Με την προδικαστική προσφυγή, ο προσφεύγων ζητά την ακύρωση ορισμένων όρων της διακήρυξης και των συμβατικών τευχών, συγκεκριμένα των άρθρων 2.2.6 β’, 2.2.8.1, 2.2.9.2 Β2 α’, β’ της διακήρυξης, καθώς και των όρων του άρθρου 10 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων και του άρθρου 5 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων. Αντικείμενο της σύμβασης είναι η συντήρηση και επισκευή διάφορων τύπων οχημάτων, με συγκεκριμένες απαιτήσεις για τεχνική ικανότητα και οργάνωση των συνεργείων. Ο προσφεύγων θεωρεί ότι οι όροι αυτοί περιορίζουν τον ανταγωνισμό και παραβιάζουν τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας, καθώς επιβάλλουν αδικαιολόγητους γεωγραφικούς περιορισμούς και υπερβολικές απαιτήσεις σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης.

Ο διαγωνιζόμενος δύναται να διατυπώσει επιφύλαξη ως προς έναν ή περισσότερους όρους της διακήρυξης ή των τευχών δημοπράτησης, ενώ δεν αποτελεί νόμιμο λόγο αποκλεισμού του η θέσπιση στη διακήρυξη όρου περί ανεπιφύλακτης αποδοχής αυτής. Σε περίπτωση δε που με την υποβολή της προσφοράς του ο συμμετέχων διατυπώσει επιφύλαξη για όρο ή όρους της διακήρυξης ή των τευχών δημοπράτησης, αλλά δεν προβεί στην άσκηση εντός της νόμιμης προθεσμίας των προβλεπομένων διοικητικών προσφυγών και ενδίκων βοηθημάτων, ο διαγωνισμός διεξάγεται εφαρμοζομένων και των όρων αυτών, ενώ προσφορά που δεν πληροί τους εν λόγω προβλεπόμενους στη διακήρυξη και τα τεύχη δημοπράτησης όρους, μεταξύ των οποίων και τους σχετικούς με την πληρότητα των μελετών που θα υποβληθούν, είναι απορριπτέα, η δε συμμετέχουσα εταιρεία που την υποβάλλει πρέπει να αποκλειστεί από τη διαγωνιστική διαδικασία.

Μη νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου στην πρώτη μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, καθόσον η προσφορά της, στην οποία, σύμφωνα με την υποβληθείσα δήλωση-επιφύλαξή της, δεν συμπεριλαμβάνονταν τυχόν πρόσθετες τεχνικές και οικονομικές ευθύνες, που αφορούσαν περαιτέρω στην εξυγίανση του εδάφους, δεν πληρούσε τους όρους της διακήρυξης και των συμβατικών τευχών. Με την 1891/2010 απόφασή του το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η δαπάνη η οποία αφορα την καταβολή από τον 6ο λογαριασμό του έργου «΄…» στη φερόμενη ως δικαιούχο αυτού «..», του ποσού των 11.958,81 ευρώ, το οποίο σύμφωνα με τον 2ο ανακεφαλαιωτικό πίνακα αφορά απολογιστικές δαπάνες λόγω θεομηνίας.(...)Με τα δεδομένα αυτά, μη νομίμως εγκρίθηκε από το Δήμο …..το αίτημα του αναδόχου για καταβολή σε αυτόν αποζημίωσης λόγω της καταστροφής που υπέστησαν υλικά του έργου εξαιτίας της καταρρακτώδους βροχής (51,2 mm βροχής) που σημειώθηκε στις 2.8.2014 στον τόπο του έργου. Και τούτο διότι σύμφωνα με το άρθρο 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων του έργου, ο ανάδοχος ήταν υποχρεωμένος να ασφαλίσει τα υλικά του έργου για βλάβες/καταστροφές που προέρχονται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, ρητά ορίσθηκε δε ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης δεν θα θεωρούνται περιστάσεις ανωτέρας βίας. Εξάλλου, εσφαλμένα έκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά την έγκριση του Α.Π.Ε.ότι είναι εφαρμοστέα η παρ. 4 του άρθρου 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, σύμφωνα με την οποία «Η ασφαλιστική κάλυψη είναι αποδεκτό να μην περιλαμβάνει ζημιές προκαλούμενες από τις αιτίες που θεμελιώνουν περιστάσεις ανωτέρας βίας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 19.1 της παρούσας», καθόσον στο άρθρο 19.1 απαριθμούνται περιοριστικά οι περιστάσεις ανωτέρω βίας, όπως πόλεμος, εχθροπραξίες, εισβολή εχθρικής δύναμης στη χώρα, τρομοκρατική ενέργεια, ανεύρεση κεκρυμμένων πυρομαχικών, εκρηκτικών υλών κ.