Ανάκληση-κατακύρωσης.Εκκρεμείς στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά την 31.12.2010 αιτήσεις ακυρώσεως κατά πράξεων της διαδικασίας που προηγείται της σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, οι οποίες δεν εμπίπτουν στον ν. 3886/2010, υπάγονται από την έναρξη ισχύος του ν. 3900/2010, δηλαδή από 1.1.2011, στην αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου, στο οποίο και πρέπει να παραπέμπονται (βλ. ΣτΕ 263/2011 σε Συμβούλιο).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Υπό τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα φέρεται ομοφώνως προς την άποψη ότι η αξιολόγηση των προσφορών έγινε εν προκειμένω μη νομίμως, όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ακυρώσεως της σύμπραξης "……………." κ.λ.π., διότι η Επιτροπή, μεσούντος του διαγωνισμού και μάλιστα μετά την υποβολή των προσφορών και την αποσφράγιση των αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος, και τελικώς το Δημοτικό Συμβούλιο …………… βασίσθηκαν στη μη προβλεπόμενη αρχήθεν από τη διακήρυξη και, ως εκ τούτου, μη νόμιμη μέθοδο (βλ. ανωτέρω, σκέψη 10) των κατηγοριοποιημένων συντελεστών βαρύτητας των τριών κριτηρίων ανάθεσης και της αντίστοιχης προς αυτήν βαθμολογίας.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αιτηση ανάκλησης της 580/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Σύμφωνα όμως με όσα αναφέρθηκαν στην σκέψη V της παρούσας και δεδομένου ότι, όπως προεκτέθηκε, η αιτούσα κοινοπραξία «.....…..» είχε αποκλειστεί από την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία κατά το πρώτο στάδιο αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, λόγω ελλείψεων της προσφοράς της, συνάγεται ότι δεν θεμελιώνει σπουδαίο έννομο συμφέρον για την ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης, όπως βασίμως προβάλλεται από τους ως άνω παρεμβαίνοντες υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης, καθόσον από την ευδοκίμηση της αίτησης αυτής δεν αποκομίζει καμιά ωφέλεια. Τούτο δε, διότι η, κατά παραδοχή των ανωτέρω λόγων της κρινόμενης αίτησης, ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης θα οδηγούσε στη ματαίωση του διαγωνισμού, δεδομένου ότι έχουν αποσφραγισθεί οι οικονομικές προσφορές, χωρίς να έχει αξιολογηθεί η τεχνική προσφορά της ανωτέρω αιτούσας κοινοπραξίας. Συνεπώς, η μόνη ωφέλεια που μπορεί να αποκομίσει η αιτούσα από την ευδοκίμηση της αίτησής της συνίσταται στο ενδεχόμενο, υπό την προϋπόθεση της επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού και συμμετοχής της στη σχετική διαδικασία, να ανακηρυχθεί ανάδοχος. Η μελλοντική, όμως, και αβέβαιη αυτή προσδοκία δεν αρκεί προς θεμελίωση εννόμου συμφέροντος αυτής προσωπικού, άμεσου και ενεστώτος για την ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης. Σε κάθε περίπτωση,, οι λόγοι της υπό κρίση αίτησης, με τους οποίους αυτή αμφισβητεί τη νομιμότητα της μίας από τις επάλληλες αιτιολογίες της 1319/2.12.2011 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας ..... περί αποκλεισμού της (μη τήρηση της ελάχιστης απόστασης θωράκισης του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς από την στάθμη του πυθμένα της θαλάσσης), έχουν ήδη κριθεί και απορριφθεί με την 258/2012 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, από την οποία απορρέει προσωρινό δεδικασμένο ως προς τα ζητήματα που κρίθηκαν από αυτή, το οποίο δεσμεύει τόσο την αναθέτουσα αρχή όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου (βλ. Πρακτικά Ολομ. Ελ.