H επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση, η οποία υπογράφηκε στις 3.7.2006 (ημερομηνία προγενέστερη από την 3η Δεκεμβρίου 2007, από την οποία και ισχύει το νέο χρηματικό όριο για την υπαγωγή στον προσυμβατικό έλεγχο που θεσπίζει ο ν.3614/2007), έπρεπε να υποβληθεί στον ως άνω έλεγχο λόγω του νομικού καθεστώτος, από το οποίο διεπόταν η ολοκλήρωση της διαδικασίας σύναψής της, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (420.168,07 ευρώ), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της μη υποβληθείσας στον ως άνω έλεγχο αρχικής σύμβασης (1.746.000 ευρώ), ανέρχεται στο ποσό των 2.166.168,07 ευρώ, υπερβαίνει δηλαδή το τιθέμενο κατά το χρόνο της υπογραφής της, από τον ισχύοντα νόμο 3310/2005, όριο του 1.000.000 ευρώ.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο, διενεργώντας παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, οι οποίες αποτελούν έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί και, επομένως, καλύπτονται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν προβαίνει στην ακύρωση των πράξεων αυτών, αλλά στην αποδυνάμωσή τους από τις δημοσιονομικές συνέπειες που μπορούν να επιφέρουν (πράξη VII Τμ. 61/2007). Η επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση έπρεπε να υποβληθεί στον ως άνω έλεγχο ανεξαρτήτως του νομικού καθεστώτος, από το οποίο διεπόταν η ολοκλήρωση της διαδικασίας σύναψής της, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (520.000 ευρώ), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της μη υποβληθείσας στον ως άνω έλεγχο αρχικής σύμβασης (2.450.000 ευρώ), ανέρχεται στο ποσό των 2.970.000 ευρώ, υπερβαίνει δηλαδή τόσο το τιθέμενο από το νόμο 3310/2005 όριο του 1.000.000 ευρώ, όσο και το τιθέμενο από το προγενέστερο του ως άνω νόμου νομικό καθεστώς όριο των 2.900.000 ευρώ.

Μη νόμιμη η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου«Ασφαλτόστρωση εσωτερικής οδοποιΐας Δημοτικών Διαμερισμάτων…», χωρίς να έχει υπαχθεί, πριν την υπογραφή της, στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ' εφαρμογή του άρθρου 19 παρ.7 του π.δ. 774/1980, καθόσον το ποσό αυτής (299.203,12 ευρώ), αθροιζόμενο με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής σύμβασης (997.478,99 ευρώ), υπερβαίνει το ποσό των 1.000.000 ευρώ, που ίσχυε κατά το χρόνο υπογραφής της συμπληρωματικής αυτής σύμβασης.

Το Κλιμάκιο απέχει του ελέγχου νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης σύμβασης προμήθειας καθόσον η προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτής χωρίς να υπολογίζεται ο Φ.Π.Α., είναι κατώτερη του οριζόμενου από τις οικείες διατάξεις ποσού του 1.000.000 ευρώ.

Νόμιμη καταβολή που αφορά την εκτέλεση της υπηρεσίας «Ενέργειες δημοσιότητας και διαφημιστικής προβολής στα Μ.Μ.Ε.».(…) Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι με την εν λόγω σύμβαση διαφημιστικών υπηρεσιών ανατέθηκαν, με επαχθή αιτία, σε ανάδοχο διαφημιστικών υπηρεσιών εργασίες που περιλαμβάνουν την παραγωγή πρωτότυπου δημιουργήματος λόγου καθώς και την ραδιοφωνική μετάδοσή του και την καταχώρησή του στον τύπο, η προϋπολογισθείσα δε δαπάνη της ως άνω υπηρεσίας, ποσού 7.000 ευρώ με το Φ.Π.Α., είναι κατώτερη του ποσού των 8.804,10 ευρώ, που σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, αποτελεί το όριο για την υπαγωγή των συμβάσεων διαφημιστικών υπηρεσιών των Ο.Τ.Α. στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 261/1997, το Κλιμάκιο κρίνει ότι για τη διενέργεια της εντελλόμενης δαπάνης διαφημιστικής προβολής δεν απαιτείτο η ένταξή της στο ετήσιο πρόγραμμα διαφημιστικής προβολής του προκειμένου να τύχει της απαιτούμενης έγκρισης του Υπουργού Τύπου και Μ.Μ.Ε.. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη παρίσταται νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Εξόφληση 9ου λογαριασμού του έργου «Ενδοδημοτική Οδοποϊα». Μη νόμιμη, καθόσον πρόκειται για συμπληρωματική σύμβαση του ως άνω έργου, η οποία πριν την υπογραφή της δεν υποβλήθηκε σε έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, παρά το ότι το ποσό αυτής (523.000 ευρώ με το Φ.Π.Α.), αθροιζόμενο με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.003.205,07 ευρώ με Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το χρηματικό όριο ελέγχου που τίθεται από τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ. 774/1980, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 12 παρ. 27 του ν. 3310/2005 και ίσχυε κατά το χρόνο κατάρτισης της συμπληρωματικής σύμβασης.