λ.π., στις οποίες δεν περιλαμβάνονται οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, για τις οποίες ρητά ορίζει το 18.4.1 ότι δεν θεωρούνται περιστάσεις ανωτέρας βίας. Περαιτέρω, είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι είναι εφαρμοστέο το άρθρο 26 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων διότι το άρθρο αυτό ρυθμίζει την αποκατάσταση των ζημιών από ανωτέρω βία για τις περιπτώσεις, όμως,  που συνιστούν ανωτέρω βία σύμφωνα με το άρθρο 19.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων. Επομένως, ο ανάδοχος είχε υποχρέωση να περιλάβει στο ασφαλιστήριο συμβόλαιό του και την ασφάλιση υλικών   του έργου από δυσμενείς καιρικές συνθήκες έστω και εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης, σύμφωνα με το άρθρο 18.4.1 της Γενικής Συγγραφής Υποχρεώσεων και συνεπώς ο Δήμος έπρεπε να αντιτάξει στο αίτημα του αναδόχου για αποζημίωση την προβλεπόμενη από τα συμβατικά τεύχη υποχρέωση του αναδόχου να καταρτίσει ασφαλιστική σύμβαση για την κάλυψη της εν λόγω περίπτωσης ζημιών του έργου, ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι επιτρεπτή  η, κατά την εκτέλεση του έργου, αμφισβήτηση εκ μέρους του αναδόχου της νομιμότητας όρου των συμβατικών τευχών (βλ. ΣτΕ 4676/2012, 289/2011, 1368/2007, 3287/2003). Συνεπώς, ο πρώτος λόγος διαφωνίας είναι βάσιμος. Περαιτέρω, ως προς το δεύτερο και τρίτο λόγο διαφωνίας και ανεξαρτήτως   της βασιμότητας του πρώτου λόγου και συνακόλουθα της έλλειψης υποχρέωσης του Δήμου για αποζημίωση του αναδόχου, η αποζημίωση του αναδόχου για βλάβες του έργου που οφείλονται σε ανωτέρα βία προσδιορίζεται, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Κώδικα Δημοσίων Έργων, με βάση τους συμβατικούς όρους και τιμές και επομένως μη νομίμως δε λήφθηκε υπόψη για τον καθορισμό της αποζημίωσης του αναδόχου η σχετική έκπτωση 42,41% που δόθηκε στη δημοπρασία του έργου, γενομένου δεκτού του δεύτερου λόγου διαφωνίας. Περαιτέρω, στην επιτροπή που συγκροτείται προκειμένου να συντάξει σχετικό πρωτόκολλο διαπίστωσης των βλαβών δεν απαιτείται να περιλαμβάνεται ο επιβλέπων το έργο τεχνικός υπάλληλος και επομένως ο τρίτος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Ανακατασκευή του Γηπέδου Ποδοσφαίρου στο Αθλητικό Κέντρο Δήμου … - Άλσος …», διότι  μη νομίμως αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό, κατόπιν ανοίγματος των κατατεθεισών οικονομικών προσφορών και της κατάταξης αυτών στον οικείο πίνακα μειοδοσίας, η αναδειχθείσα ως προσωρινή μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, με την αιτιολογία ότι αν και προσκλήθηκε σχετικά, προσκόμισε ελλιπή τα προβλεπόμενα από το άρθρο 6 της ΕΣΥ στοιχεία (δείγματα, πιστοποιητικά, έγγραφα και βεβαιώσεις). Ειδικότερα, εφόσον στη διακήρυξη του διαγωνισμού για την ανάθεση του ελεγχόμενου έργου - που υπερισχύει των όρων της ΕΣΥ και δεσμεύει τόσο την Αναθέτουσα Αρχή όσο και τους διαγωνιζόμενους, δεν έχει γίνει προσθήκη, κατόπιν προηγούμενης έγκρισης από τον Υπουργό Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, επιπλέον όρων τεχνικής ικανότητας – καταλληλότητας των διαγωνιζομένων, πέραν της εγγραφής τους στην προβλεπόμενη από τη διακήρυξη κατηγορία και τάξη έργων του Μ.Ε.ΕΠ., τα απαιτούμενα από σχετικό άρθρο 6 της ΕΣΥ στοιχεία δεν αποτελούν πρόσθετα δικαιολογητικά τεχνικής ικανότητας – καταλληλότητας, που οι υποψήφιες εργοληπτικές επιχειρήσεις έπρεπε να καταθέσουν κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού προς απόδειξη της ικανότητας – καταλληλότητάς τους για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου, όπως εσφαλμένα υπέλαβε η Αναθέτουσα Αρχή.

