Αμοιβή δικηγόρου ως συνηγόρου υπερασπίσεως στο πλαίσιο παροχής νομικής βοήθειας του Ν 3226/2004. Υπεράσπιση πλειόνων προσώπων κατηγορουμένων για το ίδιο αδίκημα. Υπεράσπιση του ίδιου προσώπου κατηγορουμένου για πλείονα αδικήματα σε διαφορετικά δικαστήρια.(..)Κατάσταση :  Εκκρεμεί αποδοχή 
Στο πλαίσιο παροχής νομικής βοήθειας του Ν 3226/2004, δικηγόρος που υπερασπίζεται πλείονα πρόσωπα κατηγορούμενα για το ίδιο αδίκημα θα λάβει ως αμοιβή για τις παραστάσεις του ενώπιον του ανακριτού την προβλεπόμενη αμοιβή στο άρθρο 167 του Κώδικα Δικηγόρων, εφ’ όσον το εν λόγω αδίκημα προκύπτει από το ίδιο βιοτικό συμβάν. Σε διαφορετική περίπτωση για κάθε κατηγορούμενο ο δικηγόρος θα λάβει πλήρη αμοιβή σύμφωνα με την οικεία κ.υ.α. Επίσης ο δικηγόρος που υπερασπίζεται το ίδιο πρόσωπο, που κατηγορείται για περισσότερα αδικήματα σε διαφορετικά δικαστήρια, δικαιούται την προβλεπόμενη από την σχετική κ.υ.α. αμοιβή για κάθε παράσταση χωριστά.

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε δικηγόρο για την παράστασή του, ενώπιον του Πρωτοδικείου, στο πλαίσιο εκδίκασης αγωγής, καθόσον: α) δεν προηγήθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία να καθοριστεί ειδική αμοιβή υψηλότερη της νόμιμης για τον χειρισμό της υπόθεσης, ενώ το έγγραφο συμφωνητικό μεταξύ του Δημάρχου και του δικηγόρου, δεν παράγει έννομες συνέπειες, οπότε εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες από τον ν. 3919/2011 «νόμιμες αμοιβές» και β) δεν προκύπτει ότι ο ανωτέρω δικηγόρος κατέθεσε προτάσεις κατά τη συζήτηση της αγωγής.

Καθορισμός αποζημίωσης για τους ελέγχους του άρθρου 14 του Ν. 3460/2006 (Α' 105), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 27 του Ν. 3698/2008 (Α' 198).

Αμοιβές δικηγόρων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ... ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ... (..) νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την από 2.3.2015 έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου .... και την ../4.3.2015 απόφαση (θέμα 23ο) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής.

Λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 1, του άρθρου 14 του ν. 3460/2006 (Α΄ 105), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με τη παράγραφο 1 του άρθρου 27 του ν. 3698/2008 (Α΄ 198) και της παραγράφου 2 του άρθρου 27 του ν. 3698/2008.

Καταβολή δικηγορικής αμοιβής:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη αμοιβή των 600 ευρώ είναι μη νόμιμη, διότι αυτός παρείχε εξωδικαστικές νομικές υπηρεσίες προς τον Δήμο ..., χωρίς προηγουμένως να έχει εγκριθεί με απόφαση της αρμόδιας Δημαρχιακής Επιτροπής, το ακριβές αντικείμενο της ανατεθείσας σε αυτόν εντολής. Περαιτέρω, η επικαλούμενη από τον Δήμο ..., από 15.4.2008 σχετική επιστολή του Δημάρχου προς τον ανωτέρω δικηγόρο, δεν προσκομίζεται, ούτε άλλωστε προκύπτει ότι τηρήθηκε η προβλεπόμενη στην διάταξη του άρθρου 86 παρ. 2 του ν. 3463/2006 διαδικασία, ότι δηλαδή η επιστολή αυτή υποβλήθηκε προς έγκριση στην Δημαρχιακή Επιτροπή, ε) Για την υπόθεση 10 του άνω πίνακα αμοιβών και παραστάσεων χρεώθηκε σε βάρος του Δήμου ... από τον φερόμενο ως δικαιούχο αμοιβή 300 ευρώ, η οποία αντιστοιχεί σε απασχόλησή του επί 5 ώρες σε ποινική υπόθεση δύο (2) μελών του Δημοτικού Συμβουλίου ..., και ενός εργαζομένου σ’αυτόν, κατόπιν άσκησης ποινικής δίωξης σε βάρος τους για αδικήματα σχετικά με την ενάσκηση των καθηκόντων τους, στην αμοιβή δε αυτή περιλαμβάνεται και παράστασή του ενώπιον του Ε’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών κατά την δικάσιμο της 11.6.2008. Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η εν λόγω δαπάνη δεν μπορεί να βαρύνει τον προϋπολογισμό του Δήμου ..., αφού οι επίμαχες ποινικές υποθέσεις αφορούν στην προσωπική συμπεριφορά μελών του Δημοτικού Συμβουλίου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, ούτε δε η δαπάνη αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως λειτουργική. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα περιέχει μη νόμιμη δαπάνη και για το λόγο αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ.Γενικά:Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης μετακίνησης σε Δήμαρχο και Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου στο εσωτερικό και το εξωτερικό για τη διεκπεραίωση υποθέσεων του Δήμου, καθόσον οι ανωτέρω αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, με τις οποίες εγκρίθηκαν εκ των υστέρων οι μετακινήσεις του Δημάρχου και του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, δεν φέρουν ειδική αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους που κατέστησαν αναγκαία την άμεση και χωρίς καθυστέρηση μετακίνηση αυτών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ώστε να μην είναι δυνατή η προηγούμενη έγκριση αυτών από το Δημοτικό Συμβούλιο (άρθρο 20 παρ. 8 του ν. 3731/2008, ΦΕΚ Α' 263).

