Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών μονάδων....Επειδή, ειδικότερα, όπως είναι γνωστό, το ζήτημα του εννόμου συμφέροντος του μη οριστικώς αποκλεισθέντος έχει απασχολήσει επανειλημμένα τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. ΔΕΕ, αποφάσεις της 2.7.2013, C-100/12 Fastweb SpA, της 11.5.2017 C131/16, Arhus sp.z. o.o and Gama Jacek Lipik (Archus and Gama), της 5.4.2016, C-689/13 Puligienica Facility Esco SpA (PFE), της 21.12.2016, C355/15 Bietergemeinschaft Technische Gebӓudebetreuung und Caverion Österreich (BTG&CÖ), και της 5.9.2019, C-333/18 Lombardi Srl) και του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΕΑ ΣτΕ 349/17, 22/18, 30/19, 180/19), ήδη δε με την απόφαση 235/2019 της Επιτροπής Αναστολών της Ολομελείας του Συμβουλίου Επικρατείας υποβάλλονται σχετικά προδικαστικά ερωτήματα προς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόσφατη νομολογία (ΕΑ ΣτΕ 22/18, 30/19) που δέχεται το έννομο συμφέρον του μη οριστικώς αποκλεισθέντος ακολουθώντας τη σχετική νομολογία του ΔΕΕ, ενώ αναμφισβήτητα συνιστά μεταστροφή έναντι της παλαιότερης νομολογίας (έως και την ΕΑ ΣτΕ 349/2017) που απέρριπτε το έννομο συμφέρον του, ακόμη κυμαίνεται και δεν έχει καταλήξει πλήρως στον καθορισμό των προϋποθέσεων υπό τις οποίες αναγνωρίζεται το έννομο συμφέρον του αποκλεισθέντος. Στην πλέον πρόσφατη νομολογία (ΕΑ ΣτΕ 180/19) διακρίνεται τάση εκ νέου περιστολής του έννομου συμφέροντος (σε σύγκριση με τις ΕΑ ΣτΕ 22/18 και 30/19), η οποία ίσως δεν είναι άσχετη με τον ορατό κίνδυνο εκθετικής αύξησης των δικαστικών αντιδικιών και εκτροπής της διαγωνιστικής διαδικασίας στην «ηθική της με κάθε μέσο και στρεψοδικία εξόντωσης κάθε ανταγωνιστή και εν τέλει και του ίδιου του διαγωνισμού, ώστε να προκηρυχθεί ο επαναληπτικός» Αριθμός απόφασης: 206 /2020 14 (βλ. Ν. Μαρκόπουλου, «Το έννομο συμφέρον αποκλεισθέντος οικονομικού φορέα για προσβολή πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων», εισήγηση στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, διαθέσιμη στο διαδίκτυο υπό https://www.esdi.gr/nex/images/stories/pdf/epimorfosi/2018/markopoulos_Oktob er2018.pdf). Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, θα πρέπει να δηλώνεται άλλως να καθίσταται σαφές ότι επιδιώκεται η απόρριψη της έτερης προσφοράς επί τη βάσει της ματαίωσης και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού. Ωστόσο, εν προκειμένω, ουδέν σχετικό αναφέρει η προσφεύγουσα και ως εκ τούτου κρίνεται απαράδεκτη λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος η εξέταση των λόγων που αφορούν την έτερη συμμετέχουσα στο διαγωνισμό. 19. Επειδή, περαιτέρω, ελέγχονται οι ισχυρισμοί κατά της προσφοράς έτερου συμμετέχοντος όταν χωρεί εφαρμογή του ίσου μέτρου κρίσης. Ωστόσο, όπως, έχει γίνει δεκτό (ΕΑ ΣτΕ 235/2019, ΣτΕ 2768-2770/2013), για την θεμελίωση παραβάσεως του ίσου μέτρου κρίσεως, κρίσιμο είναι το αν εχώρησε διαφορετική εκτίμηση των αυτών πλημμελειών των προσφορών των διαγωνιζομένων (και όχι αν οι διαφορετικές πλημμέλειες αφορούν στο ίδιο, εν γένει, ζήτημα). 