Συν. της 16ης Γ.Σ. της 19.9.2012 – Θέματα Γ΄ και Δ΄), ενώ, εξάλλου, η εξέταση των λόγων, με τους οποίους αμφισβητείται η νομιμότητα των λοιπών επάλληλων αιτιολογικών ερεισμάτων της ως άνω απόφασης περί αποκλεισμού της, παρέλκει ως αλυσιτελής. Τέλος, η άσκηση από την αιτούσα αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά της ως άνω απόφασης αποκλεισμού της δεν μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετη κρίση, όσον αφορά αφενός στο έννομο συμφέρον αυτής για την άσκηση της υπό κρίση αίτησης, και αφετέρου στη δέσμευση του παρόντος Τμήματος από το απορρέον από την ως άνω απόφαση της Ε.Α. του Συμβουλίου της Επικρατείας προσωρινό δεδικασμένο ως προς τη νομιμότητα του αποκλεισμού της. Επιπλέον, πρέπει να απορριφθούν ως ασκούμενες χωρίς έννομο συμφέρον οι παρεμβάσεις των κοινοπραξιών «….», καθώς και των εταιρειών-μελών της τελευταίας, υπέρ της αίτησης της ως άνω αιτούσας κοινοπραξίας, τόσο για τους προεκτεθέντες λόγους, δεδομένου ότι και αυτές αποκλείστηκαν από την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία κατά το πρώτο στάδιο αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, όσο και για τον πρόσθετο λόγο ότι δε νοείται η άσκηση παρέμβασης συμμετέχοντος σε διαγωνισμό υπέρ αίτησης ανάκλησης άλλου συμμετέχοντος, λόγω σύγκρουσης των εννόμων συμφερόντων τους, δεδομένου ότι το έννομο συμφέρον για την άσκηση αίτησης ανάκλησης ή παρέμβασης μπορεί να συνίσταται μόνο στην επιδίωξη της ανάθεσης της εκτέλεσης της σύμβασης στον ίδιο τον αιτούντα ή παρεμβαίνοντα. (...) VII. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι υπό κρίση αιτήσεις ανάκλησης και οι κατά του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να απορριφθούν και να γίνουν δεκτές οι υπέρ του κύρους αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΕΠΤΑΜΕΛΟΥΣ/1793/2013

Από τις ανωτέρω διατάξεις, σε συνδυασμό με τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, που διέπουν τις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων και επιβάλλουν, σε κάθε περίπτωση, αιτιολόγηση της επιλογής του αναδόχου, προκύπτει ότι η Αναθέτουσα Αρχή, κατά το στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών των συμμετεχόντων, οφείλει να αιτιολογεί ειδικά, με αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών τους, την δοθείσα σε αυτούς βαθμολογία στα αναφερόμενα στο άρθρο 22 της προκήρυξης επιμέρους κριτήρια (Πληρότητα και αρτιότητα της εκτίμησης του αντικειμένου της μελέτης – πληρότητα και ορθότητα του σχολιασμού του, αποτελεσματικότητα των προτάσεων για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων). Η παραπάνω όμως εκ του νόμου υποχρέωση αιτιολόγησης της δοθείσας βαθμολογίας δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι εκπληρώνεται στην περίπτωση που διατυπώνονται γενικού και συμπερασματικού χαρακτήρα παρατηρήσεις επί των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων, χωρίς να παρατίθενται τα ειδικότερα εκείνα στοιχεία που αιτιολογούν αυτές και κατ΄ επέκταση δικαιολογούν τις βαθμολογικές αποκλίσεις, καθόσον διαφορετικά ο δικαστικός έλεγχος νομιμότητας επί της πληρότητας και σαφήνειας της σχετικής κρίσης της αναθέτουσας αρχής θα καθίστατο αδύνατος (βλ. σχετ. Πράξεις 205/2007, 224/2006 VI Τμ. Ε.Σ).