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με το λόγο διαφωνίας, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι φέρεται σε εκτέλεση σύμβασης άκυρης, δεδομένου ότι δε συνάφθηκε το οικείο συμβατικό κείμενο, όπως, άλλωστε, τούτο ομολογείται και με το 25556/9.11.2012 έγγραφο του Δήμου. Ο ισχυρισμός ότι εκ παραδρομής και λόγω διοικητικής παράλειψης, χωρίς δόλο, δεν συντάχθηκε σύμβαση, διότι οι αποφάσεις με τις οποίες ανατέθηκε η εκκαθάριση προσδιόριζαν επαρκώς τα απαιτούμενα στοιχεία για την εκτέλεση των υπηρεσιών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, κατά την ουσία, διότι οι διατάξεις που ορίζουν τον έγγραφο τύπο των συμβάσεων ως συστατικό, χωρίς να προβλέπουν περίπτωση υποκατάστασης του συμβατικού κειμένου από απόφαση ανάθεσης, είναι σαφείς. Τούτο δε ανεξάρτητα από το ότι αναποδείκτως διατείνεται ο Δήμος ότι τα στοιχεία της σύμβασης προσδιόριζαν επαρκώς οι αποφάσεις ανάθεσης, δεδομένης της διάστασης που προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ανάμεσα στις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου με τις οποίες ορίζονται ως εκκαθαριστές τα προσδιοριζόμενα σε αυτές φυσικά πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του ορκωτού λογιστή και η αμοιβή καθενός στο ποσό των 5.000 ευρώ, για κάθε εκκαθαριζόμενη επιχείρηση από τη μία και των στοιχείων του χρηματικού εντάλματος για την εξόφληση του τιμήματος της εκκαθάρισης, το οποίο εκδίδεται στο όνομα της εταιρείας «...», η οποία σε κανένα σημείο των αποφάσεων ανάθεσης, ούτε και τούτων της παραλαβής και έγκρισης των εκθέσεων εκκαθάρισης μνημονεύεται ως αντισυμβαλλομένη του Δήμου, και της εντελλόμενης με το χρηματικό ένταλμα δαπάνης, ποσού 24.600 ευρώ, το οποίο από καμία απόφαση ορίζεται ως ενιαίο τίμημα των υπηρεσιών εκκαθάρισης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αμοιβής για νομικές υπηρεσίες:..Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η ανάθεση, στον φερόμενο ως δικαιούχο εντολοδόχο δικηγόρο, της εντολής σύνταξης των γνωμοδοτήσεων, στις οποίες αφορά η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δικηγορική αμοιβή, δεν είναι νόμιμη για τους ως άνω βασίμως προβαλλόμενους, από τον διαφωνούντα Επίτροπο, λόγους και, επομένως, η δικηγορική αυτή αμοιβή δεν έχει το χαρακτήρα λειτουργικής δαπάνης και δεν μπορεί να βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου. Σε κάθε δε περίπτωση, και να ακόμη ήθελε θεωρηθεί ότι η ανωτέρω ανάθεση είναι νόμιμη, πράγμα που όπως αναφέρθηκε δεν συμβαίνει, και πάλιν η εκκαθάριση της εντελλόμενης δικηγορικής αμοιβής είναι μη νόμιμη, γιατί έγινε καθ’ υπέρβαση των, μόνων υποχρεωτικών για το Νοσοκομείο, αφού δεν έχει καθοριστεί υψηλότερη αμοιβή πριν την εκτέλεση της σχετικής εντολής, προβλεπόμενων, εκ του νόμου, ελάχιστων ορίων των αμοιβών των δικηγόρων. Συγκεκριμένα και σχετικά με την επάλληλη αυτή σκέψη αναφέρονται τα εξής: Όπως έχει ήδη κριθεί (βλ. 