Προμήθεια..Επειδή, όλως επικουρικώς, ακόμη και εάν ήθελε εκτιμηθεί η δυνατότητα επιδίωξης ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά το στάδιο της ανάθεσης στον προσωρινό ανάδοχο, με σκοπό την εκκίνηση νέας  ταυτόσημης διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, με στόχευση την ανάληψη της εν λόγω σύμβασης (βλ. Αποφάσεις του ΔΕΕ, όπου ερμηνεύοντας τις ισχύουσες ρυθμίσεις της Οδηγίας 89/665 με τις Αποφάσεις της 2.7.2013 και 5.4.2016 αντιστοίχως, επί των υποθέσεων C-100/12 «Fastweb SpA» και C-689/13 «Puligienica Facility Esco SpA» (PFE), ταυτόσημες με τις εν προκειμένω εφαρμοστέες της ειδικής Οδηγίας 92/12 (L 76), αλλά και αυτές τούτες τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 92/12 Απόφαση της 11.5.2017, επί της υποθέσεως C131/16, «Archus sp.z. o.o και Gama Jacek Lipik»), έκρινε ρητώς ότι το έννομο συμφέρον «ενδιαφερομένου», άρθρο 2α παρ. 2 εδ. γ΄. στις δύο Οδηγίες, είναι δυνατόν να συνίσταται και στην ματαίωση της διαδικασίας, ώστε να κινηθεί νέα διαδικασία συνάψεως συμβάσεως και ΕΑ ΣτΕ 22/2018 αντίστοιχα), ωστόσο, ο προσφεύγων ουδόλως προβάλλει οικείο ισχυρισμό, προκειμένου να εξειδικεύσει το έννομο συμφέρον του, ως απαιτείται, υπό την έννοια ότι δεν δύναται το αρμόδιο όργανο, και εν προκειμένω η Α.Ε.Π.Π, να συμπληρώσει τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντος του προσφεύγοντος, καθόσον το βάρος απόδειξης για την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος φέρει ο τελευταίος και μόνο προαποδεικτικώς. 

Προμήθεια είδους...Επειδή, ειδικότερα, όσον αφορά την προσφυγή κατά όρων διακήρυξης, ο προσφεύγων πρέπει να επικαλεσθεί άμεση βλάβη από τον όρο της διακήρυξης, ο οποίος παραβιάζει κατ’ αυτόν τους κανόνες που αφορούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό, τη διαδικασία επιλογής του αναδόχου ή τα εφαρμοστέα για την ανάδειξή του κριτήρια, σε σημείο που να αποκλείει ή να καθιστά ουσιωδώς δυσχερή τη συμμετοχή του στον διαγωνισμό (βλ. ενδεικτικά ΕΑ ΣτΕ 148/2016 Ολομ., ΕΑ ασφ. Μ. 415/2014, Δημήτριος Γ. Ράικος, «Δίκαιο Δημοσίων Συμβάσεων», Β' έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2017, σελ. 756). Πλην όμως, η προσφεύγουσα αορίστως προβάλλει χωρίς να τεκμηριώνει ότι επειδή οι τιμές των πλησσόμενων  όρων της Διακήρυξης είναι κατώτερες των τιμών του παρατηρητηρίου, το γεγονός αυτό την εμποδίζει ή δυσχεραίνει ουσιωδώς την συμμετοχή της στον διαγωνισμό, γιατί δεν αποδεικνύει την βλάβη της αλλά επιδιώκει την διαμόρφωση συνθηκών ευνοϊκότερων για τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό. Με τους πλησσόμενους όρους της Διακήρυξης δεν εμποδίζεται η συμμετοχή της και το ότι οι τιμές που εμπορεύεται η ίδια για τα ως άνω είδη είναι υψηλότερες αυτών της Διακήρυξης, δεν συνεπάγεται την παραβίαση των διατάξεων του Ν. 4412/2016 ούτε των διατάξεων περί υγιούς ανταγωνισμού Όμως με το περιεχόμενο τούτο, η υπό εξέταση προσφυγή παρίσταται απαράδεκτη ως ασκηθείσα χωρίς έννομο συμφέρον, διότι η προσφεύγουσα αορίστως επικαλείται λόγους που θεμελιώνουν το –κατά την έννοια του νόμου-έννομο συμφέρον της, ενώ δεν αποδεικνύει ότι ένας έκαστος εκ των λόγων καθιστά ουσιωδώς δυσχερή τη συμμετοχή της ή εν γένει περιορίζει τον ανταγωνισμό ή/και ενδεχομένως παρέχει πλεονέκτημα σε κάποιον έτερο δυνητικό υποψήφιο.