Δημόσια έργα. Τεύχη δημοπράτησης αρχιτεκτονικής μελέτης κτιριακού έργου. Αμοιβή σύνταξης τευχών δημοπράτησης. Μειώσεις αμοιβής.α) Η αμοιβή για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης της αρχιτεκτονικής μελέτης κτιριακού έργου υπολογίζεται σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της αρχιτεκτονικής μελέτης και μόνον αυτόν. β) Οι προβλεπόμενες μειώσεις της αμοιβής, για τα χρηματοδοτούμενα από τις δημόσιες επενδύσεις έργα του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ, εφαρμόζονται επί του αθροίσματος των αμοιβών της (κυρίως) αρχιτεκτονικής μελέτης και των οικείων τευχών δημοπράτησης.

Πειθαρχική δικαιοδοσία και πειθαρχικά όργανα των ιατρών ΕΣΥ του ΕΚΑΒ.(..)Κατάσταση : Αποδεκτή 
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΑΒ είναι πειθαρχικός προϊστάμενος των ειδικευμένων ιατρών ΕΣΥ, οι οποίοι υπηρετούν στο ΕΚΑΒ, αρμόδιος να καλέσει αυτούς σε απολογία και να επιβάλλει τις ποινές της έγγραφης επίπληξης και του προστίμου μέχρι το ήμισυ των αποδοχών ενός μηνός. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΚΑΒ, ως συλλογικό πειθαρχικό όργανο με αρμοδιότητα πρωτοβαθμίου πειθαρχικού συμβουλίου, είναι αρμόδιο για τους ιατρούς ΕΣΥ, οι οποίοι υπηρετούν στο ΕΚΑΒ, και δύναται να επιβάλλει τις ποινές που προβλέπονται υπό τα στοιχεία α’ έως και γ’ στην παρ. 1 του άρθρου 39 του ν.2519/1997 και σε δεύτερο βαθμό να κρίνει τις ενστάσεις κατά πειθαρχικών αποφάσεων του Προέδρου του Δ.Σ. του ΕΚΑΒ. Το Κεντρικό Πειθαρχικό Συμβούλιο Ιατρών ΕΣΥ, είναι αρμόδιο να κρίνει σε πρώτο βαθμό τα πειθαρχικά παραπτώματα, τα οποία μπορούν να επισύρουν μέχρι και την ποινή της αφαίρεσης της άδειας άσκησης επαγγέλματος και σε δεύτερο βαθμό τις εφέσεις κατά των πειθαρχικών αποφάσεων του πρωτοβάθμιου πειθαρχικού συμβουλίου, οι οποίες επιβάλλουν από την ποινή προστίμου ισόποσου με τις αποδοχές τεσσάρων μηνών έως και την ποινή της διακοπής του δικαιώματος για την υποβολή υποψηφιότητας κατάληψης θέσης ανώτερου βαθμού (ομόφ.).