Σύστημα υποβολής προσφοράς μελέτη κατασκευή σε κατασκευή δημοτικού σχολείου. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, ήτοι: α) η χρηματοδότηση του ελεγχόμενου έργου από τον Ο.Σ.Κ. Α.Ε. δεν είναι εξασφαλισμένη (βλ. τα Ε.Γ. 38.Τ3/17748/18.8.2010, Ε.Γ. 38/Τ1/17941/ 25.8.2010 Ε.Γ. 38.Τ1/19351/13.9.2010 και Ε.Γ. 38.Τ1/25030/19.11.2010 έγγραφα του ΟΣ.Κ. Α.Ε. – σκέψη VII i) β) η Δ17α/224/2/ΦΝ440/17.9.2009 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., περί έγκρισης εφαρμογής του εξαιρετικού συστήματος μελέτη – κατασκευή, παρίσταται ανεπαρκώς αιτιολογημένη και καθιστά πλημμελή την ελεγχόμενη διαδικασία δημοπράτησης (βλ. σκέψεις ΙΙ και VII i), γ) η 225/20.11.2009 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... με την οποία καθορίστηκαν, οι όροι δημοπράτησης του έργου και οι 54/2010 και 154/2010 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ... με τις οποίες συγκροτήθηκε η επιτροπή του διαγωνισμού από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της κατά νόμο αρμόδιας προς τούτο Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι νόμιμες, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει ότι θα ασκήσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, το ίδιο τις αρμοδιότητες αυτές και ότι οι σχετικές αρμοδιότητες είχαν παραπεμφθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο από τη Δημαρχιακή Επιτροπή, λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας (βλ. σκέψεις ΙΙΙ, VII i και iii), δ) Μη νομίμως αποκλείσθηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού η εργολητπική επιχείρηση … (βλ. σκέψεις ΙV και VII iii), ε) Μη νομίμως αποκλείσθηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού η εργοληπτική επιχείρηση … Α.Ε. (βλ. σκέψη VII iii) και στ) δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης της Επιτροπής Διαγωνισμού δεν είναι αιτιολογημένο (...) Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την εκτέλεση του έργου ««Μελέτη – κατασκευή 15θέσιου Δημοτικού Σχολείου και Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαγωνισμού:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Διαγράμμιση οδικού δικτύου …..», καθόσον μη νόμιμα δημοπρατήθηκε το ελεγχόμενο έργο με σύστημα υποβολής προσφορών ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, διότι υπάρχει αναλυτική προμέτρηση των επιμέρους εργασιών του έργου και η προϋπολογιζόμενη δαπάνη υπερβαίνει το ποσό των 750.000 ευρώ. Η πλημμέλεια δε αυτή είναι ουσιώδης, αφενός, διότι δεν συντρέχει καμία από τις δύο, σωρευτικά απαιτούμενες, νόμιμες προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 5 του ν. 3669/2008, για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος προσφορών και, αφετέρου, διότι η επιλογή νόμιμου συστήματος υποβολής προσφορών στην προκείμενη περίπτωση, όπως π.χ. αυτού των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης, όπου επιτρέπεται η προσφορά διαφορετικής έκπτωσης για κάθε ομάδα τιμών (άρθρο 6 ν. 3669/2008), θα μπορούσε, ενδεχομένως, να οδηγήσει στην επιλογή διαφορετικού μειοδότη (βλ. και την μικρή διαφορά έκπτωσης μεταξύ των δύο πρώτων μειοδοτριών) ή στην καταβολή μικρότερης συμβατικής δαπάνης για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. 

Κατασκευή αποχετευτικού δικτύου...Επειδή, εν προκειμένω, αρμοδιότητα αναθέτουσας αρχής ασκεί ο Δήμος ..., δια των οργάνων του, λόγω του ότι εξουσία κατακυρώσεως του αποτελέσματος του διαγωνισμού ανατίθεται, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 της διακηρύξεως, στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ... η οποία έχει οριστεί, σύμφωνα με το άρθρο 1.3 της διακηρύξεως, ως Προϊσταμένη Αρχή (βλ. ΕΑ 536/2011, 855/2011, 857/2011). Όμως ο Δήμος ... δεν ενεργεί ως «αναθέτων φορέας», κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ.1 και 2, και 4 της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ, δεδομένου ότι δεν ασκεί, κατά νόμο, δραστηριότητα σε σχέση με την αποχέτευση λυμάτων, αφού, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, τέτοια δραστηριότητα ασκεί η ΔΕΥΑ ... ( κύριος του έργου σύμφωνα με το άρθρο 1 της διακηρύξεως). Συνεπώς, ο επίδικος διαγωνισμός εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2004/17/ΕΚ και εμπίπτει, εξ απόψεως αντικειμένου αλλά και ύψους προϋπολογισμού, στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, και ως εκ τούτου η υπό κρίση διαφορά διέπεται από τις διατάξεις του ν.3886/2010 (βλ. ΕΑ 855/2011, 857/2011, 536/2011, 404/2011). Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 3 παρ.3 του νόμου αυτού, που καθιδρύει εξαιρετική αρμοδιότητα του Συμβουλίου Επικρατείας για την εκδίκαση αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων, αρμόδιο για την εκδίκαση της υπό κρίση αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων είναι, ενόψει του ύψους του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση σύμβασης (9.680.000 ευρώ με ΦΠΑ), το Διοικητικό Εφετείο της έδρας της αναθέτουσας αρχής, ήτοι το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης ( βλ. ΕΑ 384/2011, 536/2011).

Ακύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας της απόφασης του υπουργού περί απορρίψεως όλων των προσφορών διότι η μη προσκομιδή πιστοποιητικών ασφ. ενημερότητας των μελών Δ.Σ. των Α.Ε. δεν αποτελεί νόμιμο λόγο κατά το όρθρο 6 του Π.Δ. 394/96 για αποκλεισμό από διαγωνισμό.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης και ασφαλείας...Επειδή, όλως επικουρικώς, και σε άμεση συνέχεια με τα ανωτέρω, ακόμη και εάν ήθελε εκτιμηθεί η δυνατότητα επιδίωξης ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, με σκοπό την εκκίνηση νέας ταυτόσημης διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, με στόχευση την ανάληψη της κρινόμενης σύμβασης {βλ. αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ), όπου ερμηνεύοντας τις ισχύουσες ρυθμίσεις της Οδηγίας 89/665 [με τις αποφάσεις του της 2.7.2013 και 5.4.2016 αντιστοίχως, επί των υποθέσεων C-100/12 «FastwebSpA» και C-689/13 «PuligienicaFacilityEscoSpA» (PFE)], ταυτόσημες με τις εν προκειμένω εφαρμοστέες της ειδικής Οδηγίας 92/12 (L 76), αλλά και αυτές τούτες τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 92/12 [απόφασή του της 11.5.2017, επί της υποθέσεως C-131/16, «Archussp.z. o.o και GamaJacekLipik»], έκρινε ρητώς ότι το έννομο συμφέρον «ενδιαφερομένου» [άρθρο 2α παρ. 2 εδ. γ΄. στις  δύο Οδηγίες] είναι δυνατόν να συνίσταται και στην ματαίωση της διαδικασίας, ώστε να κινηθεί νέα διαδικασία συνάψεως συμβάσεως και ΕΑ ΣτΕ 22/2018 αντίστοιχα} καταρχήν η προσφεύγουσα ουδέν σχετικό επικαλείται προς απόπειρα θεμελίωσης του εννόμου συμφέροντός της ως προς τις αιτιάσεις της κατά της προσφοράς της παρεμβαίνουσας. Το έννομο συμφέρον, δε, του οικονομικού φορέα, που προσφεύγει ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. εξειδικεύεται αυθεντικά και αποκλειστικά από τον ίδιο, εξετάζεται δε από την τελευταία ως προς την νομιμότητά του, την απόδειξή του και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που επιβάλλουν την έννομη προστασία του (πρβλ. Δημήτριος Θ. Πυργάκης, «Το έννομο συμφέρον στη δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας», Νομική Βιβλιοθήκη, 2017, σελ. 17). Συνακόλουθα, ούτε από τις διατάξεις του εθνικού δικαίου ούτε από τις αντίστοιχες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου σχετικά με το έννομο συμφέρον διαγωνιζομένων κατά το προσυμβατικό στάδιο και τη σχετική νομολογία του Δ.Ε.Ε. αναγνωρίζεται γενικό έννομο συμφέρον ακόμη και στον μη οριστικώς αποκλεισθέντα διαγωνιζόμενο να ενεργεί ως ‘μοχλός του αντικειμενικού ελέγχου νομιμότητας του διαγωνισμού’ και εγγυητής της διαφάνειας αυτού όταν έχει απομείνει ένας μόνο διαγωνιζόμενος (βλ. ΕΑ ΣτΕ 106/2018). Εξάλλου, εν προκειμένω, η οποιαδήποτε απόπειρα θεμελίωσης εννόμου συμφέροντος επί τη βάσει της επιδίωξης ματαίωσης, θα ήταν σε κάθε περίπτωση αλυσιτελής καθώς πλην της προσφεύγουσας και παρεμβαίνουσας συμμετείχαν κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής στο διαγωνισμό και έτεροι δύο οικονομικοί φορείς, κατά των προσφορών των οποίων δεν βάλλει η προσφεύγουσα. Επομένως, ακόμη και εάν προσέβαλε παραδεκτώς εκτελεστή πράξη ή παράλειψη η προσφεύγουσα κατά τα ανωτέρω κριθέντα, θα στερείτο εν πάση περιπτώσει, εννόμου συμφέροντος να στραφεί κατά της προσφοράς της παρεμβαίνουσας (βλ. ΕΑ ΣτΕ 40/2020).

Ενίσχυση επιχειρήσεων κινηματογράφων και διανομέων κινηματογραφικών ταινιών στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του COVID-19.

19900/2022, ΦΕΚ: 1028/Β/04.03.2022 Τροποποίηση της υπ’ αρ. 24907/29.4.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Επικρατείας «Ενίσχυση επιχειρήσεων κινηματογράφων και διανομέων κινηματογραφικών ταινιών στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του COVID-19» (Β’ 1820).