Διαγωνισμός για την ανάδειξη αντιδραστηρίων και αναλωσίμων...Επειδή, διαγωνιζόμενος ο οποίος νομίμως αποκλείεται από διαγωνισμό, δεν έχει έννομο συμφέρον να αμφισβητήσει τη νομιμότητα συμμετοχής άλλου διαγωνιζομένου δεδομένου ότι με τον αποκλεισμό του καθίσταται τρίτος ως προς το διαγωνισμό. Κατ’ εξαίρεση διατηρεί έννομο συμφέρον προβολής του ισχυρισμού ότι κατά παράβαση του ενιαίου μέτρου κρίσης έγινε αποδεκτή η συμμετοχή άλλου διαγωνιζομένου για τον οποίο συντρέχει ο ίδιος λόγος αποκλεισμού ( Ε.Α. 684, 311/2009 κ.α.). Ενόψει τούτων η αιτούσα, η οποία νομίμως, κατά τα προεκτεθέντα, αποκλείστηκε από το διαγωνισμό, άνευ εννόμου συμφέροντος στρέφεται κατά της συμμετοχής στη διαδικασία της παρεμβαίνουσας εταιρείας “…” χωρίς να προβάλει παράβαση του ενιαίου μέτρου κρίσης.Επειδή, ενόψει των ανωτέρω πιθανολογείται σοβαρώς ότι η απόρριψη της προαναφερόμενης προσφοράς παρίσταται νόμιμη. Επομένως, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

α) Εάν οφείλει ο ΕΦΚΑ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας να προβαίνει στη γνωστοποίηση των ονομάτων των ιατρών μετά την έκδοση απόφασης από τις Υγειονομικές Επιτροπές και ανεξαρτήτως ύπαρξης ή μη προσφυγής από τον αιτούντα, χωρίς να εξετάζεται η ύπαρξη ή μη εννόμου συμφέροντος, δεδομένου ότι από την με αριθμ. 20/2019 απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δεν προκύπτει η απαίτηση ύπαρξης αυτού. β) Αν δεν οφείλει ο ΕΦΚΑ να προβεί στη γνωστοποίηση των ονομάτων των ιατρών σε κάποια από τις ως άνω περιπτώσεις, με ποιές διατάξεις θα απορρίπτεται το αίτημα. γ) Σε περίπτωση που απαιτείται η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος, τι ορίζεται ως έννομο συμφέρον και πότε το αίτημα του εξεταζόμενου κρίνεται επαρκώς αιτιολογημένο προκειμένου να προκύπτει το έννομο συμφέρον.9..)Ο υπεύθυνος της επεξεργασίας των ζητούμενων δεδομένων (ΕΦΚΑ) οφείλει να γνωστοποιήσει στους ενδιαφερόμενους- ασθενείς τα αιτούμενα στοιχεία (ονόματα ιατρών μελών Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕΠΑ), ανεξαρτήτως άσκησης προσφυγής από αυτούς και επίκλησης εννόμου συμφέροντος, με τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 1 του ν. 2690/1999 (κατά πλειοψηφία).

Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία εξοπλισμού τηλεελέγχου...Ως εκ τούτου, αναφορικά με τον έκτο λόγο προσφυγής με τον οποίον η προσφεύγουσα προσβάλλει την παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει την προθεσμία υποβολής προσφορών, παρά την σχετική απαίτηση του άρθρου 289 παρ. 3 του Ν. 4412/2016, ενόψει της καθυστερημένης παροχής εκ μέρους της των ζητούμενων πληροφοριών, γίνεται δεκτό ότι ο λόγος αυτός προβάλλεται απαραδέκτως και δη χωρίς έννομο συμφέρον από την προσφεύγουσα. Και τούτο διότι, όπως γίνεται ευρέως δεκτό, οι προβαλλόμενοι από τον προσφεύγοντα λόγοι ακύρωσης περί παράβασης νόμου, όσο σοβαροί και εάν είναι και όσο κατάφωρη η παράβαση νόμου που προβάλλεται, δεν μπορούν να θεμελιώσουν αυτοτελώς το έννομο συμφέρον του προσφεύγοντος, καθότι η εξέτασή τους ανάγεται στο βάσιμο της προσφυγής και όχι στο παραδεκτό αυτής (Δ. Πυργάκης, Το έννομο συμφέρον στη δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, 2017), με συνέπεια, εν προκειμένω η προσφεύγουσα να πρέπει να επικαλεσθεί και να αποδείξει περαιτέρω την βλάβη της εκ της προσβαλλόμενης παραλείψεως. Όμως, τέτοια βλάβη εν προκειμένω δεν υφίσταται αφού, ακόμα κι αν η αναθέτουσα αρχή, κατόπιν των σχετικών διευκρινίσεων, είχε χορηγήσει την σχετική παράταση της προθεσμίας υποβολής προσφορών, η προσφεύγουσα εξακολουθεί με την προσφυγή της να επικαλείται την αδυναμία της να υποβάλει προσφορά λόγω ασάφειας των πληττόμενων όρων. 

Παροχή υπηρεσιών επάνδρωσης και λειτουργίας μηχανημάτων...Επειδή, εφόσον, κατά τα ανωτέρω, πιθανολογείται ότι νομίμως απορρίφθηκε η οικονομική προσφορά της, η αιτούσα άνευ εννόμου συμφέροντος αμφισβητεί με την κρινόμενη αίτηση τη νομιμότητα της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα εταιρία. Και προβάλλει μεν η αιτούσα ότι έχει έννομο συμφέρον να προβεί στην ως άνω αμφισβήτηση για το λόγο ότι η τεχνική προσφορά της παρεμβαίνουσας είχε ελλείψεις και παρά ταύτα έγινε δεκτή, γεγονός που σημαίνει ότι κατά την υλοποίηση του έργου η παρεμβαίνουσα θα χρησιμοποιήσει αναγκαστικώς το κατάλληλο προσωπικό και, συνεπώς, και η δική της οικονομική προσφορά δεν ανταποκρίνεται στην τεχνική της προσφορά. Οι ισχυρισμοί αυτοί πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι διότι, εφόσον τελικώς η τεχνική προσφορά της παρεμβαίνουσας – με τις τυχόν ελλείψεις της, για τις οποίες, άλλωστε, έλαβε χαμηλότερη βαθμολογία από την αιτούσα και για τις οποίες η αιτούσα δεν διαμαρτυρήθηκε επικαίρως –συμφωνεί με την οικονομική της προσφορά, δεν τίθεται ζήτημα αποκλεισμού της αιτούσας για έλλειψη, την οποία είχε και η οικονομική προσφορά της παρεμβαίνουσας, η οποία έγινε δεκτή.Επειδή, επομένως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

