαγωνιζομένων, δοθέντος ότι η αιτιολογία της βαθμολόγησης των προσφορών ελέγχεται αυτεπάγγελτα από το Κλιμάκιο, κατά τη διαδικασία του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας της σύμβασης, ως ζήτημα αναγόμενο στην νομιμότητα έκδοσης των εκτελεστών διοικητικών πράξεων την οποία όπως ήδη σημειώθηκε ελέγχει αυτεπάγγελτα ο Δικαστικός σχηματισμός του Κλιμακίου. VΙ. Κατ΄ακολουθίαν, δοθέντος ότι το Κλιμάκιο που έκρινε αντιθέτως, θεωρώντας πλημμελή την αιτιολόγηση της βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο, το Τμήμα, σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (V) της παρούσας, άγεται στην κρίση ότι οι κρινόμενες αιτήσεις ανακλήσεως πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 401/2007 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.»