110/2009, 205/2007, 252, 182, 107/2006, 204/2005, 74/2003, 252/2000 πράξεις του Τμήματος τούτου), η ελάχιστη δικηγορική αμοιβή για τη σύνταξη γνωμοδοτήσεων, ελλείψει σχετικής ρύθμισης στη, μνημονευθείσα στην προηγούμενη σκέψη, κοινή υπουργική απόφαση περί "προσδιορισμού των ελάχιστων αμοιβών των Δικηγόρων", καθόσον η συγκεκριμένη νομική υπηρεσία δεν υπάγεται στην έννοια της, προβλεπόμενης στην ανωτέρω υπουργική απόφαση, περίπτωσης «παροχής συμβουλών στους εντολείς των δικηγόρων», καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 158 του, κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.δ/τος 3026/1954 (ΦΕΚ 235 Α΄), Κώδικα περί Δικηγόρων, που ορίζει ότι «Δι’ έγγραφον γνωμοδότησιν επί νομικού ή πραγματικού ζητήματος, εγγράφως επί τούτω υποβαλλομένου, το ελάχιστον όριον της αμοιβής είναι δραχμαί 100.». Επομένως, ο φερόμενος ως δικαιούχος δικηγόρος, σε κάθε περίπτωση, θα δικαιούνταν ως αμοιβή το ποσό των 41,09 ευρώ για κάθε γνωμοδότηση (δηλαδή, 100 μεταλλικές δραχμές  140 μονάδες, όπως η ισοτιμία αυτή έχει καθοριστεί με την 12398/9.2.1989 απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, ΦΕΚ 131 Β΄, = 14.000 δραχμές ή 41,085 ευρώ) και συνολικά το ποσό των 575,26 ευρώ (41,09 ευρώ  14 γνωμοδοτήσεις) κι όχι το, επιπλέον τούτου, εντελλόμενο ποσό των 868,00 ευρώ. Εν όψει όλων των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δικηγορική αμοιβή δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, το χρηματικό αυτό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αμοιβή δικηγόρου.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου. Και τούτο, διότι η εντολή εκπροσώπησης που έλαβε ο δικηγόρος ... από το Δήμο ..., με τις οικείες αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του, εκ του νόμου θεωρείται ως εντολή απευθυνόμενη προς τη δικηγορική εταιρεία με την επωνυμία «...» και διακριτικό τίτλο «...», της οποίας  είναι εταίρος ο δικηγόρος αυτός. Συνεπώς, ορθώς ως φερόμενη δικαιούχος του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος ορίζεται η ανωτέρω δικηγορική εταιρεία, από την οποία εκδίδεται και το σχετικό παραστατικό (τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) της εντελλόμενης δαπάνης. Εξάλλου, απορριπτέος ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης τυγχάνει ο ισχυρισμός της Επιτρόπου περί παραβίασης του άρθρου 11 του π.δ. 81/2005 «Δικηγορικές Εταιρίες» (Α΄ 120), που απαγορεύει την άσκηση ατομικής δικηγορίας σε εταίρους δικηγορικής εταιρείας, δεδομένου ότι ο ανωτέρω δικηγόρος δεν ανέλαβε υπόθεση για δικό του λογαριασμό προβαίνοντας σε πράξεις αντίθετες προς τα συμφέροντα της δικηγορικής εταιρείας, στην οποία συμμετέχει. Αντιθέτως, στο οικείο συμφωνητικό εργολαβίας δίκης που συνήψε ο εν λόγω δικηγόρος με το Δήμο ... τέθηκε η σφραγίδα και της ως άνω δικηγορικής εταιρείας, η οποία εξέδωσε, στην συνέχεια, το σχετικό παραστατικό πληρωμής της δικηγορικής αμοιβής.