Προμήθεια χειρουργικών εργαλείων..σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, τις κατατεθείσες προσφορές και τα τεχνικά φυλλάδια καθώς και το φυλλάδιο του οίκου κατασκευής που επισυνάπτει στην παρέμβασή της η παρεμβαίνουσα, η προσφεύγουσα προσφέρει ψαλίδι 17,6 εκατοστών, η παρεμβαίνουσα 20 εκατοστών και η έτερη συνδιαγωνιζόμενη εταιρεία 23 εκατοστών. Επομένως, καμία από τις τρεις εταιρείες δεν πληροί την εν θέματι τεχνική προδιαγραφή του μήκους, που έχει τεθεί ρητώς και σαφώς επί ποινή αποκλεισμού, ως παραδέχεται η αναθέτουσα αρχή και δεν αμφισβητεί ούτε η ίδια η προσφεύγουσα. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα υπό σκ. 35- 38, η προσφεύγουσα προβάλλει τον μοναδικό λόγο της προσφυγής απαραδέκτως ως άνευ εννόμου συμφέροντος, ως βασίμως υποστηρίζει η παρεμβαίνουσα (βλ. και ad hoc ΕΑ ΣτΕ 59/2019 και ΑΕΕΠ 67/2019), με τη σοβαρότητα της πλημμέλειας να εξετάζεται επί παραδεκτού ισχυρισμού. Εξάλλου, η αναθέτουσα αρχή διατηρεί τη διακριτική της ευχέρεια να αξιολογήσει διαφορετικά τις υποβληθείσες προσφορές και να ανακαλέσει για τον λόγο αυτό την αποδοχή τους για την ίδια πλημμέλεια, ενώ, παράλληλα, προβάλει, κατ’ αρχήν, αλυσιτελώς ότι το προσφερόμενο από την προσφεύγουσα μήκος είναι μεγαλύτερο καθώς τούτο δεν αίρει το γεγονός ότι δεν πληροί τεχνική προδιαγραφή που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού από τη Διακήρυξη. Συνακόλουθα, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί. 

Προδικαστική παραπομπή – Άρθρα 49 και 56 ΣΛΕΕ – Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών – Περιορισμοί – Οδηγία 2014/23/ΕΕ – Διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων παραχώρησης – Άρθρο 43 – Ουσιώδεις τροποποιήσεις – Στιγμιαία λαχεία – Εθνική νομοθεσία που προβλέπει την ανανέωση σύμβασης παραχώρησης χωρίς διεξαγωγή νέου διαγωνισμού – Οδηγία 89/665/ΕΟΚ – Άρθρο 1, παράγραφος 3 – Έννομο συμφέρον. Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-721/19 και C-722/19.

Ανάθεση ταχυδρομικών υπηρεσιών...Επομένως, καθόσον εν προκειμένω η προσφεύγουσα ι) Ουδεμία ωφέλεια προσδοκά ούτε είναι δυνατόν να προσποριστεί ωφέλεια από την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, καθόσον η διακήρυξη νέου διαγωνισμού στον οποίο προσβλέπει και στηρίζει το έννομο συμφέρον της η προσφεύγουσα έχει ήδη πραγματοποιηθεί ήδη από 19-11-2018, και βρίσκεται εν εξελίξει με την συμμετοχή της προσφεύγουσας και ιι) Ουδεμία ζημία υφίσταται εις βάρος της από την προσβαλλόμενη απόφαση η οποία ουδεμία επιρροή ασκεί επί της επιδιωκόμενης και ήδη προκηρυχθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση ταχυδρομικών υπηρεσιών. Ειδικότερα η προσβαλλόμενη απόφαση δεν περιορίζει ούτε χρονικά ούτε υλικά ούτε άλλως πως το ουσιαστικό και οικονομικό αντικείμενο της προκηρυχθείσας νέας σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος και προβαλλόμενος χωρίς έννομο συμφέρον ο μόνος λόγος της προσφυγής, επειδή η προσφεύγουσα ούτε επικαλείται ούτε αποδεικνύει ούτε άλλως προκύπτει βλάβη της κατά την έννοια του νόμου, άμεση, προσωπική, ή ενδεχόμενη, και αιτιωδώς συναρτώμενη με την προσβαλλόμενη απόφαση.