ΘΕΜΑ: Προσαρμογή των τευχών Δημοπράτησης (Διακήρυξη τύπου Β και ΕΣΥ) και της Σύμβασης αναδόχου στις ρυθμίσεις των Ν 4250/2014 (αρθ. 1, παρ.2–φωτοαντίγραφα δικαιολογητικών), Ν 4278/2014 (αρθ.59 –κατάργηση κατώτατων ορίων) του Ν 4281/2014 (αρθ.157 -εγγυητική συμμετοχή κ.λπ.) και του Π.Δ.100/2014 για τα έργα των Μ 125Β και Μ 226.1 του ΠΑΑ 2007-2014 «Αλέξανδρος Μπαλτατζής»

Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι για την πραγματοποίηση νέων έργων που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και έχουν καταταγεί σε μία από τις κατηγορίες που προβλέπονται στο Νόμο, απαιτείται προηγούμενη, δηλαδή προ της ενάρξεως πραγματοποιήσεως του έργου, έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Ως έναρξη πραγματοποιήσεως του έργου θεωρείται όχι μόνον η υλική ενέργεια αυτού, αλλά και η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξεως, η οποία αποτελεί προϋπόθεση της ενάρξεως κατασκευής του, ως η προκήρυξη (πρβλ. ΣτΕ 149/2000) ή η οικεία κατακυρωτική απόφαση. Κατά συνέπεια η παράλειψη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων προ της εγκρίσεως του αποτελέσματος της δημοπρασίας συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, καθισταμένης ούτως μη νόμιμης της αποφάσεως αναθέσεως εκτελέσεως του έργου (Πράξη VI Τμήματος 33/2007, Απόφαση VI Τμήματος 2515/2009 και Ολ. ΣτΕ 526/2003, ΣτΕ 2472/2009, ΣτΕ 149/2000). Τούτο δε καθόσον τα αρμόδια διοικητικά όργανα εκτιμώντας τις συνέπειες που μπορεί να έχει ένα νέο έργο στο περιβάλλον δεν πρέπει να επηρεάζονται από τα τεχνικά δεδομένα του υπό εκτέλεση έργου, αλλ’ αντιθέτως οι όροι του διαγωνισμού οφείλουν να προσαρμόζονται σε προϋφιστάμενους (και ήδη εγκριθέντες) περιβαλλοντικούς όρους. Περαιτέρω η απόφαση εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων δύναται να έχει ορισμένη χρονική διάρκεια, μετά το πέρας της οποίας δύναται να αναθεωρηθεί χωρίς ουσιώδεις τροποποιήσεις, εκτεινομένης ούτω της διάρκειας των αρχικών όρων σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα του αρχικώς προσδιορισθέντος. Απλή αναθεώρηση της εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων είναι επιτρεπτή πριν από τη λήξη ισχύος αυτών ή εντός ευλόγου χρόνου από τη λήξη τους. Αν παρέλθει ικανό χρονικό διάστημα (πέραν του ευλόγου) από τη λήξη ισχύος της αρχικής αδειοδοτήσεως απαιτείται να τηρηθεί εξαρχής η διαδικασία εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων (Απόφαση VI Τμήματος 2013/2010, ΣτΕ 297/2009, 3428/2004). Εκ τούτων παρέπεται ότι εάν κατά την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι, η ισχύς των οποίων παύει κατά το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα και πριν από την έκδοση της κατακυρωτικής αποφάσεως, η απλή αναθεώρηση αυτών, μετά την κατακύρωση του αποτελέσματος, αίρει (θεραπεύει) την πλημμέλεια της μη υπάρξεως αυτών κατά το χρόνο της κατακυρώσεως υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση αναθεωρήσεως εξεδόθη εντός ευλόγου χρόνου από της λήξεως των αρχικώς εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων και δεν επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές στους αρχικών εγκριθέντες όρους σε σχέση με τις επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον. Τούτο δε καθόσον η ανάγκη της προϋπάρξεως (πριν την έναρξη της διαδικασίας του διαγωνισμού) περιβαλλοντικών όρων, προκειμένου τα αρμόδια διοικητικά όργανα να εκτιμούν τις επιπτώσεις κάθε έργου στο περιβάλλον, χωρίς να έχει δημιουργηθεί οποιαδήποτε νομική ή πραγματική κατάσταση (Ολ. ΣτΕ 526/2003, ΣτΕ 2472/2009), δεν θίγεται διότι οι περιβαλλοντικοί όροι έχουν εγκριθεί πριν από τη δημοπράτηση του έργου και η εντός ευλόγου χρόνου ανανέωση αυτών, ισοδυναμεί με απλή παράταση της ισχύος τους, η οποία, ως εκ της φύσεώς της, αναδράμει στο χρόνο λήξεως των αρχικών όρων και καλύπτει το χρονικό διάστημα από την εκπνοή τους έως το χρονικό σημείο που προβλέπεται στην ανανέωση. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα είχε ως αποτέλεσμα την υποχρέωση της Διοίκησης να ανακαλέσει την κατακυρωτική απόφαση και να εκδώσει (εφόσον δεν υφίστανται πλημμέλειες στη διαδικασία του διαγωνισμού) νέα, ομοίου περιεχομένου, η οποία απλώς θα έπεται του χρόνου αναθεωρήσεως της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, με μόνη κατ’ ουσίαν συνέπεια την καθυστέρηση της διαδικασίας ολοκληρώσεως του διαγωνισμού (πρβλ. ΣτΕ 149/2000). Τέλος, το εύλογο του μεσολαβούντος, μεταξύ της παύσης ισχύος των αρχικώς εγκριθέντων περιβαλλοντικών όρων και της αναθεωρήσεως αυτών, χρονικού διαστήματος, κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με βάση τα πραγματικά δεδομένα κάθε διαγωνισμού.

Συντήρηση οδικού τμήματος...Τελικώς, με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης με την αιτιολογία ότι: α) δεν υπήρχε λόγος επαναπροκήρυξής του, με την αιτιολογία της εφαρμογής του άρθρου 59 του ν. 4278/14, καθόσον στο άρθρο αυτό δεν προβλέπεται η επαναπροκήρυξη των έργων, αλλά, αντιθέτως, προβλέπεται η εφαρμογή του άρθρου αυτού και σε εκκρεμείς διαδικασίες αναθέσεων, στις οποίες δεν έχουν υποβληθεί ακόμα προσφορές και β) η δημοσίευση της μετάθεσης της διενέργειας του, κατά παράβαση της παρ. 7 του άρθρου 15 του ν. 3669/2008, έγινε 11 ημέρες πριν από τη διενέργειά του και όχι κατ’ ελάχιστο όριο 15 ημέρες, στην εν λόγω δε δημοσίευση αναφερόταν ως νέα ημερομηνία παραλαβής των συμβατικών τευχών η 3.9.2015, παρά το γεγονός ότι δεν είχε γίνει τροποποίηση της αρχικής διακήρυξης, η οποία προέβλεπε ως τελική ημερομηνία παραλαβής την 25.6.2015, με αποτέλεσμα, στην μετ΄ αναβολή ημερομηνία του διαγωνισμού, να λάβουν μέρος και εργοληπτικές επιχειρήσεις που δεν είχαν λάβει τα τεύχη, έως την καταληκτική ημερομηνία που προέβλεπε αρχικώς η διακήρυξη. Ωστόσο η επαναπροκήρυξη έργου μετά την έναρξη εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4278/14 δε συνιστά πλημμέλεια της διαδικασίας ανάθεσής του, καθόσον τούτο ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής ενώ, περαιτέρω, δεν ήταν αναγκαία, εν προκειμένω, κατά τη μετάθεση της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών η τήρηση της προβλεπόμενης από τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 15 του ν. 3669/2008 δεκαπενθήμερης προθεσμίας, αφού δεν τροποποιήθηκε ουσιώδης όρος της διακήρυξης, η πρόβλεψη δε της δυνατότητας παραλαβής των συμβατικών τευχών έως τις 3.9.2015, που είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση των δυναμένων να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό υποψηφίων δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασία και σε κάθε περίπτωση δεν επηρέασε την εξέλιξη του διαγωνισμού αφού ο αναδειχθείς ανάδοχος είχε λάβει τα εν λόγω τεύχη στις 25.6.2016, ήτοι πριν τη μετάθεση της αρχικής καταληκτικής ημερομηνίας παραλαβής τους.Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 3/2016 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....