Προμήθειας ειδών καθαριότητας :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, οι επίμαχες συμβάσεις είναι άκυρες, αφού δεν διενεργήθηκε ο προβλεπόμενος έλεγχος νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σύμφωνα με το άρθρο 35 παρ. 1 και του 2 του ν. 4129/2013, δεδομένου ότι η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη του διαγωνισμού συνυπολογιζομένης της αξίας από τις προβλεπόμενες από την διακήρυξη παρατάσεις μέχρι 12 μήνες των συμβάσεων που πρόκειται να συναφθούν, υπερβαίνουν το ποσό των 1.000.000 ευρώ. Συνεπώς, ο σχετικός λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου είναι βάσιμος, ο ισχυρισμός δε του Νοσοκομείου ότι ο χρόνος παράτασης των συμβάσεων θα διακοπεί με τη συμπλήρωση του εξαμήνου, οπότε δεν θα σημειωθεί υπέρβαση του ποσού των 1.000.000 ευρώ, είναι απορριπτέος, αφού κριτήριο για τη διενέργεια του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου συνιστά η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη του σχετικού διαγωνισμού μετά της αξίας των τυχόν προβλεπόμενων από τη διακήρυξη δικαιωμάτων προαίρεσης ή παρατάσεων, ανεξαρτήτως αν τα δικαιώματα αυτά ενεργοποιηθούν από την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω εν μέρει βάσιμος είναι ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, αφού η περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού, καθώς και η υπ΄αριθμ. 155/20.8.2013 απόφαση κατακύρωσης του Δ.Σ. του Γενικού Νοσοκομείου Δράμας δεν αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο «Πρόγραμμα Διαύγεια» κατά παράβαση των διατάξεων 2 και 4 του ν. 3861/2010, χωρίς ωστόσο η παράλειψη αυτή, όσον αφορά την περίληψη της διακήρυξης να επιφέρει τις συνέπειες της παρ.2 του άρθρου 4 του νόμου αυτού, αφού αυτή δημοσιεύτηκε στο 24/18.1.2013 φύλλο του Τεύχους Διακηρύξεων Δημόσιων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, ενώ η εκ των υστέρων ανάρτηση της απόφασης κατακύρωσης στο διαδίκτυο έχει ως συνέπεια ότι η πράξη αυτή ισχύει από την ημερομηνία ανάρτησης και όχι προγενέστερα  σύμφωνα την παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 3861/2010, όπως τροποποιήθηκε με την παρ.4 του άρθρου 23 του ν. 4210/2013 (ΦΕΚ Α΄ 254/21.11.2013). Τέλος, βάσιμος είναι και ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, με βάση τα γενόμενα δεκτά στην IV σκέψη της παρούσας, καθόσον η επιτροπή παραλαβής δεν προκύπτει ότι αναδείχθηκε κατόπιν κληρώσεως, όπως προβλέπεται με το άρθρο 26 του ν. 4024/2011, ο ισχυρισμός δε του Νοσοκομείου ότι η επιτροπή ορίστηκε μετά από κλήρωση στο γραφείο του Διοικητή και επικυρώθηκε με την απόφασή του, αναποδείκτως προβάλλεται, αφού δεν επισυνάπτεται σχετικό πρακτικό κλήρωσης. Κατόπιν τούτων η εντελλόμενη με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη και τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη Ι της παρούσας, το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς αφορά στην εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών για την ολοκλήρωση συγχρηματοδοτουμένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργου, το οποίο νομίμως δεν υπεβλήθη στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου. Και τούτο, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του εν λόγω (αρχικού) έργου υπολειπόταν του ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ήτοι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 35 παρ. 3 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με τοάρθρο πρώτο του ν. 4129/2013. Περαιτέρω δε, η συμβατική αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης (397.804,42 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α ), συναθροιζόμενη με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.975.609,76 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το ως άνω όριο υπαγωγής στον έλεγχο (10.000.000 ευρώ). Κατά συνέπεια, απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο ενώπιον του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, ελλείψει αρμοδιότητας, όφειλε να απέχει αυτού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τους αιτούντες.

Προσυμβατικος ελέγχος. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ανωτέρω προμήθειας - χωρίς ΦΠΑ - υπολείπεται του ποσού του 1.000.000 ευρώ, αρμόδιος για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (ν. 4129/2013), είναι ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ..., που είναι αρμόδιος για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του Νοσοκομείου (βλ. την ΦΓ8/18487/27.3.2013 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ΦΕΚ Β΄ 948), στον οποίο και πρέπει να παραπεμφθεί ο φάκελος της διαγωνιστικής διαδικασίας και τα οικεία σχέδια συμβάσεων. 

Μη νόμιμη, καθόσον η 1η Σ.Σ. του ως άνω έργου δεν υποβλήθηκε στον προβλεπόμενο προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, παρά το ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη της (420.168,07 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.746.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το καθοριζόμενο όριο του 1.000.000,00 ευρώ